بازده (Yield) چه معنایی دارد؟

بازار بورس می‌تواند مکانی گیج کننده برای افراد تازه وارد باشد. اخبار مالی غالباً پر از شعارها و شایعات گیج کننده است؛ شایعاتی در مورد کف‌سازی معاملات سهام خزانه، ارزش اسمی و سود انباشته که اغلب برای سرمایه گذار معمولی معنایی ندارد. اما برای کسانی که به دنبال معامله‌گری سهام هستند، درک و استفاده از چنین مفاهیمی، ابزار کلیدی برای هدایت این طبقه دارایی (سهام) است.

مسیر محاسبه سود اسناد خزانه

شاخص‌های متفاوتی از جمله ریسک، بازده و نقدشوندگی، کیفیت سرمایه‌گذاری بازده (Yield) چه معنایی دارد؟ را تعیین می‌کنند؛ اما شاید بتوان بازدهی را مهم‌ترین این معیارها دانست. در این شرایط، محاسبه نرخ سود مربوط به اسناد خزانه اسلامی که یکی از مهم‌ترین ابزارهای مورد نیاز اقتصاد کشور است با اختلاف‌های زیادی میان کارشناسان مواجه است. هرچند برخی معتقدند باید نرخ بازدهی را به صورت ساده محاسبه کرد؛ اما بررسی اصول و تئوری مربوط به اوراق با درآمد ثابت نشان می‌دهد نرخ بازدهی مرکب روش صحیح و قابل استنادتری برای محاسبه نرخ سود اسناد خزانه اسلامی است.

شاخص‌های متفاوتی از جمله ریسک، بازده و نقدشوندگی، کیفیت سرمایه‌گذاری را تعیین می‌کنند؛ اما شاید بتوان بازدهی را مهم‌ترین این معیارها دانست. در این شرایط، محاسبه نرخ سود مربوط به اسناد خزانه اسلامی که یکی از مهم‌ترین ابزارهای مورد نیاز اقتصاد کشور است با اختلاف‌های زیادی میان کارشناسان مواجه است. هرچند برخی معتقدند باید نرخ بازدهی را به صورت ساده محاسبه کرد؛ اما بررسی اصول و تئوری مربوط به اوراق با درآمد ثابت نشان می‌دهد نرخ بازدهی مرکب روش صحیح و قابل استنادتری برای محاسبه نرخ سود اسناد خزانه اسلامی است. ایراد اصلی که می‌توان به روش خطی ساده وارد کرد آن است که در این روش، بازدهی سرمایه‌گذار در طول دوره سرمایه‌گذاری تغییر می‌کند که برای اصلاح آن به نرخ سود مرکب نیاز داریم.

علیرضا توکلی کاشی/ مدیرابزارهای نوین مالی
معصومه شهسواری/ کارشناس ابزارهای نوین مالی
فرابورس ایران

مقدمه
کیفیت سرمایه‌گذاری به عوامل متعددی وابسته است و شاخص‌های متفاوتی به منظور ارزیابی عملکرد سرمایه‌گذاری تعریف شده‌‌‌‌اند. به‌عنوان مثال می‌توان به شاخص‌های ریسک، بازده، نقدشوندگی، تنوع و بتا اشاره کرد. در میان شاخص‌های نامبرده، بازده از اهمیت بسزایی برخوردار است. زیرا بازده در ادبیات روزمره مردم بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد و معمولا فرصت‌های مختلف سرمایه‌گذاری را بر مبنای مقایسه مقدار بازده آنها با یکدیگر مورد سنجش قرار می‌دهند.

در حوزه سرمایه‌گذاری و به‌طور ویژه در حوزه اوراق بهادار بادرآمد ثابت (Fixed Income Securities)، از آنجا که در ایران، بیشتر اوراق دارای ضامن بانکی هستند و در نتیجه ریسک نکول یا عدم پرداخت آنها در سررسیدها به‌طور کامل پوشش داده شده است؛ بازده، مهم‌ترین‌ معیار برای انتخاب اوراق توسط یک سرمایه‌گذار است.

با توجه به اینکه «مثال» نقش بسزایی در انتقال مطلب ایفا می‌کند، در این مقاله تلاش شده تا همه موضوعات تا حد امکان در قالب مثال‌هایی ارائه شوند.

روش‌های متفاوتی برای محاسبه بازده وجود دارد. ساده‌ترین روش، استفاده از فرمول بازده ساده است. همان‌طور که در فرمول زیر مشاهده می‌شود، اختلاف قیمت خرید و فروش نسبت به قیمت خرید سنجیده می‌شود:

شخصی را در نظر بگیرید که در ابتدای سال در اوراقی با ارزش اولیه ۱۰۰ تومان سرمایه‌گذاری کرده است. چنانچه ارزش این سرمایه‌گذاری در پایان سال اول ۱۱۰تومان و در پایان سال دوم ۱۳۲ تومان ‌باشد، طبق فرمول فوق به سادگی می‌توان بازده وی را در هر دوره محاسبه کرد.

اگر کمی به این مثال دقت کنیم متوجه می‌شویم که مجموع بازده دو دوره متوالی فوق، 30 درصد به‌دست می‌آید اما از طرف دیگر به نظر می‌رسد با توجه به رشد قیمت از 100 به 132 واحد، بازده کل دوره باید رقم 32 درصد باشد!

علت این موضوع، این است که مقدار دارایی در اول هر دوره برابر مقدار دارایی در پایان دوره قبل است و بنابراین اصل و سود دارایی در پایان هر دوره وارد دوره بعد می‌شود و به اصل و سود منتقل­‌شده از دوره قبل مجددا سود تعلق می‌گیرد.

این ماهیت فرمول بازده است، زیرا مثلا در نمونه فوق و در ابتدای دوره دوم نمی‌توانیم مقدار 110 واحد را به دو رقم 100 به‌عنوان اصل مبلغ و 10 واحد به‌عنوان سود دوره قبل، تجزیه کنیم و کل مبلغ 110 واحد به‌عنوان مقدار اولیه سرمایه‌گذاری وارد دوره دوم می‌شود.

اما موضوع فوق به معنای وجود اشکال در محاسبه بازده نیست! زیرا بازده صحیح هریک از دوره‌های فوق به ترتیب 10 درصد و 20 درصد است، اما بازده کل دوره رقم 30 درصد نیست و مقدار صحیح بازده کل دوره 32 درصد است.

در ادبیات مالی، برای محاسبه برآیند بازده کل دو یا چند دوره متوالی از فرمول ترکیب بازده یا بازده مرکب (Compound Return) استفاده می‌شود.

مساله فوق که در ادبیات مالی بسیار حائز اهمیت است به این نکته اشاره دارد که جمع جبری بازده، برای محاسبه بازده کل چند دوره متوالی صحیح نیست و برای محاسبه برآیند بازده چند دوره متوالی باید از ترکیب بازده و فرمول بازده مرکب استفاده کرد.

دو ورقه بهادار در دست داریم که قیمت هر دو ورقه در ابتدای سال ۱۰۰ واحد و در پایان سال نیز قیمت آنها به ۱۲۰ واحد خواهد رسید. آن طور که از صورت سوال‌ قابل درک است، بازده هر دو ورقه ۲۰ درصد است. در جدول زیر با توجه به قیمت ماه ششم، بازده دو دوره محاسبه شده است:

مثال فوق، به خوبی نشان می‌دهد که جمع جبری نه تنها بازدهی متفاوت با مقدار واقعی بازده کل دوره (20 درصد) به دست می‌دهد، بلکه مقدار آن به نوسان قیمت‌های طی دوره نیز وابسته است.

اگر مقدار بازده اوراقی مشخص باشد، چگونه می‌توانیم قیمت آن را در زمان‌های مختلف محاسبه کنیم و فرمول صحیح قیمت‌گذاری اوراق با درآمد ثابت (Fixed Income Pricing) چگونه باید باشد؟ هدف از ارائه این بخش در این مقاله، تاکید بر محاسبات سود مرکب و بیان نقایص محاسبات سود بر مبنای فرمول‌های ساده و خطی است.

اوراقی با قیمت اسمی 1،000،000ریال و نرخ سود 20 درصد که یک بار در سال سود پرداخت می‌کند را در نظر بگیرید.

این اوراق دارای سود روزشماری خواهد بود. یک راه ساده برای محاسبه سود روزشمار این اوراق، تقسیم سود سالانه بر تعداد روزهای سال است:

بنابراین جدول شماره ۱ سود روزشمار و قیمت این اوراق به همراه نرخ رشد قیمت اوراق در روزهای مختلف سال به ترتیب زیر به‌دست خواهد آمد:

روش فوق که به روش خطی ساده معروف است، باوجود سادگی محاسبات، یک ایراد اساسی دارد و آن عدم ثبات نرخ رشد قیمت در طول سال، به‌رغم ثابت بودن مقدار سود روزانه است! اگر به ستون نرخ رشد قیمت روزانه دقت شود، کاهش تدریجی نرخ رشد روزانه به وضوح مشاهده می‌شود.

علت کاهش تدریجی نرخ رشد روزانه، افزایش مخرج کسر بازده است. زیرا با گذشت زمان و تجمیع سودهای روزشمار، قیمت اوراق به تدریج افزایش یافته و مخرج کسر بازده بزرگ‌تر می‌شود و در نتیجه مقدار بازده یا نرخ رشد روزانه کاهش می‌یابد.

بازدهی شخصی که در روزهای اول سال در این اوراق سرمایه‌گذاری می‌کند بیشتر از فردی است که در روزهای پایانی سال این اوراق را نگهداری می‌کند. زیرا مبلغ سرمایه‌گذاری در این ایام متفاوت است، کسب عایدی ثابت ۵۴۸ ریال در روز اول نسبت به مبلغ سرمایه‌گذاری ۱.۰۰۰.۰۰۰ ریال و در روز دوم با مبلغ ۱.۰۰۰.۵۴۸ ریال سنجیده می‌شود. با رشد تدریجی قیمت، مخرج کسر بازده افزایش می‌یابد، این در حالی است که صورت کسر رقم ثابت ۵۴۸ ریال است؛ بنابراین طبیعی است که مقدار بازده روزانه کاهش یابد. استفاده از روشی که در آن مقدار سود در طول دوره ثابت فرض شده باشد، نمی‌تواند روش صحیحی برای قیمت‌گذاری اوراق با درآمد ثابت باشد، زیرا نرخ بازده آن در طول دوره یکنواخت نبوده و به تدریج و با گذشت زمان، کاهش خواهد

چنانچه قیمت‌گذاری در بازار به این شیوه انجام شود، سرمایه‌گذاران آگاه تلاش می‌کنند تا اوراق را صرفا در روزهای ابتدایی هر دوره خریداری کرده و در اواسط دوره و قبل از کاهش نرخ بازده، آن را با اوراق دیگری تعویض کنند.

روش خطی ساده، روش مناسبی برای قیمت‌گذاری اوراق و محاسبه سود روزشمار نیست. زیرا سرمایه‌گذار انتظار دارد در صورت بازده (Yield) چه معنایی دارد؟ ثبات شرایط و ثابت بودن نرخ سود، بازده وی در طول دوره سرمایه‌گذاری ثابت باشد. به عبارت دیگر مستقل از اینکه در روز اول در این اوراق سرمایه‌گذاری شود یا در روز آخر، بازده به دست آمده باید مقدار ثابتی باشد.

اما سوالی که مطرح می‌شود این است که در این مثال، قیمت روزانه اوراق، چه رقمی است تا نرخ بازده در تمام روزهای سال برابر باشد؟

با استفاده از فرمول قیمت‌گذاری مرکب، قیمت روزانه را محاسبه می‌کنیم. برای مثال قیمت این اوراق در پایان روز اول برابر خواهد بود با:

همان‌گونه که در جدول ۲ مشخص است، در این مدل قیمت‌گذاری، نرخ رشد روزانه در تمام طول سال ثابت است اما مقدار سود روزانه به‌صورت تدریجی افزایش یافته است و با توجه به رشد تدریجی قیمت، افزایش تدریجی مقدار سود روزانه نیز کاملا طبیعی و در حد انتظار است.

همان‌طور که در این جدول نیز مشاهده می‌شود، با استفاده از روش قیمت‌گذاری مرکب، قیمت‌ها به نحوی تعیین می‌شوند تا بازده سرمایه‌گذاری در تمام طول عمر اوراق به‌صورت همگن تخصیص یابد.

بنابراین فرمول قیمت‌گذاری مرکب تضمین می‌کند که قیمت‌های روزانه به نحوی محاسبه خواهند شد که نرخ رشد روزانه در طول دوره ثابت بماند. این موضوع در بازارهای مالی از اهمیت بسزایی برخوردار است زیرا سرمایه‌گذاران مختلف مستقل از تاریخ انتشار، تاریخ سررسید یا تاریخ پرداخت کوپن سود، بر مبنای نرخ بازده (و ریسک) اوراق، اقدام به انتخاب و سرمایه‌گذاری در اوراق می‌کنند و مدل قیمت‌گذاری باید به نحوی باشد که ثبات نرخ سود طی دوره را تضمین کند، به گونه‌ای که نرخ سود همواره همگن باشد.

البته همان‌طور که می‌دانیم، قیمت اوراق بهادار در بازارهای مالی، علاوه بر نرخ سود اسمی، به دو عامل مهم دیگر هم وابسته هستند: نرخ سود مورد انتظار بازار و میزان ریسک اوراق و ناشر آن. محاسبات فوق، با فرض ثبات شرایط و یکسان بودن نرخ سود اسمی اوراق و نرخ سود مورد انتظار بازار انجام شده است. در شرایطی که پارامترهای فوق نیز وارد محاسبات شوند، می‌توان ثابت کرد که مدل قیمت‌گذاری اوراق تغییر نخواهد کرد و همین فرمول قیمت‌گذاری مرکب، صرفا با تغییر مقدار R (نرخ بازده سالانه) مجددا به‌کار گرفته خواهد شد.

در بازارهای مالی، نرخ سود مورد انتظار به‌عنوان یک متغیر کلیدی در جریان معاملات روزانه و با توجه به قیمت انواع اوراق بهادار کشف می‌شود. نرخ بازده تا سررسید، نرخی است که در صورت نگهداری اوراق تا زمان سررسید، برای دارنده آن محقق خواهد شد. با توجه به تفاوت فاصله تا سررسید اوراق مختلف و به منظور مقایسه این نرخ در مورد اوراق مختلف، این نرخ به‌صورت سالانه محاسبه شده و اعلام می‌شود. از آنجا که تاریخ سررسید اوراق و همچنین مبلغ قابل پرداخت در سررسید هر اوراقی ثابت است، بنابراین، نرخ بازده تا سررسید تنها تابع قیمت روز اوراق در بازار خواهد بود و هیچ مؤلفه دیگری در آن تاثیرگذار نخواهد بود. به همین دلیل این نرخ در بازارهای مالی محاسبه شده و به‌صورت عمومی کنش داده می‌شوند. بر خلاف بازده دوره نگهداری (HPR: Holding Period Return) که شاخصی گذشته‌نگر است و نرخ بازده را در گذشته نشان می‌دهد،

اوراقی را که مبلغ اسمی آن ۱.۰۰۰.۰۰۰ ریال و دارای سود سالانه ۲۰ درصد است و کل سود نیز در پایان سال به سرمایه‌گذار پرداخت می‌شود در نظر بگیرید. در اواسط سال ( در روز صدوهشتادویکم) و در زمانی که ۱۸۴ روز تا سررسید آن باقی مانده است، قیمت این اوراق ۱.۰۹۴.۶۲۵ ریال خواهد بود. نرخ بازده تا سررسید این اوراق در روز صدوهشتادویکم چقدر است؟

قبل از پاسخ به این سوال‌، اجازه دهید با استفاده از همین فرمول و برای تمام روزهای سال و مطابق قیمت روزانه محاسبه شده در جدول 2 نرخ بازده تا سررسید را در جدول شماره 3 محاسبه کنیم:

در کمال تعجب مشاهده‌ می‌کنیم، باوجود ثبات نرخ رشد روزانه، نرخ بازده تا سررسید ثابت نبوده و با نزدیک شدن به سررسید به تدریج کاهش یافته است. فرمول نرخ بازده تا سررسید سالانه ساده، فقط در روز اول دوره یکساله، رقم صحیح 20 درصد را به‌دست خواهد داد و در بقیه ایام سال به تدریج کاهش خواهد یافت و در فاصله یک روز تا سررسید، رقم 24/ 18 درصد را به‌دست خواهد داد!

حال چنانچه با این فرمول، نسبت به محاسبه بازده تا سررسید اوراق در روزهای مختلف سال اقدام کنیم، نتایج جدول شماره 4 به دست خواهد آمد.

همان‌طور که در جدول شماره 4 مشاهده می‌شود، نرخ بازده تا سررسید با فرمول مرکب در طول سال ثابت بوده و همواره رقم 20درصد که نرخ سود سالانه اوراق بوده است را نشان می‌دهد.

فرمول فوق در حقیقت همان فرمول بازده تا سررسید ساده است، که پیش‌تر ارائه شد، برخی بورس‌های دنیا نیز از این فرمول برای محاسبه بازده تا سررسید استفاده می‌کنند. فرمول فوق، یک تناسب ساده ریاضی است. اما علت استفاده از این فرمول چیست؟

یکی از دلایل استفاده از فرمول بازده تا سررسید ساده، سادگی محاسبات و استفاده از یک تناسب ساده به جای استفاده از فرمول‌های توان‌دار است.

اما یک دلیل مهم تر این است که از نظر ریاضی می‌توان نشان داد،اگر %5 >r باشد، حداکثر خطای فرمول تقریبی فوق برای دوره زمانی کمتر از یک سال، کمتر از 12/ 0 درصد ( معادل 0012/ 0) خواهد بود؛ بنابراین نتیجه آن با تقریب خوبی قابل قبول خواهد بود.

اگر فاصله تا سررسید دقیقا یک سال باشد، (t=365) هر دو فرمول عدد یکسانی را نشان می‌دهند، اما اگر فاصله تا سررسید، کمتر یا بیشتر از یک سال باشد، نتایج این دو فرمول از هم فاصله خواهند گرفت.

در جداول زیر مقادیر مختلف بازده در قیمت‌های مختلف و در دو حالت فاصله تاسررسید 60 و 180 روزه نشان داده شده است.

همان‌گونه که در جداول فوق مشاهده می‌شود، در نرخ‌های بالا، تفاوت نرخ YTM و نرخ بازده تا سررسید تقریبی به تدریج زیاد می‌شود.

بنابراین در کشورهایی مانند ایران که نرخ سود بسیار بالاتر از 5 درصد قرار دارد، استفاده از فرمول نرخ بازده تا سررسید مرکب پیشنهاد می‌شود.

بازده (Yield) چه معنایی دارد؟

به گزارش پایگاه خبری «عصربازار» به نقل از دنیای اقتصاد، این اوراق که درمجموع ارزش 5 هزار میلیارد تومانی دارند، سررسیدهای مختلفی از 23 اسفند سال جاری تا 9 آذر 95 را شامل می‌شوند. بر این اساس، برای نخستین بار منحنی بازدهی (yield curve) اوراق مزبور در سررسیدهای مختلف را بررسی شده است. به این ترتیب مشاهده می‌شود نرخ سود اسناد خزانه با افزایش زمان باقیمانده تا سررسید آنها، کاهش می‌یابد. با توجه به آنکه بازار بدهی، ابزاری مهم برای سیاست‌گذاری پولی محسوب می‌شود، روند نزولی بازدهی نشان می‌دهد انتظار فعالان بازار از روند نرخ سود کاهشی است. با این حال، القای نادرست امکان نکول اسناد خزانه، رونق فعلی بازار سهام و عدم توسعه‌یافتگی و تنوع عرضه‌کنندگان اسناد خزانه از دیگر عواملی محسوب می‌شوند که به عقیده کارشناسان، نرخ بازدهی اوراق با سررسید نزدیک‌تر را بالاتر از اوراق با سررسید طولانی‌مدت‌تر قرار داده است. همچنین به‌دنبال رونق بازار سهام طبیعی است که بازار بدهی با کاهش اقبال نسبی همراه شود و افت قیمت اوراق، نرخ بازدهی آنها را به‌طور عمومی افزایش دهد. موضوعی که به وضوح طی یک هفته اخیر قابل رصد بود.

دولت در سال‌های گذشته به دلیل بر عهده گرفتن تعهداتی بیشتر از توانایی مالی خود دچار کسری بودجه شده که در این میان نبود ابزاری مناسب برای پوشش و تامین این کسری شرایط را دشوارتر نیز کرده بود. هر چند در گذشته این کسری بودجه از طریق درآمدهای نفتی تا حدودی جبران می‌شد، اما در سال‌های اخیر به دلیل تحریم‌ها، کسری بودجه افزایش یافته که در راس آنها افزایش بدهی‌های دولت به پیمانکاران قرار گرفت. این در حالی است که پیمانکاران نیز به دلیل طلبکاری از دولت، با کمبود نقدینگی مواجه شدند و در مقابل نتوانستند به تعهدات خود در قبال بانک‌ها عمل کنند که این چرخه به کمبود نقدینگی در کل اقتصاد کشور منتهی شد که در این راستا اهتمام دولت به مدیریت بدهی‌های خود در اولویت قرار گرفت. به این منظور دولت اقدام به انتشار اسناد خزانه اسلامی کرد؛ در واقع اسناد خزانه اسلامی، نوعی از اوراق بدهی بابت تسویه بدهی عملیات یا پروژه‌‌ای است که از سوی دولت به پیمانکار واگذار می‌شود.

طبق پیش‌بینی‌های به عمل آمده این اسناد بخش قابل توجهی از چالش کمبود منابع در بانک‌ها و بنگاه‌ها را بدون اختلال در روند کاهش تورم مرتفع خواهد کرد، به همین دلیل می‌تواند ابزار مناسبی برای تسویه بدهی دولت باشد. در این راستا نخستین بار اسناد خزانه اسلامی در تاریخ 8 مهرماه سال جاری از طریق دولت با قیمت اسمی هر برگه 100هزار تومان و سررسید 23 اسفندماه 94، در فرابورس پذیرش شد که هر برگه مزبور حدود 90 هزار تومان کشف قیمت شد و به این ترتیب نرخ سود موثر تا سررسید آن به 26 درصد و نرخ سود معادل بانکی نیز حدودا به 24 درصد رسید. با وجود اینکه انتقاداتی به نرخ سود موثر این اسناد از سوی کارشناسان به گوش می‌رسید، اما بنا به گفته معاون عملیات و نظارت بازار فرابورس ایران پس از عرضه اولیه مرحله نخست اسناد خزانه اسلامی، این اوراق مورد استقبال پیمانکاران و افراد حقیقی برای انجام معامله قرار گرفت؛ بر این اساس بخش زیادی از خریداران اسناد خزانه اسلامی مرحله اول (مربوط به نماد «اخزا1») را اشخاص حقیقی تشکیل داده‌اند، به‌طوری‌که تعداد خریداران اسناد خزانه اسلامی در مرحله اول، جمعا 323 نفر بوده که 281 نفر آن را خریداران حقیقی تشکیل دادند.

در واقع با توجه به اینکه سود اسناد مزبور براساس کشف قیمت صورت گرفته تعیین می‌شود، چنانچه بخواهیم این نرخ سود ثابت بماند باید قیمت اسناد با یک شیب ثابت با توجه به نزدیک شدن به سررسید افزایش یابد و چنانچه افزایش یا کاهش قیمت با سرعت تندتری در این اوراق رخ دهد منجر به تغییر نرخ سود اوراق خواهد شد. حال که اولین اسناد خزانه اسلامی (نماد «اخزا1») به تاریخ سررسید نزدیک می‌شود، شاهد کاهش قیمت آنها و بالطبع افزایش نرخ سود آنها هستیم، به‌طوری‌که نرخ سود موثر اخزا1 با احتساب قیمت پایانی 979هزار و 288ریالی روز گذشته به 1/ 30 درصد رسید؛ همچنین نرخ سود معادل بانکی آن نیز به 6/ 26 درصد رسید.

دیگر اسناد خزانه نیز با افزایش نرخ سود مواجه شدند که این افزایش نرخ متناسب با سررسید آن در نوسان بود؛ نرخ سود موثر اخزا2، اخزا3، اخزا4 و اخزا5 به ترتیب معادل 2/ 27، 8/ 26، 4/ 26 و 9/ 25 درصد است که مشاهده می‌شود هر چه سررسید اوراق دورتر می‌شود، نرخ سود آنها کاهش می‌یابد. بررسی مزبور نشان‌دهنده این است که منحنی بازده (yield curve) حالت نزولی خواهد داشت؛ به عبارت دیگر سود اسناد با سررسید نزدیک‌تر، بالاتر است و هرچه از سررسید فاصله می‌گیریم این نرخ سود کاهش می‌یابد. نخستین پیامی که در این روند نزولی منحنی بازده مشاهده می‌شود انتظار کاهشی بودن نرخ سود میان فعالان بازار است. همچنین، دلیل مهم دیگری که رشد دسته‌جمعی نرخ سود اسناد خزانه را نسبت به ماه‌های قبل سبب شده است، رونق و جذابیت بازار سهام در مدت اخیر است؛ همان‌طور که شاهد هستیم در هفته و روزهای اخیر موج نسبی رونق در بازار سهام بازده (Yield) چه معنایی دارد؟ تشکیل شده که بالطبع در چنین شرایطی استقبال از بازار بدهی کاسته شده و نقدینگی از بازار بدهی به سمت بازار سهام کوچ می‌کند. این موضوع به ویژه در سررسیدهای مختلف این اوراق قابل ردیابی است. به عبارت دقیق‌تر، سهامداران هزینه فرصت ورود به بازار بدهی در کوتاه‌مدت را با توجه به رونق فعلی بازار سهام بالا می‌دانند و در نتیجه، اسناد خزانه با سررسید نزدیک‌تر نرخ سود بالاتری دارند. از سوی دیگر، ریسک نکول اسناد خزانه از سوی برخی فعالان اقتصادی با بهانه بدهی‌های بالای دولت در این بازار القا شده است. مساله‌ای که باعث فشار بیشتر بر قیمت اسناد خزانه‌ای شده که به سررسید خود نزدیک تر هستند (کاهش قیمت به معنای رشد نرخ بازدهی اوراق است). این در حالی است که دولت تاکنون در پرداخت بدهی‌های مکتوب خود کاملا متعهد بوده است. چهارمین نکته اختلاف مربوط به محدود بودن تعداد اسناد خزانه موجود در بازار است و از آنجا که عرضه‌کنندگان (پیمانکاران و طلبکاران دولت) مختلفی در این بازار فعالیت می‌کنند، فشار عرضه آنها می‌تواند بعضا تفاوت‌هایی در نرخ سود اوراق با سررسید مختلف ایجاد کند.
مسیر رو‌به توسعه بازار بدهی

در این راستا دکتر ولی نادی قمی، مدیر عامل تامین سرمایه نوین اظهار کرد: اسناد خزانه اسلامی همان گونه که در قانون بودجه سال ١٣٩٤ و در لایحه بودجه سال ١٣٩٥ نیز آمده برای تامین مالی عدم تعادل‌های کوتاه مدت منابع و مصارف بودجه عمومی منتشر می شود؛ حجم انتشار این اوراق در سال ١٣٩٤ بالغ بر ٥� هزارمیلیارد ریال بوده که از بابت بدهی های دولت طی ٥ نوبت در اختیار پیمانکاران بخش غیردولتی قرار گرفت. وی ادامه داد: این پیمانکاران نیز از طریق فرابورس، اسناد تخصیص یافته را به تدریج عرضه می کنند و در واقع وظیفه فرابورس پذیرش این اوراق بوده و عرضه اوراق در اختیار پیمانکاران است. از آنجا که این اوراق بدون کوپن است بنابراین به کسر معامله می‌شود؛ تا‌کنون حول و حوش ١� درصد کل اسناد پذیرش شده در فرابورس عرضه شده و این رقم به تدریج در حال افزایش است. نادی با اشاره به اینکه مکانیزم عرضه اسناد خزانه اسلامی با آنچه در دنیا صورت می‌گیرد متفاوت است، گفت: این تفاوت پیامدهای خاص خود را به دنبال دارد؛ در بازار‌های مالی پیشرفته، دولت برای تامین مالی عدم تعادل‌های کوتاه مدت خود راسا اقدام به عرضه اسناد خزانه در بازاری می‌کند که مشارکت‌کنندگان این بازار نهادهای مالی توانگری هستند که مجوز فعالیت در این بازار را دارند. البته بازار بدهی در این کشورها کاملا شکل گرفته است.

اما بازار بدهی در ایران در مرحله ابتدایی است و حتی می‌توان گفت در حد تئوری است که بسیاری از فعالان درخصوص مفاهیم آن نیز با هم اختلاف‌نظر دارند، این موضوع ( فقدان بازار بدهی)سبب می‌شود که هزینه اجاره پول برای دولت به درستی مشخص نشود. وی ادامه داد: در حال حاضر اسناد خزانه اسلامی در ٥ نماد در فرابورس درج شده و جالب اینجاست که نرخ بازده این اوراق در نمادهای مختلف متفاوت است، اگرچه این تفاوت با اهمیت نیست، اما دلایل متعددی دارد؛ اصولا بازار سرمایه ایران بیشتر از جنبه بازار سهام مورد توجه بوده و رونق بازار سهام معمولا با کاهش اقبال به ابزارهای مالی با درآمد ثابت همراه است که البته باید گفت این موضوع اخیرا کمرنگ شده است. نادی در ادامه افزود: دوم اینکه برخی از مشارکت کنندگان خرید این اوراق را توام با ریسک نکول می‌بینند و انعکاس این تلقی را در قیمت و بازده اوراقی ( اسنادی)که تا حدود یک ماه دیگر سررسید می شود، شاهد هستیم. وی ادامه داد: سوم، از آنجا که این اوراق با سررسیدهای متفاوت در نمادهای مختلف عرضه شده است، بعضا افزایش عرضه در یک نماد موجب کاهش قیمت و افزایش بازده ( هزینه اجاره پول از دیدگاه تامین مالی شونده) نسبت به بقیه نمادها می‌شود. به عقیده نادی، نبود بازارگردان مناسب با توانگری مالی و تجربه خوب نیز می‌تواند دلیل بر همسان نبودن نرخ بازده اسناد خزانه اسلامی باشد. وی خاطرنشان کرد: باید توجه داشته باشیم که دو لت در لایحه بودجه سال ١٣٩٥ در نظر دارد که ٧٥ هزار میلیارد ریال اسناد خزانه اسلامی و در مجموع ٢٧٥ هزار میلیارد ریال انواع اوراق بهادار عرضه کند، برای موفقیت در چنین پروژه‌ای، حداقل‌هایی لازم است که عدم توجه به آن می‌تواند آسیب جدی به بازار سرمایه نوپای کشور وارد کند.
عدم نگرانی از بابت تسویه اسناد خزانه

دراین میان برخی فرافکنی‌ها و تفکرات غلط در راستای اینکه با توجه به افزایش نرخ سود مزبور، دولت توانایی پرداخت سود را در سررسید نخواهد داشت، ریسک خرید اوراق را افزایش داده که به کاهش قیمت اسناد منجر شده است. شاهد این موضوع نیز نرخ سود بالاتر اوراقی است که به سررسید خود نزدیک‌تر هستند و افزایش نرخ بیشتری را تجربه کرده‌اند. اما واقعیت این است که دولت در سررسید قیمت اسمی اسناد را پرداخت می‌کند و بالطبع ضرر و زیان حاصله از افزایش یا کاهش نرخ سود را تنها سرمایه‌گذاران و دارندگان اوراق متقبل می‌شوند. اما در این میان، مسوولان دولتی به کرات اعلام کردند که اوراق در سررسید تسویه خواهد شد و نگرانی از این بابت وجود ندارد به‌طوری‌که در آخرین اظهارات، خزانه‌دار کل کشور به پیمانکاران اطمینان داد مبلغ اسمی اسناد خزانه اسلامی واگذار شده در سر رسید 23 اسفند بدون تاخیر تسویه خواهد شد. سیدرحمت‌الله اکرمی خاطر‌نشان کرد: همان طور که از ابتدا مقرر شده است، مبلغ اسمی اسناد خزانه اسلامی در سررسید نهایی توسط خزانه‌داری کل کشور تأمین می‌شود، زیرا دولت به‌عنوان ناشر، ضامن این اوراق است و پرداخت طلب پیمانکاران را جزو دیون ممتاز دولت تلقی می‌کند بنابراین هیچ نگرانی از عدم ایفای تعهدات در سررسید وجود ندارد. در واقعیت نیز نباید هیچ‌گونه نگرانی از عدم پرداخت در سررسید این اسناد داشت، چون اسناد مزبور ریالی است و در بدترین شرایط ممکن و نبود نقدینگی شدید نیز دولت با چاپ پول جدید اقدام به پرداخت و تسویه آن می‌کند و از طرفی دیگر این روزها شاهد ورود و حضور سرمایه‌گذاران از اسناد خزانه هستیم و در این شرایط عدم تسویه در زمان سررسید، مشابه اعلام بازده (Yield) چه معنایی دارد؟ ورشکستگی دولت خواهد بود که قطع به یقین این اقدام صورت نخواهد گرفت.
دولت خوش‌حساب می‌شود؟

علیرضا توکلی کاشی، مدیر ابزارهای نوین مالی فرابورس نیز با اشاره به اینکه دولت و خزانه‌داری کل کشور تمام تلاش خود را برای پرداخت به موقع سود اسناد خزانه در سررسید دارند، گفت: در چند روز اخیر تمام تلاش مسوولان برای پرداخت به موقع این سود در سررسید بوده، به‌طوری‌که مدیرکل مدیریت بدهی‌های وزارت امور اقتصادی و دارایی نیز روز گذشته با همکاری فرابورس مقدمات این امر را فراهم کرده که 23 اسفند (روز سررسید اخزا1) به‌رغم تعطیل بودن، پول به حساب طلبکاران واریز شود و در واقع هیچ مشکلی در پرداخت به موقع آن وجود ندارد. وی ادامه داد: اما بازار و مردم به واسطه القاهای نادرست همچنان به این موضوع با نگرانی چشم دوخته‌اند و طبیعی است که گذر زمان، خوش حسابی دولت را آشکار خواهد کرد.

توکلی در ادامه به نرخ بازده تا سررسید (YTM) این اسناد اشاره کرد و گفت: در بازارهای مالی، نرخ سود مورد انتظار به‌عنوان یک متغیر کلیدی در جریان معاملات روزانه و با توجه به قیمت انواع اوراق بهادار کشف می‌شود، در واقع نرخ بازده تا سررسید، نرخی است که در صورت نگهداری اوراق تا زمان سررسید، برای دارنده آن محقق خواهد شد که با توجه به تفاوت فاصله تا سررسید اوراق مختلف و به منظور مقایسه این نرخ در مورد اوراق مختلف، این نرخ به‌صورت سالانه محاسبه شده و اعلام می‌شود. وی ادامه داد: از آنجا که تاریخ سررسید اوراق و همچنین مبلغ قابل پرداخت در سررسید هر اوراقی ثابت است بنابراین، نرخ بازده تا سررسید تنها تابع قیمت روز اوراق در بازار خواهد بود و هیچ مولفه دیگری در آن تاثیرگذار نخواهد بود.

انجام پروژه اینوست

گروه آریاپروژه با داشتن ده ها مجری متخصص و با تجربه این امادگی دارد که تمامی سفارشات مربوط به حوزه ی اینوست را با بهترین کیفیت تحویل شما عزیزان نماید.ما به شما اطمینان خاطرمیدهیم مطمئن ترین مکان را برای پروژه های خود را انتخاب کرده اید.

انجام پروژه اینوست در آریاپروژه به صورت کاملا رقابتی انجام میشود و ما از بین چندین پیشنهاد کمترین قیمت را خدمت شما عزیزان اعلام می نماییم.سفارش پروژه اینوست خود را به ما بسپارید و با بالاترین کیفیت پروژه خود را تحویل بگیرید.زمان انجام پروژه اینوست با نظر شما تنظیم و اجرا میشود،و آریا پروژه در این زمینه خود را متعهد میداند.

جهت سفارش پروژه اینوست در اریاپروژه با شماره ۰۹۱۲۵۰۱۳۰۹۴ تماس بگیرید یا از طریق واتساپ و یا به ایدی تلگرام Mnik60@ پیام دهید.

اینوست چیست؟

اینوست در واقع شرکت هلدینگ خدمات مالی ایتالیایی میباشد که در زمینه مدیریت سرمایه گذاری فعالیت دارد . hyip که مخفف high yield investment program به معنای برنامهٔ سرمایه گذاری با بازدهی بالا می باشد. بلکه به هر برنامه ای که سود بالاتر از میزان استاندارد چهار تا پنج درصدی باشد، گفته می شود. برنامه های هایپ آفلاین شرکت های ثبت شده ای می باشند که سود بالا دارند، اما محدودیت شرکت در این برنامه ها به سرمایه حداقل ۵۰۰ هزاردلار سبب توسعه هایپ های آنلاین در ۱۰ سال اخیر گشته است.

مبانی بازار بورس: راهنمای مبتدیان جهت معامله گری سهام

بازار بورس می‌تواند مکانی گیج کننده برای افراد تازه وارد باشد. اخبار مالی غالباً پر از شعارها و شایعات گیج کننده است؛ شایعاتی در مورد کف‌سازی معاملات سهام خزانه، ارزش اسمی و سود انباشته که اغلب برای سرمایه گذار معمولی معنایی ندارد. اما برای کسانی که به دنبال معامله‌گری سهام هستند، درک و استفاده از چنین مفاهیمی، ابزار کلیدی برای هدایت این طبقه دارایی (سهام) است.

در عین حال که سرمایه‌گذاری روی سهام، ریسک سرمایه را به‌ همراه خواهد داشت، می‌تواند روشی مؤثر برای ثروت‌اندوزی باشد، و همچنین انتخاب یک سبد سهام مناسب و متعادل می‌تواند منجر به یک درآمد ثابت منفعل شود. در ادامه مطلب راهنمایی برای مبتدیان جهت معامله گری سهام آورده شده است و ما به شما کمک می‌کنیم اصطلاحات نامفهوم بازار بورس را به دانش کاربردی تبدیل کنید.

شروع کار در معاملات سهام؛ نکات اصلی مورد بحث:

• بازار بورس چیست و معاملات سهام چگونه انجام می‌شود؟
• چگونه یک سرمایه گذار می‌تواند به‌طور بالقوه از طریق معامله سهام پول کسب کند؟
• برای شروع معامله‌گری سهام چه کاری لازم است؟
• چگونه سهام مناسب را برای معامله انتخاب می‌کنید؟
• مواردی که باید قبل از معامله سهام در نظر بگیرید

بازار بورس چیست و معاملات سهام چگونه انجام می‌شود؟

تبدیل شدن به یک معامله‌گر سهام یا سرمایه‌گذار با اعتماد به نفس، مستلزم فهمیدن چم و خم اصول بازار و نحوه عملکرد معاملات سهام است.

بازار بورس چیست؟

بازار بورس محلی است که اوراق بهادار توسط سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی خرید و فروش می‌شود. در دوران مدرن، این فرآیند به صورت الکترونیکی از طریق شاخص‌های اصلی سهام مانند Nasdaq 100، FTSE 100 و DAX انجام می‌شود، که هر یک از آنها عملکرد دسته جمعی سهام شرکت‌های موجود در آن شاخص را نشان می‌دهند.

این سهام توسط شاخص بازار پیگیری می‌شوند تا بر اساس روش وزن ارزش بازار هر شرکت، ارزشی برای شاخص به دست آورند. این موضوع بدان معنی است که یک حرکت بزرگ در قیمت یک سهام بزرگ می‌تواند بر هر کدام از شاخص‌هایی که به آن‌ها اشاره شد، تأثیر بگذارد.

سهام چیست؟

سهام در واقع گواهی مالکیت یک شرکت معین است. برگه سهام توسط یک شرکت جهت افزایش سرمایه برای ایجاد رشد کسب و کار صادر می‌شوند و بسته به عملکرد شرکت قیمت آن‌ها نوسان دارد. سهام می‌توانند در بورس اوراق بهادار (دولتی) وارد شوند یا فقط در اختیار سرمایه‌گذاران خصوصی (OTC یا فرابورس) قرار بگیرند. سهامی که عموما معامله می‌شوند از قبیل بوئینگ، زیراکس و اپل هستند که سهام آنها در شاخص‌های Nasdaq 100،Dow Jones و S&P 500 معامله می‌شود.

رویدادهایی مانند راه اندازی محصول، انتصاب مدیرعامل جدید و اعلان سود، همه مواردی هستند که می‌توانند قیمت سهام را جابجا کنند و در انتخاب سهام تأثیر بگذارند. بیشتر این عوامل در بخش “چگونه سهام مناسب را انتخاب کنید” بحث شده است.

از طرف دیگر اوراق بهادار به مالکیت متناسب سهام در یک شرکت خاص اشاره دارد. به عنوان مثال، در اختیار داشتن ۵۰،۰۰۰ سهام از یک شرکت دارای ۱ میلیون سهام شناور، مالکیت ۵٪ شرکت را به سرمایه گذار می‌دهد.

سهام چگونه معامله می شوند؟

هنگامی که سرمایه‌گذاری در بورس را آغاز می‌کنید، لازم است تمایز مهمی بین معامله‌گری و سرمایه‌گذاری قائل شویم.

معامله‌گری

یک معامله‌گر می‌تواند با سفته بازی روی سهام در یک بازه زمانی کوتاه، با توجه به پتانسیل معاملات، درآمد کسب کند (یا ضرر کند). غالباً، معامله‌گران با استفاده از روش‌هایی مانند اسکالپ و یا معاملات روزانه بر الگوهای تکنیکال تمرکز می‌کنند، و اغلب از بازه‌های زمانی کوتاه مدت مانند نمودارهای ده دقیقه‌ای استفاده می‌کنند.

با استفاده از پلتفرم‌های معاملات آنلاین، معامله‌گران می‌توانند عملکرد سهام را همراه با قیمت های ورود و خروج کنترل نمایند.

سرمایه‌گذاری

یک سرمایه‌گذار معمولا می‌تواند با توجه به پتانسیل موجود، با خرید دارایی، از طریق حساب کارگزاری و نگه‌داری آن در بازه زمانی طولانی‌تر، در معاملات خود سود بدست آورد. در این دوره، وی ممکن است به دنبال دریافت سود تقسیمی سهام باشد، و همچنین از افزایش ارزش در طولانی مدت بهره‌مند شود که در نهایت سهام خود را در اوج قیمتی به فروش برساند.

این استراتژی “خرید و نگهداری” ممکن است شامل نگه داشتن سهام برای حداقل پنج سال باشد. تمرکز بر روی “بازده کل” به این معنی است که بهره، سود تقسیمی سهام و سود سرمایه (سود حاصل از فروش دارایی‌های سرکت سهامی) در هنگام محاسبه بازده کل برای یک سهام معین در نظر گرفته می‌شود.

چگونه معامله‌گری در بورس را شروع کنیم؟

ساده ترین راه برای شروع معامله‌گری یا سرمایه‌گذاری در بورس از طریق یک پلتفرم معاملاتی یا حساب کارگزاری آنلاین است که می‌تواند به سادگی با تأیید مدارک شناسایی و تأمین سرمایه اولیه راه‌اندازی شود. پیدا کردن کارگزاری که کارمزد کمتری دریافت می‌کند برای معامله‌گران فعال مهم است، زیرا آنها به طور طبیعی کارمزد بیشتری نسبت به کسانی که با حجم کمتر معامله می‌کنند، پرداخت خواهند کرد.

سرمایه‌گذاران همچنین باید تصمیم بگیرند که آیا به دنبال یک سهام منفرد هستند یا قصد سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک دارند. سهام منفرد، همانطور که در بالا ذکر شد، سهم یک شرکت معین را نشان می‌دهد، در حالی که صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک طیف وسیعی از سهام را دربر می‌گیرند و با وجوه تحت مدیریت خود به دنبال عملکرد بهتر از بازار هستند و صندوق‌های قابل معامله در بورس یا همان ETFها یک شاخص را ردیابی می‌کنند.

شروع کار در معامله‌گری سهام: چک لیست

• اهداف معامله‌گری را تعیین کنید
• کارگزار مناسب را انتخاب کنید
• درباره شرکت های کلیدی تحقیق کنید
• سبد سهام خود را متنوع نگه دارید
• مدیریت ریسک را تمرین کنید

چگونه سهام مناسب برای معامله انتخاب کنیم؟

وقتی نوبت به انتخاب سهام “مناسب” می‌رسد، شاید ارزش آن را داشته باشد که فعالین بازار به سراغ شرکت‌هایی بروند که از قبل با آنها آشنا هستند. در نظر گرفتن عواملی که به احتمال افزایش قیمت آن کمک می‌کند نیز می‌تواند مفید باشد. این عوامل عبارتند از:

1. سلامت مالی شرکت: ترازنامه شرکت چگونه است؟ آیا درآمد و سود در سال‌های اخیر افزایش یافته است؟ چه مقدار بدهی دارد؟ آیا محرکی برای بهره‌وری مناسب دارد؟
2. سطح نوآوری: چه محصولات جدید یا برنامه‌های توسعه در دست ایجاد است؟ چگونه از لحاظ اصول رضایت مشتری در برابر رقبا قرار می‌گیرد؟ آیا برای چرخش و مواجهه با تقاضاهای جدید بازار منعطف است؟
3. سود سهام: اگر شرکتی سود سهام پرداخت کند، آیا آن را افزایش می‌دهد؟ هر چند وقت یک بار سود سهام پرداخت می‌شود؟
4. قیمت و ارزشگذاری: آیا زیر ارزش در حال معامله است؟ برای داشتن تصویری بهتر از این موضوع، می‌توان با تقسیم قیمت فعلی سهام شرکت بر سود هر سهم، نسبت قیمت به سود یا P / E را تهیه کرد. معمولاً P / E اگر ۱۵ باشد “ارزان” در‌نظر گرفته می‌شود.(در ایران، معیارهای ارزشگذاری متفاوت است. در حال حاضر P/E مناسب برای سهام بورس ایران کمتر از ۱۰ است) با این حال، ممکن است به علت رشد کندتر ارزان باشد. درواقع شناسایی سهام “ارزان” که در بیشتر زمینه های فوق ممکن است مثبت باشد، ارزش دارد. تعیین ارزش “بازار” یک شرکت ممکن است با محاسبه کل دارایی‌های موجود در ترازنامه، منهای استهلاک و بدهی‌های آن حاصل شود.
5. نقدشوندگی: نقدشوندگی به سهامی اشاره می‌کند که دارای حجم معاملات کافی باشند تا به معامله‌گران اجازه ورود و خروج بدون دردسر از موقعیت‌ها را بدهند. نمونه‌هایی از سهام نقدشونده عبارتند از اکسون موبیل، جنرال الکتریک و علی بابا. برای آگاهی در مورد نقدشوندگی بازار سهام به میانگین حجم معاملات و ارزش معاملات توجه کنید.
6. پویایی یا تلاطم سهم: پویایی به سهامی که بالاترین پتانسیل برای حرکات قابل توجه، سریع و ناگهانی و بلند در قیمت دارد اشاره دارد. انتخاب سهام ناپایدار می‌تواند خطرناک باشد اما فرصت‌های واقعی را نیز فراهم کند.

یکی دیگر از مواردی که باید در نظر گرفته ‌شود، چگونگی انتخاب سهام مناسب در یک سبد سهام است. به عنوان مثال، یک استراتژی ممکن است این باشد که برای دریافت سود سرمایه بزرگ صرفاً به سهام مستعد رشد –سهام رشدی – (growth stock) بپردازید یا برای ایجاد اطمینان بیشتر سهام پرداخت‌کننده سود سهام (dividend stocks) و سهام تدافعی یا مقاوم (defensive stocks) را اضافه نمایید

۴ موردی که باید قبل از معامله سهام در نظر بگیرید

قبل از شروع به کار در بورس، معامله‌گران و سرمایه‌گذاران باید تصوری از اهداف خود، میزان پولی که میخواهند به خطر بیاندازند، درک سبک معامله‌گری و نحوه تنوع در سبد سهام خود داشته باشند.

اهداف چیست؟

انتظار می‌رود که وجه نقد تا چه مدت در سهام باقی بماند؟ برنامه‌ریزی مربوط به این پول چگونه است؟ آیا قبل از اینکه سرمایه‌گذاری به نتیجه دلخواه برسد، فرصت دیگری وجود دارد که به وجه سرمایه‌گذاری شده نیاز باشد؟ به عنوان مثال، اگر کسی برای بازنشستگی پس انداز می‌کند، سرمایه گذاری در سهام ممکن است گزینه خوبی باشد زیرا یک برنامه طولانی مدت است. اما اگر آن فرد بخواهد برای خرید خانه در سال آینده سپرده‌گذاری کند، ممکن است بخواهد به جای آن در کوتاه‌مدت سهام معامله کند یا دارایی دیگری را در نظر بگیرد.

چه مقدار پول در معرض ریسک قرار می‌گیرد؟

فعالان بازار باید در نظر بگیرند که چه مقدار پول برای معامله‌گری یا سرمایه‌گذاری در دسترس است. مقدار محتاطانه برای سرمایه، ممکن است ۵٪ از درآمد سالانه باشد، اما برای هرکس متفاوت است. وقتی صحبت از ریسک می‌شود، هرچه دانش بیشتری از صنایع و شرکت‌های درون آنها کسب شود، آمادگی بهتری برای نوسانات اجتناب‌ناپذیر بازار ایجاد می‌شود.

مهار کردن احساسات

مدیریت احساسات هنگام معامله‌گری از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است. هنگام معامله سهام، در مسیر یک سرمایه‌گذاری حجم زیادی اطلاعات بازار وجود خواهد داشت – که بیشتر آنها بی‌فایده است. یک معامله‌گر یا سرمایه‌گذار باید بتواند شایعات، سفته‌بازی و پارازیت‌ها را فیلتر کند و از اجازه ندهد ترس جا ماندن از بازار (Fear Of Missing Out یا FOMO) بر تصمیمات معامله‌گری سهام تأثیر بگذارد. مهم است که احساسات را مدیریت کنید و به دلایل اولیه انتخاب سهام وفادار بمانید. همچنین، به طور طبیعی سهامی وجود خواهد داشت که مطابق انتظارات عمل نکنند. توانایی کنار آمدن با ضرر، یک اصل کلیدی است.

آیا سبد سهام متنوع است؟

سبد سهام متنوع ممکن است به معنای مالکیت/معامله‌گری سهام در شرکتهای مختلف، و در میان بخشهای متعدد، برای محافظت در برابر حوادث اجتناب‌ناپذیر باشد. سایر دارایی‌هایی که ممکن است در نظر گرفته شود شامل اوراق قرضه، فارکس و کالاها می‌باشد.

سوالات متداول بازار بورس

چرا بازار بورس مهم است؟

بازار بورس برای کسب و کارها، افراد و اقتصاد مهم است. این بازار به کسب و کارها اجازه می‌‌دهد تا برای پیشرفت خود سرمایه جمع کنند و ریسک خود را توزیع کنند. بازار بورس این امکان را به سرمایه‌گذاران می‌دهد تا به طور بالقوه از سرمایه خود بازده کسب کنند و ثروت خود را افزایش دهند، و به اقتصاد این امکان را می‌دهد تا از تزریق پول نقد داخلی و بین المللی بهره‌مند شود.

بازار سهام همچنین معیار عملکرد اقتصاد است. روندهای آن می‌‌تواند به مردم کمک کند تا چرخه ها و نحوه فعالیت کسب و کارها را درک کرده و سیاست‌های آینده را پیش‌بینی کنند. عملکرد بازار سهام با عملکرد صندوق‌های بازنشستگی و سایر دارایی‌ها نیز ارتباط دارد.

برای اطلاعات بیشتر، آموزش‌های آتی که در سایت منتشر می‌شود را مطالعه کنید.

تفاوت بین معامله‌گر سهام و سرمایه‌گذار چیست؟

یک معامله‌گر سهام به دنبال سفته‌بازی روی یک دارایی در کوتاه مدت است، که حتی ممکن است به کوتاهی چند دقیقه برسد، در حالی که یک سرمایه‌گذار با هدف بالاتری یک استراتژی “خرید و نگهداری” طراحی می‌کند که ارزش سهام را برای بیش از چندین سال ارزیابی می‌کند و همچنین سود سهام را بدست می‌آورد.

چرا سهام را در قیاس با اوراق قرضه انتخاب کنیم؟

در حالی که سهام نشان دهنده شرط مالکیت یک شرکت است، اوراق قرضه نوعی وام است که توسط یک شرکت یا دولت صادر می‌شود و بابت بدهی به سرمایه‌گذاران، سود پرداخت می‌کند. اوراق قرضه ریسک کمتری نسبت به سهام دارند. با این حال، به طور طبیعی، آنها بازده کمتری نیز دارند.

انواع اصلی سهام چیست؟

سه نوع اصلی سهام عبارتند از سهام مستعد رشد، سهام پرداخت‌کننده سود سهام یا بازده و سهام تدافعی که هر یک از آنها دارای ویژگی های مختلف هستند.

سهام رشدی سهامی است که صرفاً با هدف رشد سرمایه خریداری شده است. شرکت ها به جای پرداخت سود سهام، درآمد خود را دوباره سرمایه‌گذاری می‌کنند، به این معنی که تنها راه برای کسب سود سرمایه‌گذاران از طریق سود سرمایه (افزایش قیمت سهام) است. این امر باعث می‌شود سهام مستعد رشد ذاتاً دارای ریسک باشند. با این وجود، اگرچه ممکن است سرمایه متحمل ضرر شود، بازدهی سهامی که انتظار می‌رود سریع رشد کند، می‌تواند این ریسک را ارزشمند کن؛ زیرا در مقابل ریسک بیشتر، انتظار بازدهی بیشتر وجود دارد.

سهام پرداخت‌کننده سود سهام (در ایران به این نوع سهامی سهم DPS محور گفته می‌شود)، یا سهام بازده ( yield stocks)، به طور منظم (معمولاً به صورت سه ماهه؛ ولی در ایران سالانه است) سود سهامداران شرکت را پرداخت می‌کند. این بدان معناست که اگر شرکتی سود سالانه ۱۰ سنت برای هر سهم پرداخت کند، آنگاه سه ماهه سود ۲.۵ سنت برای هر سهم پرداخت خواهد کرد.

سهام تدافعی شرکتهایی هستند که صرف نظر از وضعیت اقتصاد، تقاضای قابل اعتماد زیادی برای محصولات و خدمات خود دارند. صنایعی مانند مراقبت‌های بهداشتی، کالاهای اساسی مصرف‌کننده و آب و برق. این امر آنها را برای تجزیه و تحلیل در دوران رکود اقتصادی ایده آل می‌کند اما ممکن است بهترین انتخاب برای بازارهای گاوی نباشند.

بهترین سهام برای مبتدیان کدامند؟

همانطور که گفته شد، بهترین سهام برای مبتدیان شرکتی است که آن را بشناسند و بتوانند از آن سردرآورند، بنابراین عاقلانه است که سهامی را که با آنها از قبل آشنا هستند در نظر بگیرند. برخی از محبوب‌ترین سهام از نظر حجم عبارتند از: فیس بوک، شرکت مادر تخصصی گوگل Alphabet ، Amazon و Nike هستند که همگی درصد بازدهی سه رقمی در دوره پنج ساله داشته اند.

هرچند که برای معامله‌گرانی که به کوتاه‌مدت علاقه‌مند هستند، سهام نقدشونده اهمیت دارد، به این معنی که حجم کافی از خریداران و فروشندگان برای اطمینان از ورود یا خروج از موقعیت با قیمت مورد انتظار و جلوگیری از افت قیمت، وجود داشته باشد.

یک مبتدی چند سهام باید خریداری کند؟

تعداد سهامی که یک مبتدی باید خریداری کند یک سوال مشترک است، اما بهتر است به جای تعداد سهام، روی ارزش کل سهام تمرکز کنید. معمولا سرمایه بین سهام شرکت‌های مختلف تقسیم می‌شود تا یک سبد متنوع ایجاد نماید.

برای پیگیری اخبار بازار فارکس و بازار جهانی، کانال تلگرامی UtoFX را دنبال کنید.

آیا ترامپ دوباره رئیس‌جمهور می‌شود؟

در دوسال و هفت ماهی که از انتخاب آقای ترامپ می‌گذرد، اکثر مردم آمریکا دریافته‌اند که وی شخصیتی ناهنجار دارد، نژاد‌پرست است، زنان و اسپانیایی‌تبارها را تحقیر می‌کند، دروغگویی قهار است، به اخلاق متعارف جامعه پایبند نیست و به نئونازی‌ها هم گوشه چشمی دارد.

در دوسال و هفت ماهی که از انتخاب آقای ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهوری ایالات متحده می‌گذرد، اکثر مردم این کشور دریافته‌اند که وی شخصیتی ناهنجار دارد، نژاد‌پرست است، زنان و اسپانیایی‌تبارها را تحقیر می‌کند، دروغگویی قهار است، به اخلاق متعارف جامعه پایبند نیست و به نئونازی‌ها هم گوشه چشمی دارد. اما ظاهرا هیچ کدام از این خصلت‌ها مانع از آن نشده که او خود را برنده انتخابات دور آینده ریاست جمهوری نداند.

از این مهم‌تر، جمعیت قابل‌توجهی از رای‌دهندگان آمریکایی هنوز از او طرفداری می‌کنند.

ظاهرا رونق اقتصادی این کشور، با نرخ پایین بیکاری و نرخ رشد قابل قبول تولید ناخالص داخلی و البته خشنودی شرکت‌های بزرگ از کاهش چشمگیر مالیاتشان (از ۳۵ درصد به ۲۱ درصد) و رشد مستمر قیمت‌ها در بازار سهام، چشم همه را بر ویژگی‌های ناخوشایند شخصیتی ترامپ بسته است. تاکید مکرر ترامپ بر اینکه «اوضاع اقتصادی آمریکا هرگز به خوبی امروز نبوده» (که البته دروغ بزرگی است)، موجب شده که نه تنها شهروندان عادی که بسیاری از خبرگان سیاسی نیز اقتصاد را نقطه قوت کلیدی زمامداری او بدانند و معتقد باشند تا زمانی که شرایط اقتصادی کشور بر همین منوال باقی بماند، شکست دادن او دشوار خواهد بود. این در حالی است که تقریبا همه نظرسنجی‌ها او را از رقبای خود عقب‌تر اعلام می‌کنند که البته این نکته جای تعجب ندارد.۱

اما ظاهرا در هفته‌های اخیر، بخت به مخالفان ترامپ روی خوش نشان داده است. از زمانی که ترامپ جنگ تجاری نسنجیده‌ای را با چین آغاز کرد، اقتصاد آمریکا حوادث نگران‌کننده‌ای را تجربه کرده است. فقط در طول ماه جاری میلادی (ماه آگوست) شاخص‌های سهام آمریکا دو ریزش شدید را تجربه کردند. در روز ۱۴ آگوست، شاخص «داو جونز» بیش از ۸۰۰ واحد سقوط کرد (معادل ۰۵/ ۳درصد) که شدید‌ترین کاهش این شاخص در سال ۲۰۱۹ بود و شاخص «S&P ۵۰۰» نیز در همین روز ۹۳/ ۲درصد ارزش خود را از دست داد. بخش قابل‌توجهی از این ریزش در روزهای بعد جبران شد، اما بار دیگر در روز جمعه بیست و سوم همان ماه دو شاخص نامبرده بار دیگر به ترتیب ۳۷/ ۲درصد و ۵۹/ ۲درصد سقوط کردند.۲

تلاطم بازار سهام البته خوشایند سرمایه‌گذاران نیست، اما آنچه بیش از این تلاطم به نگرانی سرمایه‌گذاران دامن زده، بروز پدیده نسبتا نادر «منحنی بازده معکوس»۳ است که طی ماه آگوست، چند بار تکرار شده است. «منحنی بازده معکوس» پدیده بدیمنی است؛ به این معنی که تقریبا همواره بروز این پدیده به بروز رکود اقتصادی منجر می‌شود. در حقیقت از سال بحرانی ۲۰۰۷ تا کنون این پدیده رخ نداده بود. اکثریت بزرگ کارشناسان بازار سرمایه، بروز «منحنی بازده معکوس» را پیش‌درآمد کم و بیش قطعی بروز رکود می‌دانند؛ هرچند که فاصله زمانی (Lag) بین این دو رخداد مورد مناقشه است. معمولا گفته می‌شود گرفتار شدن اقتصاد در رکود، بین ۶ ماه تا دو سال بعد از معکوس شدن «منحنی بازده» اتفاق می‌افتد.

منحنی بازده معکوس روایت‌های مختلفی دارد، اما رایج‌ترین آنها کمتر شدن نرخ بازده اوراق قرضه دولتی (بدون ریسک) ۱۰‌ساله از اوراق قرضه دولتی ۲ ساله است. منطق حکم می‌کند، و به‌طور معمول نیز چنین است که کسی که اوراق قرضه با سررسید ۱۰ ساله می‌خرد، انتظار دارد نرخ بهره سالانه بالاتری از کسی که اوراق قرضه دولتی با سررسید ۲ ساله خریداری می‌کند، دریافت کند. به همین دلیل در شرایط عادی «منحنی بازده» صعودی است و به بیان دیگر نرخ بازده اوراق قرضه ۱۰ ساله به میزان قابل‌توجهی بالاتر از نرخ بازده اوراق ۲ ساله است. معکوس شدن منحنی نرخ بازده که البته در شرایط عادی به ندرت اتفاق می‌افتد، این منحنی را نزولی می‌کند. به عبارت دیگر نرخ بازده سالانه اوراق قرضه ۱۰ ساله از نرخ بازده سالانه اوراق ۲ ساله کمتر می‌شود!

اما چه دلیلی دارد که نرخ بازده سالانه اوراقی که ۱۰ سال بعد سررسید می‌شوند و ۱۰ سال بعد همه پول آن پرداخت می‌شود، از نرخ بازده سالانه اوراقی که فقط ۲ سال بعد سررسید می‌شوند، کمتر شود؟

این امر دلایل مختلفی دارد، از جمله انتظار سرمایه‌گذاران از کاهش نرخ رشد اقتصادی، شدت گرفتن تلاطم بازار، کاهش نرخ بهرهازسوی بانک مرکزی و در مجموع، نگرانی از ضعیف شدن اقتصاد کشور در آینده. برای جلوگیری از زیانی که در صورت وقوع این شرایط نصیب آنها می‌شوند، سرمایه‌گذاران به خرید اوراق قرضه بلندمدت (مثلا ۱۰ ساله) روی می‌آورند که تقاضا برای این اوراق و در نتیجه قیمت آنها را بالا می‌برد که به معنای کاهش نرخ بازده سالانه آنها است. به روایت یکی از صاحب‌نظران «هنگامی که منحنی بازده نزولی می‌شود، به آن معنا است که بسیاری از سرمایه‌گذاران دارند با پول خود شرط‌بندی می‌کنند که اقتصاد کشور در آینده ضعیف‌تر از امروز خواهد بود.»۴ ضمنا همه این واقعیت را هم می‌دانند که از سال ۱۹۷۸ تا کنون (یعنی در دوره‌ای بیش از ۴۰ سال) در آمریکا نرخ بازده اوراق ۱۰ ساله پنج بار از نرخ بازده اوراق ۲ ساله کمتر شده و در هر پنج مورد در پی آن، البته با تاخر زمانی متفاوت، رکود اقتصادی رخ داده است.۵

ذهنیت منفی سرمایه‌گذاران نسبت به آینده اقتصاد آمریکا، صرفا ناشی از عملکرد بازار اوراق قرضه نیست. در ماه جاری بخشصنعت این کشور کوچک‌تر شد و برای نخستین بار در ۱۰ سال گذشته، شاخص «بازده (Yield) چه معنایی دارد؟ PMI» به زیر عدد ۵۰ رسید که نشانه انقباض فعالیت‌های اقتصادی نسبت به ماه قبل است.۶ این رخدادها نیز طبعا موجب نگرانی سرمایه‌گذاران از آینده و چشم‌انداز تیره اقتصاد این کشور شده است.

این همه در حالی است که رشد اقتصادی آلمان، نیرومندترین اقتصاد اروپا، در فصل دوم سال جاری منفی شد (عمدتا به دلیل مشکلات در بخش صادرات این کشور). انگلستان نیز در فصل دوم سال جاری رشد منفی را تجربه کرد. و از همه اینها مهم‌تر، رشد اقتصادی چین کند شده و طبعا خریدهایش از کشورهای دیگر رو به کاهش دارد. جنگ تجاری ترامپ و چین که هر روز شعله‌ورتر می‌شود، اقتصاد هر دو کشور (و البته بسیاری از کشورهای دیگر را) تضعیف کرده است.

به گفته تحلیلگران آمریکایی هنوز نمی‌توان از بروز قطعی رکود (به معنای رشد منفی اقتصاد در دو فصل پیاپی) قبل از انتخابات ۲۰۲۰ مطمئن بود؛ اما تقریبا همه صاحب‌نظران کسادی بازارها را قبل از انتخابات آینده ریاست‌جمهوری آمریکا، قطعی می‌دانند. کسادی بازارها و احتمالا رکودی که در پی آن خواهد آمد، برای نامزدهای رقیب موهبتی است که درست به نقطه قوت ترامپ ضربه می‌زند و پیروزی او را در انتخابات بعدی بسیار دشوار می‌سازد.

منابع و پانوشت‌ها:

۱. در مبارزه انتخاباتی ترامپ با هیلاری کلینتون نیز با نظرسنجی‌های کم و بیش مشابهی مواجه بودیم. واقعیت این است که مردم طرفداری خود را از نژادپرستی، بیگانه‌ستیزی و… به زبان نمی‌آورند. اما در خلوت اتاق رای‌گیری، نظر واقعی خود را اعمال می‌کنند.

۲. “Dow tanks ۸۰۰ points in worst day of ۲۰۱۹”. CNBC. Aug.۱۴,۲۰۱۹ and https:/ / www.cnbc.com/ ۲۰۱۹/ ۰۸

۳. Inverted “Yield Curve”

۴. «The Great Yield Curve Inversion of ۲۰۱۹» https:/ / www.motherjones.com/ kevin-drum/ ۲۰۱۹/ ۰۸/

۵. “Dow tanks ۸۰۰ points…” …پیشین

این روزها، چنان‌که جدول زیر نشان می‌دهد، نرخ بازده سالانه اوراق قرضه ۱۰ ساله از نرخ بازده سالانه اوراق ۳ ماهه نیز کمتر شده است!

نرخ بازده سالانه اوراق قرضه دولت آمریکا با سررسیدهای مختلف در روز سه‌شنبه ۲۷ آگوست ۲۰۱۹