ابزاری برای پوشش ریسک (هِج)

ابزارهای پوشش ریسک

سیدحسن حسینی دانشجوی دکترای فاینانس قبل از پرداختن به راه‌اندازی بورس ارز لازم است سوالاتی را با خودمان مرور کنیم. هدف از راه‌اندازی بورس ارز چیست؟ اگر هدف مدیریت عرضه و تقاضا است، آیا بورس ارز می‌تواند آن را مدیریت کند؟ نقش بانک مرکزی در این مسیر چیست؟ چه کسانی مصرف‌کننده ارز در کشور هستند؟ آیا واردات همه کالاها نیاز به ارز دولتی دارد؟ آیا کالاهایی که در ایران توان تولید دارد، باید برای آن ارز دولتی پرداخت شود؟ بحران‌های بورس ارز را چه کسی مدیریت خواهد کرد؟ مدیریت وجوه و تسویه با چه ابزاری صورت می‌گیرد؟

ارز بخشی تخصصی است و موجب به وجود آمدن فارکس شده است که دارای معاملات تریلیون دلاری در یک روز است. در ایران به دلیل بازار مالی توسعه نیافته و تورم‌هایی که مصرف‌کننده با آن مواجه است و همچنین برای جلوگیری از پایین آمدن ارزش ریال، بسیاری از افراد سرمایه‌های کوچک خود را به ارز تبدیل می‌کنند تا به ‌این ترتیب از تورم عقب نمانده و به نوعی پوشش ریسک (Hedging) نیز داشته باشند. در این میان عملا ارز ابزاری برای سفته‌بازی شده است. در نهایت مصرف‌کننده واقعی که همان تولید‌کننده است ارز را به مبلغ گرانی دریافت می‌کند. عمده مصرف‌کنندگان ارز یا بازار تقاضا عبارتند از: تولیدکنندگان، وارد‌کنندگان مواد اولیه، وارد‌کنندگان داروهای اساسی، مسافران، سرمایه‌گذاران خارجی که باید سود سرمایه‌گذاری خارجی را به ارز مورد نظر به کشور سرمایه‌گذار برگردانند. همچنین دانشجویان نیز جهت حضور در همایش‌های بین‌المللی یا چاپ مقاله از دیگر مصرف‌کنندگان آن محسوب می‌شوند. عمده بازیگران ارز هم عبارتند از: صرافان ارزی، دلالان ارزی، صرافان وابسته به بانک‌ها، شرکت‌هایی که صادرات محصولات دارند و دریافتی‌های آنها بر اساس ارز است. در این میان یکی از نگرانی‌های سرمایه‌گذاران خارجی در ایران، نبود ابزارهای مشتقه ارزی پوشش ریسک نرخ ارز است. چنانچه این موضوع عملا حل شود، می‌تواند سرمایه‌گذاران خارجی زیادی را برای سرمایه‌گذاری در کشور جذب کند. از طرفی شرکت‌هایی هستند که نیاز به مواد اولیه در یک دوره زمانی آتی دارند و لازم است پیش‌خرید ارز داشته باشند. برای اینگونه موارد لازم است بانک مرکزی با همراهی خزانه‌داری ارزی بانک‌ها و شبکه کارگزاری‌های بانکی خارج از کشور برای این گونه نیازهای خاص، برنامه‌ریزی داشته باشد.

در این راستا بازار ابزار مشتقه را می‌توان به دو بازار معاملات در بانک (Over the counter Derivatives ) و در بورس (Exchange –Traded Derivatives)تقسیم کرد؛ ابزارهایی از قبیل معاملات سلف (Forward Transactions )آتی (Future Transactions)سوآپ (Swap) و اختیار (Option)و قراردادهای سلف نرخ بهره (Forward Rate Agreement) هر یک به نوعی پوشش ارز محسوب می‌شوند.به این ترتیب یک معامله‌گر باید مجوز انجام معامله با بانک مورد نظر را داشته ابزاری برای پوشش ریسک (هِج) باشد و قبل از ارتباط با آن بانک، خط اعتباری آن بانک را کنترل و میزان خط اعتباری برای انجام آن معامله کافی باشد.

به نظر می‌رسد بورس ارز نمی‌تواند این خلاها را جبران کند و در همه جای دنیا این وظیفه به عهده بانک مرکزی است ولی در عین حال ساختار ویژه توزیع ارز در بین مصرف‌کنندگان نیز باید تجدید نظر شود. به‌عنوان مثال بسیاری از واردکنندگان کالاهای غیرضروری ارز مبادله‌ای دریافت می‌کنند و عملا ارز از بخشی که نیاز به ارز دارد، به بخشی که نیاز ندارد، انتقال می‌یابد. در عین حال زمانی که کالا به دست مصرف‌کننده می‌رسد، همچنان کالا برای او گران تمام شده است. بنابراین راه‌اندازی بورس ارز نمی‌تواند به شکاف‌های موجود در بازار پاسخ دهد. اگر هدف از راه‌اندازی بورس ارز، مدیریت ارز است لازم است ما به زنجیره ارز در کشورمان توجه داشته باشیم؛ برای واردات هر محصولی وزارت صنعت، معدن و تجارت باید نسبت به ثبت سفارش، سپس درخواست ثبت آماری در بانک‌ها انجام می‌شود. بانک‌ها بر اساس ثبت سفارشی که در وزارت صنعت، معدن و تجارت انجام شده است، عمل می‌‌کنند. اینکه سبد ارزی ما محدود است و باید بتوانیم آن را به‌صورت حرفه‌ای مدیریت کنیم، موضوع اصلی است. در این راستا سامانه نظارت ارز (سنا) از سوی بانک مرکزی راه‌اندازی شد و توانست تا حدودی بازار را مدیریت کند.

در این راستا بانک مرکزی باید بتواند مسیرهای خروج ارز برای موارد غیرضروری را مسدود کند. به‌عنوان مثال در تامین مالی پروژه‌ها، هزینه تسهیلات دریافتی باید با ارز به بانک وام دهنده پرداخت شود. حال اگر در این مسیر، پروژه با تاخیر یا سوءمدیریت انجام شود، مجددا هزینه پروژه گرانتر می‌شود و هزینه‌های بیشتری به ارز به بانک تسهیلات‌دهنده پرداخت می‌شود. در این میان مشاهده می‌شود مدیران پروژه دقت لازم و کافی را برای به انجام رساندن پروژه در مدت زمان مقرر انجام نمی‌دهند، به علت اینکه می‌دانند هزینه پروژه قبلا از طرف دولت تضمین شده و در بودجه سنواتی پیش‌بینی شده است. مقوله ارز بسیار پیچیده است. در جهان امروز برخی بانک‌های پیشرفته با ۷۵ ارز مختلف تسویه انجام می‌دهند و مدیریت آن از نوع گرفتن پوزیشن، تصمیم‌گیری درخصوص ابزارهای مشتقه از جمله قراردادهای فوروارد یا آپشن، سوآپ‌های ارزی و . مقوله تخصصی است که بانک مرکزی و خزانه‌داری بانک‌ها از عهده آن برمی‌آیند.

در همه ادارات خزانه‌داری ارزی بانک‌ها، پست‌هایی از قبیل مدیریت وجوه، گروه معاملات ارزی، گروه حسابداری مالی و عملیات ارزی، گروه حوالجات ارزی، گروه تسویه و پشتیبانی، دایره آمار و تعهدات ارزی و سایر پست‌ها از سوی جوانان نخبه و بااستعداد کشورمان انجام می‌شود، جوانانی که تجربه سال‌های گذشته بزرگان ارزی را در آستین دارند و توانستند در توسعه اقتصادی کشور نقش مهمی در دوران مختلف ایفا کنند. موضوع تطبیق ( Compliance) قوانین مبارزه با پولشویی در کشورهای دیگر حتی برای مبالغ کمتر در حد ۲ هزار دلار منجر به بستن حساب‌ها، محکوم شدن فرد به زندان و سایر موارد را در پی خواهد داشت.

امیدوارم بتوانیم از ابزارهایی که داریم و مدت‌های زیادی توانسته است پس از آزمون و خطا جواب خود را پس دهد، استفاده صحیح داشته باشیم. به عقیده نگارنده بانک مرکزی و بخش تخصصی بانک‌ها که خزانه‌داری ارزی و امور بین‌الملل است به راحتی می‌توانند مدیریت ارز را انجام دهند. فقط کافی است ارز از بخش‌ها و کالاهایی که نیاز ندارند، حذف و به بخش‌های مورد نیاز تزریق شود. این تصمیم جسورانه نیاز به یاری و همکاری همه بخش‌های دولتی دارد تا از واردات کالاهای غیرضروری جلوگیری شود.بانک مرکزی باید با ثبات‌بخشی به اقتصاد تورم را کنترل کند. به نظر می‌رسد در حوزه سیاست‌گذاری حوزه ارزی لازم است به بانک مرکزی و به بخش‌های تخصصی آن کمک کنیم تا منجر به توسعه اقتصادی کشور شود.

«اختیار معامله» ابزار پوشش ریسک

مشاور سازمان بورس و اوراق بهادار تشریح کرد؛

«اختیار معامله» ابزار پوشش ریسک

درست است که اختیار معامله ابزار پوشش ریسک محسوب می شود، اما اگر فقط به دید سرمایه گذاری وارد آن شویم به شدت ابزارهای پرریسکی به حساب می آید. این ابزارها چون گردش مالی دارد، ابزار سرمایه گذاری است و روی گردش بازار ما تاثیر می گذارد.

تنوع بخشیدن با ابزارهای مالی می تواند در مهار تورم و هدایت بهینه منابع مالی سرگردان به بخش های زیربنایی اقتصاد کشور تاثیرگذار باشد. علاوه بر این با توجه به نبود ابزارهای مالی کافی در بازار سرمایه ایران طی سال های گذشته و به ویژه کمبود ابزارهای لازم جهت کاهش ریسک موجود،شورای بورس اوراق بهادار در دولت یازدهم اقدام به تصویب معاملات اوراق اختیار کرده است اما از آنجا که اوراق اختیار در بورس اوراق بهادار تهران سابقه ای ندارد، ایجاد و استفاده از آن به فرهنگ سازی بین سهامداران نیازمند است.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه (سنا) به نقل از شادا ، اختیار معامله، اوراق بهاداری است که به دارنده آن حق خرید یا فروش یک دارایی خاص را در قیمت معین و در تاریخ مشخص یا قبل از آن اعطا می کند. اختیار معامله به عنوان یکی از اوراق بهادار «اشتقاقی» (اوراق بهادار مشتق شده یا اشتقاقی اوراقی هستند که ارزش آنها بستگی به ارزش یک دارایی دیگر دارد) شناخته می شود. اختیار معامله، قراردادی است بین دو گروه(یک خریدار و یک فروشنده)به طوری که خریدار از فروشنده اختیار معامله، حق خرید یا فروش یک سهم را در یک قیمت معین خریداری می کند. در جزییات این امکان جدید در بازار مالی کشور با مسلم پیمانی مشاور سازمان بورس و اوراق بهادار به گفت و گو نشستیم که در ذیل می آید:

به عنوان سوال نخست، اختیار معامله چیست و چه مزیت هایی دارد؟

ابزارهای مالی به سه دسته کلی تقسیم می شود. یک سری از ابزارهای مالی، ابزار مالکیت است، مانند سهام که نشان می دهد شما مالک بخشی از یک شرکت هستید و سهام آن را دارید. مالکی هستید که می توانید در مدیریت آن شرکت دخالت کنید و در منافع شرکت هم سهیم هستید. نوع دیگری از ابزارهای مالی نشان می دهد که شرکت، دولت یا شهرداری ها مبلغی به شما مانند اوراق مشارکت بدهکار است. اوراق اختیار معامله یا آپشن به عنوان دسته سومی جزو ابزارهای مالی قرار گرفته است که با عنوان اوراق مشتقه شناسایی می شود که انواع مختلفی دارد مانند اوراق آتی، قرارداد آتی، قراردادهای تاخت معامله اما پر کاربرد ترین و معمول ترین آنها اوراق اختیار معامله است. به طوری که می توانیم بگوییم که اوراق اختیار معامله جزو دسته سوم ابزارهای مالی محسوب می شود و جزو ابزارهای پر طرفدار مالی نیز به حساب می آید؛ یکی از مزیت های اختیار معامله نگاه سرمایه گذاری به این ابزار است؛ به طوری که امروز خریداری و بعد به قیمت بالاتر فروخته شود. از دیگر مزیت های اختیار معامله مدیریت ریسک آن است و به اصطلاح سهام را پوشش ریسک می دهد. یکی دیگر از مزیت های اختیار معامله این است که دارنده آن سهام اختیار دارد که سهام را بفروشد. از مدل های دیگر اختیار معامله، می توان به اختیار خرید اشاره کرد.

⏮این ابزار روی بازار سرمایه و معاملات بورسی چه تاثیری دارد؟

↩ ️ اختیار معامله ابزار جدیدی در بازار مالی محسوب می شود. سعی کردیم برای توسعه و پیشرفت آن اقداماتی صورت گیرد. به عنوان نمونه در اوراق اختیار معامله مبتنی بر کالا، فقط روی سکه و در بخش شرکت ها، اختیار معامله در شرکت ملی مس ایران، ایران خودرو و فولاد مبارکه اجرایی شده است. چراکه این ابزار در بازار مالی ایران ابزار جدید محسوب می شود و بازار باید با کاربرد آن آشنایی پیدا کند و دوم اینکه این ابزار، ابزار ریسکی برای سرمایه گذاری محسوب می شود و جزو ابزارهای اهرمی محسوب می شود. اگر با محدودیت حرکت نمی کردیم، ممکن بود برخی افراد که آشنایی با این ابزار ندارند، یک دفعه و بی محابا به این معامله ورود کنند و زیان های هنگفتی را متحمل شوند. چون سطح سود و زیان آن به دلیل خاصیت اهرمی، نوسانات بالایی دارد. درست است که اختیار معامله ابزار پوشش ریسک محسوب می شود، اما اگر فقط به دید سرمایه گذاری وارد آن شویم به شدت ابزارهای پرریسکی به حساب می آید. این ابزارها چون گردش مالی دارد، ابزار سرمایه گذاری است و روی گردش بازار ما تاثیر می گذارد. به عنوان نمونه در بازارهای دنیا ابزارهای مشتقه چندین و چند برابر ارزش معاملات نسبت به ابزارهای سودآوری دارد. نکته سومی در ابزارهای مشتقه، کارایی این ابزار در بازار است. به زبان ساده می توان گفت که ابزارهای مشتقه به منصفانه شدن قیمت دارایی های پایه کمک می کند.

ابزار پوشش ریسک

یک کارشناس بازار سرمایه گفت: بورس کالا بستری است که با بهره گیری از مقررات و همچنین ابزارهای مالی، ریسک‌های مبادلاتی را کاهش می دهد تا خریدار و فروشنده با اطمینان خاطر بیشتری دست به انجام معامله بزنند که این کاهش ریسک به تسهیل تامین مواد اولیه و رونق کسب و کارها کمک می کند.

مدیرعامل بورس انرژی مطرح کرد:

جزئیات راه‌اندازی قراردادهای آتی انرژی

مدیرعامل بورس انرژی ایران با اشاره به این که یکی از مطالبات دیرینه وزارت نفت راه‌اندازی بازار آتی بود، گفت: بازار آتی به تولیدکنندگان و خریداران این امکان را می‌دهد که در معاملات حامل‌های انرژی از مزایای این بازار مانند پوشش ریسک و شاخص‌سازی قیمت استفاده کنند، هم‌چنین موجب می‌شود که سرمایه‌گذاران جدیدی نیز وارد بازار سرمایه شوند.

عضو شورای عالی بورس مطرح کرد؛

راه اندازی قرارداد آتی مس، رویدادی بزرگ و مثبت در بازار سرمایه

میرفیض فلاح شمس عضو شورای عالی بورس با مثبت ارزیابی کردن راه اندازی قراردادهای آتی مس در بورس کالا گفت: معاملات آتی مس کاتد به عنوان رویدادی مثبت و جذاب، هفته آینده راه اندازی می شود که از اثرات مثبت این معاملات می توان به کشف روزانه و بهتر قیمت مس به همراه امکان پوشش ریسک قیمتی برای فعالان بازار این محصول اشاره کرد.

قیمت طلا این هفته محک می‌خورد

بازار طلا ممکن است هفته جاری با یک آزمون واقعی یعنی حفظ سطح ۱۷۰۰ دلار روبرو شود و این آزمون برای قیمت طلا که در طول سال ۲۰۲۱ عمدتا بالای این سطح بوده است، حیاتی خواهد بود.

شبکه انبارداری از مسیر بازار سرمایه توسعه می یابد؛

بورس کالای ایران در لاین معاملات جهانی

وقتی به گزارش های بین المللی در بازار کامودیتی ها مراجعه می کنیم، همواره در کنار قیمت محصولات، موجودی انبار آن محصولات نیز خودنمایی می کند برای مثال در گزارش بررسی قیمت مس در بورس فلزات لندن، بدون شک میزان موجودی مس در انبارهای بورس لندن نیز ذکر می شود که تغییر این موجودی بر رفتار سرمایه گذاران و تحلیل قیمت ها اثر ویژه ای دارد؛ این رویکرد از چند سال قبل در بورس کالای ایران نیز پیگیری شده که قرار است روند پذیرش انبارها و ورود کالاهای جدید به این شیوه معاملاتی سرعت گیرد تا به عبارتی نظام و شبکه انبارداری کشور دچار تحولی مثبت شود.

روند کاهشی طلا از سرگرفته شد

قیمت طلا در معاملات روز سه شنبه بازار جهانی که سرمایه گذاران در آستانه نشست بانک مرکزی آمریکا محتاط بودند، کاهش پیدا کرد.

سقوط قیمت طلا به قعر یک ماهه

قیمت طلا در معاملات روز دوشنبه بازار جهانی تحت تاثیر قوی شدن ارزش دلار به پایین ترین حد پنج هفته اخیر نزول کرد.

کالاخبر گزارش می دهد؛

نقش مهم بورس کالا در قانون «جهش تولید مسکن»

رییس مجلس شورای اسلامی‌ در نامه‌ای به رییس‌جمهور، قانون جهش تولید مسکن را ابلاغ کرد که ماده ۱۳ این قانون به تامین مصالح ساختمانی از طریق بورس کالا، پوشش خطرپذیری (ریسک) ساخت مسکن، امکان پیش خرید و سایر ابزارهای پوشش خطرپذیری خرید مصالح ساختمانی (صرفاً فولاد و سیمان) در بورس کالا اشاره شده است.

با توجه به تایید طرح جهش تولید مسکن از سوی شورای نگهبان؛

پوشش ریسک ساخت مسکن به زودی در بورس کالا اجرایی می‌شود/ فولاد و سیمان در راه ابزارهای مالی

سخنگوی شورای نگهبان به تازگی از تصویب نهایی طرح جهش تولید مسکن از سوی شورای نگهبان خبر داده است که با توجه به تبصره ماده (۱۴) این قانون، باید وزارت امور اقتصادی و دارایی به منظور پوشش ریسک ساخت مسکن امکان پیش خرید و سایر ابزارهای پوشش ریسک خرید مصالح ساختمانی (صرفا فولاد و سیمان) را در بورس کالای ایران فراهم کند؛ این رویداد به معنای ورود گام به گام فولاد و سیمان کشور به بازار ابزارهای مالی بورس کالا است.

رئیس مجلس شورای اسلامی:

مجلس مصمم به حمایت از بازار سرمایه است

رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به بررسی وضعیت بازار سرمایه در جلسه غیرعلنی امروز گفت به زودی شاهد تحول در حوزه بورس خواهیم بود.

یک کارشناس بازار سرمایه عنوان کرد؛

مقابله با ریسک و بحران اقتصادی با بهره گیری از ابزارهای مالی بورس کالا

همواره تولید کنندگان و فعالان اقتصادی به دنبال کاهش ریسک هایی هستند که تجارت آن ها را با بحران مواجه می سازد. خصوصا با وجود تلاطم های ارزی و نوسانات شدید قیمتی این ریسک ها افزایش یافته و حتی می تواند چرخ تولید را متوقف سازد. از این رو ابزارهای مالی پوشش ریسک می تواند به یاری صاحبان صنایع آمده و به بسیاری از مشکلات در راستای برنامه ریزی تولید پایان دهد؛ این در حالیست که برخلاف اقتصاد دنیا، این ابزارها آنطور که باید و شاید در ایران مورد استفاده قرار نمی گیرند.

سه کارشناس بازار سرمایه مطرح کردند؛

کشف پریمیوم روشی مطلوب برای مهار ریسک تولیدکنندگان در آینده

در روزهایی که شاهد تغییرات سریع قیمتی در بازار کالاها هستیم، پوشش ریسک های قیمتی یکی از مهم ترین نیازهای هر واحد تولیدی است. نیازی که این روزها به مدد طراحی ابزارهای نوین مالی در بازار سرمایه و بورس های کالایی به خوبی امکان پاسخگویی دارد. ابزارهایی همچون قراردادهای بلندمدت شامل کشف پریمیوم و معاملات تسویه چند مرحله ای و نیز قراردادهای مشتقه که ابزارهای پوشش ریسک به شمار می روند می توانند در این زمینه به فعالان حوزه تولید کمک بسزایی کنند. البته با وجود آنکه بسترهای لازم برای استفاده از این ابزارها در بورس کالا فراهم شده، اما هنوز شاهد استقبال پرشور تولیدکنندگان از این قبیل معاملات نیستیم که به اعتقاد کارشناسان به زودی بهره گیری از ابزارهای پوشش ریسک به خصوص از سوی شرکت های بزرک با اقبال روبه رو می شود.

کارشناس بازار سرمایه مطرح کرد؛

بیمه بخش تولید به کمک قرارداد کشف پریمیوم در بورس کالا

مدیر واحد کالا و انرژی شرکت کارگزاری سرمایه و دانش از امکان بیمه خریدار و فروشنده کالا در مقابل التهابات احتمالی در آینده بازارها به کمک قراردادهای بلندمدت سخن گفت و مزایای معاملات کشف پریمیوم را برای بخش تولید تشریح کرد.

در گفت و گو با معامله گر بازارهای کالایی بررسی شد؛

فعالان صنعت چگونه در برابر نوسانات قیمتی بیمه شوند؟

یک معامله گر بازارهای کالایی با بیان اینکه نبود چشم اندازی روشن نسبت به فعالیت های اقتصادی یکی از معضلات فعلی فعالان صنعت و تولیدکنندگان است، گفت: در دنیا ابزارهای مالی وجود دارد که شرکت های فروشنده و خریدار مواد اولیه و واسطه ای با استفاده از این ابزارها، خود را در برابر نوسانات قیمتی و اطمینان از خرید و فروش محصولاتشان بیمه می کنند، در بورس کالای ایران نیز قراردادی به نام کشف پریمیوم وجود دارد که امکان بیمه معامله گران در برابر نوسانات قیمتی را فراهم کرده است.

کارشناس بازار سرمایه مطرح کرد؛

غلبه بر ریسک‌های اقتصادی کرونا با قرارداد کشف پریمیوم

خریدار وفروشنده زمان انعقاد قرارداد کشف پریمیوم در بورس کالا، برای معامله حجم مشخصی از یک کالای استاندارد براساس یک قیمت مبنا به توافق می‌رسند و قیمت نهایی معامله با کشف پریمیوم در زمان معامله نهایی، تعیین می‌شود؛ به این ترتیب این قرارداد در مواقع بحرانی و پر ریسک همچون شرایط فعلی ناشی از شیوع ویروس کرونا به تولیدکنندگان و مصرف کنندگان اطمینان خاطر می دهد.

مصطفی امیدقائمی از تلنگر کرونا به واحدهای تولیدی می گوید؛

"کشف پریمیوم" ابزاری مناسب برای پوشش ریسک

تجربه نوسانات قیمت کامودیتی ها به خصوص در حوزه نفت و پتروشیمی تحت تاثیر شیوع ویروس کرونا نشان داد که زمان استفاده هرچه بیشتر از ابزارهای مالی نوین فرارسیده است و شرکت های تولیدکننده و مصرف کننده باید برای بیمه کردن خود در مقابل این نوسان قیمتی و ریسک هاش ناشی از آن به سمت استفاده از این ابزارها حرکت کنند؛ یکی از ابزارهای مالی کارآمد در این زمینه، قرارداد کشف پریمیوم در بورس کالاست.

کارگزار باسابقه بورس بررسی کرد؛

نقش پررنگ بورس کالا در تحقق «جهش تولید»

محمودرضا الهی فرد از کارگزاران با سابقه بازار سرمایه است که در گفت و گو با «کالاخبر»، نقش بورس کالا در تحقق شعار سال ۹۹ یعنی «ابزاری برای پوشش ریسک (هِج) جهش تولید» را بررسی می کند. الهی فرد معتقد است که توسعه ابزارهای مالی بورس کالا بر پایه محصولات جدید با هدف پوشش ریسک های قیمتی و ایجاد اطمینان از آینده بازارها به همراه نگاه کارشناسی به حوزه قیمت کالاها می تواند زمینه ساز جهش تولید در سال ۹۹ باشد.

مدیر عامل کارگزاری مبین سرمایه عنوان کرد:

پوشش ریسک بیشتر در گرو ابزارهای مالی جدید

بازار سرمایه ایران اقتباسی از بورس های بین المللی است بنابراین هر چه ابزارها کامل تر باشد عمق بازار بیشتر و پوشش ریسک بهتری صورت می گیرد.

پاپی زاده با اشاره به کارکردهای بازار آتی بورس کالا مطرح کرد؛

امکان فروش محصول کشاورزان قبل از برداشت

عباس پاپی زاده عضو کمیسیون کشاورزی مجلس اسلامی می گوید که با توجه به شرایط اقتصاد کشور و اوضاع سخت بسیاری از فعالان اقتصادی به خصوص کشاورزان، یکی از اقداماتی که باید در بخش کشاورزی اجرایی شده و موجب اعتمادسازی شود، بهره گیری از قراردادهای آتی بورس کالاست.

عضو کمیسیون کشاورزی مجلس مطرح کرد؛

کاهش ریسک قیمتی محصولات کشاورزی به کمک قراردادهای آتی

بازار آتی بورس نیم نگاهی روشن در شرایط بحرانی برای مدیریت عرضه کالا و محصولات است. به طوری که کارشناسان باور دارند که قراردادهای آتی یکی از مهم‌ترین ابزارهایی است که بورس‌های کالایی جهت کمک به مدیریت ریسک ناشی از نوسانات قیمتی در اختیار فعالان بازارهای کالایی قرار می‌دهند.

کارشناس ارشد بازار سرمایه:

نوسان قیمت با وجود بازار آتی دیگر دغدغه صنایع نخواهد بود

یک کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه صنایع مختلف می توانند از ابزارهای مالی بورس کالا به خصوص قراردادهای آتی به منظور پوشش ریسک های قیمتی استفاده کنند، گفت: اگر تولیدکنندگان بزرگ در بخش فلزات و پتروشیمی به سمت استفاده از معاملات آتی روی بیاروند، دیگر نوسان قیمت کالاها دغدغه آن ها نخواهد بود به طوریکه آن ها با ورود به معاملات آتی، نوسانات غیرمترقبه قیمت یک کالا را پوشش داده و ریسک خود را مدیریت می کنند.

کمیته فقهی سازمان بورس موافقت کرد؛

امکان توسعه قرارداد آتی در بازار سرمایه بر پایه اسناد خزانه اسلامی

دبیر کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار، جزئیات جلسه اخیر این کمیته درباره پوشش ریسک نوسانات نرخ سود را تشریح کرد.

بورس کالا و اقتصاد (۴)

«مدیریت ریسک قیمت» کارکرد دوم معاملات آتی

پس از بررسی ادبیات موجود در بازارهای مالی دنیا، ٦ کارکرد بالقوه قراردادهای آتی کالا شناسایی شدند. سه کارکرد نخست را می توان کارکردهای اصلی نامید که معاملات آتی کالا انجام می دهند: کشف قیمت، مدیریت ریسک قیمت (پوشش ریسک یا هجینگ) و مکانی برای سرمایه گذاری. کالاخبر در این شماره از سری گزارش های «بورس کالا و اقتصاد» کارکرد دوم معاملات آتی یعنی مدیریت ریسک را مورد بررسی قرار داده ایم.

یک هفته تا عرضه قرارداد کشف پریمیوم قیر در بورس کالا؛

امکان پوشش ریسک مصرف کنندگان قیر فراهم شد

تنها یک هفته تا عرضه ۱۲ قرارداد کشف پریمیوم قیر ۶۰۷۰ نفت جی در بورس کالا باقی مانده و مصرف کنندگان قیر می توانند با ورود به این معاملات تا حدود زیادی ریسک خود در ماه های آینده را پوشش دهند.

مدیرعامل بورس‌کالای ایران مطرح کرد؛

نیاز اقتصاد به بهره گیری از ابزارهای پوشش ریسک بازار سرمایه

مدیرعامل بورس کالای ایران گفت: نوسانات سال ۹۷ موجب شد که نیاز اقتصاد به ابزارهای پوشش ریسک بازار سرمایه از جمله ابزارهای مشتقه بیش از گذشته احساس شود.

دبیر کل جامعه صنعت کفش ایران مطرح کرد؛

بورس کالا درصدد پوشش ریسک های تجاری صنایع کوچک

علی لشکری، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران و دبیر کل جامعه صنعت کفش ایران عنوان کرد: نگاه بورس کالا به عنوان بستری شفاف برای مبادله کالاها، توسعه گرایانه است به این معنا که این بورس درصدد بوده تا با تنوع بخشی به ابزارهای مالی نوین، حتی صنایع کوچک نیز بتوانند ریسک های تجاری خود ناشی از نوسانات قیمت و کمبود مواد در آینده را پوشش دهند.

مدیرعامل صندوق ضمانت صادرات ایران خبر داد؛

امکان پوشش ریسک‌های صادرکنندگان با همکاری بورس کالا

مدیرعامل صندوق ضمانت صادرات ایران گفت: پوشش ریسک‌های صادرکنندگان و ایجاد ظرفیت سازی برای تسهیل تجارت خارجی از نقش های اصلی صندوق ضمانت صادرات است که قصد داریم با برگزاری نشست های مشترک با بورس کالای ایران، امکان پوشش ریسک‌های صادرکنندگان با بهره گیری از ابزارهای مالی بورس کالا را بررسی کنیم.

در گفتگو با دو مقام مسئول تشریح شد؛

امکان پوشش ریسک تجار ایران و عراق با ساز و کار بورس کالا

«روابط تجاری، اقتصادی ایران و عراق که حدود ۱۲ میلیارد دلار است، می تواند با تلاش دوجانبه در آینده نزدیک به ۲۰ میلیارد دلار برسد.» این گفته حسن روحانی، رییس جمهوری کشورمان در نشست خبری مشترک با با برهم صالح، رئیس جمهور جدید عراق است. کارشناسان نیز همواره از جذابیت بالا و فرصت ناب ایران برای سرمایه گذاری در عراق تاکید دارند که مناسبات تجاری دیرینه میان دو کشور، توسعه این روابط را هموارتر می کند.

ایالات متحده آمریکا چگونه از کشاورزان خود حمایت می‌کند؟

وزارت کشاورزی آمریکا در قالب ۸ برنامه مستقل گسترده، با بودجه‌ سالیانه بالغ‌بر ۲۰ میلیارد دلار به کشاورزان خود کمک می‌کند تا آنان بتوانند علاوه بر خودکفایی در تولید محصولات کشاورزی، سهم عمده‌ای در تجارت جهانی داشته باشند.

یوسفیان ملا:

سرمایه های سرگردان را به ابزارهای مالی هدایت کنیم/ پوشش ریسک نوسانات قیمت‌ها با ابزارهای بورس کالا

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس گفت: وقتی اقتصاد به دلیل مسائل مختلف با نوسانات همراه است و امکان برنامه ریزی و پیش بینی قیمت کالاها برای تولیدکنندگان و مصرف کنندگان دشوار است، شاهد رفتارهایی در اقتصاد هستیم که عده ای به منظور جلوگیری از زیان خود در آینده انجام می دهند این درحالی است که استفاده از ابزارهای نوین مالی قادر است تا ریسک نوسانات قیمت در آینده را به شیوه ای مطلوب پوشش دهد.

ابزار جدیدی برای پوشش ریسک در بازار سرمایه

رئیس سازمان بورس گفت:افزایش نظارت و ثبات بازار، منفعت سرمایه گذاران چه هنگام رشد و چه در زمان افت، نقش بیمه برای سهم ها، افزایش سطح تحلیل در بازار، رشد بازار و تامین مالی، توسعه دانش مالی از مزایای اصلی این ابزار است.

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین شاپور محمدی در مراسم رونمایی از معاملات اختیار معامله بازار سرمایه با قدردانی و تشکر از مدیران ارشد ارکان بازار سرمایه، ضمن تبریک میلاد پیامبر اسلام (ص) و امام صادق (ع)، گفت: امروز به برکت این میلادها شاهد رونمایی معاملات اختیار خرید پس از نیم قرن فعالیت بورس در کشور هستیم.

رییس سازمان بورس ادامه داد: در گذشته کارهای بسیار خوبی انجام و تلاش های گسترده ای صورت گرفته بود و به همین دلیل باید قدردان زحمات گذشتگان نیز باشیم.

سخنگوی سازمان بورس با بیان اینکه معاملات آتی سکه، اختیار تبعی و مواردی از این دست پیش از این اجرایی شده بود ادامه داد: بازار سرمایه از فضای پویا و به روزی برخوردار است در نتیجه همواره ابزارهای نوینی برای آن طراحی شده است.

محمدی با اشاره به معاملات اختیار معامله گفت: برای اجرایی شدن این ابزار جدید زحمات زیادی کشیده شده است. در عین حال، بورس کالا، فرابورس، شرکت مدیریت فناوری بورس و سید احمد عراقچی معاون اجرایی سازمان، برای عملیاتی شدن این ابزار تلاش زیادی انجام داده اند.

رییس سازمان بورس با اشاره به اینکه از امروز اختیار خرید سکه عملیاتی خواهد شد، تصریح کرد: این فرآیند در آینده شامل سایر کالا ها نیز خواهد بود.

سخنگوی سازمان بورس با اشاره به اینکه در آینده اختیار فروش نیز به عنوان یک ابزار جدید عملیاتی خواهد شد، اظهار داشت: اختیار خرید یک فرصت استثنایی برای سرمایه گذاران ایجاد می کند و پوشش ریسک سرمایه گذاری را به همراه دارد که می تواند به عنوان یک اهرم عمل کند.

محمدی با بیان اینکه این ابزار، افزایش نظارت بر بازار سرمایه و افزایش ثبات آن را برعهده دارد گفت: سرمایه گذاران می توانند از اختیار خرید از فرصت های رو به بالا استفاده و همچنین از اختیار فروش در زمان تعدیل بهره برداری کنند. اختیار خرید و فروش مانند بیمه سرمایه گذاری است و نتیجه آن ثبات بخشی به بازار سرمایه و حرکت منطقی آن خواهد بود.

به گفته سخنگوی سازمان بورس این ابزار در توسعه بازار سرمایه و روند تامین مالی نقش بسزایی ایفا خواهد کرد و توسعه دانش مالی را به همراه دارد.

رییس سازمان بورس ابراز داشت: زمانی که معاملات آتی سکه شروع شد برخی به آن با تردید نگاه می کردند اما امروز معاملات آتی سکه با سایر موارد قابل عرضه در بورس کالا برابری میکند. وی ابراز امیدواری کرد معاملات اختیار نیز به همان سو حرکت کند

سخنگوی سازمان بورس با تاکید بر اینکه اگر طراحی ابزارها با برنامه ریزی انجام شود، سودآور خواهد بود خاطرنشان شد: اختیار خرید و فروش در سایر بازارهای مالی دنیا انجام می شود اما در داخل کشور با وجود کمبود امکانات به بهترین شکل انجام شد علاوه بر این از آنجا که دانش فنی فعالان بازارسرمایه بالارفته است فعالان بازار به راحتی می توانند بین این ابزارها ارتباط برقرار کرده و بازار را به تعادل برسانند ؛به این ترتیب راه اندازی معاملات آپشن فرصت بزرگی برای شرکتهای سرمایه گذاری و صندوق هاست است تا در چهارچوب استراتژی خود بتوانند سودهای بیشتری کسب کنند.

رییس سازمان بورس گفت: ارائه‌ مدل بلک-شولز در سال ۱۹۷۳، معادلات دیفرانسیل را بیش از پیش در زمینه‌ی اقتصاد مورد توجه قرار داد که حتی جایزه نوبل به این مدل اهدا شد؛ این مدل توانسته بازار مشتقات توسعه یافته ای را برپا کند که در همین راستا وقتی قراردادهای مشتقه راه اندازی شد با عنوان " معادله دیفرانسیلی که دنیا را تغییر داد" شهرت گرفت.

شاپور محمدی ادامه داد: اختیار خرید با مدل اروپایی طراحی شده و در حال انجام است و در آینده اختیار فروش نیر به آن اضافه خواهد شد و با کمی تاخیر در بورس انرژی نیز عملیاتی می شود.

سخنگوی سازمان بورس با اشاره به اینکه این ابزار تعادل، شفافیت، کارآمدی و افزایش عمق تحلیل بازار سرمایه را بر عهده دارد، گفت: پوشش ریسک و سودآوری برای سرمایه گذار از اصول مهم است و از آنجا که ابزار اختیار خرید هر دو اصل را پوشش می دهد، یک ابزار مهم شناخته شده و فرصت بزرگی برای صندوق های سرمایه گذاری و شرکت ها محسوب می شود.

وی ادامه داد: اختیار خرید بازده شرکت ها و صندوق های سرمایه گذاری را بالاتر می برد. در حال حاضر برای آن نسبت یک به یک تعریف شده اما در آینده می تواند از چند اختیار تشکیل شود.

رییس سازمان بورس ضمن قدردانی از کمیته فقهی تاکید کرد: در طراحی همه ابزارها از جمله اختیار خرید ضوابط شرعی رعایت شده. سود زمانی برای ما ارزش دارد که منطبق با شرع و شریعت باشد، در غیر اینصورت فاقد ارزش است.

وی در پایان از طراحی و عملیاتی شدن ابزارهای جدید دیگر خبر داد و عنوان کرد: ابزارهای جدید و کارآمد دیگری در راه است که به سرعت تکمیل می شود و نهادهای آن نیز در حال شکل گیری است.

محمدی تصریح کرد: تقویت بازار گردانی و افزایش شفافیت آن از دیگر برنامه های مهم در حال اجرا است و در آینده دورتر نیز قراردادهای آتی سبد سهام عملیاتی خواهد شد.

ابزارهای مالی؛ بازوی دولت در تنظيم بازارها

بر اساس گزارش سنا از این مراسم حامد سلطانی نژاد مدیرعامل بورس کالای ایران در مراسم رونمايی از معاملات اختيار معامله در بازار سرمايه گفت: دور از ذهن نيست كه روزي دولت با استفاده از ابزارهاي مالي بورس كالا به شيوه اي مدرن، بازارها را تنظيم كند اتفاقي كه امروز در بورس هاي كالايي آمريكا، آرژانتين و برزيل روي مي دهد.

وی افزود: کلیه بورس ها به ویژه بورس های کالایی باید به مرجعی برای قیمت ها تبدیل شوند و امروزه کشور ما در بسیاری از کالاها دارای مزیت تولید است و پتانسیل تبدیل شدن ایران به مرجع قیمتی در منطقه وجود دارد؛ در این بین بورس کالای ایران در صدد نقش آفرینی بیشتر در حوزه صادرات و تاثیرگذاری در بازارهای منطقه ای است تا ایران از کانال بورس کالا بتواند به مرجع قیمتی برخی کالاها تبدیل شود.

به گفته سلطانی نژاد برای اینکه به مرجعیت قیمتی دست پیدا کنیم، چند فاکتور لازم است که بالا بودن عمق بازار، نقد شوندگی، تناوب و استمرار عرضه و همچنین داشتن ابزارهای مالی از الزمات تبدیل شدن به مرجع قیمتی است که امروز شاهد راه اندازی معاملات آپشن در بازار سرمایه هستیم.

مدیرعامل بورس کالای ایران افزود: در بررسی تاریخچه بورس های کالایی مشاهده می کنیم که عده ای دور هم جمع شدند به معاملات نقدی سرو سامان دادند، اما بعد به این فکر افتادند که در مورد آینده نیز تصمیماتی بگیرند، در حقیقت این تفکر آینده منشا راه اندازی معاملات سلف و فوروارد بود.

وی ادامه داد: در معاملات سلف نیز از آنجا که معامله گر باید کل پول را پرداخت می کرد، هزینه انجام معاملات بالا بود به این ترتیب تصمیم گرفته شد تا به جای پرداخت کل پول، بخشی از پول صرف معامله شود و از این رو ابزارهای مالی همچون آپشن و فیوچرز راه اندازی شدند.

به گفته مدیرعامل بورس کالای ایران، در واقع زمانی می توانیم ادعا کنیم که بازاری برای فعالان سودمند است که بتواند نوسانات آینده را پوشش دهد و مدیریت کند؛ در اینجا ابزار های مالی می توانند در تنظیم بازار نقش بسزایی ایفا کنند و برای فعالان اقتصادی جذاب باشند.

تنظیم بازار از طریق ابزارهای مالی

سلطانی نژاد با بیان اینکه اقتصاد ایران کالا محور است، افزود: در حال حاضر مشاهده می کنیم زمانی که بهای نهاده های دامی افزایش پیدا می کند به دنبال آن قیمت فرآورده های آن نیز گران می شود، اما اگر برای این رشد قیمت ابزارهای کنترل کننده و پوشش دهنده نوسان قیمت داشته باشم، سیاست گذاران به راحتی می توانند بازار را مدیریت کنند.

مدیرعامل بورس کالای ایران اظهار داشت: در حال حاضر در بورس کالایی همچون برزیل، آرژانتین و آمریکا از ابزارهای مالی برای تنظیم بازار استفاده می کنند که دور از ذهن نيست كه روزي دولت با استفاده از ابزارهاي مالي بورس كالا به شيوه اي مدرن، بازارها را تنظيم كند.

وی به سابقه معاملات مشتقه در بورس کالای ایران اشاره کرد و گفت: در سال 87 بازار آتی سکه و بعد از آن بازار آتی تک سهم در بازار سرمایه راه اندازی شد اما در ابتدا هیچ کس تصور نمی کرد که تا به امروز ارزش معاملات آتی سکه در بورس کالابه بیش از 124 هزار میلیارد تومان برسد که رقمی قابل توجه است.

سلطانی نژاد ادامه داد: همچنین تصمیم گرفتیم برای دارا بودن از یک بازار نقدی برای سرمایه گذاران در بازارهای مالی آتی و آپشن، یک بازار نقد مستمر ایجاد شود که بر همین اساس در پایان سال 94 گواهی سپرده سکه راه اندازی کردیم که البته این روند در محصولات کشاورزی از جمله ذرت نیز در دستور کار است.

به گفته مدیرعامل بورس کالای ایران، بورس کالا این آمادگی را دارد که ظرف مدت کوتاهی، توسعه قراردادهای آپشن را در دستور کار قرار دهد و با توجه به بستری که در بورس کالا وجود دارد، معاملات آنلاین آپشن را نیز راه اندازی کنیم.

انعقاد بیش از 2500 قرارداد اختیار معامله خرید سکه

براساس این گزارش، با استقبال چشمگیر معامله گران، در پی راه اندازی معاملات قراردادهای اختیار معامله، طی دو روز آغازین این معاملات بالغ بر 2 هزار و 506 قرارداد اختیار خرید سکه طلا در بورس کالای ایران منعقد شد. بر اساس این گزارش، طی روزهای چهارشنبه و پنجشنبه 24 و 25 آذر ماه با مشارکت 28 شرکت کارگزاری، معامله گران توانستند 2 هزار و 506 قرارداد اختیار خرید سکه طلا را به ارزش بیش از 28.6 میلیارد ریال در بورس کالا داد و ستد کنند.

اوراق اختیار معامله، جذاب ترین ابزار مشتقه

معاون نظارت بر بورس ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار، در مراسم رونمایی از معاملات اختیار معامله در بازار سرمایه با اشاره به لزوم توسعه بازار بدهی، اظهار داشت: توسعه ابزارهای بازار بدهی شامل اوراق اجاره، مرابحه، سفارش ساخت، اسناد خزانه اسلامی، اوراق رهنی، سلف موازی استاندارد در طی چند سال گذشته سبب ارتقا و رشد بازار بدهی شد و امروز شاهد گسترش این بازار با تنوع مناسبی از ابزارها هستیم.

عضو هیات مدیره و معاون نظارت بر بورس ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار در مراسم رونمایی از معاملات اختیار معامله در بازار سرمایه گفت: با تنوع اوراق اختیار معامله، سرمایه گذاران می توانند با ترکیب این اوراق، استراتژی های معاملاتی جذابی را در پیش گیرند. بر اساس پیش بینی های خود از آینده موقعیت های مختلفی بر ابزارهای گوناگون بگیرند و حالات پیچیده ای برای عایدات خود تعیین کنند و این تنها بخش کوچکی از دنیای بزرگی است که ما امروز به آن پا نهاده ایم.

حسن امیری، عضو هیات مدیره و معاون نظارت بر بورس ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار، در مراسم رونمایی از معاملات اختیار معامله در بازار سرمایه گفت: نظام اقتصادی کشور به دو بخش واقعی و مالی تقسیم می‌شود و بر اساس این تقسیم بندی کلی بازار سرمایه یکی از اجزای اصلی سیستم مالی اقتصاد محسوب می‌شود.

وی با اشاره به کارکرد اصلی اوراق اختیار معامله گفت: کارکرد این بازار مانند تمامی بازارهای دیگر، فراهم کردن بستر و زیرساخت مناسب جهت تلاقی و تعادل عرضه و تقاضاست. بدین جهت و به منظور پاسخگویی به نیازهای گوناگون فعالان در بازار سرمایه نیاز به ابزارهای مالی متنوع و با کارکردهای مختلف وجود دارد.

وی افزود: نوع خاصی از ابزارها که قابلیت کاربرد و عملیاتی شدن در تمامی بازارهای مالی را دارد، انواع ابزارهای مالی مشتقه است که به صورت گسترده در بازارهای جهانی مورد استفاده قرار گرفته و بر مبنای نوع دارایی تقسیم بندی شده اند: ابزارهای مشتقه بر پایه ارزهای خارجی، ابزارهای مشتقه بر پایه نرخ سود (بهره)، ابزارهای مشتقه بر پایه کالا و ابزارهای مشتقه بر پایه سهام.

معاون نظارت بر بورس ها و ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار، این گام را آغازی بر معاملات اوراق اختیار خواند و تاکید کرد: آنچه امروز شاهد آن هستیم تنها آغاز راه بلندی است که در پیش داریم. اکنون تنها معاملات اوراق اختیار معامله را شاهدیم. این امر، موضوعی کوتاه مدت است و در آینده ای بسیار نزدیک معاملات اختیار فروش نیز آغاز می شود.

وی افزود: امروز تنها اوراق اختیار معامله اروپایی را داریم ولی در آینده ای نه چندان دور اوراق امریکایی و انواع دیگر اوراق را خواهیم داشت.

صدور مصوبه فروش استقراضی سهام

حسن قالیباف اصل، مدیرعامل شرکت بورس تهران در مراسم رونمایی از معاملات اختیار معامله در بازار سرمایه، خبر از صدور مصوبه فروش استقراضی سهام از سوی کمیته فقهی داد.

مدیرعامل شرکت بورس تهران در تشریح کارکردهای اوراق اختیار معامله گفت: این ابزار در کنار سایر ابزارها به توسعه بازار سرمایه کمک می کند.

حسن قالیباف اصل در این مراسم ضمن اشاره به انواع ابزارهای متنوع از جمله صکوک، مشارکت و مرابحه در بازار سرمایه اظهار داشت: این ابزارها می تواند پاسخگوی انواع سلیقه های ناشر و سرمایه گذار باشد.

به گفته سخنگوی شرکت بورس تهران برای توسعه بازار سرمایه باید ابزارها توسعه یابند.

وی در تسریع روند راه اندازی اوراق اختیار گفت: این پروژه از سال 1387 در بازار سرمایه کلید خورد و تقریبا یک دهه زمان برد تا این فرایند تکمیل شود.

مدیرعامل شرکت بورس ادامه داد: در سال 1387 کمیته فقهی مصوبه این اوراق را منتشر کرد و در سال 1390 پس از تهیه دستورالعمل توسط شرکت بورس به سازمان بورس پیشنهاد و تصویب شد. البته دستورالعمل اولیه اخیرا با اصلاحاتی مواجه شده است و امروز شاهد راه اندازی معاملات این اوراق هستیم.

وی با اشاره به اینکه در حوزه اوراق مشتقه به ویژه اختیار که جزو ابزار پیچیده است بحث نرم افزاری مطرح بود، بیان کرد: همین موضوع سبب زمان بر شدن پروژه شد و پس از ورود رییس جدید سازمان بورس این موضوع با جدیت بیشتری پیگیری شد. حمایت های دکتر محمدی سرعت پیشرفت پروژه را افزایش داد و امروز شاهد آغاز این معاملات در بازار هستیم.

قالیباف به تفاوت مهم کشور ما با سایر کشورها در راه اندازی فرایندها اشاره کرد و گفت: معمولا در سایر کشورها از ابتدا تا انتهای یک پروژه به شرکت بین المللی متخصص واگذار می شود؛ اما در کشور ما به سبب تحریم های سال های اخیر، همه مسوولان برای راه اندازی این بازار تلاش کردند.

این مقام مسوول در ادامه به ذکر نکاتی درباره این بازار پرداخت و اظهار داشت: آپشن آغاز یک راه طولانی است. این اوراق با نمونه ساده ای که اختیار خرید است راه اندازی شده و فعلا استراتژی پیچیده ای ندارد؛ به مرور زمان فعالان با این ابزار آشنا می شوند و با توسعه نرم افزاری و دانشی، این بازار به سمت تکمیل حرکت می کند.

وی با تاکید بر اینکه این ابزار در حال حاضر بر روی سهام معامله می شود، اظهار امیدواری کرد: امید می رود به زودی بازار سرمایه شاهد راه اندازی اوراق اختیار فروش نیز باشد.

قالیباف اصل از صدور مجوز کمیته فقهی برای معامله اوراق اختیار بر سبد سهام نیز خبر داد و تصریح کرد: بحث های فروش استقراضی نیز گام دیگری در تکمیل و توسعه این بازار است که کمیته فقهی مجوز آن را صادر کرده است.

وی با اشاره به اینکه با چنین ابزارهایی ریسک سیستماتیک مدیریت می شود، گفت: این بازار به نقدشوندگی، کارایی و تعمق بازار کمک می کند.

مدیرعامل شرکت بورس تهران آپشن را یک ابزار بیمه و اهرم دانست و خاطر ابزاری برای پوشش ریسک (هِج) نشان کرد: هر ابزار جدیدی که به بازار سرمایه اضافه می شود به کارکردهای کل اقتصاد و بازارهای مالی کشور کمک می کند و سبب عمق بخشی به سایر بازارها می شود.

وی با تاکید بر اینکه بازار مشتقه ویژگی هایی دارد که بازار نقد از آن بی بهره است، گفت: در بازار مشتقه سرمایه گذار در شرایط نزولی می تواند سود کسب کند و در بازار رو به بالا، ریسک هایش را مدیریت کند.

به گفته سخنگوی شرکت بورس اوراق بهادار تهران در بازار نقد اگر سرمایه گذاری به نقدینگی خود نیاز داشته باشد، مجبور است سهم ارزنده اش را بفروشد و با این کار باعث سرکوب قیمت سهم می شود. اما چون بازار مشتقه انتظارات را نشان می دهد با چنین مشکلاتی مواجه نیست؛ به همین دلیل بازار مشتقه بیشتر از بازار نقد می تواند ارزش ذاتی را نشان بدهد و به توانمندی بازار سرمایه در کشف قیمت و نقدشوندگی کمک کند.

به گفته قالیباف در بازارهای کشور ما قابلیت پیش بینی برخی متغیرها مثل ساختار نرخ بهره وجود ندارد اما با راه اندازی بازار مشتقه این کارکردها نیز اجرایی می شود.

مدیرعامل شرکت بورس تهران در خاتمه اظهار داشت: توسعه این ابزارها به توسعه دانش نیز کمک می کند و دانشگاه ها از این به بعد می توانند فعال تر در این بحث شرکت کنند و در بحث افشای این ابزار در ترازنامه ها، صورت های مالی و استانداردها آموزش های لازم را انجام دهند.

پوشش ریسک یا هج چیست؟

پوشش ریسک یا همان هج (Hedge)، نوعی استراتژی معاملاتی برای کاهش ریسک است. به این ترتیب که یک سرمایه گذاری پوششی، ریسک ناشی از تغییرات نامطلوب قیمت در یک سرمایه‌گذاری را خنثی می‌کند.

پوشش کامل ریسک از این نوع استراتژی، در دارایی‌های مختلف به ندرت اتفاق می‌افتد و آن زمانی است که دارایی های پوششی، همبستگی معکوس 100% درصدی با سرمایه‌گذاری اصلی داشته باشند. در این صورت اگر ارزش سرمایه‌گذاری اصلی کاهش یابد، ارزش دارایی پوششی افزایش می‌یابد. به این ترتیب ریسک کل در معاملات ما کاهش یافته و ارزش دارایی‌هایمان هم حفظ شده است.

موارد استفاده پوشش ریسک یا هج (Hedge)

استفاده از استراتژی هج (Hedge) در معاملات، مثل استفاده از بیمه است. درصورتی ‌می‌توانید از بیمه سرقت خودرو پول بگیرید که خودروی شما سرقت شده باشد. پس ضرر سرقت خودروی شما با بیمه سرقت پوشش داده شده است.

این استراتژی معمولا در شرایطی از بازار مورد استفاده قرار می‌گیرد که روند بازار مبهم باشد و باعث نگرانی سرمایه‌گذاران شده باشد.

استراتژی هج (Hedge) در مارجین

بازار مشتقات مثل آتی و بازارهای دوطرفه (دارای مارجین و لوریج) ابزار خوبی برای استفاده از استراتژی پوشش ریسک یا هج (Hedge) در دارایی است. در بازار مارجین‌ به این ترتیب عمل می‌کنیم که ابتدا بدون درنظر گرفتن روند اصلی، دو معامله هم‌زمان روی یک قیمت، اما در دو جهت مخالف باز می‌کنیم. یعنی یکی خرید و دیگری فروش.

در این حالت سود یک معامله با ضرر در معامله دیگر جبران خواهد شد. به‌عبارتی دیگر ما نه سود می‌کنیم و نه ضرر.

بعد از مشخص شدن جهت روند اصلی، معامله جهت مخالف را با کمی ضرر خارج شده و به معامله دیگر اجازه می‌دهیم با روند پیشروی کند. به این ترتیب، برآیند کل معاملات شما سودآور خواهد بود.

استراتژی هج (Hedge) در بازار آتی

فرض کنید حامد در معاملات آپشن دارایی را به قیمت 100 تومان خریداری می‌کند. همچنین حامد با خرید اختیار فروش 80 تومانی برای سر رسید یکساله این سهم، ریسک خود را پوشش داده است. اگر سهم در تاریخ سر رسید بیشتر از قیمت توافقی معامله شود، حامد اختیار فروش خود را اعمال نمی‌کند و با قیمت بیشتری پول خود را نقد می‌کند.

اما اگر قیمت سهم در تاریخ سر رسید کمتر از قیمت توافقی باشد، اختیار فروش حامد مانند یک پوشش ریسک عمل کرده و از ضررهای بیشتر جلوگیری می‌کند. توجه داشته باشید که در این حالت و بدون معامله اختیار فروش، اگر قیمت‌ها کاهش یابد، سرمایه‌گذاری حامد با شکست مواجه می‌شود.