روایت های سهام با سناریو نزول ارز

معمای بی‌‌‌‌‌‌‌‌‌واکنشی سهام

دنیای‌اقتصاد : معاملات بورس تهران در هفته گذشته با افت ۳/ ۱‌درصدی شاخص‌کل به پایان رسید. به این ترتیب پیش‌بینی بسیاری از فعالان بازار از روند آتی معاملات سهام تا حد زیادی به‌وقوع پیوست.

همزمان با این نزول، ‌ارزش معاملات سهام نیز کاهش یافت. در تمامی روزهای هفته نیز سهامداران حقیقی درصدد خروج از بازار سهام بودند، با این‌حال نسبت به هفته ماقبل از شتاب خروج نقدینگی کاسته شد. این موارد نشان می‌دهد بازار سهام در یک فضای رکودی ناشی از ابهامات متعدد سیاسی و اقتصادی قرار گرفته است و سهامداران ترجیح می‌دهند یا از بازار خارج شوند یا اینکه در معاملات نظاره‌گر باشد، از این‌رو به‌نظر می‌رسد همچنان نتوان از سناریوهای مثبت پایدار برای بازار سهام گفت، چراکه فعال‌شدن سهامداران در بازار نیازمند روشن شدن ابهامات است و تا زمانی که این ابهامات وجود دارد، بازار به حالت کج‌دار و مریز به روند خود ادامه می‌دهد. آنچه البته پیش از هر زمان دیگری به چشم می‌خورد بی‌واکنشی بورس نسبت به تغییر و تحولات است. نه احتمال توافق هسته‌ای آن را وارد مسیر صعودی می‌کند و نه بی‌نتیجه بودن مذاکرات تغییری در مسیر سهام از جانب رشد نرخ ارز ایجاد می‌کند. بورس کاملا بی‌واکنش شده است. نتایج نظر‌سنجی این هفته نیز گواهی بر وجود چنین فضایی در بازار سهام است. بر همین اساس عمده کارشناسان و سهامداران حاضر در نظر‌سنجی این هفته «دنیای‌اقتصاد» معتقدند شاخص سهام در هفته جاری روند کم‌نوسان رو به نزول خود را ادامه خواهد داد، با این‌حال همچنان هستند افرادی که سناریوی تقویت معاملات سهام را عنوان می‌کنند. سناریویی که در آن افزایش قیمت ارز عامل پیشران بورس شمرده می‌شود.

از نگاه تحلیلگران

صعودی: ۲۷‌درصد از کارشناسان حاضر در نظرسنجی «دنیای‌اقتصاد» روند شاخص بورس در هفته جاری را صعودی ارزیابی کرده‌اند. این تحلیلگران می‌گویند بعد از نزول قابل‌توجه هفته‌های گذشته نسبت قیمت بر درآمد سهام به ارقام جذابی رسیده و متغیر‌های اثرگذار در فضای اقتصادی و سیاسی نیز در مجموع به نفع بازار سهام است، بنا‌براین می‌توان به افزایش تقاضا خوشبین بود. نرخ دلار در کانال ۳۱هزار‌تومانی قرار دارد، درحالی‌که ارزش دلار در زمان اوج شاخص ۵۰‌درصد کمتر از میزان فعلی بود و اگر در سطوح بالاتری حرکت نکند، بعید است با توجه به تحولات پیرامون توافق هسته‌ای اصلاح قابل‌توجهی را تجربه کند؛ موضوعی که همچنان از صعود قیمت سهام حمایت می‌کند. علاوه‌بر این گزارش عملکرد شرکت‌ها نشان‌دهنده افزایش میزان فروش محصولات است که این امر نیز نسبت قیمت بر درآمد را جذاب می‌کند. در همین فضا به‌نظر می‌رسد بورس‌بازان با دریافت این سیگنال در سمت خرید فعال شوند. از طرفی شاخص سهام همچنان کانال یک‌میلیون و ۵۰۰‌هزار واحدی را حفظ کرده است که از نظر روانی و تکنیکال می‌تواند در جهت بهبود بورس عمل کند.

کم‌نوسان: ۴۸‌درصد از کارشناسان حاضر در نظرسنجی «دنیای‌اقتصاد» معتقدند نماگر بازار سهام در هفته جاری روند کم‌نوسانی را تجربه خواهد کرد. این کارشناسان می‌گویند: با وجود اینکه عوامل حمایت‌کننده از بورس کم نیستند، با این حال آنچه سهامداران بیشتر با آن مواجه هستند، ابهامات در عرصه اقتصادی و سیاسی است. مهم‌ترین آن سرنوشت توافق هسته‌ای و در پی آن تغییرات مولفه‌های اقتصادی است، جایی‌که فعلا تحقق توافق هسته‌ای به بن‌بست رسیده است و سایه این ابهام بزرگ همچنان بر سر معاملات سهام نیز وجود دارد. به‌نظر می‌رسد تا زمانی‌که این سیاست‌ها مشخص نشود و ابهاماتی از این دست وجود داشته باشد، در همین فضای نامطمئن و پر ابهام نماگر بازار در مسیر کم‌نوسان حرکت خواهد کرد. به این موارد ۲سال انتظار برای بهبود وضعیت بورس را نیز اضافه کنید که نوعی بی‌اعتمادی در بازار ایجاد کرده است و مانع از ورود جریان نقدینگی به بازار می‌شود.

نزولی: ۲۵‌درصد کارشناسان حاضر در نظر‌سنجی این هفته معتقدند شاخص سهام در این هفته روند نزولی را تجربه خواهد کرد. به اعتقاد این دسته مهم‌ترین عامل اثرگذار بر بورس در شرایط کنونی، روند بازارهای جهانی است که در واکنش به تصمیم فدرال‌رزرو در مورد افزایش بهره، کاهش قیمت نسبتا قابل‌توجهی را تجربه کرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند. با توجه به ارزش بالای بازار صنایع مرتبط در بورس تهران بعید نیست که صنایع کامودیتی‌محور در بورس تهران تحت‌تاثیر قرار گیرند و با فشار عرضه بیشتری مواجه شوند. از سوی دیگر همزمان با اوج‌گیری قیمت‌ها در بازار مسکن، ارز و سکه برخی ترجیح می‌دهند، سرنوشت سرمایه‌های خود را به این بازارها بسپارند. امری که می‌تواند فشار فروش در بازار سهام را تشدید کند.

سهامداران چه می‌گویند؟

صعودی: ۳۲‌درصد سهامداران حاضر در نظر‌سنجی «دنیای‌اقتصاد» روند نماگر اصلی بازار سهام را صعودی ارزیابی کرده‌اند. این سهامداران معتقدند فضای بورس تهران در شرایط کنونی با حمایت نرخ بالای دلار و بعد از اصلاح اخیر می‌تواند بار دیگر شاهد ورود نقدینگی باشد. همچنین افزایش نرخ فروش محصولات شرکت‌ها به‌عنوان سیگنالی در راستای بهبود جریان نقدینگی به بورس اثرگذار خواهدبود.

کم‌نوسان: ۳۸‌درصد سهامداران شرکت‌کننده در نظر‌سنجی این هفته معتقدند شاخص بورس طی معاملات این هفته روند کم‌نوسانی را تجربه خواهد کرد. این سهامداران معتقدند به‌رغم انتظار برای واکنش بورس به رشد تورم و ارز، همچنان ابهامات زیادی در شرایط کلان اقتصادی و سیاسی در بازار وجود دارد و بر همین اساس فضای انتظاری از سر بازار رفع نمی‌شود. بسیاری از سرمایه‌گذاران تصمیم به سرمایه‌گذاری خود را به تعیین‌تکلیف برخی از موضوعات از جمله توافق هسته‌ای گره زده بودند، با این حال خبری از این تحول مهم به بازار منتشر نشد. به‌نظر می‌رسد تا آن زمانی که فضای اقتصادی و سیاسی کشور از زیر سایه این ابهام خارج نشود، بازار در مجموع در روند کم‌نوسان حرکت کند.

نزولی: ۳۰‌درصد سهامداران حاضر در نظر‌سنجی این هفته معتقدند شاخص سهام در این هفته روند نزولی را تجربه خواهد کرد. به اعتقاد این سهامداران بی‌اعتمادی در بازار همچنان موج می‌زند و به‌رغم رشد نرخ ارز که زمانی عامل حمایتی بازار سهام بود، موج فروش در بسیاری از نمادها هنوز فروکش نکرده است.

در صعود یا نزول دلار کدام سهم را بخریم؟/ روایت‌های بازاری چه می‌گویند؟

دلار را می‌توان یکی از دلایل اصلی رونق سهام طی 20 ماه اخیر معرفی کرد. توجه معامله‌گران به ارز کاملا قابل توجه و اثرات مستقیم و غیرمستقیم نوسان ارز بر سهام قابل بررسی است. پیش از این به بررسی اثرات مستقیم و غیر مستقیم ارز بر سهام اشاره شده بود اما در این مطلب صرفا به بررسی روایت‌ها از سهام پرداخته شده است. سوال اصلی این است با صعود دلار کدام سهام را می‌خرید و اگر سناریو افت نرخ دلار محقق شود، به سمت کدام نمادهای می‌روید؟

دنیای بورس: روز گذشته در مطلبی به احتمال شکل‌گیری سقف زمستانی در بازار ارز در هفته نخست دی اشاره شده بود. در این خصوص سناریوهای مختلف بررسی شد. با توجه به اهمیت نوسان ارز برای به معامله‌گران سهام نیز مطالعه دو سناریو که برای نوسان دلار در کوتاه‌مدت مطرح است توصیه می‌شود. از ترکیب واژه «نگاه بازاری» بدین جهت استفاده شده تا نشان دهد تنها منظور از این گزارش روایت‌های مورد توجه فعالان بازار است و تحلیل «دنیای بورس» در این جا دخیل نیست.

در ادامه دو سناریو مطرح‌شده برای دلار اثر آن بر بازارها به خصوص سهام نیز دارای اهمیت است. مباحث بنیادی در خصوص اثر روانی و واقعی نوسان نرخ دلار در بازار آزاد پیش از این در «دنیای بورس» بارها مورد اشاره قرار گرفته است و قصد تکرار آن وجود ندارد. اما در این گزارش صرفا به بررسی روایت‌ها بدون توجه به عوامل بنیادی به اثر سناریوهای احتمالی بازار ارز بر سهام پرداخته شده است. به صورت مشخص نمی‌توان اثر روایت‌ها را در نوسان سهام به خصوص در کوتاه‌مدت نادیده گرفت.

با صعود ارز کدام سهام روایت های سهام با سناریو نزول ارز در نگاه بازار جذاب می‌شود؟

در نگاه بازاری یا همان روایت‌ها که معامله‌گران نیز توجه ویژه‌ای به آن دارند صعود دلار در مرحله نخست بر سهام کالایی مانند گروه فلزات، معدنی‌ها، پتروشیمی‌ها، سهام پالایشی و دیگر نمادهای کالایی اثرگذار است. به صورت کلی شرکتی که نرخ فروش آن به نرخ دلار به صورت مستقیم وابسته است در این دست قرار می‌گیرد. این نگاه بازاری البته با نگاه بنیادی نیز هم‌خوانی دارد. البته به صورت مشخص باید به نوسان قیمت جهانی کالاها نیز توجه داشت که این موضوع نیز در نگاه بازاری به سهام اثرگذار است.

در فاز دوم نیز به تدریج با انتظار برای موج تورمی و افزایش قیمت محصولات داخلی به دنبال رشد نهاده‌های تولید (به خصوص مواد اولیه وارداتی) مورد توجه هستند. سایر گروه‌ها که بازار هدف محصولات آن‌ها به بازار داخل ختم می‌شود نیز در مراحل بعدی مورد توجه قرار می‌گیرند. به صورت کلی نیز موج تورمی معمولا به نحوه‌ها و بهانه‌های مختلف در گروه‌های سهامی خود را نشان می‌دهد.

روایت‌های سهام با سناریو نزول ارز

اما سناریو دیگر نیز ممکن است در بازار ارز رخ دهد و به دنبال آن ارز روزهای آتی را نیز پرالتهاب باشد و با فروکش فضای روانی پایان سال میلادی مشابه با الگوی سنتی مسیر نزولی را تا پایان سال در پیش بگیرد. البته این موضوع با اما و اگرهای بسیاری همراه است که توصیه می‌شود به مطلب پیشین «دنیای بورس» از بازار ارز مراجعه کنید.

بر اساس روایت‌هایی که معامله‌گران بر آن تکیه می‌کنند فروکش التهاب ارزی می‌تواند به نفع گروه‌‌های خودرویی و بانکی در کوتاه‌مدت تمام شود. این روایت‌ها عنوان می‌کنند که با سناریو نزول دلار نقدینگی از گروه‌های بزرگ بازار مانند کالایی‌ها به سمت گروه‌هایی که ظرفیت این حجم از نقدینگی را دارند و در عین حال بهانه کافی برای داغ شدن دارند حرکت خواهند کرد. به این ترتیب سهام خودرویی و بانکی که با بهانه تجدید ارزیابی دست و پنجه نرم می‌کنند و در عین حال کشش این حجم از نقدینگی را دارند می‌توانند مورد توجه باشند.

از سوی دیگر در سناریو دیگر این دسته از فعالان بازار سهام عنوان می‌کنند که در وضعیت ضعیف کنونی متغیرهای اقتصادی، سیگنال‌های سیاسی می‌تواند افت دلار را رقم بزند که سیگنال‌های سیاسی نیز در حافظه بازار (به خصوص زمستان 94) با رشد سهام خودرویی و بانکی نقش بسته است. تاکید می‌شود موارد بنیادی کاملا کنار گذاشته شده و تنها بر اساس روایت‌هایی که در بازار دست به دست می‌شوند این مطلب مطرح شده است. علت این موضوع نیز احتمالا به اثر مستقیم رفع دوباره تحریم‌ها بر ایجاد پل ارتباطی میان خودروسازان داخلی با برندهای معروف جهانی و همچنین امکان اتصال بانک‌های داخلی به سیستم بانک جهانی مربوط می‌شود.

در حافظه بازار رشد 218 درصدی شاخص خودرو در زمستان 94 و پس از توافق برجام باقی مانده است و یکی از دلایل دیگری که احتمالا فعالان بورس تهران به آن تکیه دارند همین حافظه بازار است. البته سایر گروه‌ها نیز در این میان مطرح می‌شوند.

سناریوی ضعیف برای بورس ۱۴۰۱

دنیای‌اقتصاد : رشد نسبی قیمت‌ سهام در تالار شیشه‌ای ادامه دارد و بازده نماگر اصلی بورس در سال جدید حالا از ۸درصد فراتر رفته و تا فتح مجدد ابرکانال ۱/۵میلیون واحد فاصله زیادی باقی نمانده است. اما آیا می‌توان انتظار داشت بازار سهام در سال جدید، باز هم با رشد‌های نجومی همراه شود؟ آیا زیان‌های بعضا ۷۰درصدی ۲۰ماه اخیر، در ۳۴۲روز باقی‌مانده جبران می‌شود؟

معاملات بورس تهران در روز دوشنبه با رشد ۳۷/ ۰‌درصدی پایان یافت تا پس از رشد بیش از یک‌درصدی میانگین وزنی قیمت‌ها طی دادوستدهای روز یکشنبه، میانه هفته برای بورسی‌‌‌‌‌‌‌ها آرام‌‌‌‌‌‌‌تر دنبال شود. ادامه یافتن این روند صعودی که از ۹ بهمن‌‌‌‌‌‌‌ سال‌گذشته استارت آن زده شد، سبب شده تا این نماگر در یک بازه زمانی ۴۷ روزه، ۲۲‌درصد افزایش ارتفاع دهد. به عبارتی بازار سهام در این برش زمانی ۵/ ۲‌ماهه، روزانه میانگین ۴/ ۰‌درصد سود (مرکب) از آن سهامداران خود کرده است.

هر چند این رقم در مقایسه با روزهای پربازده بورس ۹۹ ناچیز است اما همین سود نیز سهامداران را نسبت به بورس ۱۴۰۱ امیدوار کرده و حتی برخی از رویای جبران زیان‌‌‌‌‌‌‌های دو ساله گذشته در سال‌جاری سخن می‌گویند، اما آیا می‌توان امید داشت بازار سهام در سال‌جدید، بازهم با رشد‌‌‌‌‌‌‌های نجومی همراه شود؟ آیا زیان‌‌‌‌‌‌‌های بعضا ۷۰‌درصدی ۲۰‌ماه اخیر، در ۳۴۲ روز باقی‌مانده سر به‌سر یا وارد محدوده سوددهی می‌شود؟ سوالاتی که پاسخ دادن به آنها هر چند ساده به‌نظر می‌رسد اما نیازمند بررسی متغیرهای چندی است که سعی می‌شود در این نگاره به آن پرداخته شود، اما آنچه ناگفته پیداست رشدهای نجومی که بتواند زیان‌‌‌‌‌‌‌های هنگفت انباشته شده از مرداد ۹۹ تاکنون را پوشش دهد، نیازمند ورود سیل سرمایه‌‌‌‌‌‌‌هایی است که اندکی بعید به‌نظر می‌رسد به این زودی قصد بازگشت به بازاری را داشته باشند که حیات مجدد در آن نیازمند امنیت خاطر و اعتماد است تا عوامل جذاب‌کننده سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاری بتوانند در آن خودنمایی کنند؛ دو متغیری که هنوز در تالار شیشه‌‌‌‌‌‌‌ای آنگونه که باید مشاهده نمی‌شود. البته این مهم نفی کننده صعود احتمالی قیمت سهام در سال‌جاری نیست بلکه تکرار رشدهای عجیب نیمه نخست سال‌۹۹ است که موردبحث قرار می‌گیرد، ضمن آنکه تجربیات سال‌های گذشته نشان داده رشد‌‌‌‌‌‌‌های نجومی آنگونه که باید خوشحال ‌‌‌‌‌‌‌کننده نیست؛ چراکه پس از هر دوره پرسودی که عموما بدون پشتوانه‌‌‌‌‌‌‌های بنیادی و صرفا به دلیل قدرت پول رقم می‌خورد، زیان‌‌‌‌‌‌‌های پرمقدار و البته فرسایشی را به‌دنبال دارد که تبعات آن نه‌تنها سهامدار، بلکه اقتصاد کشور را زمینگیر می‌کند.

مقدمه یک رشد پرشتاب چیست؟

برای شروع این بحث لازم است مروری بر دوره‌‌‌‌‌‌‌های پرسود بورس تهران بیندازیم. در نمونه نزدیک می‌توان به رشد شاخص‌کل بورس در برش زمانی بهمن ۹۸ تا مرداد ۹۹ اشاره کرد که میانگین سود ۵۰۰‌درصدی را از آن سهامداران کرد. عاملی که در این دوره به رشد پرشتاب و بی‌‌‌‌‌‌‌سابقه قیمت‌ها در تالار شیشه‌‌‌‌‌‌‌ای منجر شد، نه پشتوانه‌‌‌‌‌‌‌های بنیادی بلکه ورود سراسیمه سرمایه‌‌‌‌‌‌‌ به گردونه معاملات سهام بود. این سرمایه‌‌‌‌‌‌‌ها در ابتدا برای در امان ماندن از گزند تورم و حفظ ارزش ریال به بورس پناه آوردند و در ادامه با موج‌‌‌‌‌‌‌های تبلیغاتی به راه افتاده از سوی دولت و رسانه‌‌‌‌‌‌‌ها با قدرت بیشتری بورسی شدند، در واقع همین ورود سیل‌‌‌‌‌‌‌آسای سرمایه‌‌‌‌‌‌‌ها بود که در کنار قوانین خودساخته‌ای همچون دامنه‌نوسان و حجم مبنا به حبابی‌شدن قیمت‌ها در تالار شیشه‌‌‌‌‌‌‌ای منجر شد. هر چند چنین صعودی می‌تواند در کشوری با یک اقتصاد کارآ و پربازده نیز تجربه شود اما در بورس تهران تاکنون تمامی رشد‌‌‌‌‌‌‌های نجومی رابطه مستقیمی با منابع ورودی داشته‌اند، پس تکرار چنین روند صعودی در سال‌جاری نیز نیازمند عاملی مشابه است، اما آیا بازار سهام در حال‌حاضر بهانه لازم را به‌دست سرمایه‌گذاران می‌دهد تا بار دیگر‌ دار و ندار خود را به‌دست بورس بسپارند؟

نگاهی به آمارهای ثبت‌شده در روزهای سپری شده از سال‌جدید نیز نشان از احتیاط سهامداران به‌ویژه حقیقی‌‌‌‌‌‌‌ها برای ورود سرمایه‌‌‌‌‌‌‌ها به تالار شیشه‌‌‌‌‌‌‌ای دارد، به‌طوری که پس از یک روز ورود سرمایه که عموما روند ملایم و نه هیجانی را نشان می‌دهد در روز پس از آن، شناسایی سود و خروج سرمایه‌‌‌‌‌‌‌ها جلب‌توجه می‌کند.

بازگشت زمانبر به سرزمین سوخته

زمانی که با صاحبان سرمایه درخصوص بازگشت به بازار سهام سخن می‌گویند، در نهایت صحبت از اعتماد ازدست‌رفته‌‌‌‌‌‌‌ای می‌شود که ماحصل اقدامات غیرکارشناسانه سیاستگذار در طول عمر بورس ایران است. اقداماتی که در هر برش زمانی به شکلی خود را نشان می‌دهد. در یک برهه رشد‌‌‌‌‌‌‌های حبابی را به‌دنبال دارد و در برهه‌‌‌‌‌‌‌ای دیگر اصلاحی که می‌تواند در عرض چند ساعت یا حداکثر چند روز پایان یابد را به فرسایشی نزولی تبدیل می‌کند. با رجوع به نزدیک‌‌‌‌‌‌‌ترین تجربه، متولیان بورس و اقتصاد کشور در ۲۰‌ماه گذشته نشان داده‌‌‌‌‌‌‌اند که از قدرت یا جسارت کافی برای تغییر اوضاع و احیای بورس بی‌‌‌‌‌‌‌بهره‌‌‌‌‌‌‌اند، از این‌رو قریب به اتفاق فعالان بازار سهام معتقدند تا زمانی که این اعتماد از دست رفته، احیا نشود، بورس هم رشد پایداری را به خود نخواهد دید و شاید به نزول بیشتر تن ندهد اما روند نوسانی ادامه خواهد یافت، از این‌رو نمی‌توان انتظار داشت منابع پارک‌شده در دیگر گزینه‌‌‌‌‌‌‌های سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاری به راحتی و فراغ‌بال به سمت بازار سهام تغییر مسیر دهند. اگر بخواهیم ساده‌‌‌‌‌‌‌تر توضیح دهیم در حال‌حاضر بورس تقریبا به «زمینی سوخته» تبدیل شده است. پدیده‌‌‌‌‌‌‌ای که آن را می‌توان با اصول مالی- رفتاری توضیح داد. وقتی یک کلاس دارایی (در اینجا سهام) برای مدت زمان طولانی، به فاز اصلاحی فرو برود، به بازاری غیرجذاب و حتی منفور تبدیل خواهد شد و به اصلاح مورد «قهر عمومی» قرار می‌گیرد. این پدیده درباره بازارهایی که با معضل تشکیل حباب قیمتی مواجه بودند، بیشتر مشاهده می‌شود، چراکه در آن دوره صعودی شاهد هجوم سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران غیرحرفه‌‌‌‌‌‌‌ای خواهد بود. سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذارانی که به دلیل نداشتن تجربه معامله در دوره‌‌‌‌‌‌‌های نزولی بازار، پس از تغییر فاز، هراسان‌‌‌‌‌‌‌تر شده و رفتارهای پرهیجان‌‌‌‌‌‌‌تری نشان می‌دهند. هر چند گذر زمان اندکی آبادانی به این زمین سوخته بازگردانده‌‌‌‌‌‌‌ است اما برای کشت وسیع به‌معنای جذب پایدار جریان سرمایه و برداشت پربازده هنوز آماده نیست.

عدم‌قطعیت‌‌‌‌‌‌‌ها چه وضعیتی دارند؟

یکی از دلایلی که همواره کارشناسان از آن به‌عنوان مهم‌ترین عامل ناپایداری موج‌‌‌‌‌‌‌های صعودی در ۲۰ ماهی که گذشت سخن می‌‌‌‌‌‌‌گفتند، عدم‌قطعیت‌‌‌‌‌‌‌ها در فضای سیاسی و حتی اقتصادی کشور بود؛ جایی‌که بورسی‌‌‌‌‌‌‌ها از یک‌سو در انتظار مشخص‌شدن نتیجه مذاکرات هسته‌‌‌‌‌‌‌ای بودند و از سوی دیگر با مراجعه به آمار اقتصادی کشور، از تصمیم‌گیری قطعی وامی‌‌‌‌‌‌‌ماندند، اما آیا این عدم‌قطعیت‌‌‌‌‌‌‌ها تمام شده‌‌‌‌‌‌‌اند؟ جواب ساده است؛ خیر. هنوز هم فضای اقتصادی و سیاسی کشور مملو از عدم‌‌‌‌‌‌‌قطعیت و نااطمینانی‌‌‌‌‌‌‌هایی است که قدرت تصمیم‌گیری را از یک سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذار و فعال اقتصادی سلب می‌کند. هنوز مشخص نیست آیا در کوتاه‌‌‌‌‌‌‌مدت مذاکرات هسته‌‌‌‌‌‌‌ای به احیای برجام منتهی می‌شود یا روند فعلی ادامه خواهد داشت، پس نمی‌توان انتظار داشت شاهد بازگشت پرمقدار و پایدار سرمایه به تالار شیشه‌‌‌‌‌‌‌ای باشیم تا بتوان انتظار کسب سودهای نجومی از این بازار در سال‌جاری را داشت. هرچند اگر مذاکرات به مانع مهمی برخورد کند، این احتمال وجود دارد که با تشدید فشارها بر دولت جهت پولی‌‌‌‌‌‌‌سازی کسری‌بودجه، انتظارات تورمی مجددا بالا بگیرند و بازار سهام نیز از این رهگذر به شرایط رونق اسمی بازگردد، با این‌حال این سناریو نیز نیازمند رسیدن به قطعیتی درخصوص پایان امیدواری به احیای برجام در سال‌جاری است که سیگنالی در این‌خصوص هنوز مشاهده نمی‌شود، در واقع در حال‌حاضر برداشت عمومی سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران به گونه‌‌‌‌‌‌‌ای است که نه سناریو تشدید تنش و تبعات اقتصادی آن شامل پولی‌شدن بی‌‌‌‌‌‌‌محابای کسری‌بودجه را در محاسبات خود لحاظ کنند و نه با اطمینان به احیای برجام، در حال تحلیل سودسازی شرکت‌ها پس از رفع تحریم‌ها هستند، پس عدم‌قطعیت مهم‌ترین مانع تحقق کسب سودهای رویایی در بورس ۱۴۰۱ است.

گول نمونه‌‌‌‌‌‌‌گیری‌‌‌‌‌‌‌های جانبدارانه را نخوریم

در حال‌حاضر بازار سهام و عمده سهم‌‌‌‌‌‌‌های قابل‌معامله در این بازار به مدار ارزندگی بازگشته‌‌‌‌‌‌‌اند و از منظر متغیرهای ارزش‌‌‌‌‌‌‌گذاری برای خرید، مناسب ارزیابی می‌شوند اما با فعال‌شدن مجدد برخی کانال‌‌‌‌‌‌‌های سیگنال‌‌‌‌‌‌‌فروش شاهد مقایسه‌‌‌‌‌‌‌های گمراه‌‌‌‌‌‌‌کننده‌‌‌‌‌‌‌ای هستیم که هدف نهایی آنها ترغیب سرمایه‌‌‌‌‌‌‌ها برای ورود به تالار شیشه‌‌‌‌‌‌‌ای، آن‌هم با سیگنال‌های خریدی است که چندان به مذاق تحلیلگران و خبرگان بازار خوش نمی‌‌‌‌‌‌‌آید. شاید بارها دیده باشید نمودارهایی که از جاماندن بورس از سایر گزینه‌‌‌‌‌‌‌های سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاری در دو سال‌گذشته سخن می‌گویند. بی‌‌‌‌‌‌‌راه نیز نمی‌گویند. بورس در ۲۰‌ماه گذشته حتی از تورم نیز جا مانده چه برسد به مسکنی که در این مدت رشد قیمت ۵۱‌درصدی داشته است، اما مشکل کجاست؟ این آمارها و نمودار هر چند از گزاره‌‌‌‌‌‌‌های درستی سخن می‌گویند اما این‌گونه آماردهی مصداق مغالطه‌‌‌‌‌‌‌ای است که تحت‌عنوان Cherry-pick یا نمونه‌‌‌‌‌‌‌گیری جانبدارانه از آن یاد می‌شود. به‌‌‌‌‌‌‌رغم درست بودن همه گزاره‌‌‌‌‌‌‌های قبلی، به این گزاره‌‌‌‌‌‌‌ها هم توجه کنید.

از ابتدای دی‌‌‌‌‌‌‌ماه ۹۶ تاکنون شاخص‌کل بورس تهران (که ۲۰‌ماه نیز در مسیر روایت های سهام با سناریو نزول ارز نزولی قدم برداشته)، بیش از ۱۵ برابر شده؛ یعنی ۱۴۵۰‌درصد رشد کرده است. شاخص هم‌‌‌‌‌‌‌وزن نیز که عملکرد شرکت‌ها را به‌‌‌‌‌‌‌طور برابر در نظر می‌گیرد، در همین بازه رشد ۲۰۶۴‌درصدی را حتی پس از همه افت و رکود ۲۰‌ماهه به ثبت رسانده است. این در حالی است که مسکن در همین دوره کمتر از ۷ برابر و دلار ۷/ ۶ برابر رشد داشته است. از نظر تورمی نیز بر اساس اطلاعات استخراج شده از مرکز آمار ایران، متوسط رشد قیمت کالاها و خدمات مصرفی از ابتدای دی۹۶ تا پایان ۱۴۰۰ حدود ۶/ ۳برابر بوده است. آماری که همگی نشان از سبقت پرشتاب ثروت سهامداران بلندمدت از رشد متوسط تورم و همچنین دیگر بازارهای سرمایه‌‌‌‌‌‌‌پذیر در این دوره زمانی دارد، پس به‌راحتی می‌توان با هدایت آمار به سمتی که برآورده کننده خواسته‌‌‌‌‌‌‌های ما باشد، واقعیت را به شکلی دیگر نشان دهیم. ارزندگی یک دارایی و مقایسه آن با دیگر بازارها تمام ماجرا نیست و در بازاری همچون بورس تهران که از محدودیت‌های معاملاتی و دخالت‌های دستوری رنج می‌‌‌‌‌‌‌برد، این تعداد هوادار و سرمایه‌‌‌‌‌‌‌ ورودی است که می‌تواند رشدی پرشتاب و حبابی را رقم بزند.

موانع همیشگی خودنمایی محرک‌های بنیادی

از تمامی موارد محرک رشد‌‌‌‌‌‌‌های نجومی در تالار شیشه‌‌‌‌‌‌‌ای که بگذریم، موانعی بر سر راه صعود قیمت‌ها با اثرپذیری از متغیرهای بنیادی همچون وضعیت قیمت‌ها در بازارهای کالایی، سطوح جذاب قیمت سهام و مواردی از این دست وجود دارد. «دامنه‌نوسان»، «حجم مبنا»، «قیمت‌گذاری دستوری»، «اعمال سلیقه‌‌‌‌‌‌‌ای قوانین» و «دخالت‌های دولتی» تنها بخشی از مصیبت بورس‌‌‌‌‌‌‌بازان است که البته عمر کوتاهی نیز ندارد. بیراه نیست اگر بگوییم این روزها از هر سهامداری (چه از بدنه کارشناسی و چه نوسهامداران کم‌تجربه) درخصوص متهم اصلی وضعیت فعلی بازار سرمایه بپرسیم، بدون تامل از موارد فوق نام می‌‌‌‌‌‌‌برند. موانعی که همچنان همانند سدی بر سر راه رشد واقعی در تالار شیشه‌‌‌‌‌‌‌ای دیده می‌شوند.

چهارمین هفته نزولی بازار سهام

اکوایران: در هفته اخیر شاخص کل بورس روند نزولی داشت و از نیمه کانال 1.2 میلیونی پائین آمد. شاخص کل نزدیک به 50 هزار واحد پائین‌تر از سطح هفته قبل ایستاد.

به گزارش اکوایران ، شاخص کل بورس در هفته اول بهمن ماه نزول کرد و برای چهارمین هفته متوالی بازدهی منفی داشت. در اولین روز هفته شاخص کل 2 هزار و 411 واحد رشد کرد اما روز یکشنبه 25 هزار 254 واحد نزول کرد و روز دوشنبه با نزول 21 هزار و 824 واحدی مواجه شد.

روز سه‌شنبه روند نزولی شاخص برای سومین روز متوالی ادامه یافت و شاخص با افت 26 هزار واحدی بیشترین ریزش 3 ماه اخیر را ثبت کرد. روز سه‌شنبه بیشترین خروج پول حقیقی در 4 ماه گذشته نیز رقم خورد. اما در روز چهارشنبه روند نزولی شاخص پس از 3 روز متوقف شد و 21 هزار و 497 واحد بالا آمد.

بازدهی هفته

شاخص کل در آخرین روز کاری هفته نسبت به آخرین روز معاملاتی هفته قبل 49 هزار و 970 واحد پائین‌‌تر ایستاد تا برای چهارمین هفته متوالی بازدهی هفتگی بورس منفی شود. بازدهی هفته شاخص بورس منفی 3.9 درصد شد.

همانند شاخص کل، در هفته اخیر شاخص کل هم‌وزن نیز نزول کرد در 4 روز ابتدایی هفته روند نزولی داشت. روز چهارشنبه که شاخص کل رشد کرد، شاخص هم وزن هزار و 691 واحد رشد کرد و به رقم 318 هزار و 643 واحد رسید. اما در پایان هفته نسبت به هفته پیشین 16 هزار و 880 واحد پائین‌تر ایستاد و بازدهی منفی 5 درصدی را ثبت کرد.

رونق نسبی روایت های سهام با سناریو نزول ارز در بورس

در هفته اخیر در روز دوشنبه به علت رشد ارزش معاملات اوراق بدهی ارزش کل معاملات بازار سهام تفاوت زیادی نسبت به روزهای دیگر داشت. روز دوشنبه معاملات کل بازار ارزشی معادل 159 هزار و 970 میلیارد تومان داشت که بالاترین رقم هفته بود. میانگین ارزش معاملات کل هفته 36 هزار و 794 تومان بود که نسبت به رقم 31 هزار و 570 میلیاردی هفته پیشین، رشد 16.5 درصدی داشته است.

در آخرین روز کاری هفته ارزش معاملات خرد- با افت 13 درصدی نسبت به سه‌شنبه- به 3 هزار و 220 میلیارد تومان رسید. در این هفته، میانگین ارزش معاملات خرد بورس 3 هزار و 77 میلیارد تومان بود که نسبت به رقم 2 هزار و 465 میلیاردی هفته پیشین، افزایش 25 درصدی داشته است.

رشد میانگین هفتگی ارزش صف‌های فروش

میانگین ارزش صف‌های فروش در هفته اخیر 267 میلیارد تومان بود که از میانگین هفته‌ پیشین 94 میلیارد تومان بیشتر بود و رشد 54 درصدی داشته است. بالاترین رقم هفته 415 میلیارد تومان بود که در روز سه‌شنبه ثبت شد و پایین‌ترین رقم به روز چهارشنبه برمی‌گردد که 93 میلیارد تومان بود.

افزایش میانگین هفتگی ارزش صف‌های خرید

میانگین ارزش صف‌های خرید در هفته اخیر 104 میلیارد تومان بود که از میانگین هفته گذشته 65 میلیارد تومان بیشتر بود. در این هفته، میانگین ارزش صف‌های خرید 167 درصد افزایش یافته است. بالاترین رقم هفته 273 میلیارد تومان بود و در روز چهارشنبه ثبت شد و پایین‌ترین رقم به روز سه‌‌شنبه برمی‌گردد که 14 میلیارد تومان بود.

افزایش خروج سرمایه حقیقی

روز چهارشنبه برای بیست و پنجمین روز متوالی پول حقیقی از بازار خارج شد و ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به 83 میلیارد تومان رسید. در مجموع کل هفته 2 هزار و 690 میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد و میانگین روزانه خروج پول حقیقی 538 میلیارد تومان بود که نسبت به هفته پیشین رشد 36 درصدی داشته است.

در 25 روز اخیر 9 هزار و 13 میلیارد تومان نقدینگی حقیقی از بازار سهام خارج شده که میانگین روزانه آن 360 میلیارد تومان می‌شود.

آخرین اخبار تکنیکی

پیش بینی بورس فردا 3 آبان / افت 19 هزار واحدی

اکوایران: برای روز کاری سه شنبه باید دید که آیا ترمز این افت کشیده خواهد شد و یا همچنان شاخص در هیجان فروش شنا می‌کند.

پیش بینی بورس فردا 30 مهر 1401 / دو هفته بدون تغییر

اکوایران: ارزش معاملات پائین، بی‌رمقی در بازار و انتظار برای خبرهای بودجه 1402 ، بورس تهران را در بلاتکلیفی قرار داده است.

پیش بینی بورس فردا 30 شهریور 1401 / موج پنجم بیشتر افت می‌کند؟

اکوایران: شاخص بورس تهران بازهم منفی خورد تا با افت بیش از 6 هزار واحدی در مسیر رسیدن به هدف تکنیکالیست‌ها قدم بردارد.

پیش بینی بورس فردا 22 شهریور 1401 / دلار آزاد و نیمایی مثبت ، شاخص منفی

اکوایران: عده ای از تحلیل گران بنیادی بازار این پیش بینی را می‌کنند که احتمالا بازار با رشد دلار در انتهای هفته آینده مسیر صعودی را به خود بگیرد و گروه دیگر معتقد هستند شروع روند صعودی بازار از منظر بنیادی از آبان ماه و پس از مشخص شدن وضعیت بودجه 1402 به همراه شروع دور جدید مذاکرات که به آبان ماه موکول شده است شروع می‌شود.

چهارمین قطعه از پازل بازار سهام

اکوایران: تحلیل‌گران تکنیکی معتقدند اگر شاخص 4 روز پیاپی صعود کند می‌توان آن را به معنی شکل گرفتن یک روند صعودی در بازار قلمداد کرد. بنابراین معاملات امروز می‌تواند چهارمین قطعه از پازل صعودی بورس تهران باشد.

انتظار تکنیکی از شاخص

اکوایران: ناظران بازار نزول دیروز شاخص را تعدیل کوتاه مدت بازار می‌دانند و معتقدند با توجه به عوامل بنیادی و روندهای تکنیکی در مجموع بورس در میان مدت صعودی خواهد بود.

پیش بینی بورس امروز 17 آذر / دو سناریوی تکنیکی

اکوایران: روند نزولی بورس و خروج پول حقیقی ادامه دارد، تحلیل‌گران تکنیکی دو سناریو را برای بازار سهام پیش بینی می‌کنند.

پیش بینی بورس امروز / دو سناریوی تکنیکال

اکوایران: شاخص با شکستن سقف مقاومت یک میلیون و 400 هزار واحدی یک موج صعودی جدید را ایجاد کرد که می‌تواند نوید شکل‌گیری یک روند را به سهامداران بدهد. پیش بینی می‌شود شاخص 2 سناریو را در پیش داشته باشد.