منظور از ریسک اعتباری در سواپ چیست؟

اوراق مبادله نکول اعتباری یا Credit default swap (CDS) ابزار مشتقه مالی‌ای است که به واسطه آن سرمایه‌گذاران در بازار بدهی می‌توانند ریسک نکول بدهی را با سایر سرمایه‌گذاران مبادله کنند. برای مبادله ریسک نکول (یا کردیت دیفالت)، وام‌دهنده از یک سرمایه گذار که معمولا یک بانک بزرگ یا یک نهاد سرمایه‌گذاری بزرگ است، یک کردیت دیفالت خریداری می‌کند. با این کار، فروشنده CDS موافقت می‌کند تا در صورت عدم پرداخت بدهی توسط وام‌گیرنده، به وام‌دهنده بدهی را بازپرداخت کند. بسیاری از قرارداد های CDS از طریق یک پرداخت مداوم همانند پرداخت‌های معمولی در بیمه‌نامه‌ها انجام می‌شود. به این صورت که خریدار CDS به صورت ماهانه یا سالانه مبلغی را به فروشنده CDS می‌دهد تا به واسطه آن سرمایه‌گذاری خود را بیمه کند. معمولا، وام‌دهنده‌ای که در مورد عدم وصول بدهی یک وام‌گیرنده نگران است از یک CDS استفاده می‌کند تا ریسک آن را جبران کند یا به فرد دیگری منتقل کند.

قرارداد معاوضه یا سواپ (SWAP) چیست؟

قرارداد معاوضه یا سواپ، در لغت به معنای قرارداد جابه جایی یا مبادله پایاپای بوده و در مفهوم به مبادله و رد و بدل کردن مبلغ یا مبالغی مشخص در آینده اشاره دارد. در این قرارداد یک طرف در نقش فروشنده سواپ که به او خریدار حمایت و یک طرف در نقش خریدار سواپ که به او سرمایه گذار می گویند، مشارکت دارد. از جمله ویژگی های بارز این نوع قرارداد می توان به در معرض ریسک اعتباری بودن آن اشاره کرد.

قرارداد معاوضه یا سواپ (SWAP) چیست؟

قرارداد معاوضه یا سواپ

قرارداد معاوضه، سواپ یا عبارت لاتین آن SWAP ، یکی از آن واژگان و اصطلاحاتی است که با ورود به دنیای بورس و ترید، به کرات می شنوید. به عنوان یک فعال بازار بورس و یا یک معامله گر دنیای ترید و معاملات، لازم است با مفهوم این واژه و زیر و بم آنچه به موجبش اتفاق افتاده و حاصل می شود، آشنا شوید.

اگر بخواهیم پیش از بررسی مفهوم این واژه، به کسب اطلاعات درباره معنای لغوی آن پی ببریم، باید بگوییم که SWAP در زبان انگلیسی به معنای مبادله کردن است که در فارسی به آن معامله پایاپای نیز می گویند.

اما آنچه که در مفهوم به واقع طی یک قرارداد سواپ رخ می دهد چیست؟

در حقیقت، طی یک قرارداد معاوضه یا سواپ، دو طرف قرارداد با یکدیگر عهد می کنند تا در بازه زمانی مشخصی که برای قراردادشان تعیین کرده اند، دو جریان مالی که هرکدام به صورت مجزا از طرق مجزا در آینده به دست می آورند را با یکدیگر معاوضه کنند. به عبارت دقیق تر، یک طرف قرارداد، مبالغی را بر اساس متغیری شناور (مانند سهام، اوراق بهادار، نرخ ارز و مواردی از این دست) پرداخت کرده و طرف دیگر مبالغی را بر اساس یک متغیر دیگر (متفاوت از آنچه طرف اول قرارداد برگزیده است) پرداخت می کند.

بیشترین حالت رایج سواپ آن است که یک طرف قرارداد، متغیری شناور (یعنی مبنایی که نرخ آن مانند ارزش سهام بورس، نرخ ارز و مواردی از این دست، دائما در حال تغییر است) را برای خود برمی گزیند و طرف دیگر مبلغ خود را بر حسب یک نرخ ثابت پرداخت می کند. اما با این حال سواپ هایی وجود دارد که طی آن هر دو طرف قرارداد، مبالغ خود را بر اساس نرخ یا متغیری شناور پرداخت می کنند.

بد نیست بدانید با توجه به آنچه گفته شد، استفاده از لغاتی مانند خریدار و فروشنده در قرارداد معاوضه، ادبیات رایجی محسوب نمی شود و بیشتر در این زمینه، از لغات «پرداخت کننده بر حسب نرخ شناور» و «پرداخت کننده بر حسب نرخ ثابت» استفاده می شود. (1)

تاریخچه قرارداد معاوضه یا سواپ

در سال 1981 میلادی، اولین قرارداد سواپ بین بانک جهانی و شکرت IBM عقد شد. این نوع قرارداد به حدی از مرسومیت در بازار مالی رسید که طی گزارش منتشر شده بانک تسویه حساب های بین المللی در سال 2020، حجم این نوع مبادلات، عددی بالغ بر 348 تریلیون دلار محاسبه شده است. (2)

آشنایی با اجزای تشکیل دهنده سواپ

دارایی پایه

سبد دارایی بورس

فروشنده سواپ

خریدار سواپ

شخص مرجع

صرف سواپ

آشنایی با انواع سواپ یا قرارداد معاوضه

• سواپ نرخ بهره

• سواپ سهام

• سواپ ارزی

• سواپ ارزی ثابت – ثابت

• سواپ ارزی ثابت – شناور

• سواپ نرخ بازده کل

• سواپ کالا

• سواپ نکول اعتباری (4)

بارزترین ویژگی های قرارداد سواپ کدامند؟

آنچه به عنوان یک تعریف کلی از سواپ وجود دارد، در واقع توافق بر سر مجموعه ای از پرداخت هاست که در آینده به وقوع می پیوندند. از ویژگی های بارز این نوع قرارداد آن است که به هنگام عقد قرارداد، هیچ گونه وجهی بین طرفیت رد و بدل نمی شود.

پس از همین ویژگی می توان نتیجه گرفت که ارزش سواپ در هنگام آغاز آن برابر صفر است. اگر انواع سواپ ها را به یاد داشته باشید، باید بدانید که سواپ ارزی از این قاعده تبعیت نمی کند. در واقع در سواپ ارزی، دو طرف قرارداد مبلغ فرضی قرارداد را معادل ارزهای مختلف مدنظرشان در همان ابتدای عقد قرارداد، بین یکدیگر جابه جا می کنند.

از دیگر ویژگی های بارز قراردادهای سواپ باید به این نکته اشاره کرد که همه آن ها دارای تاریخ خاتمه مشخصی هستند. درواقع آخرین پرداخت طرفین قرارداد در این تاریخ مشخص صورت می گیرد. ویژگی دیگر درباره قرارداد سواپ این است که تسویه آن معمولا به صورت نقدی انجام می گیرد. و به عنوان آخرین ویژگی قرارداد معاوضه یا سواپ باید گفت که این قسم از قراردادها همواره در خطر ریسک اعتباری هستند. (1)

منظور از ریسک اعتباری در سواپ چیست؟

به طور کلی منظور از ریسک اعتباری، در واقع ریسکی است که به موجب قصور یکی از طرفین قرارداد در شرایط و ضوابطی که می بایست تابع آن باشد، پدید می آید. به این ترتیب قصور یا نکول یکی از طرفین در سواپ می‎ تواند عدم پرداخت به موقع باشد. این نوع ریسک پیش تر صرفا درباره اوراق قرضه تعریف می شد و به موجب آن قرض دهنده های وام های اعتباری از بازپرداخت وامی که قرض داده بودند، توسط قرض گیرنده، مضطرب بودند و درواقع همواره در ریسک عدم بازپرداخت به موقع قرار داشتند.

از این رو به آن ریسک نکول نیز می گویند. پس به طور کلی باید گفت، ریسک نکول به معنی آن است که طرفی از قرارداد که وظیفه پرداخت را بر عهده دارد، به هر دلیلی، نخواهد یا نتواند پرداخت خود را بر اساس توافقات اولیه قرارداد انجام دهد. ریسک اعتباری حاکی از ضرری نشأت گرفته از عدم پرداخت به موقع طرفین قرارداد یا هر رخ داد اعتباری دیگر است. (5)

مثالی از ریسک اعتباری در قرارداد سواپ

برای درک بهتر ریسک اعتباری در قراردادهای سواپ، بیایید نگاهی به مثال زیر بیندازیم:

فرض کنید یک سازمان به طور همزمان با دو مجموعه دیگر قرارداد معاوضه یا سواپ دارد. با این تفاوت که در یکی از قراردادها نقش خریدار حمایت و در قرارداد دیگر فروشنده حمایت را دارد. اگر هر دو مجموعه طرف قرارداد این سازمان به طور منظم و متعهد، پایبند قوانین و شرایط قرارداد باشند، این سازمان به طور کامل از ریسک اعتباری پوشش داده می شود.

اما فرض کنید که یکی از طرفین قرارداد، درواقع یکی از آن مجموعه هایی که این سازمان با آن قرارداد سواپ بسته است، دچار ورشکستی شده و در نتیجه نتواند به عهد و پیمان مالی خود پایبند باشد. در این صورت این سازمان همچنان موظف است با طرف دیگر یعنی مجموعه دیگری که با آن قرارداد سواپ داشت، پایبند بماند. این جاست که ریسک اعتباری تحقق یافته و سازمان را درگیر یک بحران پرداختی می کند. (6)

خاتمه دادن یک قرارداد معاوضه یا سواپ

گفتیم که قرارداد معاوضه یا سواپ، دارای یک تاریخ اتمام یا خاتمه مشخص است. شرایطی وجود دارد که طی آن، یکی از طرفین قرارداد تمایل به خروج از قرارداد آن هم پیش از تاریخ خاتمه باشد. دقیقا مشابه زمانی که شخص دارنده اوراق قرضه، پیش از سررسید تاریخ اوراق قصد فروش آن ها را بکند.

به همین ترتیب و با نگاهی گذرا به بازار بورس و سرمایه گذاری، می بینیم که این خروج پیش از موعد، یک امر رایج و امکان پذیر در بیشتر قسمت های حوزه مالی است. از این رو در قرارداد سواپ نیز خروج پیش از موعد خاتمه قرارداد، برای هر یک از طرفین قرارداد طی شرایط خاصی، امکان پذیر است.

یک قرارداد سواپ، در هر زمان از عمر خود، دارای ارزش بازاری معین و مشخصی است. این ارزش گذاری با توجه به ارزش فعلیِ مبلغ نهایی که در آینده قرار بوده است توسط طرفین پرداخت شود، در طول عمر قرارداد سواپ قابل محاسبه است.

مثلا اگر ارزش بازاری قرارداد سواپ برای یکی از طرفین این قرارداد، مبلغی معادل 130 هزار دلار باشد، این شخص در صورت جلب رضایت و کسب اجازه طرف مقابل قرارداد، مبلغ 130 هزار دلار معادل نرخ فعلی ارز، از وی دریافت نموده و به این ترتیب به قرارداد برای هر دو طرف معامله، خاتمه دهد.

البته این یکی از راه های خاتمه دادن به قرارداد سواپ بود که یکی از لازمه های آن کسب موافقت طرف مقابل برای خاتمه دادن به قرارداد معاوضه یا سواپ است. از آن جایی که ممکن است راضی کرن طرف مقابل برای خاتمه دادن به قرارداد امری دشوار باشد، یک راه دیگر برای به نوعی خاتمه دادن به قرارداد یا بهتر بگوییم خنثی کردن آن نیز وجود دارد.

به این ترتیب که شخص متقاضی خاتمه قرارداد، بدون آنکه درگیر جریان کسب اجازه و موافقت طرف مقابل شود، وارد یک قرارداد سواپ دیگر با شرایط معکوس قرارداد سواپ فعلی که قصد خاتمه آن را دارد، شود.

در این صورت تمام وظایف و تعهداتی که این شخص در قرارداد سواپ فعلی خود دارد، در قرارداد سواپ جدیدی که شرایطش معکوس این قرارداد است به طور ناخودآگاه و از طرف دیگر قرارداد جدید، محقق شده و جامه عمل می پوشد.

به این ترتیب دیگر فشاری بر روی شخص نبوده و شخص نیازی به اصرار برای خاتمه بخشیدن به قرارداد ندارد. یعنی منظور از ریسک اعتباری در سواپ چیست؟ به نوعی این دو قرارداد لازم و ملزوم یکدیگر را تامین کرده و حالتی خنثی پیدا می کنند. (1)

تاثیرات سواپ در شرایط اقتصادی کشور ایران

یکی از انواع سواپ ها، قرارداد سواپ نفت است. به موجب این قرارداد، کشور ایران قادر به کسب کارمزد برای دریافت نفت در قسمت شمالی و سپس تحویل همان میزان نفت در قسمت جنوبی کشور است. به این ترتیب و باز هم به موجب قرارداد سواپ نفتی، کشور ایران قادر به کاهش بسیار چشم گیر هزینه های مربوط به حمل ونقل و جابه جایی نفت در داخل کشور است.

به موجب شرایطی که سواپ نفتی پدید آورده است، مناطقی که لوله های نفتی از آن عبور کرده اند در معرض رسیدگی بیشتر و در نتیجه مکانیزه تر شدن قرار گرفته اند. همچنین سواپ نفتی توانسته است به نوعی سبب اشتغال زایی داخل کشور شده و در آخر می توان گفت این سواپ نفتی سبب بهبود روابط سیاسی و اقتصادی کشور با کشورهای صادرکننده نفت شده است. (7)

نتیجه گیری و جمع بندی

اگرچه برای ورود به بازار بورس یا معاملات و سرمایه گذاری، نیازمند کسب اطلاعات بیشتر و دقیق تری در زمینه سایر مفاهیم بورس، انواع قراردادها و همچنین گونه های مختلف سرمایه گذاری هستید، اما امیدواریم این حجم قابل توجه از اطلاعات پیرامون حوزه قراردادهای معاوضه یا سواپ، نیاز شما را از مطالعه بیشتر درباره این حیطه، مرتفع کرده باشد.

قرارداد سوآپ

قرارداد سوآپ به نوعی قرارداد گفته می شود که برای معاوضه جریان نقدی در آینده از آن استفاده می شود. این نوع قرارداد، تاریخ پرداخت، چگونگی محاسبه جریان نقدی و … را مشخص می کند. این جریان نقدی در واقع همان ارزش آتی می باشد که در مورد معامله صورت می گیرد.

مفهوم سوآپ:

سوآپ در لغت به معنی معامله پایاپای (ارز)، معاوضه، مبادله، جانشینی و اخراج کردن می باشد و در اصطلاح، توافقی است بین دو شرکت که برای معاوضه جریان نقدی در آینده، با دو نوع پرداخت متفاوت از بدهی یا دارایی، صورت می گیرد.

اولین نوع از قرارداد های سوآپ در دهه ۱۹۸۰ م معامله شد و از آن زمان تا کنون، این بازار با رشد چشم گیری مواجه شده است.

نکته: در بازار های کنونی، اکثر قرارداد های مشتقه خارج از بورس، به صورت سوآپ معاله می شوند.

اجزای تشکیل دهنده سوآپ:

سوآپ ها دارای بخش ها و اجزای زیر هستند:

دارایی پایه:

دارایی پایه، موضوع قراردادی است که هدف آن، انتقال ریسک اعتباری موجود می باشد. معمولا دارایی های پایه یکی از اقلام زیر هستند:

• اوراق قرضه دارای ریسک اعتباری
• وام
• پرتفوی (سبد دارایی ها در بورس) مرجع متشکل از اوراق قرضه و وام ها
• شاخص های مربوط به بخشی از بازار اوراق قرضه
• شاخص سهام

فروشنده سوآپ:

فروشنده سوآپ (Swap Seller)، به طرف قراردادی گفته می شود که نرخ شناور را دریافت و بازده کل را به طرف مقابل پرداخت می کند. به این فروشنده، خریدار حمایت نیز گفته می شود.

خریدار سوآپ:

خریدار سوآپ (Swap Buyer)، به طرف قراردادی می باشد که با پرداخت نرخ شناور و بازده کل را دریافت می کند، به این خریدار فروشنده حمایت یا سرمایه گذار نیز گفته می شود.

شخص مرجع یا تعهد مرجع:

شخص مرجع (تعهد مرجع)، صادر کننده ابزار بدهی است که می تواند شرکت، دولت و یا صادر کننده وام باشد.

صرف سوآپ:

صرف سوآپ (Swap Premium) به پرداخت هایی گفته می شود که به وسیله خریدار حمایت صورت می گیرد، و همچنین پرداخت های احتمالی که ممکن است فروشنده حمایت به پرداخت آنها مجبور شود به پایه حمایت موسوم است.

در تایرخ معامله خریدار و فروشنده بر روی این صرف به توافق می رسند و این صرف تا پایان مدت قرارداد ثابت می ماند.

موسسه مشاوران منظور از ریسک اعتباری در سواپ چیست؟ مطالعه مقاله اختیار معامله را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

انواع قرارداد های سوآپ:

دارایی پایه سوآپ می تواند یکی از موارد زیر باشد:

سوآپ نرخ بهره:

در سوآپ نرخ بهره (interest rate swap)، مبالغ نرخ بهره بر حسب ارز های مشابه توسط طرفین قرارداد، تعویض می شود.

در این نوع از سوآپ، مبلغ اسمی قرارداد برای دو طرف قرارداد یکسان می باشد و تسویه آن به صورت خالص انجام می گیرد که در این سوآپ، دو حالت زیر ممکن است:

حالت اول، دو طرف قرارداد مبالغ بهره را بر اساس بهره متغیر اقدام به پرداخت کنند.

حالت دوم، یکی از طرفین قرارداد بر اساس بهره ثابت و دیگری بر اساس بهره متغیر اقدام به پرداخت کنند.

سوآپ سهام:

در سوآپ سهام (equity swaps)، دو طرف قرارداد مبالغی، را که بر حسب بازده سهام یا شاخص سهام مشخص شده اند، تعویض می کنند.

این نوع سوآپ به شکلی طراحی شده است که علاوه بر بازده حاصل از سود نقدی، بازده ناشی از منفعت سرمایه ای(capital gain) را نیز شامل می شود.

سوآپ ارزی:

در سوآپ ارزی (currency swaps)، دو طرف قرارداد مبالغ بهره را به نسبت ارز های مختلف مورد تعویض قرار می دهند. این روش به معاله گران کمک می کند که در مقابل نوسان های ریسک نرخ ارز، مقاوم باشند.

سوآپ ارز ثابت – ثابت:

از سال ۱۹۹۰ م، معمول ترین شکل سوآپ، سوآپ ارز ثابت- ثابت (fixed-for-fixed) می باشد که به صورت سوآپ Plain Vanilla ( رایج ترین نوع سوآپ) شناخته شده است.

بر اساس این نوع سوآپ، گردش نقدینگی سوآپ طبق گردش نقدینگی آتی ارز ها متفاوت می باشد.

سوآپ ارزی ثابت – شناور:

سوآپ ارزی ثابت – شناور (fixed-for-flow) نوعی از سوآپ است که تحت این قرارداد،‌ یکی از جریان های پرداخت در نرخ ثابت‌ یک ارز قرار می گیرد، در حالی که جریان پرداخت دیگر، بر اساس نرخ شناور ارز دیگر قرار می گیرد.

سوآپ نرخ بازده کل:

سوآپ نرخ بازده کل (Total Return Swap or Total Rate Of Return Swap: TRORS)، سوآپی می باشد که در آن، دو طرف معامله، یک دارایی را به صورت دارایی پایه یا معیار انتخاب می کنند و توافق می کنند که یکی از آنها بهره متعلقه به آن دارایی پایه و هر نوع افزایش یا کاهش ارزش آن دارایی را صاحب شود.

در برابر، طرف مقابل معامله وجوه ثابت یا شناوری را از طرف مقابل دریافت می کند که به طور معمول هیچ گونه ارتباطی با دریافتی های طرف اول نخواهد داشت.

موسسه مشاوران مطالعه مقاله مدیریت مالی را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

سوآپ نکول اعتباری

کارکرد های اصلی سوآپ بازده کل:

کاهش ریسک اعتباری دارایی پایه از راه انتقال بازده کل به خریداران سوآپ

کاهش ریسک بازار دارایی پایه فروشنده سوآپ از طریق جبران زیان کاهش ارزش دارایی پایه به وسیله خریدار سوآپ

سوآپ نکول اعتباری:

زمانی که موسسات مالی، در معرض ریسک عدم باز پرداخت اقساط وام های مشتریان قرار می گیرند، به منظور نگه داری از دارایی خود کاهش ریسک عدم باز پرداخت اقساط وام از سوی مشتریان، از مکانیزم سوآپ نکول اعتباری (Credit Default Swap: CDS)، استفاده می کنند.

بر این اساس، موسسات مذکور طی قراردادی در جایگاه خریدار سوآپ قرار می گیرند و با فروشنده سوآپ که معمولا یک موسسه بیمه ای می باشد توافق می کنند تا در سررسید های معینی، مبلغ مشخصی را به فروشنده پرداخت کنند.

سپس فروشنده نیز تعهد می کند که در صورت عدم باز پرداخت اقساط مشتریان به موسسه مالی، در راستای اجرای قرارداد نکول اعتباری در سقف تعهدی که به موجب این قرارداد پذیرفته، معادل آن چه که مشتری موسسه نپرداخته است، جبران کند.

این نوع قرارداد، مانند بیمه ای عمل می کند که در طی آن، صاحبان دارایی ها آنها را در ازای مبلغی به صورت دوره ای بیمه می کنند.

تفاوت بین سوآپ نکول اعتباری و سوآپ نرخ بازده کل:

سوآپ نکول اعتباری از دارایی، در برابر بروز یک اتفاق خاص، محافظت می کند، در حالی که سوآپ نرخ بازده کل از دارایی، در برابر کاهش ارزش احتمالی آن در آینده محافظت می کند.

سوآپ کالا و سایر انواع سوآپ:

سوآپ کالا (commodity swaps)، سوآپی است که مشابه آن، چه در سوآپ ارزی، سوآپ نرخ بهره و سوآپ سهام ملاحظه شد، می توان بر روی کالا ها و هر چیز دیگری با نتایج تصادفی که شرکت ها، نهاد های مالی و یا اشخاص با آن مواجه هستند، این سوآپ را تعریف نمود.

اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله عرضه اولیه سهام را به شما پیشنهاد می کنیم.

سوآپ و سوآپ ارزی چیست؟

قرارداد سوآپ نوعی قرارداد برای معاوضه جریان نقدی در آینده است که در آن تاریخ پرداخت و چگونگی محاسبه جریانات نقدی که باید پرداخت شوند، مشخص است.

به گزارش ایبِنا، قرارداد سوآپ یا معاوضه یا تاخت نوعی از ابزار مشتقه است که در آن یک طرف قرارداد نسبت به معاوضه عواید ناشی از ابزار مالی خود با منظور از ریسک اعتباری در سواپ چیست؟ عواید ناشی از ابزار مالی طرف مقابل اقدام می‌کند. عواید چنین قراردادی بستگی به نوع ابزار مالی مورد معامله دارد. برای مثال در معاوضه یا سوآپ اوراق قرضه منظور از عواید می‌تواند سود آن اوراق و به صورت کوپن‌های مربوط به آن باشد. این‌گونه از قراردادها معمولاً شامل تاریخ پرداخت و نیز نحوه محاسبه عواید یا جریانهای نقدی مورد معامله است.

اولین سوآپ در سال ۱۹۸۱ میلادی بین شرکت IBM و بانک جهانی صورت گرفت که امروزه قراردادهای سواپ جزء مهمترین قراردادهای مالی مورد استفاده در دنیا هستند.

سواپ نوعی قرارداد برای تبادل یک جریان نقدی در آینده است. در این قرارداد تاریخ پرداخت و چگونگی محاسبه جریانهای نقدی که باید پرداخت شود مشخص است. جریان های نقدی همان ارزش آتی کالاهایی است که قرار است معامله شوند.

در سوآپ ارزی نیز دو طرف معامله توافق می کنند که پرداخت ها در یک ارز مشخص به صورت دوره ای باشد؛ به عنوان نمونه یک دوره ماهانه یا به صورت سالانه این امر انجام شود تا بدهی طرف مقابل این معامله سوآپ به اتمام برسد. در مقابل طرف دوم معامله نیز می پذیرد که برای پرداخت های معامله سواپ داشته باشد.

در این روش به طرفین معامله کمک می کند تا در مقابل ریسک نوسانات نرخ ارز مقاوم تر بوده و آن را بهتر مدیریت کنند. یعنی بجای اینکه دو کشور با یک نرخ در زمان حال معاملات خود را انجام دهند، با درنظر گرفتن یک نرخ متوسط و پرداختهای دوره ای ارز دو طرف معامله به مدیریت ریسک های ناشی از نوسانات نرخ ارز اقدام می کنند.

باید توجه داشت که در معامله به صورت سوآپ سه طرف معامله وجود دارد به این ترتیب که مشتری الف در یک تاریخ مشخص ۲۰۰۰ یورو مبلغ ۲۲۰۰ دلار از بانک ب در یک معامله نقدی خریداری می کند و مدیران مالی بانک ب برای حفظ سبد دارایی های ارزی خود باید دلار فروخته شده را برگردانند. برای این منظور بانک ب با انجام یک معامله سلف دلار با طرف سوم با نرخ معینی در یک سررسید مشخص دیگری مثلا چند ماه بعد آن را دنبال می کند. این محاسبات با نرخ های معین و به صورت یکجا انجام می شود.

به این صورت در این معامله بانک ب هم سود خود را که ناشی از فروش دلار است با پیش خرید آن بدست می آورد و در ضمن از ریسکی که ممکن است متوجه ارز موجود خود شود محافظت می کند.

بخش های تشکیل دهنده‌ سوآپ ارزی

۱. فروشنده سوآپ (swap seller) : فروشنده سوآپ ارزی یا خریدار حمایت، به فردی گفته می‌شود که نرخ شناور از مبلغ قرارداد را دریافت کرده و پس از آن بازده‌ کل از مبلغ قرارداد را به طرف مقابل قرارداد پرداخت می‌کند.

۲. شخص مرجع : تعهد مرجع یا شخص مرجع، فردی است که ابزار پرداخت بدهی را فراهم میکند که میتواند صادرکننده وام، دولت، شرکت یا یک شخص حقیقی باشد.

۳. خریدار سوآپ (swap buyer) : نام های دیگر آن سرمایه‌گذار یا فروشنده حمایت می‌باشد که با دریافت کل بازده مبلغ قرارداد، نرخی شناور از قرارداد را به طرف مقابل پرداخت می‌کند.

۴. دارایی پایه : موضوع قرارداد سواپ ارزی می‌باشد که شامل وام و ورقه قرضه با ریسک اعتباری است.

۵. صرف سوآپ (swap premium) : پرداخت‌های انجام شده به وسیله‌ی فروشنده سوآپ می‌باشد که به آن "پایه صرف" می‌گویند، همچنین به پرداخت‌های انجام شده به وسیله‌ی خریدار حمایت، "پایه حمایت" می‌گویند.

ریسک های سرمایه گذاری را بشناسید

واژه لاتین ریسک که در زبان فارسی، از آن به مفهوم خطر نام برده می‌شود، یکی از بنیادی‌‌ترین مفاهیم دنیای پول و تجارت است. در ادامه قصد داریم ریسک های سرمایه گذاری را بیان کنیم.

به بیان ساده، مفهوم ریسک به معنی زیان احتمالی نهفته در هر نوع سرمایه‌گذاری است. با ورود به دنیای معامله‌گری، اجتناب از ریسک غیرممکن می‌باشد و به منظور انجام محاسبات منطقی و سرمایه‌گذاری هوشمندانه‌تر، باید همیشه درصد مشخصی برای ریسک در نظر بگیریم.

برخی افراد به اشتباه گمان می‌کنند که ریسک صرفاً به معنی نوسانات بازار یا حرکات قمارگونه برخی معامله‌گران می‌باشد؛ در حالی که ریسک در اصلی ترین وجه خود، به عدم قطعیت اشاره می‌کند.

اهمیت تعیین ریسک

به همین جهت تمام کسانی که با تجارت سر و کار دارند، باید توجه ویژه‌ای به آن داشته و مفهوم ریسک را به خوبی درک کنند زیرا، در غیر این صورت عواقب خطرناکی در انتظارشان خواهد بود.

ریسک در دارایی‌های مختلف و همچنین برای مدیریت سرمایه‌های خرد و کلان، شامل مؤلفه‌های گسترده و متفاوتی می‌باشد اما، تمرکز مطلب فعلی بر توضیح مسائل مرتبط با ریسک برای سرمایه گذاران حقیقی در بازار سهام است.

در واقع بسیاری باور دارند؛ به دلیل ماهیت بازار سرمایه که به طور ذاتی با پول و سفته بازی سر و کار دارد؛ درک عمیق این مفهوم، یکی از الزامات اساسی معامله‌گری موفقیت آمیز در این بازار است.

انواع ریسک در بازار سهام

ریسک به انواع و اقسام مختلفی تقسیم می‌شود که ریسک‌های بازار مالی را می‌توان در دو دسته سیستماتیک و غیرسیتماتیک تقسیم بندی نمود.

ریسک سیستماتیک

مربوط به وقایع کلان اقتصادی و تحولات سیاسی بوده و مرتبط با صنعت یا شرکت خاصی نیست. بارزترین ویژگی این نوع از ریسک، غیر قابل پیش بینی بودن آن است زیرا مربوط به رخدادهای مهم و بزرگ در سطح کشور یا جهان می‌باشد که عموماً نتایج و تأثیرات نهایی این امور قابل پیش‌بینی و محاسبه نیستند.

معامله‌گران باید با درنظر داشتن رویکردهای تدافعی مشخص، همیشه آمادگی رویایی با چنین اتفاقاتی را داشته باشند، چون وقوع آن‌ها در هر لحظه محتمل بوده و شدت و ضعف اثرات ناشی از این بحران‌ها نیز مشخص نیست. از نمونه‌های ریسک سیستماتیک، می‌توان به تغییرات نرخ بهره، اثرات تورم، تحریم‌های بین المللی، جنگ و… اشاره نمود.

ریسک غیر سیستماتیک

ناشی از رخدادهای داخلی بازار سهام نظیر شرایط صنعت، وضعیت کلی شرکت، تحرکات سهامداران عمده و… بوده و تا حد زیادی به واسطه دانش تحلیل بازار قابلیت پیش بینی دارد. در واقع می توان گفت، این اتفاقات با صنعت یا شرکت خاصی مرتبط بوده و معمولاً کل بازار را تحت تأثیر قرار نمی‌دهند.

طی سال‌های اخیر برخی از صنایع خاص، نقش مهمی در تأمین نیازهای درآمدی کشور ایفا نموده‌اند و از همین روی سرمایه گذاران نسبت به اخبار و وقایع پیرامون این شرکت‌ها، تمرکز و حساسیت بالایی دارند.

کوچک‌ ترین تغییرات در شرایط فعالیت آن‌ها، از سوی فعالان بازار به دقت رصد شده و می‌تواند موجب نوسانات قیمتی شدید در ارزش سهام این شرکت‌ها شود.

از نمونه این مسائل، می‌توان به بحث تعیین نرخ خوراک شرکت‌های پتروشیمی در لوایح بودجه‌ای اشاره نمود که قیمت سهام گروه محصولات شیمیایی را به وضوح تحت الشعاع قرار می‌دهد.

تغییرات نرخ سوخت صنایع، قوانین مالیاتی شرکت‎ها، تعرفه‌های صادرات و واردات، ترکیب هیئت مدیره و… مثال‌هایی برای ریسک غیر سیتماتیک هستند.

ریسک نرخ سود (Interest rate risk)

اگر چند گزینه برای سرمایه‌گذاری داشته باشیم، این نوع ریسک مطرح می‌شود. به عنوان مثال سرمایه‌گذاری در سهام یا اوراق مشارکت. تفاوت نرخ سود این دو سرمایه‌گذاری می‌تواند ما را به یکی از دو گزینه که ریسک کمتری برای ما دارد، سوق دهد.

ریسک تورم (Inflation risk)

رشد نرخ تورم باعث می‌شود بر بازدهی سرمایه‌گذاری موثر است؛ زیرا بازدهی خالص از اختلاف بازدهی ناخالص و نرخ تورم حاصل می‌شود. به طور مثال اگر انتظار بازدهی ۵۰ درصدی داشته باشیم و نرخ تورم سالانه ۱۵ درصد داشته، در نهایت ۳۵ درصد بازدهی خواهیم داشت.

هرچه نرخ تورم افزایش یابد از میزان بازدهی ما در این حالت کاسته می‌شود. پس باید سرمایه‌گذاری انتخاب کنیم که بازدهی بیشتری داشته و در نهایت پس از کسر تورم، رضایت ما را فراهم کند. به این نوع ریسک که در اثر افزایش نرخ تورم به فرد تحمیل می‌شود، ریسک تورم می‌گویند.

ریسک مالی (Financial risk)

شرکت‌ها در صورت‌های مالی خود بخشی تحت عنوان، تسهیلات و تعهدات مالی دارند. هرچه تعهدات مالی شرکت و وام‌های دریافتی بیشتر باشد، توان شرکت جهت توسعه و گسترش و افزایش سوددهی کاهش می‌یابد.

به این نوع ریسک، ریسک مالی گفته می‌شود. بسیاری از سرمایه‌گذاران با لحاظ این نکته سهام شرکت‌ها را خریداری می‌کنند و از شرکت‌هایی که تعهدات مالی زیادی دارند به دلیل ریسک مالی فاصله گرفته و به سراغ گزینه‌های کم ریسک تر می‌روند.

ریسک نقدشوندگی (liquidity risk)

دارایی مطلوب، دارایی است که قدرت نقدشوندگی بالا دارد. اگر دارایی به راحتی فروش نرود، صاحب آن دارایی، با ریسک نقدشوندگی مواجه است. در مورد سهام نیز این ریسک وجود دارد. فرض کنید قصد دارید سهام شرکتی را در بازار به فروش برسانید ولی به دلیل عملکرد نامناسب شرکت، کسی سهام را نمی‌خرد.

در این حالت شما با ریسک نقد شوندگی مواجه هستید. هرچه سرعت خرید و فروش سهمی بیشتر باشد و معاملات آن را روان‌تر باشد این ریسک در آن کم رنگ‌تر است.

ریسک نرخ ارز (currency risk)

در مورد شرکت‌های واردات محور، ریسک نرخ ارز بسیار با اهمیت است. اگر شرکت مورد نظر شما، عمده مواد اولیه خود را وارد می‌کند، با رشد نرخ ارز، درگیر چالش ریسک نرخ ارز خواهد شد و هزینه زیادی را متحمل می‌شود.

با رشد هزینه‌ها، سود دهی شرکت کاسته شده و نتیجه نهایی، عدم رغبت سرمایه‌گذاران به خرید شرکت مذکور است. البته این ریسک، نوعی ریسک غیر سیتماتیک محسوب می‌شود که توسط شرکت‌ها قابل کنترل نیست.

ریسک تجاری

در ریسک تجاری به این موضوع توجه می‌شود که آیا شرکت قادر به فروش محصولات و تامین هزینه‌های عملیاتی خود است یا خیر؟ به عبارتی، ریسک تجاری کلیه هزینه‌های یک کسب و کار برای عملیاتی ماندن را در نظر می‌گیرد.

این هزینه‌ها شامل حقوق، هزینه تولید، اجاره تسهیلات، دفتر و هزینه‌های اداری می‌شود. سطح ریسک تجاری یک شرکت تحت تأثیر عواملی مانند هزینه کالاها، حاشیه سود، رقابت و سطح کلی تقاضا برای محصولات یا خدماتی است که می‌فروشد، می‌باشد.

ریسک اعتباری یا ریسک نکول

ریسک اعتباری یا نکول، ریسک عدم بازپرداخت سود یا اصل بدهی قلمداد می‌شود. این نوع ریسک برای سرمایه‌گذاران اوراق قرضه، نگران کننده است.

اوراق قرضه دولتی، کمترین میزان ریسک نکول و به همین ترتیب کمترین بازده را دارند. از طرف دیگر اوراق بهادار شرکت، دارای بالاترین میزان ریسک نکول و در نتیجه نرخ بهره بالاتر هستند.

ریسک کشور

ریسک کشور، به عدم توانایی یک کشور در پرداخت تعهدات مالی گفته می‌شود. در صورت بروز چنین ریسکی، به عملکرد سایر بخش‌های مالی کشور نیز صدمه وارد می‌شود.

آسیب سایر کشورهای در ارتباط با آن نیز محتمل است. این ریسک در غالب کشورهای در حال توسعه که کسری بودجه شدید دارند، رخ می‌دهد.

ریسک سیاسی

ریسک سیاسی زیرمجموعه ریسک سیستماتیک است. در این حالت، بی‌ثباتی سیاسی، جنگ، کنترل‌های نظامی، تغییر قوانین دولتی، روی تصمیم‌های سرمایه‌گذاری اثر می‌گذارد.

این نوع ریسک با عنوان ریسک ژئوپلیتیک نیز شناخته می‌شود. نکته‌ای که در مورد این ریسک وجود دارد، آن است که هر چه افق زمانی سرمایه‌گذاری طولانی‌تر شود، این ریسک بیشتر می‌شود.

جمع بندی

در این مقاله با تعریف ریسک آشنا شدیم. انواع مختلف ریسک از منظرهای منظور از ریسک اعتباری در سواپ چیست؟ مختلف را بررسی کردیم. همچنین با طبقه بندی پذیرش ریسک در افراد مختلف، آشنا شدیم.

به طور کلی، ریسک‌هایی که با آن مواجه هستیم؛ دو نوع قابل پویا و خالص هستند. ریسک‌های خالص عموماً زیان ده هستند و هدف ما صرفا کنترل ریسک‌های پویا است. به منظور کاهش زیان‌های ناشی از ریسک‌های سرمایه‌گذاری، چندین راه حل وجود دارد.

لازم به ذکر است که ما قادر نیستیم همه ریسک‌های سرمایه‌گذاری را مهار کنیم. بلکه با دانش و تجربه حاصل از مدیریت ریسک می‌توانیم آن را به سطح قابل تحملی کاهش دهیم. یکی از راه‌های کاهش ریسک سرمایه‌گذاری، سبد دارایی است.

در واقع با سرمایه‌گذاری در چند سهام، ریسک کلی سبد سهام کمتر از مجموع ریسک‌های تک‌ تک سهام خواهد شد. استفاده از تنوع بخشی این امکان را فراهم می‌کند که با کنار هم قراردادن دارایی‌های مالی متنوع ریسک کمتری را متحمل شویم.

استفاده از سهام مختلف در سبد سرمایه‌گذاری موجب کاهش ریسک غیرسیستماتیک می‌گردد. تنوع‌بخشی باید با دانش و تجربه کافی صورت بگیرد و در صورت امکان از متخصصین این امر بهره گرفته شود.

درحالی‌که اکثر متخصصان سرمایه‌گذاری موافق هستند که تنوع سازی نمی‌تواند در برابر ریسک آن‌ها را تضمین کند، می‌توان گفت تنوع سازی مهم‌ترین مؤلفه برای کمک به یک سرمایه‌گذار در رسیدن به اهداف مالی دوربرد است و این درحالی‌که ریسک مالی را به حداقل می‌رساند.

اگر می خواهید ریسک منطقی داشته باشید وآموزش دیده وارد دنیای کریپتو شوید می توانید در دوره های آموزشی ارز دیجیتال همیار کریپتو شرکت کنید.

قرارداد مبادله نکول اعتباری (CDS) چیست؟

اوراق مبادله نکول اعتباری یا Credit default swap (CDS) ابزار مشتقه مالی‌ای است که به واسطه آن سرمایه‌گذاران در بازار بدهی می‌توانند ریسک نکول بدهی را با سایر سرمایه‌گذاران مبادله کنند. برای مبادله ریسک نکول (یا کردیت دیفالت)، وام‌دهنده از یک سرمایه گذار که معمولا یک بانک بزرگ یا یک نهاد سرمایه‌گذاری بزرگ است، یک کردیت دیفالت خریداری می‌کند. با این کار، فروشنده CDS موافقت می‌کند تا در صورت عدم پرداخت بدهی توسط وام‌گیرنده، به وام‌دهنده بدهی را بازپرداخت کند. بسیاری از قرارداد های CDS از طریق یک پرداخت مداوم همانند پرداخت‌های معمولی در بیمه‌نامه‌ها انجام می‌شود. به این صورت که خریدار CDS به صورت ماهانه یا سالانه مبلغی را به فروشنده CDS می‌دهد تا به واسطه آن سرمایه‌گذاری خود را بیمه کند. معمولا، وام‌دهنده‌ای که در مورد عدم وصول بدهی یک وام‌گیرنده نگران است از یک CDS استفاده می‌کند تا ریسک آن را جبران کند یا به فرد دیگری منتقل کند.

اوراق مبادله نکول اعتباری چگونه عمل می‌کند؟

اوراق مبادله نکول اعتباری یک ابزار مشتق است که ریسک اعتباری اوراق با درآمد ثابت را تبادل می‌کند. این قرارداد می‌تواند شامل اوراق قرضه یا اوراق بهادار دیگر نیز باشد. اساسا هر کجا که یک وام‌گیرنده از یک وام‌دهنده وامی دریافت می‌کند، می‌تواند موضوع ایجاد یک CDS باشد. به عنوان مثال فرض کنید یک شرکت، اوراق قرضه‌ای به ارزش اسمی ۱۰۰ دلار و با سررسید ۱۰ ساله به خریداری بفروشد. در اینجا شرکت باید علاوه‌بر سودهای دوره‌ای که بر روی اوراق قرضه منظور می‌شوند، در پایان دوره ۱۰ ساله اصل پول یعنی ۱۰۰ دلار را به خریدار اوراق قرضه پرداخت کند. اما از آنجا که وام‌گیرنده نمی‌تواند ضمانت کند تا پایان دوره توانایی پرداخت اصل و فرع بدهی را خواهد داشت، ریسک نکول بدهی به خریدار اوراق قرضه منتقل خواهد شد. اینجا است که قراردادهای CDS وارد عمل می‌شوند.

قراردادهای کردیت دیفالت سواپ حداقل دارای سه طرف قرارداد می‌باشند:

• اولین طرف قرار داد موسسه‌ای است که وام می‌گیرد؛ به این طرف وام‌گیرنده نیز می‌گویند.
• وام دهنده طرف دوم قرارداد است که اگر تمامی طرف قرارداد موافق قرارداد باشند، خریدار CDS نیز خواهد بود.
• فروشنده CDS سومین طرف این قرارداد است. این طرف معمولا یک بانک بزرگ یا یک شرکت بیمه است که بدهی اصلی میان وام‌دهنده و وام‌گیرنده را ضمانت می‌کند.

اوراق بهادار بدهی معمولا زمان سررسید طولانی‌تری دارند که این ویژگی تخمین ریسک سرمایه‌گذاری را برای سرمایه‌گذاران دشوارتر می‌کند. به همین دلیل، قراردادهای نکول اعتباری یک روش بسیار رایج برای مدیریت ریسک هستند. خریدار CDS هزینه قرارداد را تا زمان موعد این قرارداد به فروشنده پرداخت می‌کند. در عوض، فروشنده موافقت می‌کند که در زمان سررسید، ارزش بدهی به همراه تمامی کوپن‌های آن را در زمان مقرر (در صورتی که وام‌گیرنده بدهی خود را پرداخت نکند یا رویداد اعتباری دیگری را تجربه کند) برداخت کند.

رویداد اعتباری محرکی است که موجب می‌شود خریدار کریدت دیفالت، قرارداد را فسخ و تسویه کند. بر سر اینکه چه چیز یک رویداد اعتباری محسوب می‌شود، در زمان معامله توافق صورت می‌گیرد. رویدادهای اعتباری بخشی منظور از ریسک اعتباری در سواپ چیست؟ از قرارداد هستند. اکثریت CDSهای تک نام که ساده‌ترین نوع CDS است، رویدادهای اعتباری زیر را به عنوان رویداد اعتباری خود در نظر می‌گیرند:

قراردادهای مبادله نکول اعتباری در فرابورس معامله می‌شوند. این بدین معنی است که غیراستاندارد هستند و اعتبار آنها در توسط بروکرهای حاضر در بورس رسمی تایید نشده است. این بدان دلیل است که این قراردادها پیچیده و اغلب سفارشی‌سازی شده هستند به این معنا که یک فرم استاندارد برای تمام قراردادهای CDS وجود ندارد. همچنین سفته‌بازی زیادی در بازار CDS وجود دارد و سرمایه‌گذاران در صورتی که تصور کنند می‌توانند از طریق معامله این قراردادها کسب سود کنند، به معامله آنها می‌پردازند.

نمودار: ترکیب مشتقات اعتباری (به میلیارد دلار)

قراردادهای مبادله نکول اعتباری به چه منظوری استفاده می‌شوند؟

مبادلات کردیت دیفالت اصولاً به دو منظور استفاده میشوند: پوشش ریسک و سفته بازی. سرمایه گذاران مبادلات نکول اعتباری را به منظور پوشش دادن ریسک می‌خرند تا سرمایه خود را دربرابر نکول اوراق قرضه‌ای که خریداری کرده‌اند بیمه کنند. طرف سوم قرارداد که صادر کننده CDS است، در ازای دریافت هزینه‌ای ریسک‌ها را بر عهده می‌کیرد. در مقابل می‌تواند با فروش CDSها کسب سود کند.

ملاحظات ویژه

اگرچه CDSها پرداخت اوراق بدهی را تا زمان سررسید تضمین می‌کنند، اما لزوما طول عمر اوراق را تا زمان سررسید پوشش نمی‌دهند. برای مثال، فرض کنید دو سال از دوره ده ساله اوراق بهادار که یک سرمایه گذار خریده است، می‌گذرد و او متوجه مشکلات اعتباری وام‌گیرنده می‌شود. در اینجا ممکن است صاحب اوراق قرضه یک CDS پنج ساله را خریداری ‌کند که از آن سرمایه‌گذاری تا سال هفتم، یعنی زمانی که سرمایه‌گذار باور دارد که ریسک نکول برطرف می‌شود، محافظت کند.

حتی سرمایه‌گذاران قادرند که به طور موثری طرف‌های قرارداد خود را تغییر دهند. برای مثال، اگر فروشنده یک CDS به این نتیجه برسد که وام‌گیرنده ریسک نکول بالایی دارد می‌تواند CDS خود را از موسسه‌ای دیگر بخرد یا قرارداد را به بانک دیگری بفروشد تا ریسک آن را جبران کند. زنجیره مالکیت یک CDS می‌تواند بسیار طولانی و بهم پیچیده شود که این مساله اندازه‌گیری حجم این بازار را دشوار می‌کند.

در اینجا نکته دیگری وجود دارد که باید در مورد CDSها به خاطر داشته باشید. اگر یک رویداد اعتباری اتفاق بیفتد، تسویه حساب قرارداد معمولا به صورت فیزیکی صورت می‌گیرد که از لحاظ تاریخی مرسوم‌ترین روش است با این حال پرداخت به صورت نقدی نیز انجام می‌شود. در تسویه فیزیکی، فروشنده CDS بخشی از یک اوراق قرضه را از خریدار دریافت می‌کند. اگرچه، از زمانی که هدف CDSها از پوشش ریسک به سفته بازی برای سود کردن تغییر یافت تسویه‌های نقدی بیشتر ترجیح داده می‌شوند. در این نوع از تسویه، فروشنده CDS مسئول پرداخت ضررهای خریدار است.

مهم: بازرس حسابداری ارزی آمریکا یک گزارش فصلی از مشتقات اعتباری ارائه میدهد. در گزارش دسامبر ۲۰۲۱، اندازه کل این بازار ۳.۹ تریلیون دلار اعلام شد که ۳.۶ تریلیون دلار آن مربوط به CDS است.

کاهش ریسک

قرارداد مبادله نکول اعتباری یک سیاست بیمه موثر در برابر عدم پرداخت اوراق بدهی است. خریدار CDS می‌تواند تمامی ریسک را با هزینه مشخصی با یک شرکت بیمه یا یک فروشنده CDS محول کند. با انجام این کار، خریدار حفاظت از اعتبار را دریافت می‌کند و فروشنده نیز شایستگی اعتباری اوراق بهادار را تضمین می‌کند. این مسئله یعنی اینکه اگر وام‌گیرنده بدهی خود را پرداخت نکند، خریدار باز هم می‌تواند ارزش اسمی تمامی بهره‌های پرداخت نشده را دریافت کند.

به یاد داشته باشید که در این روش ریسک اعتباری از میان نمی‌رود، بلکه به فروشنده CDS منتقل می‌شود. اگر وام‌گیرنده بدهی‌ها را پرداخت کند همه چیز به درستی پیش می‌رود. در اینجا خریدار CDS پولی را که بابت حفاظت از اوراق بدهی پرداخت کرده است، از دست می‌دهد. با این حال اگر CDS نخریده باشد و وام‌گیرنده بدهی را پرداخت نکند با ضرر بسیار بزرگ‌تری رو به رو خواهد شد. اگر دارنده اوراق بهادار به این نتیجه برسد که وام‌گیرنده توانایی پرداخت بدهی خود را ندارد، تقاضا برای CDSها افزایش خواهد یافت و در نتیجه هزینه‌ CDSها افزایش می‌یابند.

نکته: قرارداد مبادله نکول اعتباری مرسوم ترین نوع از مشتقات اعتباری هستند و می‌توانند شامل اوراق قرضه شهرداری، اوراق قرضه بازارهای نوظهور، اوراق با پشتوانه رهنی و اوراق قرضه شرکت‌های سهامی شوند.

نمونه‌هایی از قرارداد مبادله نکول اعتباری

این یک مثال فرضی است تا نشان دهیم که قرارداد مبادله نکول اعتباری چگونه عمل می‌کند. فرض کنید که یک CDS برای هر سه ماه ۱۰۰۰۰ دلار دریافت می‌کند تا یک اوراق قرضه ۱۰ میلیون دلاری را بیمه کند. پس از مدتی، شرکتی که در ابتدا CDS را فروخته است باور دارد که کیفیت اعتباری وام‌گیرنده بهبود یافته است پس پرداخت‌های CDS نیز بالا است. آن شرکت می‌تواند حق این پرداخت‌ها را به خریدار دیگری بفروشد و بالقوه از این معامله سود کسب کند. همچنین ریسک‌های آتی را به فرد دیگری محول کند.

از طرف دیگر، فرض کنید که یک سرمایه‌گذار به این نتیجه رسیده است که شرکت الف ممکن است بدهی‌های خود را پرداخت نکند. سرمایه‌گذار می‌تواند از بانکی که پرداخت بدهی توسط شرکت الف را تضمین کرده است CDS مربوط به بدهی شرکت الف را خریداری کند. توجه داشته باشید که خریدار CDS لزوما کسی که به شرکت الف وام داده است، نباید باشد. ممکن است که همسایه شما بیکار شده باشد و بدانید که نمی‌تواند بدهی مربوط به وام مسکن خود را بازپرداخت کند، در اینجا شما می‌توانید به بانک رفته و یک CDS مبتنی بر وام مسکن همسایه خود دریافت کنید و در صورت نکول همسایه، پرداخت‌های مربوط به وام مسکن وی را از بانک طلب کنید.

اگر وام دهنده الف، یک وام به وام گیرنده ب با رتبه اعتباری متوسط ارائه دهد، وام دهنده الف می‌تواند کیفیت وام خود را با خرید CDS افزایش دهد. در اینجا ریسک از بین نرفته است اما بخشی از ریسک به ارائه دهنده CDS منتقل شده است.

رکود بزرگ

قراردادهای مبادله نکول اعتباری نقشی اساسی در بحران مالی بازی کردند که سرانجام به رکود بزرگ منجر شد. یکی از دلایل اصلی این بحران بزرگ به این خاطر بود که فروشندگان CDS نیز همزمان با وام‌گیرندگان در پرداخت بدهی‌ها نکول کردند. فروشندگان CDS از جمله موسسات لمان برادرز، براسترنز و AIG همگی در تعهدات CDS خود نکول کردند.منظور از ریسک اعتباری در سواپ چیست؟

بحران مالی منطقه یورو

قراردادهای مبادله نکول اعتباری به صورت گسترده در اروپا در دوره بحران مالی اروپا داد و ستد می‌شد. در سپتامبر ۲۰۱۱، سرمایه گذاران دریافتند که دولت یونان به احتمال صددرصد بدهی‌های خود را نکول خواهد کرد. بسیاری از صندوق‌های پوشش ریسک به خاطر ترس از عدم پرداخت بدهی‌های این کشور از CDS ها استفاده کردند.

سخن پایانی

قراردادهای مبادله نکول اعتباری، یکی از مهم‌ترین روش‌ها برای پوشش ریسک اوراق قرضه با درآمد ثابت است. با گسترش سریع بازار بدهی، پوشش ریسک اوراق بدهی بسیار مهم شده است. از طرفی فضای بسیار متلاطم اقتصاد جهانی باعث شده است که پوشش ریسک این بدهی‌ها از اهمیت بسیار بالاتری برخوردار شود. با این حال، خود CDSها و فروشندگان آنها توانایی پوشش ریسک‌های خود را ندارند. سرمایه‌گذاران بر روی اوراق بدهی می‌توانند به راحتی با خرید CDS خود را بیمه کنند اما فروشندگان CDS چگونه بیمه شوند؟ در سال ۲۰۰۸ شاهد آن بودیم که فروشندگان CDS نتوانستند خود را به خوبی بیمه کنند و سقوط لمان برادرز بحران مالی را در سراسر جهان سرمایه‌داری گسترش داد. هیچ بعید نیست که یکبار دیگر شاهد چنین رخدادی باشیم.

جهت پیگیری اخبار، مقالات آموزشی و تحلیل‌های فارکس و بازارهای جهانی به کانال تلگرامی UtoFX بپیوندید.