پولشویی و ارز دیجیتال
یکی از اولین ای-گلدها با پشتوانه طلا در سال ۱۹۹۶ ایجاد شد. یکی از پولهای دیجیتال مطرح دیگر رزرو آزادی بود که در سال ۲۰۰۶ بهوجود آمد. این سرویس به کاربران اجازه میداد تا پول دلار یا یوروی خود را به رزرو آزادی تبدیل کرده و بتوانند آن را آزادانه با دستمزد ۱٪ بین یکدیگر رد و بدل کنند. هر دوی این سرویسها متمرکز بوده و برای استفاده در پولشویی شهرت داشتند. همین امر سبب شد تا دولت آمریکا هر دو سرویس را تعطیل کند.
بیت کوین bitcoin چیست
بیت کوین ( bitcoin ) اولین و شناخته شده ترین ارز دیجیتالی معرفی شده در جهان می باشد، این رمز ارز از ویژگی های منحصر به فردی برخوردار می باشد که آن را نسبت به سایر ارز های رایج برتری بخشیده است. همچنین نحوه تولید و قیمت گذاری متفاوتی که نسبت به سایر پول های واقعی دارد سبب شده تا این نوع ارز دچار تورم و کاهش ارزش نشود و آموزش برای معاملات با این ارز دیجیتال به صورت گسترده ای صورت گیرد.
برای مشاوره صفر تا صد ارز بیت کوین
برای مشاوره صفر تا صد ارز بیت کوین
عناوین اصلی این مقاله
پس از بحران سال 2008 عده ای به این فکر افتادند تا پول دیجیتالی را خلق کنند که تنها در بستر دیجیتال و به صورت متمرکز فعالیت کند، در راستای رسیدن به این هدف بیت کوین (bitcoin ) در قالب یک اختراع فرعی به عنوان یک واحد ارزی دیجیتالی به دنیا معرفی شد با این تفاوت که این نوع ارز و ارز های مشابه که پس از آن به وجود آمدند به صورت غیر متمرکز فعالیت می کنند.
در حالی که تنها 10 سال از ایجاد این ارز ها گذشته بود یعنی در سال 2018 با رسیدن قیمت بیت کوین به 13 هزار دلار این ارز دیجیتالی مورد توجه بسیاری از افراد جامعه قرار گرفت و همچنان امروزه نیز افراد بیشتری به سوی این نوع ارز جذب شده و ترغیب به انجام معامله در بازار دیجیتال شده اند.
بیت کوین به نوعی سردمدار ارز های دیجیتال پس از خود می باشد، تمام ارز های دیجیتال موجود در بازار ارز های دیجیتال که پس از آن به وجود آمده اند و تحت تاثیر شدید این ارز می باشند و قیمت و میزان خرید و فروش بیت کوین به شدت بر روی بازار سایر ارز های دیجیتالی موجود تاثیر گذار است به دلیل همین تاثیر فوق العاده در این مقاله به آموزش مطالب مفیدی از بیت کوین، ویژگی ها و نحوه عملکرد آن خواهیم پرداخت.
بیت کوین چیست ؟
بیت کوین ( bitcoin )، یکی از انواع کریپتو کارنسی ها ( cryptocurrency ) یا همان ارز های دیجیتال بوده که به صورت غیر متمرکز در بستر شبکه بلاک چین فعالیت می کند. این ارز با محاسبات بسیار پیچیده ریاضی به صورت رمز های دیجیتالی به دست می آید و همین امر باعث شده تا ارزش پولی داشته باشد. برای استخراج این رمز ارز ها از دستگاه های ویژه ای استفاده می شود که از مصرف برق بسیار بالایی برخوردار بوده و به همین دلیل خیلی از کشور ها تولید آن ها را به صرفه نمی دانند.
از بین رمز ارز های موجود بیت کوین اولین و در واقع شناخته شده ترین آن ها می باشد که اولین بار در سال 2008 و پس از بحران به وجود آمده در آن سال توسط فرد یا گروهی به نام ساتوشی ناکاموتو با هدف ذخیره و انتقال امن پول به دنیا معرفی شد، لازم به ذکر است که هویت ساتوشی ناکاموتو هنوز هم نامشخص می باشد.
از جمله ویژگی هایی که سبب محبوبیت بیت کوین ( bitcoin ) شده این است که تمام ویژگی های پول های واقعی مانند قابلیت خرید کردن، سرمایه گذاری، انتقال ارزش و . را دارد اما با این تفاوت که به دلیل غیر متمرکز بودن آن تحت نظارت هیچ دولت یا سازمان خاصی نبوده و در نتیجه تمامی واسطه ها در انجام معاملات با این رمز ارز از بین رفته اند، از طرف دیگر با توجه به استفاده از فرآیند های ریاضی بسیار پیچیده در استخراج این ارز های دیجیتالی بسیار امن تر از پول های رایج عمل کرده و از درجه امنیت به مراتب بالاتری برخوردار می باشند. نگرانی ها ناشی از آن می باشد که با حضور متاورس، بیت کوین جای خود را به دنیای دیجیتال metaverse داده و قیمت آن افت کند..
حتما بخوانید: صفر تا صد مشاور سرمایه گذاری بیت کوین
ویژگی های بیت کوین
همانطور که در مطالب قبل ذکر شد بیت کوین ( bitcoin ) و همچنین همه ارز های دیجیتال موجود دارای ویژگی های منحصر به فردی می باشند که سبب برتری این واحد های پولی نسبت به پول های واقعی رایج شده است که از جمله این ویژگی ها می توان به موارد زیر اشاره کرد :
غیر متمرکز بودن :
غیر متمرکز بودن به این معنا می باشد که تحت نظارت هیچ سازمان یا دولتی نبوده و برای انجام معاملات به وسیله بیت کوین یا سایر ارز های دیجیتال نیازی به وجود واسطه و یا نفر سوم برای تایید معامله نیست.
آسان بودن روند معامله :
به دلیل نبود نهاد نظارتی، نداشتن قوانین سخت و پیچیده برای انجام معامله، شفافیت کامل بازار و اطلاعات آن و همچنین عدم مالکیت هیچ دولتی بر روی این بازار انجام معاملات به وسیله بیت کوین یا سایر واحد های ارز دیجیتالی بسیار ساده تر از بازار های واقعی می باشد.
امنیت بالا :
بیت کوین در واقع معادل فیزیکی نداشته و تنها از رمز های دیجیتالی ساخته شده است که افراد با ارائه این رمز ها می توانند به انجام فعالیت های خود در بازار دیجیتال بپردازند، استخراج این رمز ها بسیار پیچیده و سخت می باشد و دسترسی به کد های آن ممکن نمی باشد در نتیجه امکان تقلب و یا انجام معاملات تکراری در بازار ارز دیجیتال تقریبا غیر ممکن می باشد.
ناشناس بودن هویت افراد :
یکی از ویژگی های ویژه بیت کوین ناشناس بودن هویت دو طرف معامله برای یکدیگر می باشد که این ویژگی سبب می شود تا پیگیری افراد انجام دهنده این معاملات تقریباً غیر ممکن شود.
حمل و جابه جایی آسان :
به این دلیل که بیت کوین نوعی ارز دیجیتالی می باشد و وجود فیزیکی ندارد حمل و جابه جایی آن بسیار ساده تر از پول های رایج در دنیای واقعی می باشد.
عدم دریافت مالیات :
از آنجا که بیت کوین و سایر ارز های دیجیتالی در حال حاضر توسط هیچ کشوری به طور کامل به رسمیت شناخته نشده اند و دولت ها هنوز نمی دانند که چگونه باید با این ارز ها برخورد کنند در نتیجه این امر فعالیت در این بازار در حال حاضر مشمول مالیات نشده و مکان بسیار خوبی برای انجام معاملات بزرگ می باشد.
برگشت ناپذیری تراکنش ها :
از آنجایی که هویت افراد در معاملات با بیت کوین کاملا ناشناس می باشد در نتیجه در صورت ثبت شدن یک تراکنش دیگر امکان بازگشت و یا تغییر در آن ممکن نمی باشد. به دلیل وجود این ویژگی توصیه می شود تا در هنگام انجام این نوع معاملات بسیار دقت نموده و از صحت و درستی اطلاعات کیف پول طرف مقابل مطمئن شوید زیرا در صورت اشتباه در انجام معامله امکان برگشت یا تغییر تراکنش وجود ندارد.
نحوه فعالیت بیت کوین
نحوه انجام تراکنش به وسیله بیت کوین ( bitcoin ) یا سایر ارز های مشابه آن به این صورت می باشد که پس از اینکه دو طرف یک معامله اقدام به ارائه اطلاعات خود کردند این اطلاعات باید توسط ماینر ها و نود ها تایید و ثبت شود تا در نهایت در شبکه بلاک چین در یک بلاک جدید ذخیره شود.
هر بیت کوین پس از انجام معامله به عنوان واحد پولی وارد کیف پول یا والت که نوعی پایگاه داده کوچک برای نگهداری رمز ارز ها و اطلاعات شخصی ما هستند شده. ویژگی جالب این معاملات این است که توسط همه فعالان در بازار ارز دیجیتال قابل مشاهده می باشند و هر تراکنشی که در این بازار انجام می شود باید مورد تایید تمام کاربران که اصطلاحاً گره نامیده می شوند قرار گیرد، در این صورت امکان تقلب و یا انجام معاملات تکراری تقریباً صفر می شود.
بیشتر بخوانید: قیمت بیت کوین
نحوه قیمت گذاری بیت کوین
از آنجایی که بیت کوین ( bitcoin ) و همتایان آن در مالکیت هیچ شخص یا دولتی نمی باشند در نتیجه هیچ کس توانایی قیمت گذاری بر روی آن را ندارد و قیمت آن تنها بر اساس میزان عرضه و تقاضا تعیین می شود، البته عواملی نیز وجود دارند که ممکن است بر روی قیمت این واحد های ارزی دیجیتال تاثیر گذار باشند اما در نهایت و به صورت کلی ارزش گذاری آن ها از طریق تعادل عرضه و تقاضا به دست می آید.
از آنجایی که تعداد بیت کوین موجود در بازار محدودیت 21 میلیون واحدی دارد پس از رسیدن به این مقدار دیگر واحد جدیدی تولید نمی شود، همچنین با توجه به اینکه قیمت آن بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می شود و هیچ شخص یا دولتی توانایی تولید یا تعیین قیمت آن را ندارد باعث شده تا این بازار دچار تورم نشود و ارزش این پول تنها به میزان مقبولیت آن در بین مردم و همچنین تعادل عرضه و تقاضای آن بستگی خواهد داشت.
در ادامه بخوانید : دانلود برنامه نوبیتکس
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد بیت کوین ( bitcoin ) در کانال تلگرام سرمایه گذاری عضو شوید، همچنین کارشناسان مرکز مشاوره سرمایه گذاری دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره سرمایه گذاری تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون بیت کوین پاسخ دهند.
آخرین اخبار مرتبط با ارز های دیجیتال
سی ان بی سی پیش بینی کرده است تا سال 2022 حدود یک میلیون کاربر جدید با توجه به رسیدن قیمت بیت کوین به 200 هزار دلار در جهان به بازار ارز دیجیتال بیت کوین اضافه خواهد شد.
سوالات متداول
1- ✔️ بیت کوین چیست ؟
✔️ در واقع یک واحد ارز دیجیتالی می باشد و در بستر شبکه بلاک چین به صورت غیر متمرکز فعالیت می کند که در متن مقاله به توضیح کامل آن پرداخته شده است.
2- ✔️ بیت کوین دارای چه ویژگی هایی می باشد ؟
✔️ این رمز ارز دیجیتالی دارای ویژگی های خاصی می باشد که سبب برتری آن نسبت به سایر پول های رایج در بازار واقعی شده است در متن مقاله به توضیح کامل این ویژگی ها پرداخته شده است.
3- ✔️ نحوه قیمت گذاری بیت کوین به چه صورت می باشد ؟
✔️ قیمت گذاری بیت کوین بر اساس عرضه و تقاضا و تعادل آن ها می باشد که در متن مقاله این موضوع به طور کامل شرح داده شده است.
حکم شرعی ارز دیجیتال، بیت کوین و اتریوم
این روزها که نام ارز دیجیتال یا رمز ارز را میشنویم، پرسشهای متعددی درباره این وجه دیجیتال به ذهنمان میرسد. یکی از مهمترین پرسش ها، حکم شرعی در خصوص ارز دیجیتال مانند بیت کویت و اتریوم است، با این وجود پرسش اولیه این است که اساسا ارز دیجیتال چیست؟ ارزهای دیجیتال ارزهایی هستند که به صورت الکترونیکی ذخیره و منتقل میشوند و مبنای آنها صفر و یک است.
این روزها که نام ارز دیجیتال یا رمز ارز را میشنویم، پرسشهای متعددی درباره این وجه دیجیتال به ذهنمان میرسد. یکی از مهمترین پرسش ها، احکام شرعی در خصوص ارز دیجیتال است، با این وجود پرسش اولیه این است که اساسا ارز دیجیتال چیست؟ ارزهای دیجیتال ارزهایی هستند که به صورت الکترونیکی ذخیره و منتقل میشوند و مبنای آنها صفر و یک است.
به گزارش سرویس خواندنیهای انتخاب، ارز دیجیتال به انواع مقادیر با ارزش ایجاد شده در بستر دیجیتال اشاره دارد؛ بنابراین مبنای این نوع ارز به طور کلی با ارزهای فیزیکی و رایجی که میشناسیم متفاوت است. با این وجود ارز دیجیتال با، اما و اگرهای متعددی همراه است و هنوز مورد اعتماد بسیاری از افراد قرار ندارد.
ریشههای ارز دیجیتال
پولهای دیجیتال مانند بیت کوین و اتریوم به عنوان «پولهای غیرمتمرکز دیجیتال» شناخته میشوند؛ به این معنی که مرکزی برای تولیداین پول وجود ندارد. بیت کوین اولین پول دیجیتال، یک سیستم پرداخت جدید و یک نوع پول کاملاً دیجیتال را به وجود آوردهاست. این اولین شبکه پرداخت نقطه به نقطه غیر متمرکزی هست که توسط کاربرانش بدون هیچگونه واسطه ای، قدرت یافتهاست.
ریشههای ارز دیجیتال به ایجاد شرکت دیجیکش در اواخر دهه ۹۰ توسط دیوید چاوم برمیگردد. دیجیکش که در آن از علم رمزنگاری استفاده شده بود، بستری برای بانکها فراهم میکرد تا به وسیله آن قابلیت انتقال ارزش به بیت کوین ارز ذخیره ای جهان صورت الکترونیکی فراهم شود.
پولشویی و ارز دیجیتال
یکی از اولین ای-گلدها با پشتوانه طلا در سال ۱۹۹۶ ایجاد شد. یکی از پولهای دیجیتال مطرح دیگر رزرو آزادی بود که در سال ۲۰۰۶ بهوجود آمد. این سرویس به کاربران اجازه میداد تا پول دلار یا یوروی خود را به رزرو آزادی تبدیل کرده و بتوانند آن را آزادانه با دستمزد ۱٪ بین یکدیگر رد و بدل کنند. هر دوی این سرویسها متمرکز بوده و برای استفاده در پولشویی شهرت داشتند. همین امر سبب شد تا دولت آمریکا هر دو سرویس را تعطیل کند.
بیت کوین چیست؟
بیتکوین در سال ۲۰۰۹ به جهانیان معرفی شد و به سرعت به سرشناسترین ارز دیجیتال در جهان تبدیل شد. ولی از نظر حقوقی هنوز هیچ کشوری آن را به عنوان پول قانونی به رسمیت نشناختهاست. از نظر فنی بیتکوین نخستین پول دیجیتال غیرمتمرکز است. چرا که بدون بانک مرکزی یا مسئول مرکزی کار میکند. این شبکه همتابههمتا است و تراکنشها، مستقیماً و بدون واسطه بین کاربران انجام میشود.
هیچکس مالک شبکه بیتکوین نیست و مانند ایمیل، این کاربران بیتکوین هستند که آن را کنترل میکنند. کاربردهای بیتکوین در هیچکدام از دیگر سیستمهای پرداخت دیگر یافتنی نیست. در اردیبهشت ۱۳۹۷ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که بهکارگیری بیت کوین و ارزهای مجازی دیگر در تمام مراکز پولی و مالی ممنوع است.
برخی از مردم جهان، بیتکوین میخرند یا از آن برای سرمایهگذاری استفاده میکنند. در ماه ژوئیه سال ۲۰۱۴ نخستین صندوق بیتکوین در نیوجرسی تنظیم و توسط کمیسیون خدمات مالی نیوجرسی تأیید شد. در سال ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴، بانک مرکزی اروپا و سازمان تنظیم مقررات صنعت مالی هشدار دادند که سرمایهگذاری در بیتکوین ریسک است.
چرا بیت کوین مورد انتقاد است؟
_نامشخص بودن طرفین پرداخت
_عدم تایید ارزهای دیجیتل توسط اغلب نهادهای دولتی و قانونی
_غیرقابل ردیابی بودن یا دشوار بودن ردیابی گیرنده و فرستنده
_استفاده در برخی وبسایتهای سیاه یا استفاده برای پولشویی
بیتکوینها عموماً از راه فعالیتهای استخراج (ماینینگ) که همان فرایند پردازش تراکنشهای بیتکوین است، بدست میآیند. این روش مستلزم در اختیار داشتن کامپیوترها و سختافزارهای قدرتمندی است. رهمچنین برخی از وب سایتهای بختآزمایی، به کاربران خود بیتکوین میدهند؛ بنابراین دو عنصرِ «غیر متمرکز بودنِ حسابرسی» و «نقل و انتقالات بدون حضور یک نهاد واسطهای» دو ویژگی مهم رمزارزهاست که آنها را از سیستمهای مرسوم در نظام بانکی متمایز میکند.
حکم شرعی بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال
اصول چهارگانه معاملات را باید در مورد حکم فقهی بیت کوین و رمز ارزها مد نظر داشت: وجود یا عدم وجود ضرر غرر اکل مال به باطل ربا در مورد حکم شرعی رمز ارز ها، غرر که آیت الله محمد جواد فاضل لنکرانی نیز به آن اشاره داشتهاند، و مساله اکل مال به باطل مورد بحث و تحقیق است.
یکی از ایرادات وارد بر رمز ارزها که بیشتر از طرف اهل سنت مطرح میشود مساله قمار در استخراج است، زیرا ماینر در هر لحظه نمیداند که در برابر منابع مصرفی جایزه بلاک را دریافت خواهد کرد یا خیر و این مساله به صورت یک احتمال باقی مانده است.
قاعده لاضرر و لا ضرار فی الاسلام از فقه فردی به طریق اولی به فقه حکومتی وارد میشود و بیان میکند که در هیچ معاملهای طرف یا طرفین نباید از معامله متضرر باشند که در سطح حکومتی و اقتصاد نیز قابل تعمیم است. با توجه به اینکه قیمت بیت کوین و رمز ارزها بهتر از هر کالای دیگری در سطح جهان با عرضه و تقاضا کنترل و تعیین میشود پس در سطح فردی ضرر نمیتواند متوجه فردی باشد که از قیمت آگاه است و در غیر این صورت شرط غرر در معامله بیت کوین ارز ذخیره ای جهان برقرار خواهد شد.
همچنین ضرر عمومی از حضور رمز ارزها برای جامعه قابل اثبات نیست و همان طور که در انتهای مقاله توضیح خواهیم داد رمز ارزها دارای ویژگیهایی هستند که در نظر اسلام پسندیده بوده، ولی ارزهای فعلی دنیا فاقد این خصوصیات هستند. از عوامل دیگری که برای باطل بودن معامله با بیتکوین یا حرام بودن آن آورده میشود ادعای ارتباط آن با دشمنان مسلمانان یا امثال آن است که میتواند تحت عنوان قاعده نفی سبیل برای ارائه حکم شرعی له یا علیه رمز ارزها استفاده شود.
قاعده نفی سبیل ناظر بر مسدود کردن امکان تسلط دیگران بر جامعه مسلمین از طریق رمز ارزها است. یکی از محکمترین پاسخها به این شبهات، قاعده شرعی «البینه علی المدعی» است به عبارت بهتر مدعیان این شبهات تا زمانی که دلیل روشن و دقیقی برای اثبات این ادعا نداشته باشند نباید با استناد به این شبهات حکمی در رد رمز ارزها صادر کنند.
ضمن اینکه طبیعت غیر متمرکز و توزیع شده اغلب شبکههای بلاکچین قابل رصد و مشاهده است. علاوه بر این موارد، مالکیت در بلاکچین به صورت خصوصی است و یک حکومت خارجی به واسطه اینکه رمز ارزها یا استخراج آن در اختیار مردم آن کشور قرار دارد نمیتواند دارای سلطه بر کشور دیگری باشد. همچنین ماهیت اکوسیستم بلاکچین در تشابه با خود شبکه نوعی توزیع شدگی را نشان میدهد که طرفهای مختلف حاضر در شبکه گاها منافع متضادی نیز دارند.
به طور مثال دارندگان رمز ارزها، ماینرها، صرافی رمز ارزها، کیف پول رمز ارزها، توسعه دهندگان بلاکچین همگی طرفهای درگیر در اکوسیستمی هستند که هیچ یک بدون حضور حداقلی دیگری قادر به فعالیت نیستند و به طور مثال صرف تسلط بر مخزن کد بیت کوین نمیتواند باعث تسلط بر شبکه بلاکچین بیت کوین شود. در مورد رعایت مصلحت مسلمین هم هیچ دلیل یا ادعای له یا علیه رمز ارزها در تقابل با مصلحت مسلمانان وجود ندارد.
نظر مراجع تقلید درباره حکم رمز ارزها
در سال ۱۳۹۶ استفتائی از برخی مراجع عظام تقلید پیرامون حکم شرعی استفاده از بیت کوین در معاملات، صورت گرفته که نتیجه آن به شرح زیر است:
به طور کلی نظرات علمای مختلف درباره حکم شرعی کریپتوکارنسیها را میتوان در سه دسته بدون نظر، مخالف یا موافق با ذکر دلیل و موافق یا مخالف بدون ذکر دلیل طبقه بندی کرد. آنچه که مهم است این است که همان طور که اشاره شد باید به تفکیک حوزه و همچنین با توجه به کارکرد رمز ارزها نسبت به ارائه حکم شرعی در مورد آنها اقدام کرد.
در ادامه نظرات مراجع عظام تقلید را میتوانید بخوانید:
مطابق نظر آیت الله خامنهای
سوال: حکم معاملات بیت کوین (ارز دیجیتال) چیست؟
از مقام معظم رهبری پاسخی در این زمینه به دست ما نرسیده است. (تذکر مهم: با توجه به اینکه مقام معظم رهبری در این زمینه فتوا نداده اند، این به این معنا نیست که استفاده از این پول اشکال ندارد، بلکه مقلدین ایشان باید با رعایت الاعلم فالاعلم به مرجع دیگر در این مسئله رجوع کنند. لازم به ذکر است مطابق نظر معظم له رعایت قوانین رسمی کشور در این زمینه لازم الاجراست.
طبق نظر آیت الله مکارم شیرازی
سوال: حکم معاملات بیت کوین (ارز دیجیتال) چیست؟
پاسخ: با توجه به ابهامات زیادی که بیت کوین دارد معامله آن اشکال دارد.
آیت الله نوری همدانی
حکم معاملات بیت کوین (ارز دیجیتال) چیست؟
پاسخ: ورود در این معاملات اشکال دارد.
حضرت آیت الله هاشمی شاهرودی
سوال: حکم معاملات بیت کوین (ارز دیجیتال) چیست؟
پاسخ: با توجه به ابهامات فراوانی که این نوع معامله دارد، استفاده از این پول جایز نیست.
آیت الله وحید خراسانی
سوال: حکم معاملات بیت کوین (ارز دیجیتال) چیست؟
پاسخ: خرید و فروش آن باطل است.
آیت الله صافی گلپایگانی
سوال: حکم معاملات بیت کوین (ارز دیجیتال) چیست؟
پاسخ: حرام و اکل مال به باطل است. والله العالم
آیت الله شبیری زنجانی
معاملات بیت کوین (ارز دیجیتال) چه حکمی دارد؟
پاسخ: چنانچه استفاده از اینگونه ارزها نوعاً مفسده اقتصادی داشته یا خلاف قانون باشد، خرید و فروش آن اشکال دارد.
نظر رابرت کیوساکی درباره سقوط قیمت بیت کوین
نویسنده کتاب پدر پولدار پدر فقیر، رابرت کیوساکی، میگوید بیت کوین در کفهای قیمتی خود قرار دارد و نگران سقوط قیمت این رمزارز نباشید.
رابرت کیوساکی، نویسنده پرفروش کتاب پدر پولدار پدر بی پول، معتقد است که بیت کوین ممکن است تا 10000 دلار کاهش یابد، زیرا مشکلات صرافی FTX، این رمزارز بزرگ را نیز تحت تاثیر قرار میدهد.
روند روزانه قیمت بیتکوین، منبع: Tradingview
شرایط کنونی بیت کوین
سقوط ناگهانی FTX که زمانی سومین صرافی بزرگ ارزهای دیجیتال بود، کل فضای کریپتو را به چرخه ترس، عدم اطمینان و شک (FUD) کشانده است. در نتیجه، تمام داراییهای اصلی رمزارزی ضربه سنگینی خوردهاند و بیتکوین نیز از این قاعده مستثنی نیست.
این ارز دیجیتال پرچمدار در حال حاضر با قیمت 16850 دلار معامله میشود که در هفته گذشته بیش از 20 درصد کاهش داشته است. طی چند روز گذشته، بیت کوین به سطح 15682 دلار نیز سقوط کرده است، سطحی که در دو سال گذشته تا به این لحظه مشاهده نشده بود. اتریوم، دومین ارز دیجیتال بزرگ، نیز طی هفت روز گذشته بیش از ۲۳ درصد از ارزش خود را از دست داده است.
رابرت کیوساکی و بیت کوین
رابرت کیوساکی در یک توییت اواخر جمعه به بیش از 2.2 میلیون دنبال کننده خود در توییتر گفت که او همچنان از طرفداران بزرگ بیتکوین، طلا و نقره است. او اضافه کرد که افزایش فشار فروش بیتکوین میتواند قیمت را به سطوح 12هزار و حتی 10هزار دلار نیز کاهش دهد، اما او از این فرصت برای ذخیره بیتکوینهای بیشتر استفاده خواهد کرد.
وی توییت خود را اینگونه منتشر کرد: «بیتکوین؟ بیت کوین ارز ذخیره ای جهان نگران؟ خیر. من یک سرمایهگذار بیتکوین هستم، همانند آن چه در طلا، نقره و املاک و مستغلات سرمایهگذاری میکنم. من یک معاملهگر نیستم. وقتی بیتکوین به پایینترین حد خود برسد، 10 تا 12 هزار دلار؟ من هیجان زده میشوم. من در مقابل فدرال رزرو، خزانه داری و بایدن، روی طلا و نقره و بیتکوین سرمایهگذاری کردهام».
شایان ذکر است که رابرت کیوساکی اخیراً در پیشبینیهای خود درباره بیتکوین بسیار دقیق عمل کرده است. وی در ماه مه، زمانی که بازار شروع به سقوط کرد، آن را به عنوان «خبر عالی» توصیف کرد و پیشبینی کرد که بیتکوین تا 20000 دلار نیز کاهش قیمت خود را ادامه دهد.
وی افزود: «من منتظر هستم تا بیتکوین به 20 هزار دلار سقوط کند. سپس منتظر کف قیمتی میمانم که ممکن است حدود 17 هزار دلار باشد. سقوط بهترین زمان برای ثروتمند شدن است.»
در اواسط اکتبر، رابرت کیوساکی به سرمایهگذاران درباره دردسرهای بیشتر بازار هشدار داد و گفت که آنها باید با سرمایهگذاری در طلا، نقره و بیتکوین از ثروت خود محافظت کنند. او همچنین پیشنهاد کرد که جریانهای درآمدی جایگزین نیز داشته باشند.
رابرت کیوساکی: «طلا، نقره، بیتکوین ممکن است از ثروت شما محافظت کنند. اما نه از درآمد شما، همانطور که اقتصاد سقوط میکند، بازارهای سهام سقوط میکند، حقوق بازنشستگی سقوط میکند و بیکاری افزایش مییابد، چه کسی میداند؟ تلاشهای شما ممکن است به سهام آمازون یا بیتکوین بعدی تبدیل شود. آگاه باشید.»
بیت کوین ارز ذخیره ای جهان
پول فیات ارز دولتی یک کشور است که پشتوانه ی فیزیکی مانند طلا و نقره ندارد، بلکه پشتوانه ی آن دولتی است که آن را صادر کرده است. ارزش پول فیات از ارتباط میان عرضه و تقاضا و ثبات دولت حاصل شده و به ارزش کالای فیزیکی، مانند ارزش پول، وابسته نیست. بیشتر ارزهای کاغذی مدرن مانند دلار امریکا، یورو و دیگر ارزهای مهم همگی پول فیات هستند.
فیات ریشه در زبان لاتین دارد و به معنی حکم "باید بشود" و یا "بگذار که بشود" است.
پول فیات
- پول فیات ارز دولتی یک کشور است که پشتوانه ی فیزیکی مانند طلا ندارد.
- پول فیات به بانک های مرکزی دولتی کنترل جامع تری روی اقتصاد میدهند زیرا مقدار ارز چاپ شده در کنترل بانک های مرکزی می باشد.
- مشکل عمده ی پول فیات چاپ بیش از اندازه ی آن است که باعث افزایش تورم میشود.
پول فیات چگونه کار میکند؟
پول فیات ارزشمند است فقط بدلیل این که دولت ارزشش را حفظ میکند و به واسطه این که دو طرف در یک تراکنش ارزش آن را می پذیرند.
در طول تاریخ، دولت ها سکه های خود را از کالاهای فیزیکی ارزشمند مانند طلا و نقره میساختند و یا پول کاغذی چاپ میکردند که در ازای آن سکه های طلا و نقره قابل دریافت بود. اما پول فیات این گونه تعریف نشده که ما به ازای آن مقدار معینی کالای ارزشمند و یا فلزات گرانبها دریافت شود.
بیشتر ارزهای مهم دنیا، مانند دلار امریکا، پول فیات هستند.
پول فیات چگونه بوجود آمد؟
از آنجا که پول فیات با ذخایر فیزیکی مانند ذخایر ملی طلا یا نقره ارتباطی ندارد، باعث می شود ارزش خود را به دلیل تورم از دست بدهد و یا حتی در صورت افزایش تورم، کاملا بی ارزش شود. اگر مردم اعتماد خود نسبت به پول ملی را از دست بدهند، پول ارزش خود را از دست خواهد داد. البته که این با پولی که طلا پشتوانه ی آن است، متفاوت است؛ برای مثال، طلا به دلیل استفاده شدن در جواهرات و تزئینات و همچنین تولید دستگاه های الکترونیکی، رایانه و وسایل نقلیه هوافضا دارای ارزش ذاتی است.
در گذشته در تاریخ امریکا، ارز این کشور پشتوانه ی طلا داشت (و حتی گاهی نقره). دولت فدرال با تصویب قانون بانکداری اضطراری سال 1933، اجازه نامه ی شهروندان در مبادله ارز با طلای دولت را لغو کرد، هنگامی که امریکا اجازه ی دادن طلا به کشورهای خارجی در ازای گرفتن دلار امریکا را لغو کرد، پشتوانه این ارز به طور کامل در سال 1971 حذف شد. از آن زمان تا به حال دلار امریکا، همانگونه که رویش هم چاپ شده، تنها پشتوانه ی "ایمان و اعتبار" دولت امریکا" را دارد و به عنوان ارز رایج برای کلیه بدهی ها، دولتی و خصوصی چاپ میشود. از این رو، دلار آمریکا قانونا فقط ابزار رفع بدهی محسوب می شود و هیچ گونه ارزش اعتباری مرتبط با طلا، نقره و غیره ندارد.
مزایا و معایب پول فیات
پول فیات ارز خوبی محسوب می شود در صورتی که بتواند نقشهایی را که اقتصاد یک کشور در واحد پولی خود به آن نیاز دارد، اجرا کند: این ارز همچنین، فواید خوبی برای دولت ها از طریق ایجاد ارزش حبابی فراهم می کند.
پول فیات در قرن بیستم تا حدودی معروف شد زیرا دولت ها و بانک های مرکزی به دنبال قطع ارتباط اقتصاد خود از فراز و نشیب های چرخه تجارت بودند. از آنجایی که پول فیات منبع ثابتی مانند طلا ندارد، دولت ها میتوانند کنترل بیشتری روی آن داشته باشند و اینگونه میتوانند متغیرهای اقتصادی مانند عرضه ی اعتبار، نقدینگی، نرخ بهره و سرعت پول را مدیریت کنند. به عنوان مثال، فدرال رزرو آمریکا وظیفه ی پایین نگه داشتن بیکاری و تورم را با این ابزار دارد.
با این حال، بحران وام و به دنبال آن سقوط مالی سال 2007 ، این باور را ایجاد کرد که بانک های مرکزی می توانند با تنظیم عرضه ی پول، مانع از سقوط و رکودهای جدی شوند. به طور مثال یک ارز مرتبط با طلا ثبات بیشتری دارد زیرا منبع طلا محدود است. اما به دلیل عرضه ی نامحدود پول فیات، امکان ایجاد حباب در این ارز وجود دارد.
دولت آفریقایی زیمبابوه نمونه ای از بدترین حالت تورم در دهه ی اول سال 2000 را ارائه داد. در پاسخ به مشکلات جدی اقتصادی، بانک مرکزی کشور شروع به چاپ پول با سرعتی عجیب کرد. این چاپ زیاد منجر به تورم اقتصادی شدیدی شد که در سال 2008 بین 230 تا 500 میلیارد درصد بود. قیمت ها به طرز چشمگیری افزایش پیدا کرد و خریداران مجبور شدند برای خرید مایحتاج ساده، با سبدها و ساک های پر پول به فروشگاه بروند. هنگامی که تورم در بالاترین مقدار بود، ارزش یک تریلیون دلار زیمبابوه تنها 40 سنت به دلار آمریكا بود.
پول فیات چه تفاوتی با ارز رمزنگاری شده دارد؟
فیات به معنای "بگذار انجام شود" است. ارز رمزنگاری شده به "یک ابزار غیرمتمرکز و دیجیتال مبادله ای که توسط رمزنگاری اداره می شود." دلالت دارد. هردوی اینها ارز هستند اما چندین تفاوت با یکدیگر دارند:
پول فیات همان پول رایج است که دولت از آن حمایت میکند. این ارز میتواند مانند دلار کاغذی و یا به طور الکترونیکی و به صورت کارت های اعتباری، پی پال و غیره باشد. دولت عرضه آن را کنترل میکند و میتوان با استفاده از آن مالیات خود را پرداخت کرد.
ارز رمزنگاری شده یک وجه رایج نیست و از طرف دولت و یا بانک پشتیبانی نمیشود. (این ارز غیرمتمرکز و جهانی است.) شکل آن بیشتر شبیه اعتبار بانکی است که در بانک وجود دارد. (این ارز دیجیتال است اما توسط بانک و یا دولت پشتیبانی نمیشود.) یک الگوریتم عرضه ی آن را کنترل میکند و شما می توانید با ارز رمزنگاری شده خرید کنید اما نمیتوانید با آن مالیات بپردازید. (و البته که باید برای آن هم مالیات بپردازید.)
تفاوت ارز رمزنگاری شده با پول فیات
قانون سکه ی سال 1965، به طور خاص، بخش 31 امریکا 5103 با عنوان "پول رایج" می گوید: سکه و ارز امریکا (از جمله اسکناس های ذخیره شده فدرال و اسکناس های منتشر شده از بانکهای ذخیره فدرال و بانکهای ملی) پول رایج قانونی برای کلیه بدهی ها، عوارض عمومی، مالیات ها و حقوق، هستند.
برای اهداف مالیاتی فدرال، پول مجازی هم به عنوان دارایی محسوب می شود. اصول مالیاتی عمومی قابل اعمال در معاملات ملکی در معاملات ارز مجازی هم اعمال می شود.
در مواقع تورم زیاد، مردم باید بتوانند ثروت خود را به واحدی با ثبات بیشتر تبدیل کنند و یا با پایین آمدن ارزش پول فیات، سرمایه ای عظیم را از دست بدهند. اینجا ارزش ارزهای رمزنگاری شده مانند بیت کوین مشخص میشود. از آنجا که هیچ بانک مرکزی یا دولتی برای تغییر سیاست پولی بیت کوین وجود ندارد، این ارز دیجیتال به عنوان فرار از پول متمرکز به کار میرود و می تواند کمکی به سیاست های پولی ضعیف باشد.
با اینکه امروزه به خاطر تراکنش های طولانی مدت و نوسانات زیاد بیت کوین هنوز این نقش را ندارد، اما ممکن است که در آینده ای نزدیک و به خاطر تورم زیاد، مردم همه ی دارایی خود را تبدیل به بیت کوین کنند، همانگونه که امروزه همگی در پی خرید طلا هستند. تا زمانی که بیت کوین به ثبات برسد و قیمتش ثابت شود، سکه های باثبات دیگری مانند تتر،همچنان ارزشمند خواهند ماند. از آنجا که تتر به دلار امریکا متصل است، روشی کارآمد برای کسانی است که از تورم رنج میبرند و به دنبال ارزی باثبات و دولتی میگردند.
حکم شرعی ارز دیجیتال، بیت کوین و اتریوم
این روزها که نام ارز دیجیتال یا رمز ارز را میشنویم، پرسشهای متعددی درباره این وجه دیجیتال به ذهنمان میرسد. یکی از مهمترین پرسش ها، حکم شرعی در خصوص ارز دیجیتال مانند بیت کویت و اتریوم است، با این وجود پرسش اولیه این است که اساسا ارز دیجیتال چیست؟ ارزهای دیجیتال ارزهایی هستند که به صورت الکترونیکی ذخیره و منتقل میشوند و مبنای آنها صفر و یک است.
این روزها که نام ارز دیجیتال یا رمز ارز را میشنویم، پرسشهای متعددی درباره این وجه دیجیتال به ذهنمان میرسد. یکی از مهمترین پرسش ها، احکام شرعی در خصوص ارز دیجیتال است، با این وجود پرسش اولیه این است که اساسا ارز دیجیتال چیست؟ ارزهای دیجیتال ارزهایی هستند که به صورت الکترونیکی ذخیره و منتقل میشوند و مبنای آنها صفر و یک است.
به گزارش سرویس خواندنیهای انتخاب، ارز دیجیتال به انواع مقادیر با ارزش ایجاد شده در بستر دیجیتال اشاره دارد؛ بنابراین مبنای این نوع ارز به طور کلی با ارزهای فیزیکی و رایجی که میشناسیم متفاوت است. با این وجود ارز دیجیتال با، اما و اگرهای متعددی همراه است و هنوز مورد اعتماد بسیاری از افراد قرار ندارد.
ریشههای ارز دیجیتال
پولهای دیجیتال مانند بیت کوین و اتریوم به عنوان «پولهای غیرمتمرکز دیجیتال» شناخته میشوند؛ به این معنی که مرکزی برای تولیداین پول وجود ندارد. بیت کوین اولین پول دیجیتال، یک سیستم پرداخت جدید و یک نوع پول کاملاً دیجیتال را به وجود آوردهاست. این اولین شبکه پرداخت نقطه به نقطه غیر متمرکزی هست که توسط کاربرانش بدون هیچگونه واسطه ای، قدرت یافتهاست.
ریشههای ارز دیجیتال به ایجاد شرکت دیجیکش در اواخر دهه ۹۰ توسط دیوید چاوم برمیگردد. دیجیکش که در آن از علم رمزنگاری استفاده شده بود، بستری برای بانکها فراهم میکرد تا به وسیله آن قابلیت انتقال ارزش به صورت الکترونیکی فراهم شود.
پولشویی و ارز دیجیتال
یکی از اولین ای-گلدها با پشتوانه طلا در سال ۱۹۹۶ ایجاد شد. یکی از پولهای دیجیتال مطرح دیگر رزرو آزادی بود که در سال ۲۰۰۶ بهوجود آمد. این سرویس به کاربران اجازه میداد تا پول دلار یا یوروی خود را به رزرو آزادی تبدیل کرده و بتوانند آن را آزادانه با دستمزد ۱٪ بین یکدیگر رد و بدل کنند. هر دوی این سرویسها متمرکز بوده و برای استفاده در پولشویی شهرت داشتند. همین امر سبب شد تا دولت آمریکا هر دو سرویس را تعطیل کند.
بیت کوین چیست؟
بیتکوین در سال ۲۰۰۹ به جهانیان معرفی شد و به سرعت به سرشناسترین ارز دیجیتال در جهان تبدیل شد. ولی از نظر حقوقی هنوز هیچ کشوری آن را به عنوان پول قانونی به رسمیت نشناختهاست. از نظر فنی بیتکوین نخستین پول دیجیتال غیرمتمرکز است. چرا که بدون بانک مرکزی یا مسئول مرکزی کار میکند. این شبکه همتابههمتا است و تراکنشها، مستقیماً و بدون واسطه بین کاربران انجام میشود.
هیچکس مالک شبکه بیتکوین نیست و مانند ایمیل، این کاربران بیتکوین هستند که آن را کنترل میکنند. کاربردهای بیتکوین در هیچکدام از دیگر سیستمهای پرداخت دیگر یافتنی نیست. در اردیبهشت ۱۳۹۷ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که بهکارگیری بیت کوین و ارزهای مجازی دیگر در تمام مراکز پولی و مالی ممنوع است.
برخی از مردم جهان، بیتکوین میخرند یا از آن برای سرمایهگذاری استفاده میکنند. در ماه ژوئیه سال ۲۰۱۴ نخستین صندوق بیتکوین در نیوجرسی تنظیم و توسط کمیسیون خدمات مالی نیوجرسی تأیید شد. در سال ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴، بانک مرکزی اروپا و سازمان تنظیم مقررات صنعت مالی هشدار دادند که سرمایهگذاری در بیتکوین ریسک است.
چرا بیت کوین مورد انتقاد است؟
_نامشخص بودن طرفین پرداخت
_عدم تایید ارزهای دیجیتل توسط اغلب نهادهای دولتی و قانونی
_غیرقابل ردیابی بودن یا دشوار بودن ردیابی گیرنده و فرستنده
_استفاده در برخی وبسایتهای سیاه یا استفاده برای پولشویی
بیتکوینها عموماً از راه فعالیتهای استخراج (ماینینگ) که همان فرایند پردازش تراکنشهای بیتکوین است، بدست میآیند. این روش مستلزم در اختیار داشتن کامپیوترها و سختافزارهای قدرتمندی است. رهمچنین برخی از وب سایتهای بختآزمایی، به کاربران خود بیتکوین میدهند؛ بنابراین دو عنصرِ «غیر متمرکز بودنِ حسابرسی» و «نقل و انتقالات بدون حضور یک نهاد واسطهای» دو ویژگی مهم رمزارزهاست که آنها را از سیستمهای مرسوم در نظام بانکی متمایز میکند.
حکم شرعی بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال
اصول چهارگانه معاملات را باید در مورد حکم فقهی بیت کوین و رمز ارزها مد نظر داشت: وجود یا عدم وجود ضرر غرر اکل مال به باطل ربا در مورد حکم شرعی رمز ارز ها، غرر که آیت الله محمد جواد فاضل لنکرانی نیز به آن اشاره داشتهاند، و مساله اکل مال به باطل مورد بحث و تحقیق است.
یکی از ایرادات وارد بر رمز ارزها که بیشتر از طرف اهل سنت مطرح میشود مساله قمار در استخراج است، زیرا ماینر در هر لحظه نمیداند که در برابر منابع مصرفی جایزه بلاک را دریافت خواهد کرد یا خیر و این مساله به صورت یک احتمال باقی مانده است.
قاعده لاضرر و لا ضرار فی الاسلام از فقه فردی به طریق اولی به فقه حکومتی وارد میشود و بیان میکند که در هیچ معاملهای طرف یا طرفین نباید از معامله متضرر باشند که در سطح حکومتی و اقتصاد نیز قابل تعمیم است. با توجه به اینکه قیمت بیت کوین و رمز ارزها بهتر از هر کالای دیگری در سطح جهان با عرضه و تقاضا کنترل و تعیین میشود پس در سطح فردی ضرر نمیتواند متوجه فردی باشد که از قیمت آگاه است و در غیر این صورت بیت کوین ارز ذخیره ای جهان شرط غرر در معامله برقرار خواهد شد.
همچنین ضرر عمومی از حضور رمز ارزها برای جامعه قابل اثبات نیست و همان طور که در انتهای مقاله توضیح خواهیم داد رمز ارزها دارای ویژگیهایی هستند که در نظر اسلام پسندیده بوده، ولی ارزهای فعلی دنیا فاقد این خصوصیات هستند. از عوامل دیگری که برای باطل بودن معامله با بیتکوین یا حرام بودن آن آورده میشود ادعای ارتباط آن با دشمنان مسلمانان یا امثال آن است که میتواند تحت عنوان قاعده نفی سبیل برای ارائه حکم شرعی له یا علیه رمز ارزها استفاده شود.
قاعده نفی سبیل ناظر بر مسدود کردن امکان تسلط دیگران بر جامعه مسلمین از طریق رمز ارزها است. یکی از محکمترین پاسخها به این شبهات، قاعده شرعی «البینه علی المدعی» است به عبارت بهتر مدعیان این شبهات تا زمانی که دلیل روشن و دقیقی برای اثبات این ادعا نداشته باشند نباید با استناد به این شبهات حکمی در رد رمز ارزها صادر کنند.
ضمن اینکه طبیعت غیر متمرکز و توزیع شده اغلب شبکههای بلاکچین قابل رصد و مشاهده است. علاوه بر این موارد، مالکیت در بلاکچین به صورت خصوصی است و یک حکومت خارجی به واسطه اینکه رمز ارزها یا استخراج آن در اختیار مردم آن کشور قرار دارد نمیتواند دارای سلطه بر کشور دیگری باشد. همچنین ماهیت اکوسیستم بلاکچین در تشابه با خود شبکه نوعی توزیع شدگی را نشان میدهد که طرفهای مختلف حاضر در شبکه گاها منافع متضادی نیز دارند.
به طور مثال دارندگان رمز ارزها، ماینرها، صرافی رمز ارزها، کیف پول رمز ارزها، توسعه دهندگان بلاکچین همگی طرفهای درگیر در اکوسیستمی هستند که هیچ یک بدون حضور حداقلی دیگری قادر به فعالیت نیستند و به طور مثال صرف تسلط بر مخزن کد بیت کوین نمیتواند باعث تسلط بر شبکه بلاکچین بیت کوین شود. در مورد رعایت مصلحت مسلمین هم هیچ دلیل یا ادعای له یا علیه رمز ارزها در تقابل با مصلحت مسلمانان وجود ندارد.
نظر مراجع تقلید درباره حکم رمز ارزها
در سال ۱۳۹۶ استفتائی از برخی مراجع عظام تقلید پیرامون حکم شرعی استفاده از بیت کوین در معاملات، صورت گرفته که نتیجه آن به شرح زیر است:
به طور کلی نظرات علمای مختلف درباره حکم شرعی کریپتوکارنسیها را میتوان در سه دسته بدون نظر، مخالف یا موافق با ذکر دلیل و موافق یا مخالف بدون ذکر دلیل طبقه بندی کرد. آنچه که مهم است این است که همان طور که اشاره شد باید به تفکیک حوزه و همچنین با توجه به کارکرد رمز ارزها نسبت به ارائه حکم شرعی در مورد آنها اقدام کرد.
در ادامه نظرات مراجع عظام تقلید را میتوانید بخوانید:
مطابق نظر آیت الله خامنهای
سوال: حکم معاملات بیت کوین (ارز دیجیتال) چیست؟
از مقام معظم رهبری پاسخی در این زمینه به دست ما نرسیده است. (تذکر مهم: با توجه به اینکه مقام معظم رهبری در این زمینه فتوا نداده اند، این به این معنا نیست که استفاده از این پول اشکال ندارد، بلکه مقلدین ایشان باید با رعایت الاعلم فالاعلم به مرجع دیگر در این مسئله رجوع کنند. لازم به ذکر است مطابق نظر معظم له رعایت قوانین رسمی کشور در این زمینه لازم الاجراست.
طبق نظر آیت الله مکارم شیرازی
سوال: حکم معاملات بیت کوین (ارز دیجیتال) چیست؟
پاسخ: با توجه به ابهامات زیادی که بیت کوین دارد معامله آن اشکال دارد.
آیت الله نوری همدانی
حکم معاملات بیت کوین (ارز دیجیتال) چیست؟
پاسخ: ورود در این معاملات اشکال دارد.
حضرت آیت الله هاشمی شاهرودی
سوال: حکم معاملات بیت کوین (ارز دیجیتال) چیست؟
پاسخ: با توجه به ابهامات فراوانی که این نوع معامله دارد، استفاده از این پول جایز نیست.
آیت الله وحید خراسانی
سوال: حکم معاملات بیت کوین (ارز دیجیتال) چیست؟
پاسخ: خرید و فروش آن باطل است.
آیت الله صافی گلپایگانی
سوال: حکم معاملات بیت کوین (ارز دیجیتال) چیست؟
پاسخ: حرام و اکل مال به باطل است. والله العالم
آیت الله شبیری زنجانی
معاملات بیت کوین (ارز دیجیتال) چه حکمی دارد؟
پاسخ: چنانچه استفاده از اینگونه ارزها نوعاً مفسده اقتصادی داشته یا خلاف قانون باشد، خرید و فروش آن اشکال دارد.
دیدگاه شما