شناوری سهم را چگونه محاسبه کنیم؟

احسان والیان

حقوق نیروهای مسلح ۲۰ درصد افزایش می‌یابد

به گزارش رجانیوز به نقل از مهر، نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی امروز (یکشنبه ۸ آبان ماه) و در جریان بررسی گزارش کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات در مورد لایحه دوفوریتی متناسب سازی حقوق کارکنان دولت و بازنشستگان کشوری و لشگری پیشنهاد احمد امیرآبادی فراهانی در خصوص افزایش ۲۰ درصدی حقوق نیروی انتظامی و نیروهای مسلح را بررسی کرده و آن را به تصویب رساندند.

احمد امیرآبادی فراهانی در توضیح پیشنهاد خود در بند ۱ ماده واحده این لایحه دوفوریتی، گفت: پیشنهاد بنده این است که حقوق و مزایای نیروهای مسلح و نیروهای انتظامی مطابق با تبصره ۳ ماده ۱۱۷ قانون مدیریت خدمات کشوری ۲۰ درصد نسبت به سایر کارکنان لشکری و کشوری افزایش یابد.

وی ادامه داد: پیشنهاد بنده این است که در این اصلاحیه تاکید شود که این ۲۰ درصد به صورت واقعی اعمال شود. امروز حقوق بخشی از این نیروها نسبت به سایرین کمتر است. حق این افراد نیست که حقوق کمتری دریافت کنند.

نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: کسانی که در ارتفاعات استان‌های شمال غربی کردستان و سایر نقاط مرزی و یا در داخل شهرها مشغول به تأمین امنیت مردم هستند، حقشان است که از این ۲۰ درصد برخوردار شوند.

در نهایت نمایندگان با این پیشنهاد موافقت کردند. در این پیشنهاد آمده است که در اجرای این بند در خصوص نیروهای مسلح مطابق با تبصره ۳ ماده ۱۱۷ قانون مدیریت خدمات کشوری پرداخت صورت خواهد گرفت.

مطابق با تبصره ۳ ماده ۱۱۷ قانون مدیریت خدمات کشوری، در صورت موافقت فرماندهی کل قوا برای برخورداری کارکنان نیروهای مسلح از مقررات فصل دهم و سیزدهم این قانون، حداقل و حداکثر دریافتی آنان با رعایت مقررات ماده (۱۳۶) قانون آجا، امتیازات متعلقه به شغل و شاغل با توجه به کیفیت خاص خدمتی در نیروهای مسلح با ضریب (۲/۱) محاسبه و پرداخت می‌گردد.

کارمندان نیروهای انتظامی کماکان از فوق العاده سختی کار طبق مقررات استخدامی این نیرو علاوه بر فوق العاده‌های مذکور در فصل دهم این قانون برخوردار می‌باشند.

طولانی ترین قطار مسافربری جهان - مناظر خیره کننده کوه های آلپ سوئیس را ببینید

سرویس مجله - طولانی‌ترین قطار مسافربری جهان با ۱۰۰ واگن متصل به ابعاد نزدیک به دو کیلومتر از مناظر خیره‌کننده کوه‌های آلپ سوئیس عبور کرد.

به گزارش سرویس مجله برخط نیوز به نقل از همشهری - راه آهن راتین شرکت راه آهن سوئیسی با سفر در یکی از دیدنی ترین مسیرهای رشته کوه های آلپ، رکورد طولانی ترین قطار مسافری جهان را در روز شنبه ثبت کرد. طولانی ترین قطار مسافربری جهان با ۱۰۰ واگن در روز شنبه از میان کوه های آلپ سوئیس عبور و بیش از یک و نیم کیلومتر حرکت کرد.

این قطار ۱۹۱۰ متری که از ۲۵ قطار چند واحدی تشکیل شده بود و ۱۵۰ مسافر را حمل می کرد، از طریق کوه های آلپ در کانتون گراوبوندن در شرق سوئیس حرکت کرد.

سخنگوی راه آهن راتین گفت که این قطار عظیم چند صد متر طولانی تر از قطار بلژیکی بود که رکورد جهانی در دهه ۹۰ را داشت.

راه آهن راتین اعلام کرد که رکورد جهانی طولانی ترین قطار مسافربری را در رویدادی به مناسبت صدوهفتادوپنجمین سالگرد تاسیس راه آهن سوئیس شکسته است.

قطار «کروز آلپاین» مسیر مارپیچ از پردا تا آلوانئو را در حدود یک ساعت طی کرد. این مسیر در سال ۲۰۰۸ به عنوان میراث جهانی یونسکو ثبت شد و از طریق ۲۲ تونل به هم متصل است و ۴۸ پل دارد.

شایان ذکر است که قطارهای باری با طولی بیش از سه کیلومتر بزرگتر هستند، اما این قطار طولانی ترین قطار مسافربری است که تا به حال حرکت کرده است.

همچنین آمارها نشان می دهد که ۳۰۰۰ نفر این رویداد تاریخی را روی یک صفحه نمایش غول پیکر که در نیمه راه در نزدیکی برگون نصب شده بود تماشا کردند.

انواع ارز در ایران

احسان والیان

• اشتراک‌گذاری

ارز همان اسکانسی است که از طرف دولت‌ها ارزش‌گذاری می‌شود و به خودی خود هیچ ارزشی ندارد. و ما نیز بر اساس قوانین این اسکناس‌ها را به عنوان واسطه مبادلاتی پذیرفته‌ایم.

بارها از لابه‌لای آخرین خط‌های خبری که در رسانه‌ها پخش می‌شوند واژه «ارز» را شنیده‌ایم. ارز را بیش‌تر با عنوان پول‌های خارجی که در کشور مورد معاوضه و تبدیل قرار می‌گیرند می‌شناسیم. از جمله این ارزها می‌توان به دلار، یورو، پوند و از این دست پول‌های نام‌آشنا اشاره کرد. اما در واقع به هر نوع پول مورد قبول اعم از سکه و اسکناس‌های کاغذی که در اقتصاد کشور در حال گردش است و کارکرد دارد، ارز می‌گویند. به عنوان مثال ما در ایران از ریال به عنوان ارز رایج برای مبادلات استفاده می‌کنیم. گفتنی است انواع ارز در ایران وجود دارند که هر کدام به فراخور ویژگی‌هایی که دارند نام ویژه خویش را یدک می‌کشند. بحث ارز گسترده‌تر از یک شناخت سطحی از آن است. در این مطلب قصد داریم که با انواع ارز در کشور آشنا شویم و خصوصیات هر کدام را بررسی کنیم.

تفاوت ارز و پول

قبل از این که به معرفی انواع ارز در ایران بپردازیم بهتر است به این سوال که «تفاوت ارز و پول چیست» پاسخ دهیم. هر دو واژه ارز و پول در نگاه اول به یک معنا به چشم می‌آیند اما در ذات به طور کامل با هم تفاوت دارند. همه می‌دانیم که آدم‌ها در گذشته برای برآورده‌سازی نیازهایشان، مبادله کالا به کالا انجام می‌دادند. اما این نوع مبادله یک ایراد اساسی داشت. تصور کنید که آهنگر هستید و برای فروش قطعه‌ای که ساختید مشتری به شما سبزیجات بدهد. در حالی که شما برای ادامه کار به هیزم و زغال نیازمندید. بی شک باید سبزیجات را بردارید و به دنبال کسی بگردید که در مقابل سبزیجات حاضر است به شما هیزم بدهد. در این مدت ممکن است وقت شما برای انجام کار جدید تلف شود و حتی امکان دارد که سبزیجات گندیده شوند و ارزش خود را از دست بدهند. به همین خاطر آدم‌ها بعد از مدتی تصمیم گرفتند که به جای این نوع مبادله، پول را اختراع کنند. در واقع پول ایده آلی که سه ویژگی مهم را داشته باشد. اول از همه این که ارزشش با گذشت زمان هم حفظ شود و مانند مثال سبزیجات که زدیم از بین نرود. دوم این که به کمک آن بتوان به شمارش و محاسبه پرداخت و با واحدی که تشکیل می‌دهد بتوان روی کالاها ارزش‌گذاری کرد؛ به عنوان مثال یک سکه تا چند سکه. سوم این که با حضورش مبادلات آسان شود و به اصطلاح یک واسطه مناسب و کارآمد برای مبادلات باشد. به همین دلیل آدم‌های چند هزار سال پیش تصمیم گرفتند از فلزاتی مانند آهن، طلا، الکتروم و نقره را به شکلی شبیه به سکه‌های امروزی تولید کنند که اتفاقا هر سه ویژگی را هم دارا بودند. به این معنی که پول دارای ارزش ذاتی است. تفاوت پول با ارز در همین نقطه از بحث ما مشخص می‌شود؛ ارز همان اسکانسی است که از طرف دولت‌ها ارزش‌گذاری می‌شود و به خودی خود هیچ ارزشی ندارد. و ما نیز بر اساس قوانین این اسکناس‌ها را به عنوان واسطه مبادلاتی پذیرفته‌ایم. البته که بسیاری از ویژگی‌های پول را در ارز هم می‌توان دید اما همان‌طور که گفتیم ارزش‌گذاری ارز قراردادی است.

ارز عمده

ارز عمده از جمله انواع ارز در ایران و کشورهای دیگر به شمار می‌آید که مختص به بورس است. در واقع بسیاری از معاملات در بازار بورس با ارز عمده صورت می‌گیرد. در بازارهای سهام از واحدهای ارزی مختلف استفاده می‌شود. به عنوان مثال در بورس ایران از ارز ریال برای انجام معاملات و خرید و فروش سهام استفاده می‌شود و هر کس که به جز ریال، ارز دیگری دارد، برای انجام معاملات در بورس ایران مجبور است که ارز خود را به ریال تبدیل کند تا بتواند به سامانه معاملات این بازار ورود کند. البته که ارزهای دیگری مانند پوند انگلستان، یورو و دلار ایالات متحده که به عنوان ارز عمده به شمار می‎‌روند در بازارهای سهام جهان دارای جایگاه مناسبی هستند و در موقعیت‌های مختلف استفاده می‌شوند.

ارز دولتی

در ایران نرخ ارز به صورت دو نرخی وجود دارد. یکی از آنها نرخ‌ ارز آزاد است که بهای آن از عرضه و تقاضا به دست می‌آید و دیگری نرخ ارزی است که از سوی دولت برای مصارف خاصی تخصیص پیدا می‌کند و نرخ آن تا امسال 4200 تومان اعلام می‌شد. به دلار 4200 تومانی ارز دولتی هم می‌گویند. عده زیادی از کارشناسان اقتصادی با این نوع ارز مخالفند چرا که می‌تواند باعث فساد شود، به این ترتیب که افرادی بتوانند با انواع رانت به ارز دولتی دست پیدا کنند و آن را در بازار آزاد به قیمتی بسیار بالاتر به فروش برسانند. مصارف ارز دولتی عمدتا عبارتند از واردات کالاهای اساسی و برخی موارد مانند ارز دانشجویی برای افراد بورس شده در خارج از کشور، سفرهای ماموران دولت و بیمارانی که برای معالجه باید به خارج از کشور مراجعت کنند.

ارز غیر بازرگانی

به ارزی که برای زمینه‌های غیر تجاری مصرف می‌شود ارز غیر بازرگانی می‌‌گویند. به عنوان مثال تمام درآمدها و مصارف و مخارجی که در زمینه‌های جهانگردی، علمی و فرهنگی، آموزش دانشجویان و سفارتخانه‌ها استفاده می‌شود را ارز غیر بازرگانی می‌نامند. ارز غیربازرگانی در سال 1352 هجری شمسی بر اثر درآمد زیاد نفت ایران ایجاد شد.

قیمت دلار امروز پنجشنبه ۱۲ آبان

قیمت دلار امروز ۱۴۰۱/۰۸/۱۲ در ساعت ۲۱ با %0.1 افزایش، 29,043 تومان اعلام شده است.

به گزارش شناوری سهم را چگونه محاسبه کنیم؟ تجارت‌نیوز، قیمت دلار امروز پنجشنبه ۱۲ آبان با 34 تومان افزایش، 29,043 تومان معامله شد. در طی معاملات امروز، 0 تومان بیشترین قیمت و 0 تومان کمترین قیمت ثبت شده برای دلار است.

همچنین، بانک مرکزی قیمت دلار رسمی را 4200 تومان اعلام کرده است.

برای اطلاع از آخرین قیمت یورو و آخرین قیمت طلا مراجعه کنید.

جدول مقایسه قیمت ارزها

ارز	قیمت لحظه	تغییر
دلار	29,043	34 (%0.12)
دلار سبزه	17,940	-60 (%-0.33)
دلار افشار	12,860	0 (%0.00)
تاریخ بروزرسانی: ۱۴۰۱/۰۸/۱۳ ۰۱:۲۳:۰۱

جدول قیمت دلار در چند روز اخیر

ارز	قیمت	تغییر	تاریخ
دلار	29,043	34 (%0.12)	2 ساعت پیش
دلار	29,043	39 (%0.13)	1 روز پیش
دلار	33,950	590 (%1.77)	2 روز پیش
تاریخ بروزرسانی: ۱۴۰۱/۰۸/۱۲

ابزار تبدیل نرخ دلار به تومان

بانک مرکزی و قیمت دلار

بیشتر درآمد ایران از فروش نفت حاصل می‌شود. این درآمد به شکل دلار در اختیار بانک مرکزی قرار می‌گیرد که به ریال تبدیل شود. هرگونه تغییر در ذخایر ارزی کشور، می‌تواند به سرعت بر روی سایر قیمت‌ها تأثیر بگذارد.

ایران می‌تواند این پول را به اقتصاد کشور تزریق کند، با آن کالای خارجی بخرد، آن را در اختیار واردکنندگان بگذارد یا به‌جای این کارها از درآمد خود برای سرمایه‌گذاری و توسعه زیرساخت‌های کشور استفاده کند.

در حالت عادی باید دلار به شکل درآمد ارزی در اختیار صادرکنندگان و صاحبان صنایع کشور باشد؛ اما در ایران به‌خاطر عظمت غول‌آسای شرکت نفت، بیشترین حجم دلار به بانک مرکزی منتقل می‌شود و در اختیار دولت قرار می‌گیرند.

به همین دلیل بانک مرکزی به‌سادگی قادر است با تزریق ارز، قیمت دلار را کم کند یا با متوقف کردن عرضه آن باعث گران شدن ارز شود. برای همین در کوتاه‌مدت اثر بانک مرکزی بر نرخ ارز بیشتر از وزارت صمت است.

تاریخچه مختصر دلار

در سال ۱۳۵۷ نرخ رسمی دلار ۷ تومان بود. دولت به‌خصوص در سال‌های جنگ سعی می‌کرد قیمت ۷ تومانی را نگه دارد، به شکلی که در سال ۱۳۷۰ با وجود قیمت ۱۴۲ تومنی بازار، نرخ رسمی ارز ۶ تومان بود.

آغاز دور دوم ریاست‌جمهوری آیت‌الله هاشمی رفسنجانی مصادف بود با اولین تلاش برای تک‌نرخی کردن ارز و استفاده از منابع ارزی کشور برای سازندگی.

از سازندگی تا اصلاحات

اما بازار گوش به فرمان سردار سازندگی نماند. وقتی سیدمحمد خاتمی دولت را با ارز ۱۷۵ تومانی تحویل می‌گرفت، بازار آزاد رقم ۴۷۸ تومان را به عنوان قیمت می‌شناخت.

دولت خاتمی تا ۱۳۸۰ به نرخ ارز دولتی دست نزد. اما مردم خوش‌بین به آینده هم باعث شدند که ارز همگام با تورم رشدی معقول داشته باشد و با وجود ناهمواری‌های ۱۳۷۸ به مرز ۸۰۰ تومان برسد.

دوران احمدی‌نژادی

همه منتظر بودند که در دور دوم ریاست‌جمهوری خاتمی فنر تورمی در برود. اما خاتمی دلار ۹۰۰ تومانی را به سلامت به محمود احمدی‌نژاد تحویل داد.

دور اول ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد به خیر گذشت. اما در سال ۹۰ دلار ۱۱۰۰ تومانی به ۱۸۰۰ تومان و سال بعد به مرز ۴ هزار تومان رسید.

و اما حسن روحانی

مردم زخم‌خورده از این حادثه، سراغ حسن روحانی رفتند، مردی که توانست تا سال ۱۳۹۶ نرخ دلار را در کانال ۴ هزار تومان نگاه دارد.

اما در سال ۱۳۹۷ و در پی تصمیم‌های عجیب دونالد ترامپ و اعمال تحریم‌های ظالمانه و برخلاف توافق‌های بین‌المللی، کلید بازار از دست روحانی افتاد و قیمت دلار با سرعتی عجیب پر کشید.

بازار ارز کجا است؟

وقتی از بازار ارز حرف می‌زنیم منظورمان میدان فردوسی، سبزه‌میدان یا میرداماد نیست. در اصطلاح اقتصادی، بازار به‌عنوان محل به‌ هم رسیدن عرضه و تقاضا تعریف می‌شود. پس برای درک بازار ارز باید متقاضیان و عرضه‌کنندگان دلار را بشناسیم.

همان‌طور که گفتیم خریداران نفت بزرگ‌ترین عرضه‌کننده دلار هستند. اما هر غیرایرانی که کالایی ایرانی بخرد به‌نوعی در عرضه ارز نقش دارد. به همین دلیل گردشگرهایی که به ایران می‌آیند یکی از بهترین منابع عرضه دلار هستند، به‌خصوص که هیچ کشوری (غیر از ایران) نمی‌تواند ورود گردشگر به ایران را تحریم کند.

متقاضیان دلار به دودسته سفته‌بازها و متقاضیان واقعی تقسیم می‌شوند. واردکننده‌ها، صاحبان صنایع که به خرید از خارج نیاز دارند، مسافران خارجی و به‌طورکلی هر کس که جنس خارجی می‌خرد، متقاضی واقعی ارز است.

اگر اتفاقی بیفتد که تقاضای خارجی برای کالا و خدمات ایرانی زیاد شود (مثل رشد عطش گردشگرها برای بازدید از ایران) سمت عرضه سنگین می‌شود و دلار ارزان می‌شود. در مقابل تحریم و تنش‌های بین‌المللی منجر به افت عرضه و رشد قیمت دلار می‌شود.

دلیل نوسان‌های قیمت دلار

اگر قیمت دلار کم شود چه اتفاقی می‌افتد؟ سفر خارجی، گوشی موبایل و خودروی خارجی ارزان می‌شود. عده زیادی دلشان می‌خواهد یک سفر به فرانسه بروند و وقتی برگشتند آیفون جدید و سانتافه نو بخرند. سنگین‌شدن کفه تقاضای دلار باعث می‌شود نرخ ارز بالا برود.

اگر قیمت دلار بالا برود، عده زیادی سفر خود را لغو می‌کنند، گوشی خود را عوض نمی‌‌کنند و به همان ۲۰۶ رضایت می‌دهند. کم شدن تقاضای دلار قیمت آن را متعادل می‌کند.

به همین دلیل وقتی یک اتفاقی بیفتد که دلار بالا برود، دلایلی برای پایین آمدن قیمت ایجاد می‌شود و وقتی قیمت پایین بیاید، نیرویی قیمت دلار را بالا می‌کشد. برای همین قیمت دلار به‌طور مداوم نوسان می‌کند.

اما چرا نمودار ارز به‌طورکلی صعودی است؟ یک توجیه این است که از نظر ریاضی، شیب نمودار تغییرات ارز باید برابر باشد تورم ایران منهای تورم آمریکا. یعنی عددی بین ۱۰ تا ۲۰ منهای ۲ تا ۴ درصد. پس قیمت دلار با شیب سالانه ۶ تا ۱۸ درصدی رشد خواهد کرد. (رشد قیمت هر چهار سال تا دو برابر)

قیمت واقعی دلار

شاید شما هم شنیده باشید که می‌گویند نرخ حقیقی دلار فلان قدر است. آدم‌هایی که در مورد نرخ حقیقی حرف می‌زنند همیشه دودسته هستند. اگر قیمت دلار در بازار ده هزار تومان باشد، دسته اول می‌گویند قیمت واقعی ۴۰۰۰ تومان و اختلاف قیمت حباب است، دسته دوم می‌گویند قیمت واقعی بالای ۲۰ هزار و نرخ بازار سرکوب‌شده است.

کدام دسته درست می‌گویند؟ هیچ‌کدام! نرخ حقیقی ارز (RER) یک قیمت نهانی و سری نیست که درنهایت قیمت بازار به سمت آن حرکت کند. نرخ حقیقی با ارزش ذاتی فرق می‌کند. مثلا تصور کنید بانک به پول شما ۱۰ درصد سود بدهد. اما تورم ۱۵ درصد باشد. نرخ بهره واقعی می‌شود منفی ۵ درصد. یعنی شما با گذاشتن پول در بانک ضرر می‌کنید.

نرخ واقعی دلار هم به همین شکل است. قیمت دلار آمریکا، ضرب‌در تورم آمریکا، تقسیم بر تورم ایران می‌شود نرخ واقعی ارز. اما این نرخ چه معنایی دارد؟

معنی نرخ حقیقی ارز

فرض کنید با یکی از دوستان ژاپنی خود می‌خواهید به آمریکا سفر کنید. قیمت یک شب هتل ۱۰۰ دلار است. با یوروی ۱۰ هزار تومانی یک شب هتل برای شما یک‌میلیون تمام می‌شود که خیلی گران است. همین اتاق برای مهمان ژاپنی ۱۰ هزار ین می‌شود که خیلی ارزان است.

برعکس این شرایط را خیلی ساده‌تر می‌شود تصور کرد. شما با یک دوست آمریکایی به رستوران می‌روید و غذای ۵۰ هزار تومانی سفارش می‌دهید. گرانی غذا شما را اذیت می‌کند اما دوست آمریکایی از غذای ۵ دلاری خود به‌شدت راضی است.

برای هر دوی شما غذا ۵۰ هزار تومان و یک دلار ۱۰ هزار تومان است، اما برای این که دوست آمریکایی بتواند حال شما را درک کند باید قیمت غذا را با نرخ واقعی دلار (مثلا هزار تومان) حساب کند. برای او هم غذای ۵۰ دلاری گزینه‌ای اقتصادی به‌حساب نمی‌آید. (هزار تومان بودن نرخ واقعی به معنای گران یا ارزان بودن نرخ ۱۰ هزار تومانی نیست. بلکه قدرت خرید شما را نشان می‌دهد.)

با ۱۰۰۰ دلار در آمریکا یک سبد از اقلام مصرفی می‌خریم. همین ۱۰۰۰ دلار را به ریال تبدیل می‌کنیم و به بازار می‌رویم تا خرید کنیم. آیا می‌توانیم در ایران دقیقا همان مقدار کالا را خریداری کنیم؟ قیمت دلار طوری تغییر می‌کند که پاسخ به این سوال همواره بله باشد. اگر سبد ایرانی بزرگ‌تر یا کوچک‌تر شود، می‌فهمیم که نرخ حقیقی ارز با نرخ واقعی هم‌خوانی ندارد.

چرا دلار باید ارزان شود؟

خیلی‌ها دوست دارند دلار ارزان شود. آن‌ها باور دارند:

الف- صنعت داخلی پاسخگوی نیاز مردم نیست و رشد قیمت دلار زندگی را سخت می‌کند. ازآنجایی‌که بیشتر نهاده‌های تولید (از شناوری سهم را چگونه محاسبه کنیم؟ جمله ماشین‌آلات) وارداتی هستند، گران شدن دلار یعنی نابودی کار و سرمایه ایرانی.

ب_ چه کسی گفته که واردات و سفر بد است؟ واردات می‌تواند واردات کامپیوتر بهتر و تجهیزات راه‌سازی به‌روز باشد. مردم می‌توانند سفر کنند و تجربه به کشور وارد کنند. چرا فکر می‌کنیم مردم فقط برای خرید گوشی و تی‌شرت دلار می‌خواهند؟

ج- نرخ ارز که بالا برود، دولت‌ها احساس می‌کنند درآمدشان بیشتر شده است. فقر مردم و ثروت دولت، یعنی افزایش شکاف حاکمیت و ملت. گران شدن ارز و افزایش کاذب درآمد دولت، بی‌تدبیری مسئولین را پنهان می‌کند.

د- افزایش نرخ ارز به‌معنای پهن‌کردن فرش قرمز برای خارجی‌ها به بهای تنبیه نیروی کار ایرانی است. خارجی‌ها کباب ارزان بخورند درحالی‌که کارگر دستش به نان خالی هم نمی‌رسد؟

چرا دلار نباید ارزان شود؟

در مقابل هستند کسانی که از رشد قیمت ارز استقبال می‌کنند:

الف- تثبیت اجباری قیمت دلار مشکلی را حل نمی‌کند. اگر روابط خارجی خوبی نداریم، اگر تولید ملی نداریم، اگر کسی کالای ایرانی نمی‌خرد، با تزریق مُسکنِ نفتی نمی‌شود سرطان را درمان کرد.

ب- با کاهش کاذب نرخ ارز، گران شدن قالی ایرانی و کاهش تقاضا برای فرش، کارگاه فرش‌بافی جای خود را به نمایندگی سامسونگ می‌دهد. کاهش نرخ ارز یعنی یارانه دادن به شرکت‌های خارجی از طریق تنبیه شرکت‌های داخلی.

ج- کاهش نرخ ارز به‌ظاهر وضع مردم را بهتر می‌کند. اما با تعطیل شدن کارگاه‌ها و از بین رفتن مشاغل، با وجود ارزان شدن برخی از کالاها، مردم پول کافی برای خرید نخواهند داشت.

د- تزریق ارز دولتی و نفتی باعث به وجود آمدن رانت و آقازاده‌پروری می‌شود، چون دولت دارد برای هر خریدی یارانه می‌دهد، احساس می‌کند مردم جیره‌خور و نمک‌پرورده و حتی سربار هستند.

ه- نتیجه سرکوب ارز، رسیدن ایران به فناوری سوئیسی نیست، بلکه ایران را به بیماری هلندی مبتلا می‌کند.

و- در کوتاه‌مدت می‌شود ارز تزریق کرد و قیمت‌ها را پایین آورد و مردم را در خوشی دستیابی به کالای خارجی غرق کرد. اما فنر نرخ ارز بالاخره در می‌رود و به نرخ سرکوب نشده می‌رسد، با این تفاوت که میلیاردها دلار درآمدی نفتی که باید برای توسعه کشور خرج می‌شد، طی سال‌ها تباه‌شده است.

سیاست‌های ناظر بر نرخ ارز

به‌طورکلی سه سیاست ارزی قابل‌تصور است. سیاست ارزی ثابت، شناور و شناور کنترل‌شده. در شرایط مختلف دولت‌ها ممکن است سیاست‌های متفاوتی اتخاذ کنند.

نرخ ارز ثابت

در این روش دولت با تزریق دلار یا با خرید آن سعی می‌کند نرخ ارز را بر روی یک عدد ثابت نگه دارد. برای مثال در پنج سال گذشته دولت ژاپن سعی کرده که صد ین برابر با یک دلار بماند. در غیر این صورت ممکن بود قیمت دلار در ژاپن به‌شدت سقوط کند و با گران شدن ین صادرات کالاهای ژاپنی مثل سونی و تویوتا فلج شود.

در این سیاست کم‌تر پیش می‌آید که دولت قیمت را سرکوب کند، صرافی‌ها را ببندد و با زور و ارعاب قیمت را روی یک عدد ثابت میخکوب کند. همچنین در بیشتر کشورهایی که سعی می‌کنند قیمت را ثابت نگه‌دارند، می‌خواهند از صادرات کشور دفاع کنند و اجازه ندهند رشد اقتصادی باعث ارزان شدن دلار شود.

نرخ ارز شناور

به باور برخی از اقتصاددان‌ها نرخ ارز یک قیمت است و مثل هر قیمت دیگر باید در بازار و در تعادل عرضه و تقاضا تعیین شود. ازنظر آن‌ها دلار به‌دست‌آمده از مبادلات خارجی باید برنامه‌های جدی‌تر از ثبات قیمت دلار هزینه شود. برنامه‌هایی به جدیت توسعه.

این افراد باور دارند اگر قیمت دلار صد برابر شود اما به‌تناسب آن تولید کالا و خدمات در جامعه بیشتر شود مردم به‌هیچ‌عنوان احساس ناراحتی نخواهند داشت، هرچند خیلی بعید است در کشوری که تولید کالا و خدمات صد برابر شده، نرخ ارز پرش داشته باشد.

در این نظریه، قیمت دلار به‌عنوان یک سیگنال در بازار تلقی می‌شود که به ساماندهی فعالیت‌های اقتصادی می‌پردازد. این نرخ در شرایط صحیح نشان می‌دهد که میزان واردات و صادرات به چه شکل باید تنظیم شود.

نرخ ارز شناور کنترل‌شده

یک سیاست ارزی دیگر آزاد گذاشتن نرخ ارز در یک محدوده کنترل‌شده است. در این مدل دولت می‌پذیرد که نرخ ارز کمی بالا یا پایین برود. اما در صورت سقوط نرخ ارز یا سقوط ارزش پول ملی به فکر کنترل و تثبیت نرخ می‌افتد.

دلیل اتخاذ این سیاست می‌تواند متفاوت باشد. اما باور این که نرخ ارز حقیقی نیست و رشد اقتصادی از رشد صنعت و خدمات در بخش خصوصی شناوری سهم را چگونه محاسبه کنیم؟ حاصل نشده، باعث می‌شود که دولت همیشه نگران فروپاشی نظام ارزی باشد. دولتی که با پول‌‌پاشی بخواهد رفاه را به جامعه بیاورد، منتظر لرزه‌های شدید اقتصادی هم خواهد بود.

برای آگاهی از قیمت یورو مقاله‌ای را که در این زمینه نوشته شده است، بخوانید.

سوالات متداول در مورد قیمت دلار

قیمت لحظه ای دلار بازار چطور محاسبه می شود؟

محاسبه نرخ ارز دلار، سکه، طلا، یورو و قیمت طلا تابع فاکتورهای زیادی می باشند. عواملی مانند نرخ رشد پول، نرخ بهره و درآمد ملی و متغیرهایی از قبیل: هزینه های دولت، کسری بودجه دولت، قیمت نفت، سرمایه گذاری بخش خصوصی و دولتی، نرخ تورم، درجه باز بودن اقتـصاد، بهـره وری تولید، رابطه مبادله، قیمت طلا و نرخ رشد جمعیت همگی بر تعیین قیمت دلار و نرخ ارز در ایران اثرگذار هستند.

توافق برجام و مذاکرات وین چه تاثیری بر قیمت دلار روز دارند؟

مذاکرات برجام به عنوان یکی از موثرترین عوامل در تعیین قیمت دلار و نوسانات لحظه ای آن شناخته می شود. در صورت انجام توافق برجام و حذف قسمت عمده تحریم های مالی و اقتصادی، به عقیده اکثر کارشناسان، گشایشی در اقتصاد کشور رخ می دهد و همین انتظارات مثبت، می تواند مسیر کاهشی نرخ ارز را هموار کند.

تبدیل دلار به دینار عراق و سایر ارزهای رایج چطور محاسبه می شود؟

برای محاسبه تبدیل دلار به یورو، دینار عراق، لیر ترکیه و سایر ارزهای رایج در کشور ایران، می توانید به صفحه تبدیل نرخ ارز مراجعه کنید.

تفاوت دلار بازار آزاد و دلار دولتی چیست؟

انواع مختلفی از قیمت های دلار در بازار وجود دارد که ممکن است سردرگم کننده باشند. دلار بازار آزاد، دلار صرافی ملی، دلار بازار متشکل، دلار در سامانه سنا نمونه هایی از این موارد هستند. می توان گفت قیمت دلار صرافی ملی همان قیمت دلار دولتی می باشد که توسط بانک مرکزی و مراجع دولتی و با توجه به وضعیت عرضه و تقاضای بازار در اختیار صرافی های مجاز قرار می دهد. قیمت دلار در بازار سیاه که به قیمت دلار سبزه میدان هم شناخته می شود همان قیمت دلار آزاد می باشد که معمولاً توسط صرافی ها و دلالان دلار، عرضه می شود و قیمت آن بیشتر از دلار دولتی می باشد.

تماشا کنید: دلار چند نرخ است بالاخره؟ / از دلار فردایی تا سبزه و هرات؛ ماجرا چیست؟

احتمالا کسانی که نرخ ارز در ایران را دنبال می‌کنند با عبارت‌هایی از قبیل نرخ نیما یا دلار توافقی و یا حتی نرخ دلار متشکل برخورده‌اند و نمی‌دانند که اساس این نرخ‌ها چیستند و چگونه در بازار تعیین می‌شوند. یعنی فرق دلار متشکل و نرخ نیما چیست؟ همچنین تفاوت بین نرخ نیما و سنا یا همان ETS چگونه محاسبه می‌شود؟

سرویس اقتصادی «انتخاب»: احتمالا کسانی که نرخ ارز در ایران را دنبال می‌کنند با عبارت‌هایی از قبیل نرخ نیما یا دلار توافقی و یا حتی نرخ دلار متشکل برخورده‌اند و نمی‌دانند که اساس این نرخ‌ها چیستند و چگونه در بازار تعیین می‌شوند. یعنی فرق دلار متشکل و نرخ نیما چیست؟ همچنین تفاوت بین نرخ نیما و سنا یا همان ETS چگونه محاسبه می‌شود؟

همچنین عبارت‌های دیگری نظیر نرخ دلار هرات و سلیمانیه نیز به گوش بسیاری از مخاطبان نرخ ارز و تاثیر آن بر نرخ دلار در بازار داخل ایران خورده، اما ندانند که اساسا نرخ دلار هرات چه ربطی به نرخ دلار در ایران دارد. هرات در کشور افغانستان واقع شده و سلیمانیه نیز در اقلیم کردستان عراق است و در ظاهر به نظر می‌رسد هیچ ارتباطی با یکدیگر ندارند. هدف از این گزارش بررسی تمامی این فاکتور‌ها شناوری سهم را چگونه محاسبه کنیم؟ و تعریف و حل و فصل ابهامات آن به صورت ساده است.

انواع نرخ دلار
از بین تمامی ارز‌ها فقط دلار است که چنین وضعیت عجیبی دارد و این وضعیت در ارز‌های دیگر از جمله یورو و پوند مشاهده نمی‌شود. در واقع با توجه به اینکه دلار ارز مسلط در معاملات بین‌المللی به شمار می‌رود به همین دلیل وضعیت آن در کشور از چندین فاکتور تاثیر می‌گیرد و در طول سالیان اخیر شاهد ارائه نرخ‌های مختلفی از سوی دولت بوده‌ایم. در واقع هدف از این نرخ‌ها به تعبیری مدیریت نرخ دلار در بازار آزاد است و بانک مرکزی که مهمترین مداخله‌گر در بازار ارز است با ایجاد این نرخ‌ها در طول سالیان گذشته قصد داشته تا نرخ دلار در بازار آزاد را مدیریت کند. همچنین این شرایط معمولا در کشور‌هایی وجود دارد که نرخ ارز به صورت دستوری تعیین می‌شود. اما اکنون در اقتصاد ایران چند نرخ ارز داریم؟ نرخ‌های ارز در ایران بسیار زیاد هستند و دولت در موقعیت‌های مختلفی از این نرخ‌ها استفاده می‌کند، اما مهمترین آن‌ها به شرح زیر هستند:

نرخ دلار آزاد
نرخ دلار آزاد در واقع نرخی است که در بازار شناور است و به دست مردم می‌رسد. این نرخ در واقع به صورت غیررسمی و غیردولتی در کف خیابان تعیین می‌شود و هدف دولت از ایجاد نرخ‌های دیگر این است که بتواند این نرخ را مدیریت کند. دسترسی به این دلار برای همگان امکان‌پذیر است و هیچ محدودیتی در خرید و فروش آن وجود ندارد و البته به همین دلیل این نرخ اصلی‌ترین شاخص به شمار می‌آید. مجموعه‌ای از عوامل از جمله تجارت خارجی، شرایط اقتصادی کشور، میزان فروش نفت و درآمد‌های ارزی بر این نرخ تاثیرگذار هستند؛ بنابراین منظور از نرخ دلار آزاد همان نرخی است که بدون محدودیت حجم خرید و فروش می‌شود و به صورت نقدی است و خریداران و فروشندگان مستقیما با یکدیگر رودرو می‌شوند.

نرخ دلار نیما
نرخ ارز نیمایی برای کنترل قیمت کالا‌های وارداتی و به منظور مدیریت نرخ آزاد توسط بانک مرکزی ایجاد شده است. این نرخ معمولا پایین‌تر از نرخ آزاد است. این ارز برای همگان قابل دسترس نیست و فقط واردکنندگان مجاز کالا‌های مصرفی یا کالا‌های اساسی می‌توانند این ارز را از طریق سامانه نیما خریداری کنند. محل تامین این ارز نیز صادرکنندگان هستند. واردکنندگانی که قصد دارند این ارز را دریافت کنند باید مراحل قانونی بانک مرکزی را طی کنند به همین دلیل برای مصارف شخصی نمی‌توان این ارز را تهیه کرد.

صادرکنندگان مکلف هستند که با ضوابطی ویژه ارز حاصل از صادرات خود را به نرخ نیما از طریق یک کارگزاری یا همان صرافی مورد اعتماد بانک مرکزی به واردکنندگان اختصاص دهند و واردکنندگان می‌توانند این ارز را دریافت کنند. به این ترتیب یک واسطه بین خریداران و فروشندگان تحت عنوان کارگزار وجود دارد. تفاوت اصلی این نرخ با نرخ آزاد این است که بانک مرکزی روی آن کنترل دارد و اجازه افزایش یا کاهش بیش از حد آن را نمی‌دهد تا واردات کالا‌ها با نرخ مناسبی انجام شود.

گاهی اوقات فاصله بین نرخ نیما و آزاد زیاد می‌شود و به این ترتیب صادرکنندگان تمایلی ندارند که ارز خود را با این نرخ عرضه کنند چرا که احساس می‌کنند به دلیل نرخ آزاد بالاتر آن‌ها دچار زیان می‌شوند. اما نکته اینجاست که بانک مرکزی تلاش کرده روی دریافت ارز حاصل از صادرات نظارت دقیقی داشته باشد و عدم عرضه ارز صادرکنندگان یک تخلف محسوب می‌شود و به همین دلیل صادرکنندگان همیشه دنبال راه‌هایی هستند که بتوانند این نرخ را دور بزنند.

نرخ دلار سنا یا همان ETS
نرخ دلار سنا در واقع مخفف عبارت «سامانه نظارت ارزی» است. این نرخ در واقع یک سایت است که میانگین قیمت خرید و فروش دلار در صرافی‌های مجاز را نشان می‌دهد. با توجه به اینکه مبادلات ارزی در ایران از طریق صرافی‌ها یا در قالب نرخ آزاد است یا نیما بنابراین معمولا نرخ سامانه سنا در محدوده‌ای بین دلار نیما و دلار آزاد قرار می‌گیرد. به همین دلیل نرخ دلار سامانه سنا به نرخ بازار آزاد نزدیک‌تر است. این سامانه آنلاین است و توسط خود بانک مرکزی ایجاد شده است. کسانی که قصد دارند نرخ دلار سنا را ببینند می‌توانند به وبسایت www.sanarate.ir مراجعه کنند و نرخ روز میانگین قیمت خرید و فروش دلار در صرافی‌ها را مشاهده کنند. همچنین نرخ سنا برای شناوری سهم را چگونه محاسبه کنیم؟ ارز یورو نیز موجود است.

با توجه به اینکه دلار سامانه سنا صرفا یک قیمت میانگین است بنابراین ارزی برای تخصیص با نرخ سنا وجود ندارد. بلکه خود این نرخ بر اساس نرخ فروش صرافی‌ها به مردم تعیین می‌شود. گاهی اوقات به نرخ سنا «میانگین موزون نرخ بازار ارز» نیز گفته می‌شود.

دلار توافقی
اواخر خردادماه بانک مرکزی برای ساماندهی بازار ارز در تعامل با صرافی‌ها و صادرکنندگان به این جمع‌بندی رسید که بازار توافقی عرضه و تقاضای دلار را راه‌اندازی کند. بانک مرکزی به صرافی‌ها اجازه داد ارز اسکناس صادرکنندگان را با نرخی توافقی از آن‌ها خریداری کنند و سپس به مردم بفروشند. بانک مرکزی بار دیگر فروش ارز با کارت ملی را برای کاهش از التهابات بازار مجاز کرد. هر فرد با ارئه کارت ملی شناوری سهم را چگونه محاسبه کنیم؟ می‌تواند ۲۰۰۰ دلار ارز با نرخ توافقی از صرافی خریداری کند. مزیت این ارز این است که از بازار آزاد ارزان‌تر است. در واقع صرافی‌ها این ارز را با مذاکره از صادرکنندگان می‌خرند و با توجه به اینکه نرخ آن از نیمایی بالاتر است صادرکنندگان نیز رغبت بیشتری برای فروش دارند. به همین دلیل است که خرید دلار با کارت ملی ممکن است در صرافی‌های مختلف متفاوت باشد. همچنین اختلاف قیمت ارز توافقی با بازار آزاد باعث شده که افراد با کارت ملی ۲۰۰۰ دلار خریداری کنند و ان را در بازار آزاد بفروشند و حداقل ۲ میلیون تومان سود کنند. این سیاست دولت منجر به ایجاد رانت در بازار ارز شده است.

نرخ دلار بازار متشکل ارزی
بازار متشکل ارزی در سال ۱۳۹۸ توسط عبدالناصر همتی راه‌اندازی شد که تحت عنوان «بورس ارزی» نیز شناخته می‌شود. هدف از راه‌اندازی این بازار ایجاد نظم و شفافیت در معاملات و انتقال قیمت‌گذاری ارز از بازار‌های همسایه به داخل کشور بود. این بازار فقط ویژه خود بانک مرکزی، صرافی‌ها و بانک‌هاست و این‌ها هستند که با یکدیگر در حجم‌های بالا ارز معامله می‌کنند. این بازار مختص بازیگران بزرگ ارز است و خود بانک مرکزی کنترل شدیدی روی آن به لحاظ شفافیت دارد و خود نیز در این بازار خرید و فروش می‌کند. صرافی‌هایی که قصد عضویت در این بازار دارند باید ضوابط ویژه بانک مرکزی از جمله افتتاح حساب ریالی و ارزی را رعایت کنند.

معاملات در این بازار دقیقا مانند بازار بورس است و نرخ‌ها روی تابلو بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. مثلا یک صرافی مقداری ارز را برای فروش می‌گذارد و خریداران در صورت تمایل می‌توانند درخواست خرید کنند. دامنه نوسان این بازار نیز ۵ درصد نسبت به روز قبل است و گا‌ها توسط هیئت مدیره به دلیل شرایط مشخص تا ۲۰ درصد نیز قابلیت تغییر دارد. بازار متشکل ارزی ایران در واقع یک شرکت است که پنج سهامدار دارد و هر کدام سهم ۲۰ درصدی دارند. این سهامداران عبارتند از: شرکت فرابورس ایران، شرکت ملی انفورماتیک، کانون صرافان ایران، کانون بانک‌های خصوصی، شورای هماهنگی بانک‌های دولتی.

نکته دیگر درباره بازار متشکل ارزی این است که هر صرافی که در این بازار ارز خریداری می‌کند باید ارز خود را یک درصد بالاتر از قیمت پایانی آن روز، در بازار خرده‌فروشی عرضه کند؛ بنابراین قیمت ارز کاملا به صورت دستوری تعیین می‌شود. یعنی صرافی ارز را در بازار متشکل می‌خرد و سپس یک درصد بالاتر در بازار می‌فروشد. در حال حاضر حدود ۴۵۰ صرافی یا بانک عضو بازار متشکل ارزی هستند و در آن معامله می‌کنند. مکانیسم معمولا به این صورت است بانک مرکزی و صرافی‌های بزرگ ارز را عرضه می‌کنند و صرافی‌های کوچکتر خرید می‌کنند و با یک درصد بالاتر در بازار می‌فروشند.

نرخ دلار فردایی
نوع دیگری از معاملات دلار وجود دارد که همان‌طور که از نامش پیداست بر اساس پیش‌بینی نرخ دلار فردا انجام می‌شود. یعنی دو طرف امروز روی یک نرخ برای قیمت فردا توافق می‌کنند و فردا معامله تسویه می‌شود. بازار دلار فردایی یک بازار غیررسمی است و مانند بازار نقدی خریدار و فروشنده دارد و به صورت غیررسمی بر آن نظارت می‌شود. در کشور‌های دیگر بازاری تحت عنوان بازار آتی در قالب فارکس وجود دارد که البته نظارت‌های دقیقی روی آن انجام می‌شود، اما با توجه به غیرقانونی بودن این معاملات در ایران بازار دلار فردایی جرم تلقی می‌شود. البته قبلا جرم نبود و حتی خود بانک مرکزی هم گاهی در این بازار مداخله می‌کرد.

در معاملات فردایی که گاهی معاملات «پشت خطی» نیز گفته می‌شود در واقع روی پیش‌بینی قیمت برای فردا شرط‌بندی می‌کنند و فردای آن روز بازنده این پیش‌بینی مابه‌التفاوت قیمت اعلامی و قیمت واقعی را به برنده پیش‌‎بینی می‌پردازد. در واقع در این بازار معامله واقعی انجام نمی‌شود و صرفا کارکرد لفظی دارد، اما مابه‌التفاوت‌ها می‌بایست پرداخت شود. البته گا‌ها برای معاملات در حجم بالا مثلا یک میلیون دلار چک نیز رد و بدل می‌شود. معاملات دلار فردایی بعد از معاملات نقدی آغاز می‌شود و معمولا از ساعت ۳ بعد از ظهر تا ۱۲ شب است. ساعت ۱۲ شب معاملات تسویه می‌شوند. یک روند نظارت غیررسمی نیز در این بازار وجود دارد که در صورت تخلف هر فرد در اجرای تعهداتش، توسط ناظرین غیررسمی از این بازار اخراج می‌شود.

دلار سبزه و افشار
منظور از دلار سبزه نرخ مبادله دلار در بازار سبزه میدان در نزدیکی بازار ۱۵ خرداد است و منظور از دلار افشار همان قیمت دلار در پاساژ افشار در چهارراه استانبول است. در این دو مرکز نرخ دلار به صورت آزاد معامله می‌شود و مراکز اصلی فعالیت دلالان هستند. هم معاملات نقدی و هم فردایی عمدتا در این دو مرکز انجام می‌شود. فروشندگان نیز خیابانی هستند و مجوز شناوری سهم را چگونه محاسبه کنیم؟ فعالیت ندارند. میدان فردوسی نیز از جمله مراکز خرید و فروش ارز آزاد است. دولت بعد از تحریم‌ها این بازار‌ها و خرید و فروش دلار در آن‌ها را به شدت تحت کنترل درآورده است.

بازار‌های منطقه‌ای دلار و تاثیر آن در بازار داخل
قیمت دلار در بازار‌های منطقه‌ای به ویژه دبی، افغانستان و عراق و تاثیر آن در بازار داخل بعد از تحریم دلاری ایران آغاز شد. این سه کشور در واقع مهمترین کانال‌های انتقال ارز به کشور بعد از تحریم بودند. یعنی بعد از تحریم‌ها شرکت‌های بزرگ همچنان می‌توانستند با دور زدن تحریم‌ها از این سه کشور دلار و یورو وارد کشور کنند، اما بعد از مقررات شدید کشور امارات دو کشور افغانستان و عراق جایگزین دُبی و درهم امارات شدند. به قول معروف این سه شناوری سهم را چگونه محاسبه کنیم؟ کشور کانال نقل و انتقال دلار به ایران بودند. به همین دلیل در حال حاضر نرخ دلار در این کشور‌ها روی بازار داخل تاثیرگذار است. در واقع این کشور‌ها مهمترین کریدور‌های تجاری ایران هستند.

زمانی که نرخ دلار در ایران به صورت دستوری تعیین می‌شد و قیمت آن پایین‌تر از کشور‌های همسایه بود فروشندگان دلار ترجیح می‌دادند که دلار‌های خود را در بازار‌های هرات و سلیمانیه به فروش برسانند. به همین دلیل خروج ارز از کشور اتفاق می‌افتاد. برعکس در صورتی که دلار در بازار داخل ایران بیشتر از هرات و سلیمانیه باشد فروشندگان ارز ترجیح می‌دهند دلار خود را در بازار داخل بفروشند. تا قبل از آزادسازی دلار معمولا جریان سرمایه از ایران به افغانستان و عراق بود، اما بعد از آزادسازی این روند معکوس شده و اکنون ارز از آن کشور‌ها به ایران سرازیر می‌شود.

حواله درهم امارات
پیش از این گفتیم که نرخ درهم بر بازار دلار در ایران تاثیرگذار است. نرخ حواله درهم هر روز به بازار داخلی اعلام می‌شود و همین امر باعث می‌شود که دلار ایران از آن تاثیر بگیرد. در واقع واردکنندگان کالا از بانک‌ها یا صرافی‌های داخلی می‌خواهند که مبلغ درهم را به حساب فروشندگان واریز کنند. بانک‌ها یا صرافی‌های داخلی نیز از طریق کارگزاران خود در دبی این کار را انجام می‌دهند که به حواله درهم معروف است. نه فقط بانک‌ها که حتی صرافی‌ها نیز اقدام به پرداخت حواله می‌کنند. یعنی پرداخت پول به بانک یا صرافی دیگری حواله می‌شود. در واقع معنای کلی حواله درهم این است که هر درهم در ازای چند تومان مبادله می‌شود. میزان عرضه و تقاضا نیز در این نرخ تاثیرگذار است. این نرخ برابری درهم در برابر ریال ایران بر نرخ دلار تاثیر گذار است و اگر بالا برود نرخ دلار نیز در ایران افزایش خواهد یافت.

دلار هرات
دلار هرات همان نرخ دلار در شهر هرات افغانستان است. ایران با افغانستان روابط تجاری زیادی دارد و به همین دلیل نرخ خرید و فروش دلار در این شهر برای مقاصد صادراتی و وارداتی اهمیت دارد. نرخ دلار هرات به سادگی همان نرخی است که در شهر هرات و توسط صرافی‌های این شهر معامله می‌شود. شرکت‌های واردکننده و یا حتی صادرکننده ممکن است دلار‌های خود را در شهر هرات به ریال تبدیل کنند و یا ریال خود را به دلار تبدیل کنند و به همین دلیل میزان عرضه و تقاضای دلار در این شهر اهمیت دارد و روی بازار داخل تاثیرگذار است. معمولا دلار هرات و حتی سلیمانیه و درهم امارات رابطه مستقیمی با نرخ دلار در ایران دارند.

دلار سلیمانیه
با توجه به محدود شدن مراودات بین صرافی‌های ایران و دبی دلار هرات و سلیمانیه نقش دبی را بر عهده گرفته‌اند. قیمت دلار در صرافی‌های شهر سلیمانیه عراق نیز از جمله نرخ‌های تاثیرگذار بر بازار ایران است. نرخ دلار در این شهر نیز بر اساس میزان عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. هرچه مراودات تجاری بین عراق و ایران بیشتر باشد جابجایی دلار و ریال در صرافی‌های سلیمانیه نیز بیشتر است و نرخ نیز طبیعتا تغییر می‌کند. هر چه قیمت دلار در صرافی‌های سلیمانیه بیشتر باشد نرخ دلار در بازار داخل نیز افزایش می‌یابد.