چرا بورس ریزش کرد/ بازار سهام در مهر ماه به کدام سمت خواهد رفت؟
اگر سیاست دولت بر این باشد که برای کنترل نقدینگی نرخ بهره را افزایش دهد، این موضوع به ضرر بورس تمام خواهد شد و می‌تواند بخشی از نقدینگی را از بازار خارج کند، اما با توجه به اینکه دولت‌های اصولگرا برای کنترل تورم، سیاست افزایش نرخ سود بانکی را در دستور کار خود قرار نمی‌دهند به نظر می‌رسد که چنین سیاستی اجرا نمی‌شود
فرارو- در حالیکه طی ده روز اخیر بورس عامل ریزش بازار سهام چه بود اصلاح نزدیک به ۱۵۰ هزار واحدی را تجربه کرد، اما به نظر می‌رسد با نزدیک شدن به حمایت یک میلیون و ۴۰۰ هزار واحدی، بازار واکنش نشان دهد، امری که در معاملات روز دوشنبه به خوبی عیان شد.
به گزارش فرارو، اما در این باره برخی از فعالان بازار که از خردادماه سهام‌داری کردند، این متعادل شدن بازار را فرصت خروج می‌دانند و با ذخیره سودهای خود فعلا نقد شدند تا ببینند، در آینده بورس چه سمت و سویی پیدا می‌کند، اما در سوی مقابل برخی دیگر از فعالان بازار، این واکنش بازار را به فال نیک گرفته و معتقدند، دیگر اصلاح بورس تمام شده و در مهر ماه بازار سهام روزهای بهتری را تجربه خواهد کرد.
نقشه راه بورس در مهر ماه
عباسعلی حقانی‌نسب کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه مجموعه عواملی باعث شده که طی روزهای اخیر بورس یک اصلاح قابل توجه را تجربه کند، اظهار داشت: با توجه به شرایطی که در سال گذشته رخ داد و بورس ریزش شدیدی را تجربه کرد، مسئولان و متولیان بازار سرمایه به صورت غیر مستقیم همواره به دنبال آن هستند که دیگر شرایط سال گذشته تکرار نشود، برای همین شاهد هستیم که طی دو هفته گذشته ترمز رشد بورس کشیده شده است.
وی افزود: با توجه به چنین رویکردی بازار به نوعی مدیریت می‌شود تا اتفاقات سال ۹۹ تکرار نشود، بنابراین در چنین حالتی ما ریزش و رشد شارپ در پیش رو نخواهیم داشت و بازار با توجه به چنین وضعیتی، در مجموع متعادل پیش خواهد رفت، بعد از رشد اخیر این روزها با توجه به اخباری که منتشر شده همگی در جهت تضعیف بازار سرمایه بوده و روند صعودی را به نزولی تبدیل کرده است.
حقانی نسب گفت: عرضه بلوکی سهام عدالت، زمزمه انتخاب علی طیب نیا به عنوان رئیس بانک مرکزی (کسی که هوادار افزایش نرخ سود بانکی است)، شایعه افزایش نرخ سود بانکی به منظور کنترل تورم و نقدینگی و مباحث مربوط به قیمت‌گذاری دستوری در سیمان و فولاد که صنایع فلزی معدنی و سیمان را در بورس تحت تاثیر قرار می‌دهد از جمله اخباری بود که طی دو هفته گذشته بر روی روند کاری بورس اثر گذاشته، جملگی این اخبار در کنار رویکردی که مسئولان بورس در پیش گرفتند، همگی موجبات روند نزولی بورس را فراهم آورده است.
حقانی نسب با اشاره به اینکه در بورس سه نوع تحلیل وجود دارد، اضافه کرد: پرطرفدارترین نوع تحلیل تکنیکال است که در بازار مورد استفاده قرار می‌گیرد و با توجه به حمایت و مقاومت‌هایی که چارتیست‌ها برای شاخص کل بورس و نماد‌های شاخص‌ساز بازار در نظر گرفته‌اند، اصلاح بازار انجام شده، زیرا بسیاری از اهالی بازار سهام بر اساس تحلیل تکنیکال اقدام به خرید و فروش می‌کنند و با فعال شدن حد ضرر تحت هر شرایطی دارایی خود را نقد می‌کنند، همین عامل نیز باعث شده که در روزهای شنبه و یکشنبه فشار فروش بالا رود که این موضوع باعث از دست رفتن حمایت‌های یک میلیون و ۵۰۰ و یک میلیون ۴۵۰ هزار واحدی شد.
این فعال بازار سهام با اشاره به اینکه بازار به لحاظ منطقی نباید با چنین اصلاحی روبرو می‌شد، ادامه داد: با توجه به اینکه نرخ دلار محرک مهمی بر روی روند کاری بورس است، هنوز کاهش قیمت را تجربه نکرده و این در حالیست که بسیاری از نماد‌های بورسی اصلاح ۲۰ درصدی را در این چند روزه تجربه کردند، از سوی دیگر مشکل برق صنایع رفع شده و آنها با حداکثر توان در حال تولید هستند، بنابراین بورس نباید این چنین با اصلاح روبرو می‌شد.
وی با اشاره به اینکه برگزاری نشست برجامی در حاشیه مجمع عمومی سالیانه سازمان ملل از اهمیت بسزایی برخوردار است، خاطرنشان کرد: این نشست می‌تواند به بازار در کوتاه مدت سمت و سو دهد، بنابراین مشخص شدن وضعیت برجام بر روی بورس اثرگذار است، از سوی دیگر با انتشار گزارش‌های رسمی در مورد افزایش نقدینگی باعث خواهد شد که همچنان انتظارت تورمی در سطح بالایی قرار داشته باشد و همین عامل می‌تواند محرکی برای رشد بورس باشد، و همچنین رئیس جمهور دستوراتی را برای کنترل نقدینگی صادر کرده، اما باید این نکته را متذکر شد که نقدینگی با دستور کنترل نمی‌شود، بلکه باید در این زمینه برنامه داشت.
حقانی‌نسب بیان کرد: از سوی دیگر گزارش‌های ۶ ماهه شرکت‌های بورسی و فرابورسی نیز در هفته آینده به مرور زمان منتشر می‌شود و همین عامل نیز می‌تواند محرک دیگری برای رشد بازار باشد، بنابراین میتوان گفت ما در روزهای پیش‌رو و به خصوص در مهرماه با یک بازار متعادل روبرو خواهیم بود و ریزش آنچنانی به مانند اتفاقی که در سال گذشته رخ داد شاهد نیستیم، بر این اساس، نگرانی خاصی در مورد بازار حس نمی‌شود.
این کارشناس بازار با اشاره به اینکه تنها تهدید کننده بورس در بین بازارهای موازی، بازار پول است، گفت: اگر سیاست دولت بر این باشد که برای کنترل نقدینگی نرخ بهره را افزایش دهد، این موضوع به ضرر بورس تمام خواهد شد و می‌تواند بخشی از نقدینگی را از بازار خارج کند، اما با توجه به اینکه دولت‌های اصولگرا برای کنترل تورم، سیاست افزایش نرخ سود بانکی را در دستور کار خود قرار نمی‌دهند به نظر می‌رسد که چنین سیاستی اجرا نمی‌شود، و لازم به ذکر است که مدتهاست ثابت شده که دیگر سیاست افزایش نرخ سود بانکی برای کنترل تورم جواب نمی‌دهد و برای این کار دولت باید راهکارهای بهتری را بیندیشند.
معامله گران سکه دست به عصا شدند/ سیگنال ریزش بورس به بازار ارز
خیلی‌ها در بازار ارز برای پول بورسی‌ها فرش قرمز پهن کردند و اعتقاد دارند با پول بورس می‌شود سوخت جدیدی برای صعود فراهم کرد.
دلار هرات صبح دوشنبه طوری شروع کرد که معامله‌گران به طنز می‌گفتند در بازار هرات توافق رویت شد. نرخ دلار هرات در ۳۲ هزار و ۳۰۰ تومان شروع به کار کرد که پایین‌تر از نرخ بسته شده یکشنبه بود و در انتها در ۳۲ هزار و ۴۰۰ تومان بسته شد. دلار تهران هم در ۳۲ هزار و ۷۰۰ تومان معامله می‌شود.
معامله گران دلار منتظر افزایش قیمت هستند؟
در بازار ارز معامله‌گران فعلا انتظار افزایش ندارند، به دلیل مداخله بازارساز هم در اسکناس و هم در حواله.
در اسکناس طبق آمار یکشنبه بانک مرکزی در بازار متشکل ارزی ۱۵.۱ میلیون دلار به صورت توافقی معامله شده که این یک رکورد جدید است و طبق قانون خریداران باید این میزان خرید را ظرف سه روز در بازار عرضه کنند.
به گزارش اکوایران، در همین آمار برای بازار نیما که نماد حواله است، نسبت حجم خرید به عرضه به ۲۷.۶ درصد رسیده است که این هم یک رکورد جدید محسوب می‌شود. در مجموع هم، معامله‌گران تصور می‌کنند تا زمانیکه تجمعات باشد، بازارساز به هر قیمتی اجازه نوسانات شدید به دلار نمی‌دهد.
معامله گران سکه دست به عصا شدند
اما در بازار سکه نگاه متفاوت بود. معامله‌گران سکه فعلا به دو دلیل دست به عصا هستند. دلیل نخست شایعه ضرب سکه ۱۴۰۱ است که اگر این شایعه به واقعیت بپیوندد معامله‌گران انتظار کاهش قیمت را دارند. دلیل دوم هم خرید‌های سنگین در طلای آبشده است.
زمان خرید سکه نیست زیرا.
وقتی نقدینگی سمت طلای آبشده می‌رود یعنی بازار سکه فعلا وقت خریدش نیست، اما به جهت فنی تحلیلگران اعتقاد دارند باتوجه به تحرکات سکه و رنج بودنش، طبق تجربه‌های قبی انتظار صعود شارپی در این بازار بالا رفته است.
با این حساب معامله‌گران دلار هم به لحاظ فنی و هم به لحاظ بنیادی بدبین هستند، ولی معامله‌گران سکه، به لحاظ فنی جای خوشبینی برای بازار کنار گذاشته‌اند.
در بازار دوشنبه سه نکته برجسته بود. نکته اول بحث تورم است. طبق آخرین داده‌های منتشر شده مرکز آمار از شاخص قیمت مصرف‌کننده، نرخ تورم ماهانه در مهر ماه به سه درصد رسیده است که نسبت به ماه گذشته رشد داشته و همچنین طبق این آمار، تورم نقطه به نقطه هم در مهر ۴۸.۶ درصد برآورد شده است. اما از این آمار چیزی که در بازار مهم بود نرخ تورم نقطه به نقطه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها بود که به ۷۱ درصد رسیده است. معامله‌گران می‌گویند خورد و خوراک خوب بالا رفته است، ولی در عوضش دلار و سکه و آبشده پایین مانده است.
نکته دوم درمورد ریزش بورس بود. ریزش بورس و خروج پول از بازار سرمایه، شامه بازار دلار را تیز کرده است. باتوجه به اینکه آنها برآورد می‌کنند ۳۰۰ میلیارد تومان به طور روزانه از بازار خارج می‌شود، فکر می‌کنند اگر بخشی از آن هم وارد بازار ارز شود دلار می‌تواند تکان بخورد.
خیلی‌ها در بازار ارز برای پول بورسی‌ها فرش قرمز پهن کردند و اعتقاد دارند با پول بورس می‌شود سوخت جدیدی برای صعود فراهم کرد.
دلار سهمیه‌ای به چه کسانی می‌رسد؟
نکته سوم به صف خرید دلار سهمیه برمیگشت. اعتراض‌ها درباره نحوه توزیع دلار سهمیه‌ای بیشتر از قبل بود. خیلی‌ها می‌گفتند ایستادن در صف‌های خرید دلار سهمیه‌ای بی‌ثمر است، چون به آدمای عادی نمی‌رسد و صراف‌ها به آشنا‌های خودشان می‌دهند.
۴ دلیل برای ریزش بورس در روزهای اخیر
گروه اقتصادی: روز گذشته با قرمز شدن بازار سرمايه، محدوده حمايتي يك ميليون و 903 هزار واحدي شاخص بورس شكسته شد و با ريزش شديد شاخص‌ها، عقب‌نشيني شاخص كل بورس از كانال دو ميليون واحدي آغاز شد.افت بيش از 72 هزار واحدي شاخص كل بورس و به بياني ديگر كاهش 3درصدي شاخص، آن هم در روزي كه قطعنامه ضد ايراني شوراي امنيت به تصويب نرسيد و اميدواري‌هايي را در بازارهاي سرمايه‌اي ايجاد كرده بود؛ نگراني سهامداران را نيز در پي داشت. چه اتفاقي افتاد كه واكنش بورس به اخبار مثبت تحولات سياسي و بين‌المللي به صورت معكوس ديده شد؟ براي آنچه كه در 4 روز كاري گذشته در بازار سرمايه رخ داده، دلايل زيادي مي‌توان برشمرد؛ اما اين گزارش تلاش مي‌كند به سوال‌هاي موجود درباره سمت و سوي بازار سهام پاسخ دهد.
اصلاح قيمتي
با وجود رشد هيجاني بورس در ماه‌هاي ابتدايي سال، برخي كارشناسان پيش‌بيني اصلاح قيمتي سهام شركت‌هاي حاضر در بازار سرمايه را مدت‌ها پيش كرده بودند. در چند ماه گذشته، رشد عجيب و غريب قيمت سهام شركت‌ها در بورس كه دلايل خود را دارد و بارها به آن پرداخته، اختلاف زيادي بين قيمت تابلو و ارزش ذاتي برخي سهم‌ها ايجاد شده است بنابراين جبران اين اختلاف يك موضوع اجتناب‌ناپذير است و بازار سرمايه به هر بهانه‌اي و بار هر اتفاق ريز و درشت و اطلاعات مثبت و منفي، دست به اصلاح قيمت‌ها مي‌زند كه اثر آن را مي‌توان در ريزش شاخص‌ها ديد.
چرخش بازار
در ماه‌هاي گذشته، تعداد سهامداران بازار سرمايه به شدت رشد كرده و سياست دولت نيز هدايت نقدينگي سرگردان موجود به سمت بورس به جاي سر درآوردن از بازارهاي غيررسمي ارز يا طلا بوده است. حالا همان سهام‌داراني كه از ابتداي بهار امسال وارد بورس شده و انتظار «رشد ناگهاني» قيمت سهام خود را دارند؛ با شرايط تازه‌اي مواجه شده‌اند كه فلسفه كاري بازار سرمايه است. بنابراين در وهله اول بايد دانست كه قيمت‌هاي كنوني در بازار سهام از پشتوانه طبيعي برخودار نيستند و آنچه بالابرنده شاخص طي ماه‌هاي گذشته بوده، انتظارات تورمي است. انتظاراتي كه با وجود هشدارها نسبت به خطر انفجار نقدينگي و «ونزوئلايي شدن اقتصاد ايران» به اوج خود رسيد و حتي قيمت ارز را نيز بالا برد. حالا كه تب بازار ارز فروكش كرده و يكي، دو هفته‌اي است كه دلار در كانال 21 و 22 هزار توماني جا خوش كرده اين انتظارات تورمي نيز كاهش يافته و منجر به تغيير رويكرد بازار بورس براي اصلاح قيمت سهام شده كه نتيجه آن را در ريزش‌هاي پي در پي شاخص كل مي‌توان ديد.
چشم‌انداز بازارها
بخش ديگري از عوامل به وجود آورنده شرايط ريزشي در بازار به عملكرد ديگر بازارهاي سرمايه‌اي برمي‌گردد. با وجود تعديل قيمت ارز و توقف شوك‌هاي ارزي در بازار، چشم‌انداز اين بازار نيز نزولي شده و حركت نقدينگي براي خريد ارز را شدت مي‌بخشد. در عين حال نرخ سود سپرده‌هاي بانكي بالاتر رفته و از طرف ديگر، دولت در پي عرضه اوراق سلف نفتي در بورس انرژي است. تمام اين عوامل به عامل ریزش بازار سهام چه بود عنوان «سيگنال كاهنده» جذابيت بورس مطرح مي‌شود. معاملات بازار سرمايه در روز گذشته به عنوان پيام روشني به معامله‌گران بورس مطرح مي‌شود. اينكه دولت مثل ماه‌هاي قبل، تمام ابزارهاي جمع‌آوري نقدينگي را در خدمت بازار سهام قرار نمي‌دهد و احتمال ريزش‌هاي بعدي نيز وجود دارد. حمايت نكردن سهامداران حقوقي و كنار كشيدن آنها از معاملات در نمادهاي بزرگ و شاخص‌ساز در روز گذشته توسط تحليلگران اينگونه معني شد كه دولت به دنبال آن است كه جذابيت اوراق سلف نفتي را افزايش دهد و معامله‌گران بزرگ را به سمت خريد اين اوراق سوق دهد.
خروج سهامداران
با اتفاقات مثبتي كه در موضوع رد شدن قطعنامه ضد ايراني در شوراي امنيت رخ داد؛ چشم‌انداز بازارها نيز تغيير كرده و اثر كاهشي بر نرخ ارز يا سكه گذاشته است. از طرف ديگر فروش ۳۰ درصد نخست سهام عدالت آزاد شده نيز از سوي برخي كارگزاري‌ها به منظور آماده‌سازي شرايط براي عرضه ۳۰ درصد دوم يكي ديگر از دلايل عقب‌نشيني شاخص كل تلقي مي‌شود. موضوعي كه روز گذشته موجب شد تا هزار ميليارد تومان پول هوشمند حقيقي از بورس خارج شود.
نظر دو كارشناس
حسن ايزدي، كارشناس بازار سرمايه در مورد ريزش‌هاي اخير شاخص‌هاي بورس به «اعتماد» مي‌گويد: برخي از ناهماهنگي‌ها در اين بازار وجود دارد و همين موضوع هم باعث مشكلات زيادي شده است نبايد اين موضوع را ناديده گرفت كه بازار سرمايه تنها بايد يك متولي داشته باشد و تنها آقاي قاليباف‌اصل بايد متولي اين سازمان باشد و دخالت ساير بخش‌ها در بازار سرمايه آسيب‌زاست.ايزدي مي‌گويد: در حال حاضر از وزير اقتصاد گرفته تا سخنگوي دولت و نمايندگان مجلس در خصوص دامنه نوسان و ساير مسائل بورس اظهارنظر مي‌كنند.اين كارشناس بازار سرمايه با تاكيد بر اينكه سخنان ضد و نقيض باعث سردرگمي مردم و كاهش كارايي بازار سرمايه مي‌شود، ادامه مي‌دهد: اصرار بر عدم فروش سهام عدالت در شرايط فعلي درست نيست بايد مردم خودشان به اين نتيجه برسند كه فروش يا عدم فروش اين سهام چقدر مي‌تواند برايشان سودده باشد اينكه به آنها گفته شود سهام عدالت را بفروشيد زيان مي‌كنيد، چاره كار نيست.ايزدي با اشاره به ريزش‌هاي چند روز گذشته شاخص‌هاي بورس ادامه مي‌دهد: اين اتفاق در ارديبهشت ماه هم رخ داد و حدود يك هفته شاخص‌ها نزولي شده بود اما بايد ديد با خروج اين سرمايه از بورس مردم چه گزينه‌هاي ديگري در بازارهاي موازي براي سرمايه‌گذاري دارند؟او ادامه مي‌دهد: تنها جايي كه براي سرمايه‌هاي خرد بين ۲۰۰ تا ۳۰۰ ميليون تومان در حال حاضر وجود دارد، بازار سرمايه است زيرا بانك هم اين روزها نمي‌تواند جاي مناسبي براي سرمايه‌گذاري باشد و با توجه به كاهش ارزش ريال و رشد تورم، نگهداري سرمايه در بانك كار منطقي نيست. اين كارشناس بازار سرمايه در خصوص عرضه دارا دوم و تاثير آن بر بازار سرمايه مي‌گويد: نوع چيدمان داراها درست نيست اينكه صندوق‌ها را به صورت تك‌رشته‌اي در نظر گرفته‌اند، اصولي نيست. او مي‌گويد: در دارا دوم همه سهم‌ها پالايشگاهي چيده شده اين در حالي است كه اصل مهم سرمايه‌گذاري در بازار سرمايه تنوع‌سازي است كه در اين صندوق‌ها ديده نشده است. بهتر آن بود كه هم سهم پالايشگاهي، هم پتروشيمي و بانكي و. در نظر گرفته مي‌شد البته اين موضوع را در دارا يك كه همه سهم‌ها بانكي است هم شاهد هستيم.يزدي با تاكيد بر اينكه در داراها تنوع سهم رعايت نشده است، ادامه مي‌دهد: نبايد همه تخم‌مرغ‌ها را در يك سبد گذاشت. در اين صندوق كه همه پالايشگاهي است اگر يكي از سهم‌ها بريزد همه دچار مشكل مي‌شوند و اگر يكي بالا برود بقيه هم همسو با آن بالا خواهند رفت.اين كارشناس بازار سرمايه در مورد خبر دولت در خصوص گشايش اقتصادي نيز مي‌گويد: اين خبر بر روند شاخص‌هاي بورس هم تاثير گذاشت و به اعتقاد بنده با توجه به نرخ اعلامي نفت حدود ۲۲ دلار و نرخ سود بانكي با توجه به جهت فعلي بازار تا سال ۱۴۰۱ مردم چندان استقبالي نخواهند داشت عامل ریزش بازار سهام چه بود و اين طرح هم شكست خواهد خورد.عبدالحسين رضوي‌اميري، كارشناس بورس نيز در اين باره مي‌گويد: خوشبختانه سوءتفاهمي كه در مورد عرضه دارا دوم بود، برطرف شده و با حل اين موضوع كليه اقدامات براي ثبت انجام شده و عرضه نيز به زودي انجام خواهد شد.او در مورد ريزش‌هاي اخير شاخص‌هاي بورس نيز مي‌گويد: اين ريزش‌هاي بازار طبيعي است و برخي در اين شرايط به دنبال سود بيشتر هستند و ممكن است سهم‌هاي قبلي خود را بفروشند تا بتوانند با نقدينگي بيشتر دارا دوم تهيه كنند.رضوي‌اميري مي‌گويد: در هفته دوم شهريور ماه دارا دوم عرضه خواهد شد و اين روزها نبايد به دنبال دليل خاصي براي ريزش شاخص‌هاي بورس بود. همچنين بحث پيش فروش نفت و سلف موازي نيز از خبرهاي مهم اين روزهاست كه ممكن است، حجم وسيعي از نقدينگي را به خود جذب كند.
علل ریزش بازار سهام
نوسانات اطمینان نزد فعالان بازار سبب شد تا احتمال تحقق سودهای آتی بنگاه‌ها از منظر آنها با ریسک همراه شود و به همین علت ارزش سهام عامل ریزش بازار سهام چه بود بنگاه‌ها با کاهش مواجه شد.
بازار سهام که طی ماه‌های گذشته شرایط بسیار مطلوبی را تجربه کرده بود و از اواخر آبان تا پایان هفته گذشته (۱۱ دی ماه) طی سی و سه روز کاری تنها در دو روز با افت مختصر شاخص مواجه شده بود، در اولین روز هفته جاری (۱۴ دی‌ماه) شرایط کم‌سابقه‌ای را تجربه کرد.
شاخص کل بورس طی یک روز بیش از ۱۶.۷ هزار واحد معادل ۴.۴ درصد کاهش یافت. بسیاری از نمادها، از ابتدای گشایش بازار تا انتهای ساعت کاری با صف‌های فروش میلیونی مواجه بودند و تقریبا اکثر نمادها بیشترین میزان ریزش روزانه ممکن یعنی پنج درصد را تجربه کردند.
ارزش دارایی سهامداران حقیقی در این روز به صورت خالص (خرید منهای فروش) حدود ۱۸۰۰ میلیارد تومان کاهش یافت که به معنای فروش سهام و خروج از بازار است. برای درک میزان بزرگی این عدد، توجه داشته باشید که مجموع افزایش دارایی سهامداران حقیقی از ابتدای سال جاری تا روز قبل از ریزش (طی ۱۸۷ روز کاری) تنها معادل ۸۵۰۰ میلیارد تومان بوده است. تمامی این موارد در حالی رخ داد که شورای عالی بورس پیش از گشایش بازار، تصمیماتی جهت حمایت کامل از بازار سرمایه (از طریق خرید گسترده سهام توسط حقوقی‌ها) اتخاذ کرده بود.
با وجود تمامی اتفاقات نامطلوب بازار در روز شنبه، طی دومین روز هفته شرایط بازار مناسب‌تر شده و با کاهش شدت هیجانات و واکنش‌ها، بازار روند منطق‌تری را پیموده به شکلی که هم میزان کاهش شاخص کل بسیار جزئی بوده و هم میزان فروش سهام توسط افراد حقیقی کاهش یافته است. انتظار می‌رود که در روزهای پایانی هفته نیز شرایط به تدریج آرام شده و بازار حداقل در کوتاه‌مدت، روند متعادلی را در پیش گیرد. اما در مورد شرایط بلندمدت بازار سهام در واکنش به شوک اخیر چه میتوان گفت؟ عامل ریزش بازار سهام چه بود آیا انتظار تداوم روند صعودی بازار وجود دارد و یا میتوان ریزش‌های سنگین و خروج سرمایه را در ماه‌های آینده متصور بود؟
اقتصاددانان کلاسیک عنوان می‌کنند که قیمت بازاری یک سهم برابر است با مجموع ارزش (تنزیل شده) سودهایی که طی مدت حیات یک شرکت به مالک سهم پرداخت می‌شود. براساس این نظریه که فرضیه بازارهای کارا خوانده می‌شود، سودهایی که در آینده نزدیک پرداخت می‌شوند، ارزشی بیش از سودهای پرداختی در آینده دور دارند. در نظریه‌های اقتصاد کلاسیک بازارهای دارایی، اصول و مبانی (نظیر تکنولوژی، ترجیحات و قیمت‌ها) سطح اشتغال را تعیین می‌کنند، اشتغال میزان درآمد و سود را تعیین می‌کند و سود نیز قیمت سهام را معین می‌کند.
به صورت خلاصه، بر مبنای اقتصاد کلاسیک، بازارها منطقا می‌توانند کاهش منافع آتی بنگاه‌ها را پیش‌بینی کنند و از آنجا که منافع آتی توسط اصول و مبانی تعیین می‌شود بنابراین باید یک دانش جمعی در رابطه با یک اتفاق بنیادی ناگوار که قرار است بزودی اتفاق بیافتد، وجود داشته باشد تا منجر به ریزش یکباره بازار شود. هر چند که در اقتصاد کلاسیک مباحث روانشناسی، جایگاه زیادی ندارد اما براساس نظریات کینزی و همچنین انشعابات جدید نظیر اقتصاد رفتاری، این موضوعات نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. براین اساس، اطمینان نیز می‌تواند یک عامل اثرگذار بر بازار باشد و با ایجاد جو خوشبینی یا بدبینی گسترده، موجب انحراف قیمت‌ها از سطوحی شود که براساس مبانی، تعادلی تلقی می‌شوند.
با این تعاریف اکنون میتوان در مورد آنچه که در ابتدای هفته جاری برای بازار سهام رخ داد، بیان کرد که علت اصلی ریزش بازار مربوط به نوسانات اطمینان نزد فعالان بازار بوده و همین موضوع سبب شده تا احتمال تحقق سودهای آتی بنگاه‌ها (نزد فعالان بازار)، با ریسک همراه شده و به همین علت ارزش سهام بنگاه‌ها با کاهش مواجه شود.
در مورد چشم‌انداز آتی قیمت سهام نیز هرچند که ارائه پیش‌بینی در شرایط فعلی بسیار دشوار است اما میتوان دو سناریو کلی را مطرح کرد؛ در صورتی که سطح تنش میان ایران و ایالات متحده به درگیری مستقیم نظامی (ولو به صورت جزئی، محدود و کوتاه‌مدت) منتهی شود، قطعا میزان فروش و درآمدهای آتی بنگاه‌ها در آینده با افت قابل ملاحظه مواجه خواهد شد و نتیجه این امر، ریزش کلی بازار سهام خواهد بود.
گزینه دوم حالتی است که در آن تنش‌هایی از جنس اتفاقات ماه‌های اخیر (نظیر حمله به تاسیسات نفتی عربستان و حمله به سفارت آمریکا در عراق) رخ دهد. در این صورت، هرچند که نوسانات شدیدی در روند بازار سهام رخ خواهد داد و شمار زیادی از معامله‌گران خرد از بازار خارج خواهند شد اما با توجه به آنکه در مجموع، سودآوری کلیت بازار تغییر چندانی نخواهد داشت احتمال ریزش بازار منتفی خواهد بود هرچند که برای برخی صنایع و شرکت‌ها این موضوع محتمل خواهد بود.
دولت چگونه می‌تواند به رونق بورس کمک کند؟
دنیای معدن: علی سامانی‌فرد، کارشناس بازار سرمایه به موشکافی دلایل ریزش بورس در شرایط مناسب تکنیکالی و بنیادی پرداخت.
به گزارش دنیای معدن, بورس تهران امروز یکی از سخت‌ترین روزهای خود را طی چند وقت اخیر تجربه کرد و ۸۰ درصد نمادها در محدوده منفی به کار خود پایان دادند. درحالی که کارشناسان اعتقاد داشتند بازار سرمایه با توجه به حمایت‌های تکنیکالی و انتشار گزارش‌های فصل تابستان با افزایش تقاضا و روند صعودی در کوتاه‌مدت همراه می‌شود، شرایط برخلاف انتظارات بدتر از قبل شد. طی معاملات امروز شاخص کل بورس با کاهش ۱.۴۷ درصدی همراه شد و شاخص هم‌وزن نیز ۱.۱۸ درصد از ارتفاع خود را از دست داد تا شاهد نقشه‌ای سرخ‌رنگ از سهام باشیم.
علی سامانی‌فرد، کارشناس بازار سرمایه به موشکافی دلایل ریزش بورس در شرایط مناسب تکنیکالی و بنیادی پرداختیم. وی اعتقاد داشت که فقر اعتماد در بورس تهران شرایط را به اینگونه رقم زده است و سیاستگذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌ها در سطح دولت به گونه‌ای پیش نمی‌رود که به بهبود بازار سهام کمک کند. او درباره دلیل رنج‌های مثبت و منفی قبل از انتشار خبرها و گزارش شرکت‌ها معتقد بود که دولت بزرگترین بازیگر بورس با داشتن اطلاعات نهانی است و نبود زیرساختی مشخص برای آگاهی از تصمیمات آتی دولت در سطح سیاسی و اقتصادی باعث شده است که برخی با دریافت سریعتر خبرها از سهامداران خرد، سهام را در قیمت‌های پایین خریداری کرده و در زمان انتشار گزارش‌ها در زمان بالاتر خریداری کنند و به نوعی از سهامدارن خرد نوسان بگیرند.
تاثیر معاملات الگوریتمی و بازارگردانی بر بورس تهران
به گزارش فردای اقتصاد,معاون حقوقی دادگستری استان تهران امروز طی مشروحه‌ای به معاونت حقوقی سازمان بازرسی کل کشور، عدم رعایت الزامات قانونی معاملات الگوریتمی و فعالیت بازار گردانی را عامل زیان مستمر سهامداران دانست و بر لزوم نظارت بر اجرای صحیح قوانین و دستورالعمل‌های قانونی تاکید کرد. علی سامانی‌فر در رابطه با این موضوع تاکید کرد: شرایط کنونی معاملات الگوریتمی در بورس تهران را نمودی از عدم رعایت عدالت در معاملات و بازارگردانی را نیز ابزاری در دست سهامداران عمده برای نوسانگیری در یک بازه قیمتی خاص دانستند.
او افزود: موضوع بازارگردانی و معاملات الگوریتم مدتی است که به دلیل خروج از روند قانونی و منطقی خود، به معضلی برای بازار سرمایه تبدیل شده‌اند و سازمان بورس بایستی هرچه سریعتر با توجه به راهکارهای ارائه شده از سمت کارشناسان، به تغییر قوانین و شرایط آنها بپردازد.
علی سامانی فر خاطرنشان کرد: اتاق بازرگانی در جهت افزایش عدالت معاملاتی و پیش‌بینی پذیری اقتصاد قدم‌های موثری برداشته است که نشت اطلاعاتی به عنوان یکی از دلایل عمده کوچ اعتماد سرمایه‌گذاران از عامل ریزش بازار سهام چه بود بازار سرمایه متوقف شود.
دولت چگونه بورس را به رکود برد؟
این کارشناس بازار سرمایه اعتقاد داشت: دولت با دخالت در بازار پول بیشترین ضربه را به بازار سهام وارد کرد. سیاست کنترل تورم توسط دولت کاملا شتاب‌زده اجرا شد، سیاست‌گذار بیش از اندازه به بازار پول جهت مهار تورم تکیه کرد. از سوی دیگر دولت با متورم کردن بیش از حد بازار بدهی به عنوان یک از رقبای سنتی بازار سهام آسیب شدیدی را به بورس تهران وارد کرد.
وی ادامه داد: از موارد دیگری که زمینه‌های ورود بازار سرمایه را به شرایط رکودی فعلی فراهم کرده است میتوان به عدم شفافیت بانک مرکزی در کنترل نرخ بهره بین بانکی کرد که برخلاف وعده‌های سیاست گذار این نرخ از سقف از پیش تعیین شده تجاوز کرد. از سوی دیگر عملکرد ضعیف وزارت صمت در ادامه قیمت‌گذاری دستوری در صنایع مختلف و عرضه‌ها در بورس کالا به ادامه روند فرسایشی بورس دامن زده است.
او همچنین در پاسخ به این سوال که دولت چگونه باید به صورت عملی به بازار سرمایه رونق ببخشد، عنوان کرد که در وهله اول دولت باید به دخالت‌های بیش از حد در بازار پول که به منظور کنترل تورم انجام شده است پایان دهد و سیاست‌های درستی را در قبال مباحث سیاسی و اقتصادی کلان اخذ کند.
دیدگاه شما