صندوق etf چیست؟
صندوقهای سرمایهگذاری با توجه به نحوه معامله در بازار به دو دسته صندوقهای قابل معامله در بورس یا etf و صندوقهای صدور و ابطالی تقسیم میشوند.
اختصاصی آگاه پرس- در ادامه سلسله یادداشتهای «سواد بورسی»، در این یادداشت به معرفی «صندوق etf» میپردازیم.
صندوق etf یا Exchange-traded fund صندوقی است که میتوان واحدهای آن را مانند سهام از طریق سامانه معاملاتی آنلاین خریداری کرد. برای خرید واحدهای این صندوقها، کافی است نماد معاملاتی صندوق موردنظر خود را در سامانه معاملاتی جستوجو کنید و در لحظه، خرید و فروش واحدهای این صندوقها را انجام دهید.
این در حالی است که خرید و فروش واحدهای صندوقهای صدور و ابطالی فرآیند کمی طولانیتری دارد و برای معامله این صندوقها باید از طریق سامانه اختصاصی صندوق یا مراجعه حضوری اقدام کرد.
نقدشوندگی بالا، برخورداری از سبد سهام، هزینه و کارمزد پایین، معافیت از مالیات و شفافیت نکات مهم سرمایهگذاری در ETF از مهمترین مزایای استفاده از صندوقهای etf محسوب میشوند.
یکی از نکات مهم درباره صندوقهای etf، نحوه پرداخت سود آنها است. برخی از این صندوقها به مشتریان خود سود ثابت نقدی پرداخت میکنند اما در برخی دیگر، سود از اختلاف قیمت خرید و فروش واحدهای صندوق حاصل میشود.
گفتیم خرید و فروش واحدهای صندوقهای etf به راحتی و به صورت آنلاین قابل انجام است. برای شرکت در پذیرهنویسی این صندوقها نیز کافی است کد بورسی داشته باشید تا بتوانید در محدوده مشخصشده واحدهای این صندوقها را خریداری کنید.
نکته مهم دیگر درباره ساعت معاملات صندوق های etf است که از ۹ صبح آغاز میشود و تا ساعت ۱۵ادامه خواهد داشت.
کدام صندوق قابل معامله در بورس بهتر است؟
در ابتدا باید بگوییم که صندوقهای سرمایهگذاری از نظر ترکیب داراییها به صندوقهای درآمد ثابت، سهامی، مختلط و طلا تقسیم میشوند.
اینکه کدام صندوق etf در بورس بهتر است بستگی به استراتژی معاملاتی هر سرمایهگذار، میزان ریسکپذیری فرد و … دارد.
برای نمونه اگر فردی ریسکپذیری پایینی داشته باشد، صندوق etf درآمد ثابت گزینه مناسبتری برای او به نظر میرسد. اما برای فردی با ریسک پذیری بالا صندوقهای etf سهامی گزینه بهتری محسوب میشوند. اگر هم کسی به دنبال این است که بدون دردسرهای خرید و فروش فیزیکی، در بازار طلا سرمایهگذاری کند، صندوق etf مبتنی بر طلا برای او گزینه مناسبی خواهد بود.
در مجموع میزان ریسکپذیری، استراتژی مالی و زمانی سهامدار، سابقه صندوق، کارنامه مدیران صندوق، وضعیت بازار و اوضاع اقتصادی کشور مهمترین آیتمها در انتخاب بهترین صندوق etf به شمار میروند.
کارگزاری آگاه بیش از ۱۳ سال است که به ارائه خدمات مدیریت دارایی به سرمایهگذاران بورس میپردازد و صندوقهای etf مختلفی را مدیریت میکند. از جمله این صندوقها میتوان به دو صندوق درآمد ثابت یاقوت و همای، صندوق سهامی آگاس و صندوق طلای زرین اشاره کرد.
صندوق همای آگاه که با نماد «همای» در بورس معامله میشود، به مشتریان خود سود ثابت نقدی پرداخت میکند. صندوق سهامی «آگاس» نیز صندوق ۵ ستاره بازار سرمایه است که به خاطر بازدهی و عملکرد خود در این بازار محبوبیت بسیار زیادی دارد. واحدهای صندوق طلای زرین نیز با نماد «مثقال» در بورس خرید و فروش میشود.
بهترین صندوق های قابل معامله در بورس کدامند؟ + برسی مزایا و سود ETF
یکی از روش های پر طرفدار سرمایه گذاری صندوق های سرمایه گذاری، صندوق های سرمایه گذاری مشترک نیز می باشد که ریسک آن برای افراد معقول بوده و می توان به صورت بلند مدت بازدهی معقولی را انتظار داشت و صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله یا EFT یکی از آن ها به شمار می رود. در این مقاله به این صندوق ها در بورس و چگونگی آن گفته می شود خواهیم پرداخت.
صندوق های قابل معامله در بورس
هدف از تشکیل صندوق های سرمایه گذاری مشترک مدیریت حرفه ای وجوه و کسب بازدهی مناسب با تجمیع سرمایه ها و سرمایه گذاری در اوراق بهادار می باشد و عملکرد این صندوق ها به نحوه مدیریت و دارایی ها بستگی مستقیمی نیز دارد.
صندوق های قابل معامله بورس، صندوق هایی هستند که به منظور بازدهی برابر با بازدهی یک شاخص یا دارایی معین از طریق سرمایه گذاری بر روی تمام و یا قسمتی از اوراق بهادار تشکیل دهنده آن شاخص یا خرید دارایی موردنظر به شما می رود. سهام این صندوق ها در بورس پذیرفته شده و در طول روز به خرید و فروش می رسد.
صندوق های قابل معامله چیست؟
در بورس نوعی از صندوق های سرمایه گذاری مشترک وجود دارد که به آن صندوق معامله گفته می شود و سهام آن همچون سهام شرکت های عمومی در بورس اوراق بهادار معامله می شود و زمینه بازده یک شاخص معین را به وجود خواهد آورد. سرمایه گذاری در اوراق بهادار از جمله فعالیت اصلی این صندوق ها به شمار می رود و عملکرد هر صندوق به عملکرد دارایی پشتوانه آن بستگی خواهد داشت.
نحوه و روند سرمایه گذاری در این صندوق ها به این صورت است که صندوق دارایی های اساسی که در اختیار تامین کننده قرار دارد یک صندوق از انواع سهام های مختلف را ایجاد کرده سپس سهام صندوق ها را به آن دسته از افرادی که قصد سرمایه گذاری دارند می فروشد و سرمایه گذار سهمی را از آن سبد خریداری می کند. در ETF هم خریدار و هم فروشنده همچون یک سهام می توانند در جهت معامله در طول روز اقدام کنند. در واقع سرمایه گذار با خرید واحد های ETF دارایی های خود را در صندوقی سرمایه گذاری کرده و با کمک یک تیم متخصص و کاربلد تلاش می کند تا با تشکیل پر تفویی از سهام و همچنین انواع اوراق بهادر، به سود قابل توجهی دست پیدا کند.
تاریخچه صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله
اگر نگاهی به تاریخچه صندوق های سرمایه گذاری بیاندازید قطعا متوجه این موضوع خواهید شد که این دست از صندوق های سرمایه گذاری در بازارهای سرمایه متنوع امروزی به این دلیل ایجاد شده اند تا سرمایه گذاری هدفمندی را پیش رو داشته باشید به خصوص برای آن دسته از افراد غیر حرفه ای و مبتدی که سعی دارند با سرمایه گذاری خوب و درست آینده درخشانی را برای دارایی های خود رقم بزنند.
با نگاهی به گذشته و درست زمانی که شاخص داوجونز با زیان 22.61 درصدی مواجه شد و به سرمایه گذاران در بورس پانصد میلیارد دلار ضرر وارد کرد به عبارتی در تاریخ ۱۹۸۷ صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله پا به این عرصه گذاشت و با ظهور آن نیز حرکتی هوشمندانه در جهان سرمایه رقم خورد.
پس از گذشت شش سال و در تاریخ ۱۹۹۳ صندوق های ETF در بسیاری از کشورهای جهان شروع به کار کرده و فعالیت اصلی خود را با طلا آغاز نمودند، اما در کشور ما ایران فعالیت این صندوق های سرمایه گذاری در سال ۱۳۹۲ و در مهر ماه شکل گرفت و این گونه بود که صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله ETF فعالیت خود را با کمک ارکان و متخصصان این حوزه در کشور ایران آغاز کردند.
انواع صندوق های قابل معامله در بورس
ETF یا به عبارتی همان صندوق قابل معامله در بورس از انواع متنوعی برخوردار است و انواع مختلفی از آن در بازارهای مالی دنیا موجود است در کشور ایران نیز این صندوق ها در بازار سرمایه موجودند و سرمایه گذار با انتخاب نوع ETF می تواند اقدام به سرمایه گذاری کند در ادامه شما را با نمونه ای از این صندوق ها در بازار بورس آشنا خواهیم کرد:
صندوق سهام:
همان طور که از نام این صندوق مشخص است از تعداد مختلفی سهم تشکیل شده است سرمایه گذاری در این صندوق به این صورت است که شرکت مربوطه اصل پول شما را ضمانت خواهد کرد و تنها ضامن زیان صندوق خواهد بود البته همه صندوق های سهام این گونه نبوده و برخی از آن ها به این صورت است که شخص سرمایه گذار هم در سود و هم در ضرر شریک می باشد.
صندوق با درآمد ثابت:
نحوه کار این صندوق های قابل معامله در بورس به این صورت خواهد بود که میزان و رشد در آن مشخص است به این معنا که شخص سرمایه گذار اگر یک واحد از صندوق ها را خریداری نماید به مقدار مشخصی درآمد کسب می کند و اگر نکات مهم سرمایهگذاری در ETF در مدت زمان کمی آن را نزد خود نگه دارد از میزان بازدهی کمی در طول سال بهره مند می شود این صندوق علاوه بر اصل پول ضامن سود شما نیز خواهد بود.
صندوق مختلط:
نحوه کار این صندوق مخلوطی از دو حالت صندوق های سهام و صندوق با درآمد ثابت می باشد به عبارتی چهل درصد از دارایی این صندوق را اوراق با درآمد ثابت، حداقل چهل درصد آن را سهام و مابقی را از بین سهام یا اوراق انتخاب می کنند.
صندوق های قابل معامله ETF
Exchange Traded Fund یا به عبارتی صندوق ETF نوعی از صندوق های سرمایه گذاری به شمار می رود که واحد های آن در طول روز معامله می شود و از دارایی متنوعی نیز تشکیل شده است. این صندوق ها ساختاری مشابه با صندوق های سرمایه گذاری مشترک دارند اما برخلاف آن در پایان روز و پس از محاسبه NAV می توانید یک یا چند واحد از یک صندوق ETF را خرید و فروش نمایید.
سرمایه گذاران می توانند در طول روز به خرید و فروش آن بپردازند و از مزایای نقد شوندگی سریع تر بهره مند بشوند. این صندوق ها دارای محدودیت نیز می باشند. از جمله برنامه های مهم دولت در جهت پیشروی در بازار سهام پذیره نویسی صندوق های قابل معامله ETF به بورس می باشد.
صندوق های سرمایه گذاری معامله نکات مهم سرمایهگذاری در ETF برای اولین بار در سال هزار و نهصد و نود و سه وارد بازار شدند و تا به امروز محبوبیت فراوانی را در بین مردم به دست آورده اند به گونه ای که امروزه یکی از محبوب ترین راه های سرمایه گذاری به شمار می روند زیرا به سرمایه گذاران این اجازه را می دهند تا اوراق بهادار متنوعی را بخرند به صورتی که با معاملات درگیری زیادی نداشته باشند و سرمایه بسیاری را صرف نکنند.
مهم ترین تفاوت صندوق های ETF با صندوق های سرمایه گذاری مشترک می توان به مواردی چون محاسبه لحظه ای ارزش خالص دارایی ها، سهولت و سادگی در سرمایه گذاری، ارزان بودن نسبت به سایر صندوق ها و عدم پرداخت مالیات در خرید و فروش اشاره کرد. برای خرید صندوق های قابل معامله در بورس افراد باید کد بورسی فعال نیز داشته باشند جهت دریافت کد بورسی باید به سایت مراجعه کرد.
مزایای صندوق های سرمایه گذاری
صندوق های قابل معامله به این دلیل ایجاد شده اند تا فرد سرمایه گذار دارایی های خود را به گونه ای هدفمند سرمایه گذاری کند و بتواند از این طریق سود خوبی را کسب کند. این صندوق ها از مزایای بسیاری برخوردارند که در ادامه برخی از آن ها را برای شما ذکر خواهیم کرد:
- یکی از ویژگی هایی که این صندوق ها دارند تنوع در سرمایه گذاری می باشد به این منظور شخصی که قصد سرمایه گذاری در این صندوق ها را دارد تنها به خرید یک نوع از دارایی ها بسنده نکرده و می تواند از خرید سهام شرکت های مختلف و تنوع در صندوق ها بهره مند شود.
- خوب است بدانید که صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله ETF در بورس به صورت آنلاین فعالیت کرده و شخص سرمایه گذار به راحتی قادر خواهد بود در طی ساعات کاری بازار بورس در جهت خرید، فروش، ابطال و یا صدور واحد های سرمایه گذاری در این صندوق ها اقدام کند.
- از دیگر ویژگی های این صندوق ها این است که دیگر نیازی نیست همچون سایر صندوق های غیر قابل معامله مدت زمان زیادی را صرف کنید تا ارزش خالص دارایی اعلام شود چرا که در صندوق های قابل معامله خالص ارزش دارایی ها یا به عبارتی NAV هر دو دقیقه یک بار به صورت شفاف به روز رسانی شده و در سایت رسمی صندوق مربوطه اعلام می شود و سرمایه گذار به راحتی از اخبار آن مطلع می شود.
- شخص سرمایه گذار با اندک سرمایه خود قادر خواهد بود در این صندوق ها سرمایه گذاری کند. چرا که صندوق های قابل معامله از هزینه کمی برخوردار می باشند.
از دیگر مزایای صندوق های سرمایه گذاری می توان به مواردی همچون سادگی، سرعت و سهولت در معامله، خرید و فروش آنلاین واحدها، تخصصیص بهینه دارایی ها، افزایش نقد شوندگی و معافیت مالیاتی معاملات واحدها و … نیز اشاره کرد.
صندوق های قابل معامله واسطه گری مالی یکم اولین صندوق ETF دولتی می باشد که پذیره نویسی شده است و نماد بورس آن دارا یکم می باشد. سیاست های دولت در رابطه با واگذاری سهام شرکت های دولتی به مردم باعث ایجاد صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله واسطه گری مالی یکم در جهت واگذاری سهام متعلق به دولت از سهام بانک های ملت، تجارت، صادرات به افراد حقیقی نیز شده است.
معایب صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله
اگر چه این صندوق های سرمایه گذاری از مزایای فراوانی برخوردارند و ماهیت آنها به گونه ای است که خرید و فروش در آن ها به صورت آنی و اختیاری است و شخص سرمایه گذار در هر روز کاری می تواند در نکات مهم سرمایهگذاری در ETF این صندوق ها به انجام معامله بپردازد اما برای برخی از افراد ممکن است معایبی را به همراه داشته باشد. در میان برخی از سرمایه گذاران آن دسته از افرادی که به تازگی وارد این عرصه شده اند با مشاهده نوسان قیمت ها دچار هیجانات شده و ممکن است با تصمیم گیری های نادرست خود دچار ضررهای احتمالی شوند.
یکی از موارد مهمی که برای سرمایه گذاری در صندوق ها باید مد نظر قرار داد میزان ریسک پذیری و میزان توجه به درصد های صندوق مورد نظر است. بهتر است قبل از آن که اقدام به سرمایه گذاری کنید به شاخص های صندوق های مورد نظر خود در طی ماه ها و سال های گذشته توجه داشته باشید تا بتوان از این طریق شاخصه مناسبی را برای بازدهی صندوق ها در نظر گرفت.
صندوق های قابل معامله طلا
صندوق های قابل معامله طلا یا به عبارتی ETF طلا در واقع صندوق هایی هستند که هدفشان تمرکز به خرید و فروش طلا در بورس کالا می باشد. در بازارهای امروزی به جای خرید سهم های پر ریسک موجود در بازار می توانید واحدهای سرمایه گذاری صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله طلا را بخرید و در صورت نیاز و در هر زمان دلخواه مجددا آن را به ریال تبدیل کرده و وارد بازار سهام بشوید. با استفاده از صندوق های سرمایه گذاری طلا در واقع ریسک ابتلای فیزیکی به حداقل ممکن می رسد و مشکلات ناشی از خرید و ریسک ها نیز رفع می شود.
صندوق های قابل معامله کارگزاری آگاه
صندوق های سرمایه گذاری بر مبنای چگونگی انجام معامله به دو دسته تقسیم می شوند: نوع اول آن که بر مبنای صدور و ابطال می باشد و به صندوق سرمایه گذاری مشترک آگاه می توان اشاره کرد و نوع دوم صندوق های قابل معامله می باشند که همانند سهام خرید و فروش در بورس می باشند و برای انجام معامله باید کد بورسی دریافت کرد.
این صندوق که با نماد آگاس معرفی شده اند در سال هزار و سیصد و نود و چهار با اخذ مجوز از سازمان بورس فعالیت خود را آغاز کرده و در این صندوق ها قابلیت خرید و فروش روزانه بر خط را در بورس اوراق دارا می باشند و دارایی های آن عمدتا شامل سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس است.
بهترین صندوق های قابل معامله
برای کسانی که می خواهند به تازگی وارد بورس بشوند و امکان تحلیل بهترین انتخاب را برای انتخاب بهترین گزینه خرید سهم را ندارند صندوق های سرمایه گذاری بهترین گزینه به شمار می روند و بهتر آن است که به جای سرمایه گذاری های پر ریسک به سراغ این صندوق ها بروند. معمولا صندوق هایی که دارای درآمد ثابت می باشند ریسک کمی دارند.
سود صندوق هایی که در بورس هستند به طور چشم گیری بالا است ولی این سود همیشگی نمی باشد و با نزولی شدن روند بورس بازدهی منفی این صندوق ها را مشاهده خواهید کرد. در بین صندوق های سهامی ETF و قابل معامله در یک سال گذشته از بهترین صندوق های قابل معامله در بورس سپهر کاریزما بهترین عملکرد را داشته و پس از آن به صندوق سرمایه گذاری هستی بخش آگاه و همچنین به صندوق تجارت شاخص کاردان نیز می توان اشاره کرد.
در خرداد ماه سال هزار و سیصد و نود و نه در جهت بازدهی صندوق های قابل معامله، صندوق های آرمان سپهر آشنا، افق ملت و پارند پایدار سپهر برترین و پربازده ترین سرمایه گذاری ETF معرفی شدند.
نحوه تشخیص بهترین صندوق سرمایه گذاری چگونه است؟
اگر قصد سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری در بازار را دارید خوب است نکات مهم سرمایهگذاری در ETF بدانید که با استفاده از عوامل مختلفی قادر خواهید بود در میان صندوق های موجود بهترین آن ها را جهت سرمایه گذاری انتخاب نمایید در ادامه برخی از این موارد را برای شما ذکر خواهیم کرد:
میزان اعتبار و شهرت صندوق سرمایه گذاری:
مدیر صندوق نقش بسیار مهمی را در نحوه عملکرد صندوق در بازار ایفا می کند چرا که عمده تصمیمات مهم در این صندوقها بر عهده شخص مدیر است یک مدیر با تجربه و کاربلد به بهترین شکل دارایی های صندوق را در سبد سرمایه گذاری به کار می گیرد به گونه ای که حداقل ریسک را به همراه داشته باشد و با بازدهی خوبی همراه باشد این نوع عملکرد کارنامه درخشانی را برای صندوق مورد نظر در پی خواهد داشت و به میزان اعتبار و شهرت آن افزوده می شود.
ارزیابی سوابق صندوق سرمایه گذاری:
از دیگر مواردی که قبل از ورود و سرمایه گذاری در صندوق موردنظر باید به آن توجه کرد بررسی و ارزیابی سوابق آن صندوق است به این صورت که با اطلاعاتی که از گذشته صندوق در دست دارید و همچنین بررسی نمودار های گذشته آن، اقدام به تحلیل یا ارزیابی کرده و در صورتی که شیب صندوق موردنظر به صورت متعادل و متناسب بود آنگاه می توان آن صندوق را گزینه مناسبی برای سرمایه گذاری برشمرد.
مقایسه صندوق های سرمایه گذاری:
پس از تحقیق و بررسی مواردی چون میزان اعتبار و شهرت و همچنین ارزیابی سوابق صندوق باید از میان صندوق های سرمایه گذاری مورد نظر خود به مقایسه پرداخت و بهترین آن صندوق را در جهت سرمایه گذاری انتخاب کرد.
نحوه سرمایه گذاری در صندوق های قابل معامله
اگر شما نیز از افرادی می باشید که به تازگی تصمیم گرفته اید در جهت سرمایه گذاری در صندوق های قابل معامله اقدام کنید باید بدانید که در مرحله نخست باید کد بورسی خود را از سامانه سجام دریافت نمایید، سپس نگاهی به کارنامه صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله بیاندازید تا میزان بازدهی آن ها را بررسی و عملکرد آن ها را با یک دیگر مقایسه کنید، آنگاه پس از انجام تحقیقات لازم در جهت ثبت نام و سرمایه گذاری در یکی از صندوق های مورد نظر خود اقدام نمایید.
سود صندوق های قابل معامله
هدف از تشکیل این صندوق نکات مهم سرمایهگذاری در ETF ها و موارد مشابه بهره مندی از سود بازار سرمایه می باشد. ارزش سهام موجود در این صندوق ها با تغییرات خود می تواند منجرب افزایش یا کاهش ارزش واحدهای صندوق می شود. هر چند تلاش می شود تا با سرمایه گذاری در این صندوق ها حداکثر سود ممکن حاصل بشود.
سرمایه گذاری در این صندوق ها دارای سود تضمینی نمی باشد و سود احتمالی شامل مواردی چون واریز سود سالانه ناشی از عملکرد سهام شرکت های موجود، سود حاصل از سرمایه گذاری منابع صندوق به صورت سرمایه گذاری، افزایش قیمت سهام موجود در صندوق می باشد.
فعالان ETF در کشور
در حال حاضر بیست و نه ETF در کشور نیز در حال فعالیت می باشند که از میان آن ها دوازده عدد درآمد ثابت، هشت عدد سهامی، چهار عدد طلا، سه عدد مختلط و دو عدد نیز شاخص می باشند. برای آگاهی از لیست صندوق های سرمایه گذاری در بورس می توان به سایت بورس و اوراق بهادار نیز مراجعه کرد.
سوالات متداول
- تفاوت صندوق های ETF را با دیگر صندوق های سرمایه گذاری مشترک در چیست؟
مهم ترین تفاوت صندوق های ETF با صندوق های سرمایه گذاری مشترک شامل مواردی چون محاسبه لحظه ای ارزش خالص دارایی ها، سهولت و سادگی در سرمایه گذاری، ارزان بودن نسبت به سایر صندوق ها و عدم پرداخت مالیات در خرید و فروش می باشد.
از مزایای صندوق های سرمایه گذاری می توان به مواردی همچون سادگی، سرعت و سهولت در معامله، خرید و فروش آنلاین واحدها، تخصصیص بهینه دارایی ها، افزایش نقد شوندگی و معافیت مالیاتی معاملات واحدها اشاره کرد.
صندوق های قابل معامله بورس، صندوق هایی هستند که به منظور بازدهی برابر با بازدهی یک شاخص یا دارایی معین از طریق سرمایه گذاری بر روی تمام و یا قسمتی از اوراق بهادار تشکیل دهنده ی آن شاخص یا خرید دارایی موردنظر به شما می رود. سهام این صندوق ها در بورس پذیرفته شده و در طول روز به خرید و فروش می رسد.
صندوق های قابل معامله (ETF)؛ معرفی، مزایا و نحوه کار با این صندوقها
قیمت ارزهای دیجیتال روزبهروز در حال افزایش است و افراد زیادی دوست دارند در این بازار سرمایهگذاری کنند. در این میان اشخاص حقوقی یا افراد محتاط همیشه ترسیدهاند که مبادا مالکیت این سرمایه دچار مشکل شود. صندوق ETF یک راهکار برای این دسته از اشخاص است تا بتوانند از سودهای کلان بازار رمزارزها جا نمانند.
صندوق ETF چیست؟
صندوقETF مخفف عبارت Exchange-traded fund به معنای صندوق قابل معامله است. داستان پیدایش این صندوقها از بازارهای بورسی شروع شد. در این صندوقها یک یا چند دارایی وجود دارد و افراد میتوانند با خرید بخشی از صندوق (سهام صندوق) مالک بخشی از داراییهای آن شوند. خرید و فروش سهام صندوق قابل معامله از طریق بورس انجام میشود و برای داراییهای مهم و شناختهشده مثل طلا، نفت، فلزات گرانبها و … صندوقهای مختلف ایجاد شده است.
با استفاده از این صندوقها نیازی به خرید مستقیم کالای مورد نظر نیست. برای مثال اگر شما قصد سرمایهگذاری روی طلا داشته باشید باید با چالش محل نگهداری طلا و تامین امنیت آن کنار بیایید. اما صندوقهای ETF امنیت بسیار بالایی دارند و تمام سرمایه در حساب بورسی شما قابل مدیریت خواهد بود.
ETF بیت کوین چیست؟
از سالها پیش اشخاص حقوقی و سرمایهگذاران کلان انتقادهای زیادی را پیرامون سرمایهگذاری روی بیت کوین مطرح میکردند. معمولا این افراد از نحوه مالکیت و مدیریت این دارایی رضایت نداشتند و از همین جهت خرید بیت کوین را امری پرخطر میدانستند. راهکارهای مختلفی برای این مشکل بیان شد اما شاید بتوان بهترین راهکار را صندوق ETF بیت کوین دانست. در این صندوقها حجم مشخصی از بیت کوین وجود خواهد داشت و کاربران میتوانند سهام آن را از طریق بورس خریداری کنند. با این کار دیگر مشکلات مالکیتی وجود ندارد و نیازی به داشتن حساب کاربری در صرافی یا نصب کیف پول نیست. سهام صندوق ETF بیت کوین از طریق حساب بورسی مدیریت میشود و یک دارایی رسمی محسوب خواهد شد.
انواع صندوق ETF بیت کوین
برای بیت کوین میتوان دو نوع صندوق قابل معامله بورسی در نظر گرفت تا سهامداران بتوانند خریدشان را انجام دهند.
- صندوق فیزیکی: این صندوق با بیت کوین واقعی کار میکند. مشکل اصلی این صندوق نحوه نگهداری از حجم زیاد بیت کوین خواهد بود.
- صندوق فیوچرز: این صندوق از قراردادهای فیوچرز (Futures) پشتیبانی خواهد کرد. درحقیقت پشتوانه این صندوق بیت کوین واقعی نیست. قیمت این صندوق مطابق با قیمت بیت کوین تعیین خواهد شد اما بیت کوین واقعی جای خودش را به قراردادهای آتی یا فیوچرز داده است. صندوقهای ETF بیت کوین که در بورس آمریکا ارائه میشود از همین نوع هستند.
مزایای خرید سهام صندوق ETF بیت کوین چیست؟
پرسش اولی که در مورد این صندوقها مطرح میشود آن است که چرا خودِ بیت کوین را نخریم و سهام صندوق را خریداری کنیم. در ادامه دلایلی که خرید از صندوق ETF را توجیه میکند را برای شما بیان خواهیم کرد.
رسمیت قانونی
صندوق قابل معامله یک دارایی رسمی محسوب میشود. همان طور که ذکر شد مهمترین چالش سازمانهای بزرگ و اشخاص حقوقی تعیین وضعیت مالیکت بیت کوین است. حتی افرادی که سرمایه زیادی دارند نیز همیشه نسبت به قطعی بودن مالکیت این رمزارز شک و تردیدهایی داشتهاند. بنابراین این صندوقها کمک خواهد کرد تا این نگرانی رفع شود.
سهولت سرمایهگذاری و خرید بیت کوین
اگر به طور معمول بخواهید بیت کوین خریداری کنید باید یک صرافی معتبر پیدا کنید، اطلاعات خود را در اختیار این صرافی قرار دهید، با فرایندهای ترید صرافی آشنا شوید و نسبت به خرید بیت کوین اقدام کنید. با استفاده از صندوق قابل معامله شما بهراحتی مثل سایر سهام بورسی، نسبت به خرید سهمی از صندوق ETF بیت کوین نیز اقدام میکنید. امنیت سازمانهای بورسی بهمراتب بیشتر از صرافیها است و همچنین سرمایه کاربر در چند نهاد مختلف پخش نمیشود. بدین ترتیب مدیریت آن راحتتر و سریعتر خواهد بود.
تخفیف یا معافیت مالیاتی
دولتهای مختلف نکات مهم سرمایهگذاری در ETF قوانین خاص خود را در بخش مالیات دارند اما در بسیاری از کشورهای توسعهیافته صندوق قابل معامله سرمایهای معاف از مالیات محسوب میشود یا دارای تخفیفهای قابل توجه است. سازمانهایی که سرمایه کلانی دارند و یا اشخاص ثروتمند، ترجیح میدهند تا حد امکان از ایجاد تنش با سازمانهای مالیاتی دوری کنند و از همین جهت خرید بیت کوین از طریق صندوق ETF را مناسب میدانند.
چالشهای خرید بیت کوین از طریق صندوق ETF
با وجود مزایای منحصر به فرد، صندوقهای قابل معامله بورسی بیت کوین میتوانند معایبی نیز داشته باشند.
تمرکزگرایی
بیت کوین و بسیاری از ارزهای دیجیتال ظهور کردند تا تمرکززدایی کنند و کنترل سیستمهای پرداخت را برای نهادهای مربوطه غیرممکن کنند. با استفاده از صندوق ETF بهمرور بیت کوین تبدیل به یک دارایی رسمی میشود و به انحصار اَبَرثروتمندان درخواهد آمد. به این ترتیب دیگر یک دارایی مستقل نخواهد بود و میتواند اهرمی برای سودآوری بیشتر سرمایهداران شود.
فورکهای بیت کوین
هر سال فورکها مختلفی از بیت کوین ارائه میشود که ممکن است برخی از آنها مورد استقبال قرار بگیرد. این یک مسئله جدید نیست و قبلا نیز بیت کوین انشعابهای سختافزاری و نرمافزاری متفاوتی داشته است. حال سوال اینجاست در صورت ایجاد فورک جدید، بیت کوینهای صندوق ETF چه واکنشی در قبال آن خواهند داشت و کدام مسیر را برای ادامه راه انتخاب میکنند؟
احتمالا انتخاب فورک بر عهده مدیریت صندوق باشد و با استفاده از رایگیری شاید بتوان تا حدودی رضایت اکثریت را بدست آورد اما همیشه بخشی با تصمیم مدیریت مخالف خواهند بود. در این حالت این افراد یا باید سرمایه خود را بفروشند و به صندوق دیگری کوچ کنند یا با تصمیم جمع کنار بیایند.
بیت کوین یک سرمایه حقیقی نیست
اگر شخصی در بورس سهامی از یک شرکت را خریداری کند یعنی بخشی از ثروت شرکت متعلق به اوست. این بخش هر چقدر هم کم باشد قابل اندازهگیری فیزیکی و حقیقی است. در مورد بیت کوین این قانون صادق نیست و بهراحتی نمیتوان سهم هر شخص از یک بیت کوین را مشخص کرد. در واقع این قانون بورس خلاف ماهیت بیت کوین است.
جمعبندی
صندوق ETF بیت کوین راهی جدید برای سرمایهگذاری در بازار کریپتو است. گرچه هنوز این پروژه در مراحل ابتدایی است و نتوانسته گسترش زیادی را تجربه کند، اما به نظر میرسد بتواند توجه بسیاری از شرکتها و سرمایهداران را به خود جلب کند. کمتر کسی وجود دارد که از کنار شانس خرید بیت کوین بهسادگی عبور کند اما هر شخصی بنا بر موقعیتش باید برای چالشهای این خرید و نگهداری از سرمایه راهحلهایی پیدا کند. صندوقهای ETF بیت کوین احتمالا بهترین راهحل اشخاص حقوقی خواهد بود.
پذیرهنویسی لبخند؛ حاشیه امن بورس از ۷ شهریور آغاز میشود
پذیرهنویسی به مدت پنج روز کاری ادامه دارد، اما به محض تکمیل ظرفیت صندوق، فرایند پذیرهنویسی متوقف میشود؛ بنابراین توصیه میشود در همان روز نخست، نسبت به ثبت سفارش اقدام کنید.
به گزارش صدای بورس پذیرهنویسی صندوق لبخند فارابی از هفتم شهریور ماه به مدت پنج روز کاری انجام میشود. شرکت در پذیرهنویسی صندوق لبخند به سرمایهگذاران این امکان را میدهد با اطمینان از حفظ اصل سرمایه، از سودی بالاتر از سپرده بانکی بهرهمند شوند. لبخند فارابی، یک صندوق قابل معامله (ETF) است و میتوانید از طریق سامانه معاملات آنلاین تمام کارگزاریها در پذیرهنویسی شرکت کنید و از سود سرمایهگذاری بدون ریسک بهرهمند شوید.
چطور در پذیرهنویسی لبخند شرکت کنیم؟
صندوق درآمد ثابت لبخند فارابی(قابل معامله)، پنجمین صندوق سرمایهگذاری شرکت سبدگردان فارابی است. برای سرمایهگذاری در این صندوق کافیست هفتم شهریور ماه از طریق سامانه معاملاتی تمام کارگزاریها نسبت به خرید واحدهای این صندوق اقدام کنید. توجه داشته باشید برای افرادی که از طریق سامانه معاملاتی کارگزاری فارابی(فارابیکسو) در پذیرهنویسی شرکت کنند، بدون کارمزد است.
نکته مهم دیگر اینکه پذیرهنویسی به مدت پنج روز کاری ادامه دارد، اما به محض تکمیل ظرفیت صندوق، فرایند پذیرهنویسی متوقف میشود؛ بنابراین توصیه میشود در همان روز نخست، نسبت به ثبت سفارش اقدام کنید.
چرا لبخند فارابی حاشیه امن بورس است؟
سرمایهگذاری در صندوق لبخند فارابی کاملا بدون ریسک است و سرمایهگذاران میتوانند از حفظ اصل سرمایه خود مطمئن باشند؛ از این رو لبخند فارابی را میتوان حاشیه امن بورس معرفی کرد که در بازار نزولی و قرمز نیز بازدهی مناسبی نصیب سرمایهگذارانش خواهد کرد.
لازم به ذکر است بخش عمده منابع مالی صندوق لبخند، همانند صندوق درآمد ثابت دوم اکسیر فارابی، در داراییهای مالی بدون ریسک و با درآمد ثابت سرمایهگذاری میشود. از میان مهمترین این داراییها میتوان به سپردههای بانکی و انواع اوراق با درآمد ثابت اشاره کرد.
همانطور که اشاره شد نکات مهم سرمایهگذاری در ETF سرمایهگذاری در صندوقهای درآمد ثابت بدون ریسک است؛ یعنی با سرمایهگذاری در این صندوقها، اصل سرمایه شما بدون تغییر باقی میماند و علاوه بر این، سود روزشمار و بالاتر از سپرده بانکی به سرمایه شما تعلق میگیرد.
نماد همیشه سبز بورس
واحدهای صندوق ETF لبخند را میتوان از طریق سامانه معاملاتی تمام کارگزاریها خریداری کرد. از مهمترین مزایای این صندوق میتوان به این نکته اشاره کرد که حتی در روزهای منفی بازار نیز بازدهی مثبت دارد و سرمایهگذاری در این صندوق میتواند در جهت تنوع بخشیدن به پرتفوی و مدیریت ریسک، اقدام موثری باشد. علاوه بر مزایای ذکر شده، سود سرمایهگذاری در این صندوق به صورت مرکب محاسبه میشود؛ یعنی در پایان هر روز معاملاتی، سود روز بعدی بر اساس کل دارایی شما (میزان سرمایه اولیه + بازدهی روزهای قبل) محاسبه خواهد شد. این نکته سبب میشود با گذر زمان، سود سرمایهگذاری شما با سرعت بیشتری افزایش یابد.
از دیگر نکاتی که باید در ارتباط با سرمایهگذاری در صندوق لبخند فارابی در نظر بگیرید، این است که این صندوق پرداخت سود نقدی ندارد و سود سرمایهگذاران از محل افزایش ارزش واحدهای سرمایهگذاری بهدست میآید.
لبخند فارابی؛ فرصتی جذاب برای سرمایهگذاری بدون ریسک
امنیت سرمایهگذاری از مهمترین نکاتی است که افراد باید پیش از انتخاب یک بازار یا دارایی برای سرمایهگذاری در نظر بگیرند. صندوق لبخند تحت مدیریت شرکت سبدگردان فارابی و با مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت میکند؛ بنابراین میتوانید از مدیریت صحیح دارایی خود تحت نظارت یک تیم حرفهای، اطمینان داشته باشید.
از دیگر نکات مهم پیش از سرمایهگذاری، در نظر گرفتن میزان نقدشوندگی یک دارایی است. در شرایط فعلی بسیار مهم است به محض نیاز داشتن به منابع مالی خود، بتوانیم به آنها دسترسی داشته باشیم. از مهمترین مزایای صندوق لبخند فارابی این است که سرمایهگذاران هر زمانی که بخواهند میتوانند نسبت به فروش تمام یا بخشی از واحدهای سرمایهگذاری خود اقدام کنند. این صندوق با توجه به اینکه بازارگردان دارد، هرگز با صفهای خرید و فروش مواجه نمیشود و افراد میتوانند با اطمینان، روی منابع مالی خود که صرف سرمایهگذاری در لبخند فارابی کردهاند، حساب کنند.
سود سرمایهگذاری در لبخند
لبخند، پنجمین صندوق شرکت سبدگردان فارابی است. این شرکت تا پیش از این صندوق دوم اکسیر را به عنوان یک صندوق درآمد ثابت معرفی کرده بود که خرید و فروش واحدهای آن بر مبنای صدور و ابطال بود. حال، لبخند فارابی به عنوان دومین صندوق درآمد ثابت گروه مالی فارابی معرفی میشود که از نوع قابل معامله(ETF) است.
با توجه به بازدهی سایر صندوقهای این شرکت، انتظار میرود بازدهی لبخند در بازه ۲۰ تا ۲۴ درصد باشد. لازم به ذکر است سود ماهانه صندوق دوم اکسیر فارابی منتهی به ۱۵ مرداد سال ۱۴۰۱، معادل ۲۱.۱۲ درصد بوده که نسبت به صندوقهای مشابه در بازار، بازدهی بسیار خوبی به شمار میرود.
با در نظر گرفتن این نکات، انتظار میرود صندوق لبخند نیز، به عنوان یک صندوق درآمد ثابت عملکرد بسیار خوبی داشته باشد.
در نظر داشته باشید، محاسبه سود سرمایهگذاری شما، به محض شرکت در پذیرهنویسی و خرید واحدهای این صندوق آغاز میشود و به سرمایه شما سود تعلق میگیرد.
قیمت هر واحد از صندوق لبخند فارابی در روز پذیرهنویسی ۱۰۰۰ تومان و حداقل تعداد واحد برای خرید و سرمایهگذاری در صندوق، یک واحد است؛ بنابراین میتوانید سرمایهگذاری در لبخند فارابی از ۱۰۰۰ تومان تا بینهایت آغاز کنید!
🔷مقالات آموزشي بورس >>همه چیز درباره مزایا و معایب صندوقهای سرمایه گذاری بورسی>درآمد ثابت، قابل معامله(ETF)، محدود، نامحدود ومشترک
وب سایت بورس نگار - صندوقهای سرمایهگذاري نهادهاي ماليای هستند که فعاليت اصلي آنها سرمايهگذاري در اوراق بهادار است و مالكان آن به نکات مهم سرمایهگذاری در ETF نسبت سرمايهگذاري خود، در سود و زيان صندوق شريكند. این صندوقها وجوه مردم را جمعآوری کرده و در سبدهای سرمایهگذاری در اوراق بهادار متفاوت سرمایهگذاری میکنند. به این ترتیب این صندوقها با گرد آوردن سرمایهگذاران کوچک از مزایای سرمایهگذاری در مقیاس بزرگ بهره میگیرند. در این گزارش انواع صندوقهای سرمایهگذاری، مزایا و معایب این شکل از سرمایهگذاری را بررسی میشود.
صندوقهای سرمایهگذاری که از سال 1386 در ایران رواج یافتند؛ نوعی نهاد سرمایهگذاری محسوب میشوند كه با فروش سهام، وجوهی را بهدست آورده و بر اساس هدف صندوق، در تركیبی از اوراق بهادار شامل سهام، اوراق مشارکت، ابزارهای كوتاهمدت بازار پول و سایر داراییها سرمایهگذاری میكنند. با توجه به حضور مدیران و تحلیلگران حرفهای در این صندوقها این شکل از سرمایهگذاری برای معاملهگران ریسکگریز یا بیتجربه جذابیت ویژهای دارند.
انواع صندوقها
در یک تقسیمبندی کلی صندوقهای سرمایهگذاری به سه دسته صندوقهای سرمایهگذاری با سبد ثابت، صندوقهای سرمایهگذاری محدود و صندوقهای سرمایهگذاری نامحدود تقسیم میشوند.
صندوقهای سرمایهگذاری با سبد ثابت در طول فعالیت خود دارای یک پرتفوی ثابت از داراییهای مالی و اوراق بهادار هستند. در حالی که دو دسته دیگر بنابهنظر مدیران صندوقها داراییهای سبد خود را تغییر میدهند. صندوقهای سرمایهگذاری محدود ، تعداد واحدهای مشخصی دارند و بدون امکان بازخرید عموما واحدی را باطل یا صادر نمیکنند و صرفا واحدهای آنها میان سرمایهگذاران خرید و فروش میشود.
صندوقهای سرمایهگذاری نامحدود اما به صدور و ابطال واحدها میپردازند و خریداران قادرند از خود صندوق واحدهای سرمایهگذاری خریداری کنند. صندوقهای سرمایهگذاری مشترک که عموم صندوقهای سرمایهگذاری کشور از این نوع هستند، نوعی صندوق سرمایهگذاری نامحدود محسوب میشوند.
صندوقهای سرمایهگذاری مشترک
صندوقهای سرمایهگذاری مشترک به سه دسته صندوقهای سرمایهگذاری در سهام، صندوقهای سرمایهگذاری با درآمد ثابت و صندوقهای سرمایهگذاری مختلط تقسیم میشوند.
صندوق سرمایهگذاری در سهام
این نوع صندوقها بر حسب اندازه به دو گروه کوچک مقیاس و بزرگ مقیاس تقسیم میشوند. در صندوقهای کوچک مقیاس تعداد واحدهای سرمایهگذاری قابل انتشار حداقل 5 هزار واحد و حداکثر 50 هزار واحد و در نوع بزرگ مقیاس این ارقام بین 50 هزار و 500 هزار واحد قرار دارند.
واحدهای سرمایهگذاری این صندوقها به دو نوع واحد سرمایهگذاری ممتاز (غیرقابل ابطال، قابل انتقال به غیر و دارای حق حضور و رای در مجمع) و واحد سرمایهگذاری عادی (قابل ابطال، غیر قابل انتقال و بدون حق حضور و رای در مجمع) تقسیم میشوند.
در بازار سرمایه ایران حداقل ٧٠ درصد از داراییهای صندوق باید در سهام پذیرفتهشده در بورس یا بازار اول فرابورس سرمایهگذاری شوند.
صندوق سرمایهگذاری با درآمد ثابت
پرتفوی این صندوقها از داراییهای مالی با درآمد ثابت تشکیل شدهاند. این صندوقها با فروش واحدهای سرمایهگذاری این وجوه را در اوراق مشارکت(دولتی، نهادهای عمومی غیردولتی و شرکتهای سهامی عام) سرمایهگذاری میکنند. این شرکتها نکات مهم سرمایهگذاری در ETF قادرند با سرمایهگذاری در انواع متفاوتی از اوراق مشارکت بازدهی بیش از بازده اوراق مشارکت دولتی برای سرمایهگذاران خود ایجاد کنند.
طبق قوانین بازار سرمایه در ایران صندوق سرمایهگذاری با درآمد ثابت باید حداقل ٧٠ درصد از داراییهای خود را در اوراق مشارکت، سپرده بانکی، گواهی سپرده بانکی و اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایهگذاری کنند.
صندوق سرمایهگذاری مختلط
این صندوقها ترکیبی از اوراق با درآمد ثابت و سهام شرکتهای بورسی و فرابورسی را در پرتفوی خود دارند. طبق قوانین باید حداقل ٤٠ درصد و حداکثر ٦٠ درصد از داراییهای صندوق در سهام پذیرفتهشده در بورس یا بازار اول فرابورس سرمایهگذاری شوند.
صندوق قابل معامله (ETF)
صندوقهای قابل معامله در بورس همچون سهام عادی در بورس قابلیت معامله دارند. صندوقهای قابل معامله ویژگی صندوقهای سرمایهگذاری مشترک و صندوقهای سرمایهگذاری محدود را توامان دارا هستند به این معنا که میتوانند همانند صندوقهای سرمایهگذاری مشترک بر اساس خالص ارزش داراییهایشان قیمتگذاری شده و بر اساس این قیمت در روز معامله شوند و از طرفی همچون صندوقهای محدود، به قیمتهایی بالاتر یا پایینتر از خالص ارزش داراییشان معامله شوند. همچنین میتوان بهعنوان یکی از مزیتهای این صندوقها به ارزان بودن نسبی آنها اشاره کرد.
مزایای صندوقهای سرمایهگذاری مشترک
مدیریت حرفهای: حضور مشاوران حرفهای در صندوقهای سرمایهگذاری، انجام تحقیقات و در اختیار داشتن اطلاعات از مزایای مدیریت حرفهای صندوقها هستند. به این ترتیب وجود کارشناسان و تحلیلگران تماموقت بورس، فقدان اطلاعات سرمایهگذاران بیتجربه را جبران میکند. به همین دلیل برخی از سرمایهگذاران کمتجربه، سرمایهگذاری در صندوقها را ترجیح میدهند.
تنوع سرمایهگذاری و کاهش ریسک: سرمایهگذاری در اوراق بهادار گوناگون ریسک کلی سرمایهگذاری را کاهش میدهد. سرمایهگذار صندوق با پرداخت مبلغی قادر است چنین سبدی را خریداری کند و مخاطرات سرمایهگذاری مستقیم در بورس را کاهش دهد.
نقدشوندگی: بر اساس مقررات صندوقهای سرمایهگذاری مشترک، این صندوقها آماده صدور یا بازخرید واحدهای صندوق هستند. سرمایهگذاران در این وضعیت بر اساس خالص ارزش روز داراییهای صندوق، پس از کسر هزینههایی قادر به تبدیل سریع اوراق خود به وجه نقد هستند، در نتیجه میزان نقدشوندگی این اوراق بیش از سرمایهگذاری مستقیم در بورس است. این در حالی است که در بورس احتمال توقف طولانی یک نماد و تشکیل صفوف طولانی فروش، امکان نقدشوندگی سریع را دشوار میکند، در نتیجه وجود نکات مهم سرمایهگذاری در ETF تضمین همیشگی خرید سرعت نقدشوندگی را در این صندوقها بسیار بالا میبرد.
صرفهجویی در مقیاس، کاهش هزینه معاملات: بر این اساس که گردآمدن گروه بزرگی از سرمایهگذاران باعث کاهش هزینه تحلیل، تحقیق و همچنین هزینه انجام معاملات میشود (بهعنوان نمونه کاهش هزینه خرید و فروش در بلوکهای بزرگ)، صرفهجویی در مقیاس را میتوان بهعنوان نتیجه استفاده از صندوقهای سرمایهگذاری ذکر کرد.
معایب صندوقهای سرمایهگذاری مشترک
یکی از معایب صندوقهای سرمایهگذاری، هزینههایی است که جهت اداره صندوق پرداخت میشوند و طبعا در صورتی که سرمایهگذار تصمیم میگرفت مستقیما معامله کند، از پرداخت آنها معاف میبود. در عین حال گرچه سهامداران حق انتخاب نوع صندوق سرمایهگذاری را در اختیار دارند، درباره انتخاب سهام اختیاری ندارند و این امر بر عهده مدیران صندوق است. از طرفی اگر سهامداران به شکل مستقیم سهم شرکتی را خریداری کنند، حق حضور در مجمع و تصمیمگیری پیرامون برخی امور شرکتهای سهامی را دارند و این در حالی است که سهامدار صندوق از چنین حقی برخوردار نیست و صرفا در صورت داشتن واحد سرمایهگذاری ممتاز قادر به شرکت در مجمع صندوق سرمایهگذاری است.
نرخ بازدهی صندوق
نرخ بازدهی صندوق بر اساس چنین محاسبهای بهدست میآید:
افزایش یا کاهش خالص ارزش داراییها بهعلاوه سود سرمایهای و سود سهام توزیعشده توسط صندوق تقسیم بر خالص ارزش داراییهای صندوق
(NAV1 - NAV0 + Income and capital gain distributions)/ NAV0
>>تکمیلی : سازوکار صندوقهای ETF و تفاوت آنها با شرکتهای سرمایه گذاری وهلدینگ
صندوقهای ETF یکی از ابزارهای سرمایهگذاری مشاع است که در کنار صندوقهای سرمایهگذاری مشترک (Open-end/ mutual fund)، صندوقهای سرمایهگذاری بسته (Closed-end fund) و شرکتهای سرمایهگذاری، به دارندگان واحدهای سرمایهگذاری (یا سهام در مورد شرکت سرمایهگذاری) امکان میدهد بهصورت مشاع و متناسب با تعداد واحدهای سرمایهگذاری خود، مالک سبدی از داراییهای عمدتا مالی باشند. آنچه ETF را از صندوقهای سرمایهگذاری مشترک متمایز میکند این است که ورود یا خروج سرمایه گذاران، در صندوقهای سرمایهگذاری مشترک صرفا از طریق صدور و ابطال واحدهای سرمایهگذاری است، درحالیکه در ETF (و همینطور شرکتهای سرمایهگذاری و صندوقهای بسته) ورود و خروج سرمایهگذاران صرفا از طریق خرید و فروش واحدهای سرمایهگذاری در بازار امکانپذیر است. در مقابل، آنچه ETF را از شرکتهای سرمایهگذاری و صندوقهای بسته متمایز میکند این است که مشابه صندوقهای سرمایهگذاری مشترک، از طریق یک سازوکار مشخص، ارزش هر واحد سرمایهگذاری عینا معادل ارزش داراییهای موجود در سبد صندوق است. توضیح اینکه در شرکتهای سرمایهگذاری و صندوقهای بسته، ممکن است فشار عرضه و تقاضا بگونهای باشد که قیمت هر سهم یا واحد شرکت سرمایهگذاری یا صندوق بسته از ارزش داراییهای موجودر در سبد آن فاصله قابلتوجهی بگیرد. بعنوان مثال، آنچه بصورت سنتی در بورس تهران مشاهده میشود این است که قیمت هر سهم شرکت سرمایهگذاری حدودا بین ۲۰ تا ۳۰ درصد کمتر از ارزش داراییهای موجود در سبد آن است (که از آن با عنوان NAV یاد میشود). این فاصله با هجوم سرمایهگذاران در ماههای اخیر به بورس، بسیار کاهش یافته و در مواردی، بسیار بیش از ارزش داراییهای سبد قیمتگذاری شده است. بنابراین، در شرکتهای سرمایهگذاری و صندوقهای بسته سازوکاری برای نزدیک نگه داشتن قیمت و NAV وجود ندارد. در صندوقهای سرمایهگذاری مشترک، از آنجا که امکان معامله واحدهای صندوق در بازار وجود ندارد، این موضوع کاملا منتفی است. اما در ETFها، نهادهایی توسط عنوان بازارگردان یا AP (Authorized participant) وجود دارند که درصورتیکه قیمت بیش از NAV باشد، با خرید و افزایش دادن داراییهای موجود در صندوق، اقدام به صدور واحد صندوق و فروش آن در بازار میکنند تا به این ترتیب، عرضه واحد صندوق افزایش و قیمت آن کاهش پیدا کرده و به NAV نزدیک شود. برعکس، اگر قیمت کمتر از NAV باشد، بازارگردان با خرید واحدهای صندوق از بازار آنها را ابطال میکند و متناسب با آن نیز، بخشی از داراییهای صندوق را در بازار میفروشد. به این ترتیب، بازارگردان از طریق «قبض و بسط» مداوم صندوق، تلاش میکند قیمت و NAV آن را نزدیک به هم نگه دارد. ناگفته پیداست که این قبض و بسط مداوم، مستلزم وجود داراییهای بسیار نقدشونده در صندوق است که در بخش بعدی به چالشهای ناشی از آن اشاره خواهد شد.
براساس اطلاعات موجود، در ساختار پیشنهادی دولت چنین ترتیباتی پیشبینی نشده است و نقش بازارگردان صرفا مشابه سایر سهام موجود در بازار، خرید و فروش و ایجاد نقدشوندگی به میزان تعهد خود (۵درصد) است و بنابراین، یکی از تفاوتهای اساسی ساختار پیشنهادی با ETF عدم امکان قبض و بسط صندوق و خرید و فروش داراییهای تحت کنترل آن توسط بازارگردان است.
تفاوت مهم دیگری که ساختار پیشنهادی دولت با مفهوم ETF دارد، این است که اصولا ساختار ETF بر مبنای سرمایهگذاری و نه بنگاهداری طراحی شده است. به عبارت دیگر، در ETFهای رایج معمولا درصد سهامی که از یک شرکت در سبد ETF وجود دارد بسیار ناچیز بوده و بنابراین، موضوع مداخله در مدیریت آن شرکت و سازوکارهای حکمرانی موضوعیت پیدا نمیکند. به همین دلیل، اصولا ETF با هدف بنگاهداری و اعمال حاکمیت شرکتی بر شرکتهای سرمایهپذیر طراحی نشده است. لازم به ذکر است که حتی در بزرگترین نهادهای مدیریت دارایی جهان همچون BlackRock و VanGuard هم که هریک به تنهایی حدود هزار صندوق مختلف ETF و mutual fund را مدیریت میکنند، جمع درصد مالکیت همه این صندوقها در شرکتهای سرمایهپذیر تقریبا در همه موارد زیر ۱۰ درصد است. بهعلاوه، هریک از این شرکتها، اعمال حکمرانی بر سهام کلیه صندوقهای تحت مدیریت خود را تجمیع کرده و نظامات گستردهای برای اعمال حکمرانی شرکتی بر شرکتهای نکات مهم سرمایهگذاری در ETF سرمایهپذیر تدوین کردهاند که با این حال، چالشهای مربوط به آن یکی از مباحث داغ حکمرانی در پژوهشهای مالی است. بنابراین، آنچه در ایران قرار است در قالب اعمال حکمرانی از طریق ETF بر مجموعهای از بنگاههای بزرگ اعمال شود، در بازارهای بینالمللی مرسوم نبوده و در ادامه به چالشهای ناشی از آن پرداخته خواهد شد.
در یک جمعبندی میتوان گفت، اولا ساختار پیشنهادی، برخلاف ETF سازوکاری برای قبض و بسط صندوق و نزدیک نگه داشتن قیمت و NAV آن ندارد و حتی در صورت وجود این سازوکار، ماهیت بلوکی، متمرکز و غیرنقدشونده داراییهای آن، امکان خرید و فروش پیوسته را از آن سلب کرده است. ثانیا، ساختار ETF برای بنگاهداری یا اعمال حاکمیت بر بنگاههای سرمایهپذیر طراحی نشده و برخلاف ساختار پیشنهادی دولت، انتظار نمیرود در مدیریت بنگاهها و انتخاب اعضای هیاتمدیره و سایر شئون حکمرانی مداخله جدی داشته باشد. این دو ویژگی، یعنی عدم امکان قبض و بسط سریع و بنگاهداری، ساختار پیشنهادی دولت را بسیار شبیه به هلدینگها (و تا حدی شرکتهای سرمایهگذاری) میکند که صرفا از طریق افزایش و کاهش سرمایه که پروسهای پیچیده و زمانبر است امکان قبض و بسط دارند و بهعلاوه، فلسفه وجودی هلدینگها همان بنگاهداری است. اما طبعا دولت ترجیح داده به جای ایجاد هلدینگ و شرکت سرمایهگذاری، ساختار پیشنهادی خود را تحت عنوان ETF معرفی کند، زیرا اولا پیچیدگیهای حاکم بر ایجاد شرکتهای دولتی و انتقال داراییهای دولت به آنها و . را نخواهد داشت و ثانیا، هلدینگها و شرکتهای سرمایهگذاری همانند سایر شرکتهای سهامی، نظام حکمرانی خود را باید متناسب با قانون تجارت و اصول منبعث از آن مانند برابر بودن حقرای سهامداران و . تنظیم کند. نامگذاری ساختار پیشنهادی با عنوان ETF عملا به دولت اجازه داده خارج از محدودیتهای قانون تجارت و آنگونه که خود صلاح میداند، نظام حکمرانی آن را طراحی کند.
دیدگاه شما