چگونه ریسک سرمایه‌گذاری‌های خود را مدیریت کنیم؟
دنیای اقتصاد : گروه بورس– : معمولا سرمایه‌گذاری با چشم‌پوشی از منافع کنونی به منظور دستیابی به رفاه بیشتر در آینده صورت می‌گیرد. در واقع، مقوله سرمایه‌گذاری (investment) با گستره و تنوع وسیعی روبه‌رو است. سرمایه‌گذاری در گواهی سپرده، اوراق قرضه، سهام عادی، صندوق مشترک سرمایه‌گذاری و… می‌تواند نمونه‌هایی از انواع سرمایه‌گذاری محسوب شود.
سرمایه‌گذاری، نیازمند مدیریت است زیرا دستیابی به ثروت سود ناشی از سرمایه‌گذاری از آنجا که با گذشت زمان ارتباط دارد، همواره با مقوله ای به نام مخاطره یا ریسک توام است.
از بین رشته‌های سرمایه‌گذاری گوناگون، مدیریت ریسک در بازار سهام بسیار پیچیده است. زیرا برای تصمیم‌گیری در بازار سرمایه موارد متعددی نقش و تاثیر خواهند داشت؛ از جمله اینکه چه نوع سهمی در چه زمانی، به چه قیمتی و به چه مقداری از کل سبد باید خریده و فروخته شود تا ریسک به حداقل رسیده و انتظار سود به حداکثر برسد.
از این رو، برای کاهش ریسک در بازار سرمایه، انتخاب ترکیب بهینه یا به تعبیر دقیق تر یک پرتفولیو که شامل سهام متنوع است، صورت می‌گیرد. بدیهی‌است درجه ریسک‌پذیری در سرمایه‌گذاران مختلف متفاوت بوده و سرمایه‌گذارانی که ریسک بالایی را می‌پذیرند، انتظار بازدهی بالایی را دارند و بالعکس سرمایه‌گذاران ریسک گریز با کاهش مخاطره ریسک کمتری را دریافت می‌کنند.
در گفت‌وگوی زیر که با محسن صادقی، از کارشناسان سازمان بورس اوراق بهادار صورت گرفته، جزئیات کامل از نحوه مدیریت ریسک در سرمایه‌گذاری‌های بورسی تشریح شده است.
تعریف شما از ریسک چیست؟
ریسک عبارت از احتمال بروز نتایج متفاوت با پیش‌بینی‌ها یا انتظارات است، به عبارتی ریسک به معنی انحراف «نتایج واقعی» از «نتایج مورد انتظار» است. بنابراین، در جایی که نتایج مورد انتظار یک پدیده به طور قطعی مشخص نباشد و همراه با احتمال باشد، با موقعیت ریسکی مواجه خواهیم بود. به ریسک‌های سیستماتیک در سرمایه‌گذاری عنوان مثال پیش‌بینی شخص این است که قیمت سهام X در روز آینده به 115 تومان برسد ولی اطمینان کامل ندارد و احتمال می‌دهد که دامنه انحراف آن 5 تومان باشد. بنابراین، این یک موقعیت ریسکی است، ریسک‌های سیستماتیک در سرمایه‌گذاری چون ممکن است فردا قیمت مورد انتظار (115 تومان) محقق نشود، بلکه قیمت بین 110 تومان و 120 تومان نوسان داشته باشد. بر این اساس، در موقعیت‌های ریسکی چند نتیجه ممکن وجود دارد که احتمال رخداد هر کدام نیز مشخص است.
بازار سهام در افواه عامه به بازار پرریسک شهرت یافته است. علت این تصور عمومی چیست؟
معمولا بازار سهام نسبت به سایر بازارها ریسک بیشتری دارد و نوسانات آن نیز شدیدتر است. چون در این بازار قیمت سهام بر اساس جریان‌های نقدی آتی پیش‌بینی می‌شود که مقدار و نیز زمان‌بندی آنها کاملا متغیر است و تعهدی برای پرداخت مبالغ مشخص، در زمان‌های معین برای آنها وجود ندارد. این موضوع را با بازار اوراق با درآمد ثابت مانند اوراق مشارکت مقایسه نمایید که تعهد مشخصی برای پرداخت مبالغ مشخصی در زمان‌های معینی وجود دارد و بنابراین، سرمایه‌گذار با دقت زیادی جریان‌های نقدی آینده و زمان‌بندی آنها را پیش‌بینی می‌کند. پس به دلیل اینکه قیمت‌های سهام مبتنی بر انتظارات آینده در مورد شرکت‌ها است دارای ریسک زیادی است. از طرفی، افق سرمایه‌گذاری در سهام طولانی است و هرچه افق سرمایه‌گذاری طولانی‌تر باشد، ریسک رویدادهای غیر منتظره بیشتر است.
در اصول مالی گفته می شود رابطه ریسک و بازده با یکدیگر مستقیم است. مفهوم این عبارت در عمل چیست؟
یکی از اصول اساسی مالی، بده بستان یا توازن بین ریسک و بازده است. هرچه ریسک یک فرصت سرمایه‌گذاری بیشتر باشد، بازده مورد انتظار آن نیز بالاتر خواهد بود. به عبارت بهتر هر چه ریسک یک فرصت سرمایه‌گذاری بیشتر باشد، باید سود مورد انتظار بالاتری داشته باشد تا سرمایه‌گذار را ترغیب به سرمایه‌گذاری نماید. اگر چنین نباشد تقاضا برای آن فرصت سرمایه‌گذاری کاهش می‌یابد و بازار خود به خود قیمت آن را کاهش می‌دهد تا برای سرمایه‌گذاران جذاب گردد. بنابراین رابطه تعادلی بین ریسک و بازده در بازار اجتناب‌ناپذیر است و خود به خود شکل می‌گیرد.
در بازار سهام چه ریسک‌هایی بر سرمایه‌گذاری مترتب است؟
ریسک بر اساس رویکردهای مختلفی تقسیم‌بندی می‌شود. یکی از دسته‌بندی‌های ریسک، بر اساس عامل ایجاد ریسک است که بعضی از موارد آنها عبارتند از:
• ریسک قدرت خرید (تورم): احتمال اینکه قدرت خرید ناشی از جریان‌های نقدی کسب شده در آینده متفاوت از میزان پیش بینی شده باشد. به عبارتی در اثر تورم، قدرت خرید پول تغییر پیدا کند.
• ریسک سیاسی: عبارت‌است از احتمال وقوع رخدادهای سیاسی که می‌تواند بر بازده یا ریسک فرصت‌های سرمایه‌گذاری تاثیرگذار باشد و باعث نوسان قیمت‌های سهام شود.
• ریسک نرخ سود: همواره این احتمال ریسک‌های سیستماتیک در سرمایه‌گذاری وجود دارد که در اثر تصمیمات بانک مرکزی و یا سایر عوامل، نرخ سود در اقتصاد تغییر کند و باعث تغییر قیمت‌ها شود.
• ریسک نرخ ارز: احتمال نوسان نرخ ارز و تغییر ارزش پول ملی در برابر سایر ارزها که می‌تواند میزان جریان‌های نقدی واقعی را تغییر دهد.
تفاوت ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک چیست؟
ریسک بر اساس اینکه خاص یک سهام باشد و یا بر روی عموم سهام تاثیرگذار باشد به دو نوع سیستماتیک و غیر سیستماتیک طبقه‌بندی می‌شود. ریسک سیستماتیک به ریسکی گفته می‌شود که بر روی تمام بازار (البته با مقادیر مختلف) تاثیرگذار است و به عبارتی تمام سهام به میزان متفاوتی تحت تاثیر آن هستند. این نوع ریسک در هر صورت وجود دارد و سرمایه‌گذار برای کسب بازده ناچار به تحمل آن هستند. ولی ریسک غیرسیستماتیک تنها بر یک سهام مشخص تاثیر دارد. این نوع ریسک را با تشکیل سبد متنوعی از سهام می‌توان کاهش داد. چون با تشکیل یک سبد سهام، برآیند ریسک‌های غیرسیستماتیک مربوط به سهام مختلف به صفر نزدیک می‌شود.
تشکیل سبد سرمایه‌گذاری‌ها چگونه باعث کنترل ریسک سرمایه‌گذاری در بازار سهام می شود؟
تشکیل سبد سرمایه‌گذاری‌ها یکی از اصول مالی «متنوع‌سازی» است. بر اساس روابط ریاضی می‌توان ثابت کرد که با سرمایه‌گذاری در چند سهام، ریسک کلی سبد سهام کمتر از مجموع ریسک‌های تک‌تک سهام خواهد شد. این موضوع به این صورت نیز قابل بررسی و توضیح است که اگر دو یا چند سهام در بازار وجود داشته باشند که رفتار قیمتی آنها 100 درصد مشابه همدیگر نباشد، با سرمایه‌گذاری در ترکیبی از آنها می‌توانیم نوسانات مجموع سبد خود را کاهش دهیم؛ چون در شرایط مختلف بازار نوسان‌های مختلف سهام موجود در سبد، می‌توانند تا حدودی یکدیگر را خنثی نمایند و اثر یکدیگر را پوشش دهند.
آیا تشکیل هر نوع سبد باعث کاهش ریسک می‌شود؟
خیر. تنها در صورتی می‌توان با تشکیل سبد ریسک را کاهش داد که نوسانات سهام انتخابی دقیقا مشابه یکدیگر نباشد و به عبارت آماری ضریب همبستگی آنها کمتر از عدد 1 باشد. چون زمانی که دو یا چند سهم به طور کاملا یکسان رفتار کنند، تفاوتی ندارد که کدام سهام را و با چه ترکیبی بخریم. در این شرایط نیازی به تشکیل پرتفولیو نیست و خرید یکی از سهام کافی است. هر چه ضریب همبستگی کمتر از یک باشد بیشتر به کاهش ریسک سبد کمک می‌کند. اگر ضریب همبستگی سهام منفی باشد، می‌توان ریسک سبد سهام را به شدت کاهش داد چون در این حالت، زمانی که یکی از سهام روند منفی طی می‌کند سهام دیگری با سیر مثبت آن را جبران می‌کند و بنابراین روند کلی بازده سبد سهام هموارتر می‌شود.
توصیه شما به سرمایه‌گذاران بازار سهام برای مدیریت ریسک سرمایه‌گذاری‌های خود چیست؟
1- در صورتی که اطلاعات سرمایه‌گذاری آنها محدود است، بهتر است به طور غیرمستقیم واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری را خریداری کنند و مستقیما درگیر فعالیت سرمایه‌گذاری نشوند.
2- تنها پس از بررسی کامل و کسب اطمینان کافی نسبت به دانش خود در ریسک‌های سیستماتیک در سرمایه‌گذاری مورد سهام، سرمایه‌گذاری کنند.
3- بلندمدت فکر کنند و با افق سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت وارد این بازار نشوند.
4- هیجانات بازار سهام ممکن است سرمایه‌گذار را به سوی تصمیمات پر ریسک رهنمون سازد. بنابراین، باید از رفتارهای شتابزده و تصمیمات غیرآگاهانه اجتناب نمایند.
5- اگر قصد سرمایه‌گذاری بلندمدت ندارند، حدود قیمتی مشخصی را برای ورود و خروج از یک سهم داشته باشند. با این رویکرد، سرمایه‌گذار به محض رسیدن به قیمت مشخص شده از آن خارج می‌شود. این قاعده سرمایه‌گذاری باعث می‌شود که سرمایه‌گذار نه طمع بیش از حد داشته باشد و به طور افراطی بر تصمیمات غلط قبلی خود اصرار نماید.
6- همواره در یک سبد از سهامی که همبستگی بالایی با هم ندارند سرمایه‌گذاری کنند و تمام سرمایه خود را به خرید یک سهام اختصاص ندهند.
7- همواره ریسک قابل تحمل خود را در نظر داشته باشند و بر مبنای آن سرمایه‌گذاری کنند.
8- حداکثر زیان قابل تحمل برای سبد خود را از پیش تعیین کنند تا اجازه ندهند ارزش سبدشان به کمتر از مبلغ مشخص شده برسد و به‌این ترتیب برای شرایط بحرانی استراتژی خروج معینی داشته باشند.
جهش ۲۵ درصدی ارزش معاملات سهام در پنج روز
به گزارش ایبنا؛ امیر ندیری مدیر صندوق کارگزاری اقتصاد بیدار با تحلیل بازار سهام، اظهار کرد: طی یک هفته اخیر شاهد رشد بیش از ۱۰ درصدی شاخص کل بودیم و به همین واسطه بخشی از ریزش بازار که طی یک الی دو ماه اخیر با آن مواجه بودیم، جبران شد. البته حجم عرضه‌ها در دو روز پایانی معاملات این هفته، افزایش پیدا کرد اما با این حال انتظار تداوم روند رو به رشد بازار سهام وجود دارد.
ندیری تشریح کرد: میانگین ارزش معاملات روزانه از حدود ۴.۵ همت به ۵.۸ همت رشد داشته و طی هفته سپری شده رشد ۲۵ درصدی را به ثبت رسیده است و صنایعی همچون زغال سنگ، حمل و نقل، فرآورده‌های نفتی (پالایشی‌ها) و لیزینگی‌ها بیشتر مورد اقبال سهامداران واقع شد.
این کارشناس بازار سرمایه در خصوص مهمترین دلایل تاثیرگذار در رشد بازار سهام، بیان کرد: کاهش ریسک‌های سیستماتیک اطمینان‌خاطری را برای سهامداران به وجود آورده است و در کنار این موضوع، رشد نرخ دلار و صعودی شدن بازارهای جهانی نیز در رشد بازار سهام تاثیرگذار بوده است.
ندیری همچنین گفت: هرچند که هنوز اعتماد سهامداران بازسازی نشده و به همین علت ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاران کاهش یافته است اما با توجه به ارزندگی بازار سهام و روند صعودی که طی دو هفته اخیر شکل گرفته، می‌توان انتظار داشت که این روند در هفته آینده نیز تداوم پیدا کند. به هر میزانی که ثبات رویه افزایش پیدا کند، به همان میزان نیز اعتماد بیشتری در بازار به وجود می‌آید و در چنین شرایطی می‌توان انتظار جذب نقدینگی و افزایش حجم معاملات را داشت.
علل افزایش شاخص کل بورس در روزهای اخیر
ایسنا/اردبیل یک فعال بازار سرمایه و دکتری حسابداری گفت: دو عامل مهم بر ثبت تاریخی افزایش شاخص کل در روزهای اخیر می‌تواند تأثیرگذار باشد.
محمدحسین پوراحمدی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: روز چهاردهم آبان‌ماه بدون شک روزی دور از انتظار برای فعالان بازار سهام بود؛ زیرا با افزایش پرشتاب قیمت‌ها شاهد رشد ۳.۴۹ درصدی شاخص کل و عبور از مقاومت یک میلیون و ۳۰۰ واحدی بودیم که ثبت چنین جهشی از تاریخ ۲۵ بهمن‌ماه ۱۳۹۹ بی‌سابقه بود.
وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه علل این افزایش چه بوده است، تصریح کرد: نخست آنکه رشد قیمت دلار در روزهای اخیر به دلیل مسکوت ماندن مذاکرات برجامی که انتظارات تورمی را به بازار دارایی‌ها و مردم انتقال داده است و دومین دلیل هم افت بیش از حد قیمت‌ها در بسیاری از نمادها که منجر به جذاب شدن آن برای سرمایه‌گذاران شده است.
این فعال بازار سرمایه تصریح کرد: نسبت قیمت به سود بازار به عدد ۸.۷۵ رسیده است و با فروش قیمت‌های جدید شرکت‌ها این عدد کاهش خواهد یافت.
پوراحمدی افزود: از سوی دیگر علاوه بر معافیت مالیاتی شرکت‌های بورسی در قانون مالیات‌های مستقیم، معافیت مالیاتی پیش‌بینی‌شده در قانون بودجه ۱۴۰۱ و قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان می‌تواند سیگنال مثبت به فعالان بازار در نظر گرفته شود.
وی با بیان اینکه در ارزیابی سرمایه‌گذاری‌ها همچنان ریسک سیستماتیک اقتصاد کشور بالا ارزیابی می‌شود، بیان کرد: تداوم رکود در بازارهای جهانی و سیاست‌های جهانی و ریسک‌های ژئوپلیتیک بر قیمت کامودیتی‌ها و کل بازارهای جهانی تأثیرگذار است.
به گفته پوراحمدی، در شش‌ماهه اول امسال بورس گریزی مردم از نکات برجسته بازار سهام بود؛ اما انتظار می‌رود در شش‌ماهه دوم سال و شش‌ماهه اول سال ۱۴۰۲ بازدهی بالاتر از بازارهای رقیب داشته باشیم.
آذربایجان غربی یکی از استانهای امن کشور برای سرمایه گذاری است
استاندار آذربایجان غربی گفت: در سالهای گذشته کمترین میزان سرمایه گذاری در عرصه های مختلف اقتصادی و بخش خصوصی و دولتی در این استان انجام ریسک‌های سیستماتیک در سرمایه‌گذاری شده، در حالی که آذربایجان‌غربی بیشترین ظرفیت سرمایه پذیری و سرمایه گذاری را دارد.
به گزارش خبرگزاری فارس از ارومیه، محمدصادق معتمدیان در حاشیه بازدید معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منطقه‌ای وزیر کشور از مرکز خدمات سرمایه گذاری آذربایجان غربی در ارومیه افزود: طبق بررسی های انجام شده ۳۰ تا ۴۰ طرح سرمایه گذاری از شستا و ایمیدرو و سایر سرمایه گذاران بزرگ در استان وجود دارد که ۱۴ سال است در انتظار اخذ مجوز برای سرمایه گذاری هستند.
وی با بیان اینکه ۹۶۷ کیلومتر مرز مشترک با سه کشور خارجی ظرفیت مطلوبی برای استان در بحث سرمایه گذاری و مبادلات اقتصادی است، ادامه داد: تجارت بین الملل از جمله پیشرانهای مهم دولت در بخش اقتصادی در منطقه است و این استان ظرفیتهای خاصی در این راستا دارد.
وی با انتقاد از اینکه خام فروشی مشکل عمده بخش معادن آذربایجان غربی است، اضافه کرد: محصولات استخراجی از این استان در سایر استان ها فرآوری و با ارزش افزوده بسیار زیادی به فروش می رسند.
وی با بیان اینکه در بخش معدن مطالعات سیستماتیک خاصی تاکنون در استان انجام نشده، بیان کرد: این موضوع باعث شده تا معدن، اثرگذاری خاصی در بخش اشتغال استان نداشته باشد.
استاندار آذربایجان غربی با اشاره به اینکه ۳۸ درصد از شمش طلای کشور در تکاب تولید می شود، بیان کرد: زمینه سرمایه گذاری های خوبی توسط بخش خصوصی و دولتی با اتمام مطالعات در دست اجرا در بخش فراوری محصولات معدنی در استان فراهم شده است.
معتمدیان با بیان اینکه 51 نماد معدنی در آذربایجان غربی شناسایی شده است، اضافه کرد: علاوه بر طلا، معادن مس و تیتانیوم نیز در استان وجود دارد که این معادن غنی، زمینه حضور سرمایه گذاران در بخش معدن را فراهم کرده است.
استاندار آذربایجان غربی با بیان اینکه شرایط بعد از جنگ تحمیلی موجب شد تا ریسک سرمایه گذاری در این منطقه بالا باشد، ادامه داد: یکی از اقدامات خوب که انجام دادیم افزایش ضریب امنیت در استان بوده و اکنون آذربایجان غربی به عنوان یکی از استانهای امن کشور پذیرای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی است.
وی با بیان اینکه سرمایه گذاری یکی دیگر از پیشران های توسعه اقتصادی استان است، به اجرای طرح ابتکاری در قالب یکشنبه های حمایت از تولید در استان اشاره کرده و افزود: یکشنبه های حمایت از تولید و سرمایه گذاری، بستری مناسب برای معرفی ظرفیت های اقتصادی استان و همچنین رفع مشکلات تولید کنندگان فراهم کرده است.
معتمدیان افزود: ارائه خدمات حداکثری در سریعترین زمان به سرمایه گذاران از اهدافی است که در استان و توسط مرکز خدمات سرمایه گذاری پیگیری می شود و در آذربایجان غربی آمادگی بهره مندی از طرح های ابتکاری در این راستا وجود دارد.
بیم و امیدها در بازار سرمایه
بورس پس از هفته‌ها ریزش دوباره به مدار صعود برگشته است. سازمان بورس چندی پیش برای آنکه سد خروج بی‌وقفه سرمایه از تالار سعادت‌آباد شود، بسته‌ای .
شرق: بورس پس از هفته‌ها ریزش دوباره به مدار صعود برگشته است. سازمان بورس چندی پیش برای آنکه سد خروج بی‌وقفه سرمایه از تالار سعادت‌آباد شود، بسته‌ای ۱۰ بندی برای حمایت از سهامداران تدارک دید که همین مسئله موجب صعودی‌شدن شاخص کل شد اما با وجود این، همچنان خروج سرمایه از بازار ادامه دارد و کارشناسان بورس می‌گویند که بازگرداندن اعتماد سهامداران بسیار دشوار شده است.
بورس جان گرفت
بورس ایران آبان ماه را مطابق روزهای پیش از آن نزولی شروع کرد و در پایان هفته اول این ماه با ریزش ۲۶ هزار واحدی سهامداران را شوکه کرد. در هفته اول آبان شاخص کل بورس از ارتفاع یک میلیون و ۳۱۰ هزار واحد به زیر کشیده شد و تا یک میلیون و ۲۴۱ هزار واحد سقوط کرد و افت ۵.۲ درصدی را به ثبت رساند.
سقوط بورس و تشدید خروج نقدینگی از بازار سرمایه دولت را وارد عمل کرد تا با حمایت‌های قابل توجه از بورس مانع از خروج بیشتر نقدینگی از تالار سعادت‌آباد شود. در هفتم آبان امسال و پس از ریزش مکرر شاخص‌های بازار سهام، سازمان بورس اعلام کرد که یک بسته ۱۰ بندی برای حمایت از سهامداران آماده کرده که مصوباتی از جمله بیمه‌شدن اصل و سود سهامداران در یک سال آینده در نظر گرفته است تا سد خروج نقدینگی از بازار شود.
بر مبنای این بسته حمایتی، سهام حاضر در پورتفوی اشخاص حقیقی تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان برای هر نفر و از طریق انتشار عمومی اوراق تبعی و خرید توسط سرمایه‌گذاران بیمه می‌شود.
سررسید اعمال این اوراق یک‌ساله بوده و مبلغ تعهد خرید ۲۰ درصد بالاتر از ارزش ترکیب سبد افراد در آخرین روز معاملاتی چهار‌شنبه چهارم آبان ۱۴۰۱ است.همچنین اوراق اختیار تبعی فروش روی سهام موجود در صندوق‌های درآمد ثابت تا سقف ۴۰ هزار میلیارد تومان منتشر می‌شود که اصل ارزش سبد سهام در ابتدای دوره را تضمین می‌کند. همچنین تزریق منابع جدید توسط صندوق‌های حاکمیتی برای خرید سهام در بازار سرمایه، واریز نقدینگی به صندوق تثبیت به مبلغ حدود پنج هزار میلیارد تومان و نظارت بر فعالیت حقوقی‌ها و حمایت آنها از سهامداران تحت مدیریت خود و توقف فروش تا زمان ثبات بازار از جمله بندهای دیگری است که در این بسته حمایتی در نظر گرفته شده است.
به جز این، به اقدامات حمایتی دیگری از جمله خرید سهام و انتشار اوراق تبعی حمایتی، مدیریت نرخ سود بانکی، افزایش سپرده‌گذاری مستقیم سازمان بورس نزد صندوق تثبیت، محدودکردن بخش فروش بازارگردان‌ها و توقف پذیره‌نویسی اوراق بهادار و عرضه‌های اولیه تا زمان بازگشت ثبات به بازار سرمایه از دیگر مواردی است که در بسته حمایتی سازمان بورس به آن اشاره شده است.
این بسته حمایتی سرانجام توانست هفته گذشته بازار سرمایه را به مدار صعود برگرداند و با وجود آنکه توانست شاخص کل را تا کانال یک میلیون و ۲۸۳ هزار واحد بالا بکشد اما باز هم خروج سرمایه از تالار سعادت‌آباد ادامه داشت. به طوری که هفته پیش حدود هزار میلیارد تومان از بازار سرمایه ایران خارج شد.
با شروع هفته سوم آبان‌ماه صعود شاخص بورس ادامه‌دار شد و دیروز شاخص کل بورس تهران با ۱۶ هزار و ۳۵۱ واحد افزایش، در ارتفاع یک میلیون و ۳۴۴ هزار واحدی قرار گرفت.
با این حال سهامداران مارگزیده! همچنان به آینده بورس با دیده تردید نگاه می‌کنند. در این زمینه کارشناسان بازار سرمایه می‌گویند که صعودی‌شدن دوباره بورس خودجوش نبوده و به واسطه حمایت‌های قابل توجه سازمان بورس بوده است. آنها می‌گویند که این حمایت‌ها تنها به عنوان یک جرقه و محرک کوتاه‌مدت عمل می‌کند و در صورتی که شاهد بازگشت نقدینگی و افزایش تقاضا به بورس نباشیم، احتمالا اثر این حمایت‌ها به زودی از بین خواهد رفت و دوباره بورس به روند نزولی برمی‌گردد.
سهامداران همچنان بی‌اعتماد هستند
مصطفی صفاری، تحلیلگر بازار سرمایه درباره چشم‌انداز بورس و تداوم روند صعودی آن به «شرق» می‌گوید که تداوم صعود بورس به چند عامل بستگی دارد؛ اول اینکه باید دید دولت در بودجه‌ای که آذر ماه به مجلس می‌برد، چقدر فشار بر منابع شرکت‌های دولتی و صندوق‌های بازنشستگی تحمیل کرده است؟ دوم اینکه وضعیت نرخ بهره بانکی چه می‌شود و دولت برای آن چه تصمیمی می‌گیرد؟ و سوم وضعیت بازار طلا و ارز و آینده آن چگونه خواهد بود؟ اینکه دولت می‌تواند این بازارها را مهار کند و جذابیت را به بورس برگرداند یا نه؟!
این کارشناس تأکید می‌کند که فعلا به نظر نمی‌رسد اعتماد سهامداران به بازار سرمایه برگشته باشد و حتی دیروز هم با وجود صعود ۱۶ هزار واحدی شاخص کل بورس، خروج سرمایه ادامه داشته است.
چشم‌انداز بازار مثبت است
حمید پهلوان، دیگر کارشناس بازار سرمایه هم به وب‌سایت فردای اقتصاد گفته است که بسیاری از نمادهای بازار در سطح ارزنده‌ای قرار دارند و با توجه به دو محرک بازگشت بازارهای جهانی به مدار صعود و افزایش قیمت دلار چشم‌انداز مثبتی در انتظار بورس تهران است.
این کارشناس می‌گوید: همچنان نگرانی‌هایی درباره بازار سرمایه وجود دارد و همین موضوع مانع و ابهام بزرگی در تداوم روند صعودی فعلی بورس تهران است. قیمت‌گذاری دستوری مهمترین موضوعی است که چشم‌انداز بازار سهام را تحت تأثیر منفی قرار داده است؛ هرچند قول‌هایی از سوی سیاست‌گذار اقتصادی برای رفع این موانع مهم داده شده اما تاکنون، با مشاهده اقدامات عملی از سوی سرمایه‌گذاران، جسارت کافی در سمت تقاضا ایجاد نخواهد شد.
او تأکید می‌کند: از موارد دیگری که بر بازار سرمایه سایه افکنده ابهامات در مباحث سیاسی و اجتماعی و برجام از یک سو و سیاست‌های مبهم بانک مرکزی در قبال نرخ بهره از سوی دیگر است؛ البته نباید ریسک‌های سیستماتیک در سرمایه‌گذاری ریسک‌های سیستماتیک در سرمایه‌گذاری از افزایش اختلاف دلار نیما و آزاد به عنوان عامل مهم در واکنش بورس به افزایش نرخ دلار چشم‌پوشی کرد و کاهش نرخ دلار فردوسی با توجه به شرایط حاکم بر جامعه دور از انتظار است. با افزایش شکاف قیمتی دلار نیما و دلار فردوسی، مسئله ارز ۴۲۰۰ تومانی در بازار سهام تکرار خواهد شد چراکه در این صورت هزینه شرکت‌های بورسی با نرخ دلار آزاد افزایشی بوده اما درآمدها براساس دلار نیما خواهد بود که نتیجه‌ای جز تحت فشار قرارگرفتن سودآوری صنایع نخواهد داشت.
سهامداران احتیاط کنند
معین شفیعی، دیگر کارشناس بازار سرمایه هم به ایرنا گفته که با توجه به اینکه اکنون قیمت سهام در بازار به نقطه ارزندگی رسیده است، به نظر می‌رسد ترجیح عمده سرمایه‌گذارانی که بین سرمایه‌گذاری در سهام، بانک و اوراق درآمد ثابت مانده‌اند، خرید سهام باشد.
او بسته حمایتی ۱۰ بندی را اقدام مثبتی ارزیابی کرده و گفته است که مهمترین بند این بسته حمایتی، بیمه سبد سهام پرتفوی ۱۰۰ میلیونی سرمایه‌گذاران با تضمین سود ۲۰ درصدی توسط دولت است.
او توضیح داده است: در حال حاضر برای سرمایه‌گذاران خرد با توجه به تضمین سود ۲۰ درصدی در بازار سهام، دو راه وجود دارد، در ابتدا باید یا سرمایه‌های خود را بدون ریسک در سپرده‌های بانک یا اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری کنند یا اینکه سهام بخرند و آن را بیمه کنند که با توجه به ارزندگی سهام بسیاری از شرکت‌ها در پی کاهش‌های اخیر، به نظر می‌رسد ترجیح عمده سرمایه‌گذاران، خرید سهام و سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه باشد.
با تمام این اوصاف اغلب کارشناسان بازار سرمایه توصیه می‌کنند که سهامداران همچنان برای معاملات خود احتیاط به خرج دهند، چراکه بازگشت بازار سهام به روند صعودی تنها با حمایت ممکن نیست و مسئله اصلی این روزهای بورس کمبود نقدینگی است. به بیان دیگر، تشدید ریسک‌های سیستماتیک بازار سهام به حدی رسیده است که فعلا پول وارد بورس نمی‌شود؛ بنابراین به نظر می‌رسد تا زمانی که اعتماد نسبی به بورس برنگردد، نباید انتظار داشت که بازار سهام این روند صعودی را در هفته‌های آینده ادامه دهد.
دیدگاه شما