برای کسانی که میخواهند وارد دنیای سرمایهگذاری شوند، 3 نصیحت وجود دارد: اول ضرر نکنید، دوم ضرر نکنید و سوم ضرر نکنید. یعنی ضرر نکردن و از دست ندادن سرمایه بسیار مهمتر از سود کردن است. بنابراین برای برخی از سرمایهگذاران، کم ریسک بودن سرمایه گذاری مهمتر از دیگر فاکتورهای آن است.
بهترین روش سرمایه گذاری؛ امنیت سرمایه خود را تضمین کنید
مسئله تورم در کشور ما، موضوعی است که برای همه اقشار جامعه روشن است و مردم را به سمت بررسی بهترین روش سرمایه گذاری سوق میدهد. تورم که در سالهای اخیر با رکود همراه شده موجب از دست رفتن ارزش پول ملی شده است. همه ما میدانیم اگر 5 سال قبل میتوانستیم یک خودرو را 40میلیون تومان بخریم امروز با این مبلغ تنها میتوان یک موتور سیکلت معمولی خرید. بههمیندلیل نگهداری پول نقد نهتنها سود ندارد بلکه هر روز با ضرر همراه است. پس بهتر است آن را سرمایهگذاری کنیم.
سرمایهگذاری چیست؟
سرمایهگذاری به معنی تزریق سرمایه به یک بازار خاص و خرید محصولات آن با هدف بالارفتن قیمت آنها و کسب سود است. این بازار میتواند بازار طلا، ملک، بورس یا ارزهای دیجیتال باشد. مهمترین مسئله در سرمایهگذاری این است که ارزش سرمایه حفظ شود. البته سوددهی نیز مورد نظر است اما در درجه اول حفظ ارزش سرمایه مهم است.
چرا باید سرمایهگذاری کنیم؟
همانطور که گفتیم بهترین روش سرمایه گذاری، روشی است که در آن، ارزش پول در شرایط رکود و تورم حفظ شود. درحقیقت وقتی پولمان را سرمایهگذاری میکنیم سعی داریم ارزش آن را حفظ یا بیشتر کنیم. فرض کنید ده کیلوگرم برنج 400هزار تومن هزینه دارد، اما چند سال بعد دیگر نمیتوان با 400هزار تومن ده کیلو برنج خرید. پس باید دنبال راهی باشیم تا ارزش پول ما حفظ شود و بتوانیم چند سال بعد هم با آن همین مقدار برنج یا بیشتر را بخریم.
اما مسئله مهم در سرمایهگذاری این است که پول خود را به بازاری وارد کنیم که نرخ رشد آن از تورم بیشتر باشد. تنها در این صورت است که ارزش سرمایه حفظ میشود. اگر قیمتها هر سال 50درصد افزایش یابد اما ارزش سرمایه تنها 30درصد رشد کند، این سرمایهگذاری سودآور نیست. برای بررسی این مسئله میتوان نرخ سود بانکی را هم در نظر گرفت.
هنگامیکه سود حاصل از سرمایهگذاری برابر یا بیشتر از نرخ سود بانکی باشد به معنی مناسب بودن آن سرمایهگذاری است. در این حالت ارزش پول حفظ میشود.
بهترین روش سرمایه گذاری در ایران
روشهای مختلفی برای سرمایهگذاری در ایران وجود دارند که در اینجا چند مورد از مناسبترین روشها را بررسی میکنیم.
سرمایهگذاری در ارز
از دیرباز بازار ارز را بهترین روش سرمایه گذاری میدانند، اما بازار ارز به دلیل وابستگی قیمت آن به فاکتورهای داخلی و خارجی زیادی از جمله سیاستهای دولت، تحریمها و سیاستهای سایر کشورها، وضعیت اقتصادی کشور، قابلیت پیشبینیپذیری پایینی دارد. بههمیندلیل ریسک سرمایهگذاری در آن بالاست.
هرچند این بازار از دیرباز در ایران یکی از بازارهای سودآفرین شناخته میشد، اما ممکن است در مدت چند روز نوسانات بسیار زیادی داشته باشد. از طرفی اگر میزان ارزهای موجود در بازار کم شود، ممکن است دولت برای ایجاد محدودیت در نگهداری آنها وارد عمل شود.
بنابراین بازار ارز بازار پرخطری است و بخصوص برای تازهکاران مناسب نیست. اما درعینحال این بازار همسو با بازارجهانی است و ارزش سرمایه حفظ میشود. بهعلاوه با هر مقدار سرمایه میتوان به آن وارد شد و میتوانید سرمایهتان را بهسرعت به ریال برگردانید. همچنین در شرایط فعلی کشور، در بازه زمانی متوسط سودده است و نیازی به سرمایهگذاری بلندمدت ندارد.
سرمایهگذاری در مسکن
ملک و مسکن جزء بهترین روش سرمایه گذاری است که در بلندمدت سودآوری خوبی دارد. ممکن است در برهههایی از زمان بازار در حالت رکود باشد و رشد چشمگیری نکند، اما در بلندمدت همیشه رشد دارد. پس ریسک ازبینرفتن سرمایه و ضررهای چشمگیر در آن وجود ندارد. اما ورود به این بازار نیازمند سرمایه اولیه زیادی است. لازم است صبر داشته سرمایهگذاری کم ریسک چیست؟ باشید تا به سود برسید.
قابلیت نقدشوندگی آن نیز پایین است. هیچکس نمیتواند زمین و ملک خود را در مدتی کوتاه به پول تبدیل کند. هزینههای جانبی آن مثل هزینه نگهداری و تعمیرات نیز زیاد است. سیاستهای کلان دولت در حوزه مسکن و اعطای وام و اعتبارات بر قیمت مسکن اثر میگذارد.
سرمایهگذاری در بازار طلا و سکه
بازار طلا از بازارهای پرطرفدار ایران است. مردم همیشه به طلا به چشم یک پشتوانه نگاه میکنند و برای آن ارزش زیادی قائلند. از دیدگاه افراد قدیمیتر طلا بهترین روش سرمایه گذاری در بلندمدت است. قیمت آن نیز همواره روبه افزایش بوده است. به دلیل تاثیر قیمت قیمت تورم بر قیمت طلا، سرمایهگذاری روی این فلز میتواند باعث حفظ ارزش سرمایه شود.
بازار طلا بازار به نسبت امنی است و با سرمایه کم هم میتوان وارد شد. همچنین قابلیت نقدشوندگی سریع دارد. طلای آبشده و سکه طلا سوددهی بیشتری دارند. خرید طلا در کوتاهمدت سود کم و در بلندمدت با سود چشمگیری همراه است.
سرمایهگذاری در بورس
سرمایهگذاری در بورس یکی از روشهایی است که هم سود مناسبی میتواند داشته باشد هم به بهبود چرخه اقتصادی کشور کمک میکند. بههمینجهت مخاطبان زیادی دارد. بازار بورس در کوتاهمدت دارای نوسانات زیادی است اما در بلندمدت پربازده است. میزان سوددهی بازار بورس میتواند تا چندین برابر سایر بازارها مثل طلا، مسکن، خودرو و غیره باشد. قابلیت نقدشوندگی خوبی دارد و شما تنها با چند کلیک میتوانید سهام خود را بفروشید و پول آن سرمایهگذاری کم ریسک چیست؟ را وارد حساب بانکی خود کنید.
یکی از ویژگیهای بازار سهام تنوع آن است. در این بازار، شرکتهای مختلفی وجود دارند و افراد میتوانند سرمایه خود را در سهامهای مختلف بگذارند تا هم ریسک سرمایهگذاری کم شود هم سود بیشتری بگیرند. بهعلاوه انجام معاملات بهراحتی و به شکل آنلاین در طی چند ثانیه انجام میشود.
شروع سرمایهگذاری در بورس ایران حداقل 500هزار تومان است که مقدار کمی به حساب میآید. اما برای ورود به سایر بازارها مثل طلا و خودرو و ملک، چنین سرمایه اولیهای خندهآور است.
ویژگی مهم بورس در مقایسه با سایر بازارهای سرمایهگذاری، شفافیت آن است. همه شرکتها موظفند صورتهای مالی خود را در وبسایت کدال منتشر کنند. سرمایهگذاران میتوانند با بررسی آنها، تحلیلهای فاندامنتال خوبی از رویه آتی قیمت یک سهم ارائه دهند.
از معایب بازار بورس میتوان گفت که این بازار تنها در ساعات خاصی از شبانه روز فعال است و اخبار اقتصادی و سیاستهای کلان بهشدت بر آن اثرگذار است. بهعلاوه ریسک سرمایهگذاری کم ریسک چیست؟ معامله در آن نیز بالاست بنابراین نیازمند دانش و تخصص است.
سرمایهگذاری در بازار خودرو
خودرو نیز یکی از کالاهایی است که در طی چند سال افزایش قیمت چشمگیری خواهد داشت. بههمیندلیل بر خلاف بسیاری از کشورهای توسعهیافته جهان، خودرو در ایران یک سرمایه است. بااینوجود نگهداری خودرو در بلندمدت هزینههای بالایی دارید، بیمه و عوارض، ریسک تغییر قوانین عبور و مرور خودروهای وارداتی، ریسک تغییرات تکنولوژی و قابلیت نقدشوندگی پایین این کالا به همراه سرمایه اولیه بالا، باعث شده بسیاری از افراد این بازار را برای سرمایهگذاری انتخاب نکنند. البته خرید خودرو بر خلاف بازارهایی مثل بورس، نیاز به تخصص خاصی ندارد و در کوتاهمدت میتواند سودآفرین باشد.
سرمایهگذاری در ارزهای دیجیتال
این روزها تب ارزهای دیجیتال داغ است و کسانی که به دنبال جدیدترین و پرسودترین روش سرمایهگذاری هستند، آن را بهترین روش سرمایه گذاری فعلی میدانند. شاید ارزهای دیجیتال پرنوسانترین بازار سرمایهگذاری باشد. این بازار به صورت 24ساعته و 7روز هفته فعال است. ممکن است در عرض یک ساعت قیمت یک سهم چندین برابر افزایش یابد یا بهسرعت افت کند.
عوامل مختلف جهانی بر این بازار تاثیر میگذارند و نوسانهای آن به عوامل داخل کشور وابسته نیست. مسائل بزرگ دنیا مثلا جنگها، اتفاقات مهم کشورهایی مثل چین، آمریکا یا اتحادیه اروپا، رویدادهای جهانی مثل پاندمی کرونا، وضعیت بازارهای جهانی اقتصاد و حتی نظرات افراد مشهور مثل ایلانماسک یا دیگران بر آن اثرگذارند و میتوانند موجب تغییر چشمگیر قیمتها شوند.
بهترین حالت این است که شما مقداری از پول را در این بازار وارد کنید که برای شما اهمیت خاصی نداشته باشد و اگر از دست رود بامشکل زیادی مواجه نشوید. این استراتژی به خصوص برای اشخاص تازهکار بسیار مفید است. کسب سود از ارزهای دیجیتال به استراتژی معاملاتی افراد، سطح دانش آنها درباره این بازار و میزان ریسکپذیریشان ارتباط دارد.
-چالشها و محاسن بازار ارزهای دیجیتال
ورود به این بازار با هر سرمایهای امکانپذیر است و نقدپذیری خوبی دارد. تاکنون تحریمهای جهانی نتوانسته جلوی ورود ایرانیان به این بازار را بگیرد، چراکه ارزهای دیجیتال مبتنی بر فناوری بلاکچین است که فناوری توزیع شدهایست که تحت نظارت و کنترل هیچ نهاد خاصی نیست. بههمیندلیل دولتها نمیتوانند آن را کنترل و مدیریت کنند. ویژگی مهم دیگر بازار رمزارزها شفافیت بالا و امنیت آن در مقابل هک و دزدی است. چراکه بلاکچینها فناوریهای کاملا امن و پیچیدهای هستند که بستر رمزارزها را تشکیل دادهاند.
برخی اشخاص به جای ترید و معامله در این بازار، به سمت راهاندازی سرمایهگذاری کم ریسک چیست؟ مزرعه استخراج میروند تا سود بیشتری کسب کنند. راهاندازی مزرعههای بزرگ استخراج برای کسب پاداش استخراج هزینه زیادی دربردارد که اصلیترین مورد، هزینه برق است. هزینه برق استخراج در کشور ما برابر با هزینه صادرات محاسبه میشود. بههمیندلیل اگر به جای معاملهگری و کسب سود از این طریق، به استخراج علاقمند باشید باید هزینههای جانبی آن مثل هزینه سختافزار، مکان مزرعه، نگهداری و تعمیرات، برق، نوسانات قیمت رمزارزها و غیره را در نظر بگیرید.
برخی کارشناسان فعالیت مردم در ارزهای دیجیتال را یکی از روشهای ورود ارز و سرمایه به کشور و بهترین روش سرمایه گذاری در حال حاضر میدانند. بههمیندلیل آن را مفید قلمداد میکنند. رویهمرفته میتوان گفت بازار ارزهای دیجیتال بازار پرنوسانی است که اگر اشخاص استراتژیهای معاملاتی درستی داشته باشند، میتوانند با سوار شدن بر موج نوسانات، سود خوبی بدست آورند و سرمایه خود را حفظ کنند. اما این کار نیازمند تخصص کافی است.
این بازار در هر بازه زمانی میتواند سودآور باشد و این بستگی به شرایط بازار و استراتژی معاملاتی افراد دارد. امنیت این بازار به نسبت پایین است اما باتوجه به اینکه قیمت دلار و سایر ارزهای فیات در کشور ما روند صعودی دارد، اگر سرمایه افراد به درستی مدیریت شود، سودآفرین خواهد بود.
سرمایهگذاری در صندوقهای سرمایهگذاری
سرمایهگذاری در صندوقها یک روش کم خطر برای کسانی است که تحمل ریسک ندارند. کسانی که سرمایه کمی دارند میتوانند از این صندوقها استفاده کنند. این صندوقها توسط یک تیم حرفهای مدیریت میشوند که با شناختی که از بازار دارند، سود مناسبی برای شما ایجاد میکنند. پس این گزینه برای کسانی مناسب است که وقت کافی برای این ندارند که خودشان بازار را تحلیل و بررسی کنند. یکی از محبوبترین صندوقهای سرمایهگذاری، صندوق سرمایهگذاری با درآمد ثابت است.
سرمایهگذاری در صندوقهای درآمد ثابت
وقتی شما سرمایه خود را در یکی از این صندوقها بگذارید، مشابه این است که پول خود را در حساب بانکیتان گذاشتهاید. بازده سالانه این صندوقها در حد سود بانکی و کمی بیشتر از آنهاست بنابراین سرمایهتان دربرابر تورم حفظ میشود. ریسک آنها نیز در حد همان سپردههای بانکی است. بنابراین هم سود کمی دارد هم ریسک کمی اما ارزش سرمایه حفظ میشود.
تفاوت صندوق سرمایهگذاری با درآمد ثابت و بانکها در این است که سود آنها روزشمار است اما سود بانکی بر اساس میزان موجودی یک ماه محاسبه میشود.
سرمایهگذاری در بانک
در گذشته افراد زیاد سرمایه خود را در بانک میگذاشتند و ماهانه سود دریافت میکردند. این روش امروزه کاربردی ندارد چراکه سود بانکی بسیار کمتر از تورم است. بهاینترتیب ارزش سرمایه حفظ نمیشود و ضرر میکنند. پس این روش با اینکه روشی راحت است اما این روزها کارآیی ندارد.
سرمایهگذاری در کسبوکارها و استارتآپها
سرمایهگذاری در کسبوکارها یک سرمایهگذاری پرریسک اما از نظر اقتصادی مفید است و میتواند چرخهای اقتصاد را به چرخش درآورد. این بهترین روش سرمایه گذاری برای کاهش نرخ بیکاری افزایش تولید ناخالص کشور است. اما درصورتیکه با رعایت جوانب احتیاط و بررسی همه ابعاد و تحققات بازار نباشد، با ریسک بالای از دست دادن سرمایه و حتی ضرر مواجه است. یکی دیگر از مشکلات این نوع سرمایهگذاری این است که دوره خواب طولانی دارد یعنی مدتی طول میکشد تا سوددهی آن شروع شود.
جمع بندی
تورم مسئلهای آشنا برای هر ایرانی است. همه ما میدانیم که اگر برای یک کالا امروز مقدار مشخصی هزینه کنیم، مدتی بعد باید مقدار بیشتری بابت آن بپردازیم. این به معنی کم شدن ارزش پول است. بههمیندلیل افراد در پی حفظ ارزش سرمایه خود و انتخاب بهترین روش سرمایه گذاری هستند. سرمایهگذاری در بازارهای مختلف مالی، بورس، بازار مسکن و ملک، خرید طلا و سکه و همین اواخر، ارزهای دیجیتال از روشهای حفظ ارزش سرمایه است. هر بازاری نقاط قوت و ضعف خود را دارد و افراد میبایست با توجه به اولویتها و استراتژی خود مناسبترین گزینه را انتخاب کنند.
کم ریسک ترین سرمایه گذاری در ایران چیست؟
کم ریسک ترین سرمایه گذاری در بازار یکی از پر تقاضاترین مسئله برای سرمایه گذاری سهامدارن می باشد. این روزها هر جا که نسبت به نتیجه کاری مطمئن نیستیم از کلمه ریسک استفاده میکنیم. میخواهیم ماشین بخریم ریسک میکنیم، میخواهیم پولی به کسی قرض بدهیم ریسک میکنیم و حتی میخواهیم بدون چتر بیرون برویم، باز هم ریسک میکنیم. اما ریسک در سرمایه گذاری یکی از مفاهیم اولیه، پایهای و بسیار مهم در مدیریت مالی است که تعریف مخصوص به خودش را هم دارد. بطورکلی دو نوع سرمایه گذاری از لحاظ ریسک داریم، سرمایه گذاری کم ریسک و سرمایه گذاری پر ریسک یا خطرپذیر. در این مطلب قصد داریم، شما را با سرمایه گذاری کم ریسک و اینکه کدام نوع از صندوق های سرمایه گذاری کم ریسک ترین سرمایه گذاری هستند، آشنا میکنیم.
منظور از ریسک چیست؟
بازده یک سرمایهگذاری همیشه همان چیزی که انتظار میرود، نیست. یعنی بازده واقعی سرمایه گذاری از آن چیزی که پیش بینی شده متفاوت است. به احتمالِ اختلاف بین بازده واقعی سرمایهگذاری و بازده پیش بینی شده آن، ریسک گفته میشود. همچنین احتمال از دست رفتن همه یا بخشی از اصل سرمایهگذاری نیز جزئی از ریسک است.
به علاوه ریسک یک عدم قطعیت نامطلوب درمورد نتیجه است که نمیتوانیم آن را از بین ببریم. برای مثال ما در ازای سرمایه گذاری در یک بازار مالی با ریسک بالا، انتظار بازدهی بیشتری داریم. به عبارتی تنها زمانی حاضر میشویم سرمایهمان را در اختیار آن بازار قرار دهیم که بدانیم ممکن است سود بیشتری نسبت به سرمایهگذاری کم ریسک چیست؟ سرمایهگذاریهای با ریسک کمتر، نصیبمان میشود.
یکی از راههای کنترل ریسک استفاده از بیمه است. یعنی گاهی برای اینکه از ریسک فرار کنیم، باید هزینه اضافهای پرداخت کنیم. مثلا اگر بخواهیم خودرویمان را در مقابل تصادفی که منجر به مرگ میشود بیمه کنیم، با اینکه میدانیم احتمال مرگ در یک تصادف بسیار پایین است، اما حاضریم سالیانه هزینهای اضافی پرداخت کنیم تا از ریسک پرداخت دیه چند میلیونی خلاص شویم.
کم ریسک ترین سرمایه گذاری در ایران کدام است؟
اگر تازه میخواهید وارد بازار سرمایهگذاری شوید و نمیدانید چطور باید در این بازار فعالیت کنید و هیچ شناختی هم نسبت به آن ندارید، بهترین توصیه این است که کم ریسک ترین بازار سرمایه گذاری را انتخاب کنید.
برای کسانی که میخواهند وارد دنیای سرمایهگذاری شوند، 3 نصیحت وجود دارد: اول ضرر نکنید، دوم ضرر نکنید و سوم ضرر نکنید. یعنی ضرر نکردن و از دست ندادن سرمایه بسیار مهمتر از سود کردن است. بنابراین برای برخی از سرمایهگذاران، کم ریسک بودن سرمایه گذاری مهمتر از دیگر فاکتورهای آن است.
از طرف دیگر شروع سرمایه گذاری با بازارهای مالی کم ریسک باعث میشود به صورت تجربی، آموزش سرمایه گذاری ببینید و با نحوه سرمایه گذاری آشنا شوید و بعد از اینکه یاد گرفتید، سراغ سرمایه گذاریهایی با ریسک و بازده بیشتر بروید.
از طرفی اگر یک سرمایهگذار تازهکار، همان اول کار سرمایهاش را وارد یک بازار پر ریسک کند و از شانس بدش همه یا قسمتی از آن را از دست بدهد، دیگر دلش با سرمایهگذاری صاف نمیشود و ممکن است سراغ هیچ نوع دیگری از سرمایهگذاری نرود.
رتبه بندی ریسک بازارهای مالی
یکی از مهمترین کارهایی که یک سرمایهگذار باید قبل از شروع سرمایهگذاری انجام دهد، تعیین میزان ریسک پذیری خودش است. یعنی بداند روحیاتش با چه سطح ریسکی سازگار است؛ آیا باید کم ریسک ترین سرمایه گذاری را انتخاب کند و یا می تواند ریسک بیشتری را قبول کند.
اگر بخواهیم بازارهای مالی را بر اساس میزان سطح ریسکی که دارند مرتب کنیم، به ترتیب زیر میرسیم که از میزان ریسک بالا به ریسک پایین مرتب شدهاند:
- سرمایهگذاری در ارزهای دیجیتال (پر ریسک ترین بازار)
- سرمایهگذاری در بازار آتی سکه
- سرمایهگذاری در بازار سهام تهران
- اوراق مشارکت شرکتها
- اوراق مشارکت دولتی
- سپردهگذاری در بانکها (کم ریسک ترین بازار)
رابطه ریسک و بازده مورد انتظار
به طور کلی میتوان گفت ریسک و بازده در یک بازار مالی با هم ارتباط دارند و این ارتباط مستقیم است. یعنی هر چه ریسک یک سرمایهگذاری بیشتر باشد، بازده مورد انتظار آن نیز بیشتر است. البته که نمیتوان به این رابطه اعتماد کرد، چون ممکن است همان بدو ورود به یک بازار پر ریسک، همه سرمایهمان را از دست بدهیم و به روزهای بازدهی آن نرسیم. بنابراین باید یک ریسک و بازدهی معقول را انتخاب کنیم تا مجبور نشویم همان اول از دنیای سرمایهگذاری خداحافظی کنیم.
شاید برای همین عده زیادی از مردم ترجیح میدهند سرمایهشان را در سپردههای بانکی نگهداری کنند تا هر وقت خواستند بتوانند نقدش کنند. البته به همین میزان که سپردهگذاری در بانک از هرگونه ریسک و آسیب در امان است، به همین میزان هم بازدهی کمی دارد. پس بهترین نوع سرمایهگذاری، آن مدلی است که ریسک و بازده در تعادلی منطقی باشند و نسبت قابل قبولی با هم داشته باشند. یعنی میزان سودش به میزان ریسکش بیارزد. که در این صورت میتوان صندوق های سرمایه گذاری را به عنوان بهترین گزینه در بین همه بازارهای مالی در نظر گرفت که نه ریسک زیادی دارند و نه سود کم!
کم ریسک ترین سرمایه گذاری در صندوق های ETF
در بین انواع صندوق های سرمایه گذاری، دو صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت و صندوق سرمایه گذاری مختلط، نسبت به بقیهی صندوقها کم ریسک ترین سرمایه گذاری به شمار می آیند. به این دلیل که درصد زیادی از داراییهای خود را در اوراق با درآمد ثابت (اوراق مشارکت) که پشتوانه آنها دولت هستند، سرمایهگذاری میکنند.
در کنار این سرمایهگذاری، درصدی از داراییهای خود را هم در بورس سرمایهگذاری میکنند که باعث میشود سود بیشتری نسبت به سرمایهگذاری کامل در اوراق مشارکت دولتی داشته باشند. بنابراین سرمایهگذاری در این دو صندوق میتواند حد وسط و تناسبی معقول بین ریسک و بازدهی باشد.
از طرفی کسانی که به سرمایهگذاری در بازار طلا علاقه دارند و آن را سرمایهگذاری کم ریسک و با بازدهی مناسبی میدانند، میتوانند در صندوق های سرمایه گذاری مبتنی بر طلا سرمایهگذاری کنند. سرمایهگذاری در این صندوقها مزیتهایی دارد که خرید طلای فیزیکی ندارد. مثلا نیاز به پول زیادی نیست و سرمایهگذار دغدغه نگهداری طلای فیزیکی را هم ندارد، در حالی که بازدهی آن همان بازدهی طلای فیزیکی است.
همچنین کسانی که علاقه به سرمایهگذاری در بورس دارند ولی تخصص و وقت مدیریت سبد سهام خود را ندارند، میتوانند از صندوق سرمایه گذاری سهامی استفاده کنند، چرا که تخصص مدیر صندوق در مدیریت داراییها و سرمایه گذاریهای صندوق، مقداری از ریسک سرمایهگذاری در بورس را کم میکند. به همین دلیل است که سرمایهگذاری در صندوقهای سرمایهگذاری، حتی در پر ریسکترین نوع آن، ریسک کمتری نسبت به سرمایهگذاری مستقیم در بازار بورس دارد.
رتبه بندی صندوق های سرمایه گذاری از لحاظ ریسک
رتبه بندی صندوق های سرمایه گذاری بر مبنای میزان ریسک سرمایه گذاری (از کم ریسک به پر ریسک) به شرح زیر است:
رتبه اول: در بین انواع صندوق های سرمایه گذاری صندوق درآمد ثابت (Fixed Income) کم ریسک ترین نوع است و به همین دلیل سود مورد انتظار کمتری هم دارد، بطور معمول سود صندوق های درآمد ثابت با سود سپرده های بانکی مقایسه میشود و این صندوق ها اغلب سود بیشتری نسبت به سپردههای بانکی عاید سرمایه گذار میکنند.
رتبه دوم: صندوق های مختلط، نوع دیگری از صندوق های سرمایه گذاری هستند که ریسک و بازدهی متوسط و معقولی دارند. یعنی نه ریسک آنها به اندازه صندوق سهامی زیاد است و نه بازدهی آنها به اندازه صندوق های درآمد ثابت کم است. در واقع از لحاظ ریسک و بازده این نوع صندوق بین صندوق درآمد ثابت و سهامی قرار میگیرد.
رتبه سوم: صندوق های سهامی و شاخصی، به این دلیل که درصد زیادی از سرمایه خود را (در بعضی موارد تا 95 درصد) در بازار بورس سرمایه گذاری میکنند و با توجه به طبیعت نوسانی بازار سهام ریسک بیستری نسبت به سایر صندوق ها دارند. البته با این وجود باز هم این نوع صندوق ها در مقایسه با سایر بازارهای مالی ریسک کمتری داشته و در بین انواع صندوق ها دارای بیشترین محبوبیت هستند.
رتبه چهارم: در نهایت پر ریسک ترین نوع صندوق ها، صندوق های جسورانه یا خطرپذیر هستند. دلیل ریسک زیاد این صندوق ها این است که دارایی خود را به امید سود، در کسب و کارهای نوظهور سرمایه گذاری میکنند.
نتیجهگیری در مورد صندوق های سرمایه گذاری کم ریسک تر
سرمایهگذاری میتواند راه رفتن روی لبه تیغ باشد. میتواند آنقدر پر ریسک باشد که سرمایهگذار حس کند تنها لحظهای تا از دست دادن سرمایهاش فاصله دارد. از طرف دیگر میتواند آنقدر بدون ریسک باشد که با گذاشتن سرمایه در گاوصندوق خانه تفاوتی نکند و در کنارش سود کمی داشته باشد. در کنار اینها، سرمایهگذاری میتواند در حد تعادلی بین ریسک و سود باشد و سرمایهگذار نه روی لبه تیغ راه برود و نه سرمایهگذاری بدون سودی داشته باشد. بلکه میتواند حد متعادلی از ریسک را تحمل کند و به پاس این تحمل ریسک، سودی هم دریافت کند. در این حالت سرمایهگذاری در صندوقهای سرمایهگذاری میتواند کم ریسک ترین سرمایه گذاری به حساب بیاید.
صندوق جسورانه چیست؟ + جزئیات و لیست کامل آنها و راهنمای خرید
سرمایهگذاری در استارتاپها یا کسبوکارهای نوپا که گاه سرعت رشد بسیار بالایی دارند، میتواند عایدی قابلتوجهی نصیب سرمایهگذارانشان نماید. در سالهای اخیر با ابزاری تحت عنوان صندوق سرمایهگذاری جسورانه، این امکان برای عموم فراهم شده است تا بخشی از داراییشان را در اینگونه کسبوکارها سرمایهگذاری کنند.
همهی افراد حاضر در بازار سهام، به دنبال بهحداکثر رساندن سود خود هستند. برخی افراد باتوجه به میزان ریسکپذیری، میتوانند تنها در صنایع یا صندوقهای سرمایهگذاری کمریسک سرمایهگذاری کنند. عدهای هم وجود دارند که هیچ محدودیتی در ریسکپذیری ندارند و فقط به دنبال بیشینه کردن سود خود میباشند. اگر شما هم به دنبال این هستید که با ریسکی مشخص، تنوع دارایی خود را در جهت بالاتر بردن بازده احتمالی، گسترش دهید، مطالعهی این مطلب و آشنایی با صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه، میتواند به شما کمککند.
اگر فردی ریسک گریز هستید و به سرمایهگذاری کم ریسک تمایل دارید پیشنهاد میکنیم با صندوقهای سرمایهگذاری مشترک و انواع آن بیشتر آشنا شوید.
صندوق جسورانه (Venture Capital Fund) چیست؟
صندوق سرمایهگذاری جسورانه، نوعی از صندوقهای سرمایهگذاری است که بیشتر دارایی خود را در کسبوکارهای نوپا وارد میکنند و به رشد بلندمدت آن امیدوارند. عدم اطمینان در رشد اینگونه کسبوکارها بسیار بالاست. باتوجه به جملهی قبل ونچر کپیتال از پرریسکترین صندوقهای سرمایهگذاری است و طبعاً بازدهی احتمالی بالاتری هم نسبت به سایر صندوقها دارد. به بیانی دیگر صندوق سرمایهگذاری جسورانه، یک مدل سرمایهگذاری است که در آن، شما به طور غیرمستقیم در رشد و توسعهی استارتاپها و کسبوکارهایی که به سرمایهی اولیه نیاز دارند، مشارکت میکنید. این نوع سرمایهگذاری جزء مهمترین ابزارها برای تأمین منابع مالی کسبوکارهای نوپا محسوب میشود.
بر اساس امیدنامهی صندوق سرمایهگذاری جسورانه موجود در سایت سازمان بورس و اوراق بهادار، هدف از تشکیل این صندوق، جمعآوری سرمایه برای سرمايهگذاری در شرکتهای نوپایی است که پیشبینی میشود پتانسيل رشد بالایی دارند. باید به این نکته هم اشاره کنیم که سرمایهگذاری در شرکتهای نوپا ریسک بسیار بالایی دارد. توجه به نسبت ریسک و پاداش (Risk/Reward)، مهمترین عاملی است که باعث میشود سرمایهگذار، ریسک را قبول و اقدام به سرمایهگذاری کند.
از نکات جالب پیرامون صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه میتوانیم به دورهی فعالیت آن اشاره کنیم. طبق اساسنامهی موجود در سایت سازمان بورس و اوراق بهادار، فعالیت اینگونه صندوقها از روز آغاز، به مدت حداکثر ۷ سال ادامه مییابد و پس از پایان دورهی فعالیت، تصفیه و منحل میشود.
ترکیب داراییهای صندوق سرمایهگذاری جسورانه
ترکیب داراییها در صندوقهای جسورانه با سایر انواع صندوقها، تا حد زیادی متفاوت است. از میزان سرمایهای که در اختیار صندوق قرار میگیرد، باید بین ۵۰ تا ۶۰ درصد آن را در شرکتهای نوپا سرمایهگذاری کند و مابقی آن را به سپردههای بانکی یا اوراق با درآمد ثابت اختصاص دهد. اینکه صندوقها باید بین ۵۰ تا ۶۰ درصد از دارایی خود را در شرکتهای نوپا سرمایهگذاری کنند، دارای محدودیتهای مختلفی است؛ بهعنوانمثال، در جهت کاهش ریسک، حداکثر ۲۰ درصد از منابع صندوق میتواند در یک شرکت سرمایهگذاری شود و تنها يک شرکت میتواند بدون رعايت حدنصاب فوق، تا ۳۰ درصد از منابع صندوق را به خود تخصيص دهد.
میزان ریسک صندوق جسورانه
در بیشتر مطالبی که با صندوق سرمایهگذاری جسورانه ارتباط دارند، اینطور بیان شده که این صندوقها دارای ریسک بالایی هستند. اما کمتر به این پرداخته شده که دلیل اصلی بیان این گزاره چیست. به طور کلی و بر اساس امیدنامهی موجود در سایت سازمان بورس و اوراق بهادار، سرمايهگذاری در فناوریهای نوين و شرکتهای نوپا ذاتاً ريسک بالايي دارد. بهطورکلی رابطهی مستقیمی میان ریسک و بازده وجود دارد؛ هرچه ریسک سرمایهگذاری در یک دارایی بالاتر باشد، احتمالاً بازده بالاتری هم خواهد داشت. برای درک بهتر این مورد به مثال زیر توجه کنید:
فرض کنید قصد سرمایهگذاری دارید. شما میتوانید در بازار رمزارزها وارد شوید و ممکن است در یک روز بیش از ۵۰ درصد از سرمایهی خود را از دست بدهید؛ اما در آن روی سکه ممکن است سرمایهی شما در مدت کوتاهی چندین برابر شود. از طرفی دیگر، میتوانید در بازار طلا سرمایهگذاری کنید که سابقهای چند هزار ساله دارد و بعید است که سرمایهی شما با افت قابلتوجهی مواجه شود. همچنین احتمال کسب سود نامتعارف در کوتاهمدت نیز به همان اندازه دور از ذهن است.
اگر به سرمایهگذاری در طلا علاقهمند هستید، حتما از جزئیات صندوق طلا اطلاع داشته باشید.
ریسک ورود به صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه بیشباهت به مثال بالا نیست. چراکه همین موضوع در مورد سرمایهگذاری در شرکتها هم صدق میکند. عموماً سرمایهگذاری در شرکتهایی که در سالهای اولیهی تأسیس خود به سر میبرند، با ریسک بالاتری نسبت به شرکتهای قدیمی و جاافتاده همراه است؛ از طرفی احتمال کسب بازدهی بسیار بالاتری هم در آنها وجود دارد.
دلیل نامگذاری صندوق جسورانه
برای مثال تصور کنید چندین سال پیش در شرکتهایی همچون اسنپ، تپسی یا دیجیکالا سرمایهگذاری کرده بودید. با رشد پرسرعت و بالایی که این شرکتها داشتهاند، سرمایهی شما هم چندین برابر میشد. اما باید در نظر داشته باشید که همان سالها کسبوکارهای نوپایی وجود داشتند که هم اکنون نامی از آنها نمیشنوید. علاوهبرآن، در این نوع صندوقها هیچ تضمینی مبنی بر نقدشوندگی و حفظ اصل سرمایه وجود ندارد و بهتر است با دید بلندمدت در این نوع صندوقها سرمایهگذاری کرد. جدای از همهی موارد گفته شده، با توجه به صنعتی که صندوق در آن سرمایهگذاری میکند، ممکن است سرمایه با ریسکهای متفاوتی روبهرو شود که در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد:
- ایجاد محدودیت توسط دولت: مانند افزایش واردات در آن بخش که ممکن است از جذابیت سرمایهگذاری بکاهد.
- تغییر سیاستهای کلان اقتصادی: بهعنوانمثال افزایش یا کاهش شدید بودجهی اختصاصدادهشده به یک بخش یا یک صنعت.
با توجه به تفاسیر گفته شده، واضح است که این نوع سرمایهگذاری، ریسک بسیار بالایی دارد و بیجهت نیست که به آن سرمایهگذاری جسورانه میگویند.
عملکرد صندوقهای جسورانه در چند سال اخیر
دامنهی بازدهی صندوق جسورانه در چند سال اخیر، بسیار گستردهتر از سایر انواع صندوقها بوده است. بالاتر بودن ریسک این نوع سرمایهگذاری ارتباط مستقیمی با دامنهی بازدهی آنها دارد. به طور مثال در مقایسهی عملکرد صندوقها در تاریخ مهرماه ۱۴۰۰ نسبت به یک سال گذشته، با آمار جالبی روبهرو میشویم. کمترین بازدهی چیزی حدود ۶۰- و بالاترین بازدهی هم چیزی در حدود ۱۸۰ درصد بوده است. شاخص کل نیز در همین مدت با تمام حواشی و فراز و فرودها، نتوانسته بازدهی مثبتی از خود به ثبت برساند.
در چند سال اخیر شرایط اقتصادی کشور و عملکرد این نوع صندوقها، باعث شده تا صندوق سرمایهگذاری جسورانه در ایران، کمتر از کشورهای توسعهیافته موردتوجه قرار گیرد. اگر شما نیز قصد سرمایهگذاری در این نوع صندوقهای پرریسک را دارید، بهتر است تا با آگاهی کامل این کار را انجام دهید. اطلاعات جزئی مربوط به صندوقها را میتوانید در سایتهای کدال ، فرابورس ایران و همچنین سایت اختصاصی صندوق موردنظر مطالعه کنید. برای بررسی عملکرد دقیق صندوقها نیز، وبسایت فیپیران به عنوان مرجعی معتبر در این زمینه محسوب میشود که مشاهدهی آن خالی از لطف نیست.
مهمترین صندوقهای جسورانه
در چند سال اخیر صندوقهای جسورانهی مختلفی در ایران، شروع به فعالیت کردهاند. این اتفاق از گسترش صندوق سرمایهگذاری جسورانه در سایر کشورها و همچنین افزایش کسبوکارهای نوپا و ایده محور در کشور خودمان نیز بیتأثیر نبوده است. بر اساس فهرست موجود در وبسایت فرابورس ایران، نام ۱۶ صندوق سرمایهگذاری جسورانه به چشم میخورد که در جدول زیر برخی اطلاعات کلی مربوط به آنها قابلمشاهده است.
همانطور که در جدول فوق مشاهده میکنید، بیشتر این صندوقها روی فعالیتهای نوآورانه فعالیت دارند و درصد کمی از آنها روی صنایع دیگر سرمایهگذاری میکنند.
نحوهی سرمایهگذاری در صندوق جسورانه
برای سرمایهگذاری در این صندوق، مانند بسیاری از صندوقهای دیگر، باید از طریق دفتر مورد تأییدشان یا وبسایت رسمی آنها اقدام کنید؛ بعضی از آنها هم مانند صندوقهای ETF ، در بازار بورس قابل معامله هستند.
مقایسهی ونچر کپیتال با سایر انواع صندوقها
صندوقهای جسورانه را از جهات زیادی از جمله ترکیب داراییها، میزان ریسک، سطح نقدشوندگی و بسیاری عوامل دیگر میتوان مورد مقایسه قرار داد. مهمترین تفاوت صندوقهای جسورانه با سایر صندوقها، مربوط میشود به ترکیب داراییها و میزان ریسک که به نوع داراییهای این صندوق وابسته است. بهعنوانمثال، یک صندوق با درآمد ثابت، باید حداقل ۷۵ درصد از دارایی خود را به اوراق با درآمد ثابت اختصاص دهد، پس این سرمایهگذاری از ریسک بسیار پایینتری برخوردار است.
مزایا و معایب صندوق جسورانه
صندوق جسورانه هم مانند هر نوع دیگری از سرمایهگذاری، معایب و مزایایی دارند. در ادامه به برخی از مهمترین آنها اشاره میکنیم.
مزایا:
- امکان کسب بازدهی بسیار بالا: سرمایهگذاری در صندوقهای جسورانه، باتوجه به نوع سرمایهگذاری و میزان ریسک، این شانس را به ما میدهد که سود بسیار بالاتری از میانگین بازدهی بازار کسب کنیم.
- تقسیم ریسک و متنوع کردن داراییها: با سرمایهگذاری در صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه، این امکان را داریم که سبد دارایی خودمان را متنوعتر کنیم و ریسکموجود، بین موارد بیشتری تقسیم شود. با انجام این کار احتمال ازبینرفتن یا افت بسیار سنگین یک بخش از داراییهای ما کاهش مییابد.
معایب:
- ریسک بسیار بالا: ماهیت سرمایهگذاری خطرپذیر به این شکل است که باتوجهبه نوع فعالیت صندوق، ریسک بسیار بالایی به همراه دارد. در همین راستا، هیچ تضمینی برای سود و یا اصل پول وجود ندارد، حتی ممکن است که کل سرمایه از بین برود.
- عدم بازدهی در کوتاهمدت: سرمایهگذاری در صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه به طور معمول باید با دید بلندمدت صورت گیرد و سهامداران نباید انتظار کسب بازدهی در کوتاهمدت داشته باشند. در ایران بهواسطهی انتظارات تورمی و عدم ثبات اقتصادی، دید بیشتر سرمایهگذاران، کسب سود در کوتاهمدت است. این مورد با ذات سرمایهگذاری در ونچرکپیتالها سازگار نیست و میتواند برای سهامداران آزاردهنده باشد.
- نقدشوندگی بسیار پایین: توضیح این مورد ارتباط زیادی با بلندمدت بودن این نوع سرمایهگذاری دارد. از آنجایی که خرید و فروش واحدهای این صندوق، با هدف بلندمدت انجام میشود، تعداد معاملات روزانه و جابهجایی واحدهای این صندوق بسیار کم است. اگر نقدشوندگی جزء اولویتهای اصلی شما برای یک سرمایهگذاری محسوب میشود، بهتر است به فکر سرمایهگذاری در بخشهای دیگری باشید.
تفاوت صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه و پروژهای در چیست؟
صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه بر روی ایدههای نوآورانه و استارتاپها سرمایهگذاری میکنند و به همین دلیل میتوان آنها را صندوقهای بسیار پرریسکی برای سرمایهگذاری دانست. این امر در حالی است که چنین محدودیتهایی برای صندوقهای سرمایهگذاری پروژه وجود ندارد و آنها ممکن است برای تأمین مالی هر نوعی از پروژهها که توجیه اقتصادی داشته باشند تأسیس شده و به فعالیتشان ادامه دهند. بهاینترتیب میتوان گفت صندوقهای سرمایهگذاری پروژه نسبت به صندوقهای جسورانه از ریسک بسیار پایینتری برخوردار هستند.
جمعبندی
صندوقهای خطرپذیر در دنیا نسبت به ایران از جایگاه بالاتری در میان سرمایهگذاران برخوردارند؛ البته این جایگاه بالاتر تا حد قابلتوجهی با وضعیت اقتصادی کشورها در ارتباط است. هر سرمایهگذاری مختصات خاص خود را دارد؛ صندوق جسورانه نیز از این قاعده مستثنی نیست. واردشدن به این نوع صندوقها برای افرادی مناسب است که:
- در درجهی اول، در مقابل انتظار بازده بالا، باید حتی خطر ازبینرفتن سرمایهی خود را بپذیرند.
- درصد محدودی از دارایی خود را در این بخش سرمایهگذاری کنند.
- دیدگاه بلندمدتی داشته باشند.
۳ عاملی که در بالا به آن اشاره کردیم کلیترین عواملی است که برای ورود به این نوع سرمایهگذاری باید در نظر بگیریم. اگر شرایط شما با هریک از موارد فوق ناسازگار است، بهتر است در تصمیم خود برای خرید واحدهای این نوع صندوق، بهطورجدی بازنگری کنید؛ ولی اگر شرایط فوق را دارا هستید، میتوانید با سرمایهگذاری درست و مدیریت ریسک، سود سرمایهگذاری خود را افزایش دهید.
اگر این مقاله برای شما مفید بوده است، پیشنهاد میکنیم تا با مراجعه به صفحهی اصلی ما ، از سایر مطالب آموزشی در جهت ارتقا دانش سرمایهگذاری استفاده کنید.
صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت چیست؟ | کدام صندوق ها بازدهی بهتری داشتند؟
در بورس علاوه بر اینکه می توانید اوراق سهام خرید و فروش کنید می توانید در صندوق های سرمایه گذاری نیز، سرمایه گذاری کنید. یک نوع از صندوق های کم ریسک، صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت هستند. بازدهی کدام صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت بالاتر بوده است؟
به گزارش نبض بورس، در بورس تنها اوراق سهام خرید و فروش نمی شود بلکه می توان در بورس، واحدهای یک صندوق را نیز خریداری کرد. انواع صندوق ها در بازار سرمایه وجود دارند اما کم ریسک ترین نوع صندوق ها، صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت می باشد. در ادامه به معرفی این نوع از صندوق ها و میزان بازدهی آن ها در شش ماهه اول سال جاری خواهیم پرداخت.
صندوق درآمد ثابت کجا سرمایه گذاری میکند؟
هدف اصلی صندوقهای سرمایهگذاری درآمد ثابت کسب بازدهی بدون ریسک و تقریباً ثابت است. بنابراین بخش عمده دارایی این صندوقها، در سپردههای بانکی و اوراق درآمد ثابت بورسی و فرابورسی مانند اوراق مشارکت، اوراق اجاره، اسناد خزانه اسلامی و… سرمایهگذاری میشود. بخش کوچکی از دارایی این صندوقها نیز در سهام شرکتهای بورسی سرمایهگذاری میشود. به همین دلیل نوسانات بورس، تأثیری روی این صندوقها ندارند.
چرا صندوق با درآمد ثابت بهتر از بانک است؟
بازدهی صندوق های سرمایه گذاری درآمد ثابت با توجه به اینکه بخشی از سرمایه آنها در اوراق درآمد ثابت بورسی سرمایهگذاری شده، معمولاً بالاتر از سود سپردههای بانکی است. سود صندوق درآمد ثابت، روزشمار است. این در حالی است که حتی در سپردههای کوتاه مدت بانک، سود بهصورت ماهشمار محاسبه میشود.
در سپرده ماهشمار، هر ماه به کمترین مانده موجود در حساب، سود تعلق میگیرد. اما در روش سود روزشمار، سرمایهگذار به ازای هر روز میتواند سود دریافت کند؛ بنابراین اگر ۱۰۰ میلیون را در سومین روز ماه بهحساب بانکی دارای سود ماهشمار واریز کنیم، به دلیل اینکه تا پیش از این کمترین موجودی حساب صفر ریال بوده، هیچ سودی به سپرده تعلق نمیگیرد. اما اگر همین مبلغ در صندوق درآمد ثابت با سود روزشمار سرمایهگذاری شود، به ازای هر روز نگهداری پول در صندوق، به آن سود تعلق میگیرد.
بازدهی صندوق های با درآمد ثابت چگونه بوده است؟
در ادامه به معرفی ده صندوق با درآمد ثابت برتر در بازار سرمایه به لحاظ بازدهی در شش ماهه نخست سال جاری خواهیم پرداخت.
۱. کوثر یکم میزان بازدهی ۱۴.۶ درصد
۲. گنجینه آینده روشن میزان بازدهی ۱۱.۵ درصد
۳. خاتم ایساتیس پویا میزان بازدهی ۱۰.۹ درصد
۴. پارند پایدار سپهر میزان بازدهی ۱۰.۸ درصد
۵. کیان میزان بازدهی ۱۰.۸ درصد
۶. سپید دماوند میزان بازدهی ۱۰.۷ درصد
۷. افرا نماد پایدار میزان بازدهی ۱۰.۵ درصد
۸. زمرد نو ویرا ذوب آهن میزان بازدهی ۱۰.۴ درصد
۹. پاداش سرمایه بهگزین میزان بازدهی ۱۰.۴ درصد
۱۰. اندوخته آمیتیس میزان بازدهی ۱۰.۴ درصد
شایان ذکر است که در فهرست بالا، شش صندوق با نمادهای صایند، خاتم، پارند، سپیدما، کیان و افران حزو صندوقهای قابل معامله در بورس هستند.
اگر به دنبال سرمایه گذاری کم ریسک با بازدهی بالاتر از سپردههای بانکی هستید میتوانید بر روی این صندوقهای با درآمد ثابت سرمایه گذاری کنید.
اوراق بهادار با درآمد ثابت از تعریف تا معرفی انواع آن
همانطور که میدانید سرمایهگذاری در بازار بورس، گزینهای بسیار مناسب برای افراد دارای روحیه ریسک پذیری بالا میباشد. اما آیا روشی وجود دارد که افرادی که اهل ریسک نیستند نیز بتوانند به بازار بورس راه یابند؟ آیا راهی وجود دارد که علاوه بر حفظ اصل سرمایه سرمایهگذاران، سودهایی را نیز برای آنها رقم بزند؟ برای پاسخ به این سوالها میبایست شما را با اوراق بهادار با درآمد ثابت که یکی از بهترین راهکارهای سرمایهگذاری با پرداختیهای با بازه زمانی از پیش تعیین شده است، آشنا سازیم. اگر شما نیز به دنبال آشنایی با این روش سرمایهگذاری کم ریسک هستید، پیشنهاد میکنیم این مقاله را از دست ندهید.
اوراق بهادار با درآمد ثابت چیست؟
اوراق بهادار با درآمد ثابت (Fixed-Income Security) نوعی روش سرمایهگذاری بوده که در آن فرد سرمایهگذار در تاریخهای مشخص، مبالغی را دریافت مینماید. این روند تا زمان پایان تاریخ سررسید این اوراق ادامه خواهد داشت. در تاریخ سررسید نیز اصل مبلغ سرمایهگذاری شده توسط فرد به وی بازگردانده میشود.
در واقع، در این سبک از سرمایهگذاری یک جریان درآمدی برای فرد ایجاد میگردد و در پایان نیز اصل مبلغ سرمایه به وی بازگردانده میشود. توجه داشته باشید که عبارت ثابت در عنوان این اوراق، به معنای دریافتیهای با مقادیر ثابت نیست. بلکه به جنبه اجباری بودن برنامه زمانی پرداختها اشاره دارد. بازده این اوراق نسبت به سهام کمی کمتر بوده و در مقایسه با سپردههای بانکی، اندکی بیشتر است.
اوراق بهادار با درآمد ثابت را میتوان یکی از ابزارهای بر پایه بدیهی دانست. به عبارتی، این اوراق نوعی قرض به دولت و یا بانکها بوده که آنها نیز در قبالش، سودهایی کوپنی به سرمایهگذاران پرداخت و در پایان نیز اصل مبلغ را به آنها باز میگردانند. سرمایهگذارانی که به دنبال تحمل ریسک کمتر و برخورداری از جریان تضمین شده نقدینگی هستند، از این اوراق به شدت استقبال مینمایند.
مزایای سرمایه گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت
همانطور که گفتیم، اوراق بهادار با درآمد ثابت را میتوان یک روش سرمایهگذاری تقریبا بدون ریسک به حساب آورد. از اصلیترین مزایای این اوراق میتوان به اولویت پرداخت پول دارندگان آن در زمان انحلال یا ورشکستگی یک شرکت اشاره کرد. علاوه بر این، 3 مورد دیگر از مزایای کلیدی این اوراق عبارتند از:
1. سرمایه گذاری مطمئن با درجه ریسک بسیار پایین
اوراق بهادار با درآمد ثابت را میتوان یکی از کم ریسکترین گزینهها جهت سرمایهگذاری به حساب آورد. در این روش به دلیل سرمایهگذاری در بخشهای مطمئن و با ریسک پایین، نوسانات و نرخ سود کم میباشد. از این رو میتوان ریسک آن را نیز به همان نسبت پایین دانست.
2. حفظ اصل سرمایه ضمن برخورداری از پرداخت سودهای دوره ای
سرمایهگذاران در حوزه اوراق با درآمد ثابت، علاوه بر دریافت مبالغی در دورههای معین، در تاریخ سررسید این اوراق نیز اصل سرمایه خود را دریافت مینمایند. از این رو، از یک جریان درآمدی تقریبا بدون ریسک بهره خواهند برد. همچنین معین بودن زمان سررسید نیز به افراد این امکان را میدهد که برای سایر سرمایهگذاریهای مورد نظر خود در آینده نیز یک برنامه زمانی مشخص داشته باشند.
3. تضمین اعتبار و بازگشت سرمایه
کلیه اوراق با درآمد ثابت، توسط شرکتهایی اعتبارسنجی میگردند. این امر به سرمایهگذاران این امکان را میدهد که انتخاب بهتری با توجه به ثبات اقتصادی هر یک از آنها داشته باشند. علاوه بر این، با توجه به اینکه دولت پرداخت این اوراق را تضمین میکند، بازگشت سرمایه افراد نیز امری بدون ریسک و قطعی خواهد بود.
معایب و ریسکهای اوراق بهادار با درآمد ثابت
همانطور که گفته شد، این اوراق کمترین میزان ریسک را دارند اما این امر به معنای صفر بودن درجه ریسک آنها نیست. در واقع هر نوع سرمایهگذاری ریسکهای احتمالی خود را خواهد داشت. اوراق بهادار با درآمد ثابت نیز از این قاعده مستثنی نیستند. از جمله اصلیترین ریسکهای این اوراق میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
1. ریسک مربوط به تورم
یکی از ریسکهای اوراق با درآمد ثابت را میتوان، نرخ تورم دانست. در واقع ممکن است شرایط به گونهای پیش رود که نرخ بهره پرداختی، نتواند نرخ تورم را پوشش دهد و این امر برای سرمایهگذاران مشکل ساز گردد.
2. ریسک مربوط به نرخ بهره
به طور معمول، بین نرخ بهره و ارزش اوراق بهادار با درآمد ثابت، رابطهای معکوس حاکم است. به عبارتی، با کاهش نرخ بهره، سرمایهگذاران تمایل به خروج پول خود از بانک را خواهند داشت. در این شرایط، سرمایهگذاری ایمن در بورس مورد استقبال بیشتری قرار خواهد گرفت. از این رو، با کاهش نرخ بهره، به ارزش اوراق با درآمد ثابت افزوده خواهد شد و بالعکس.
3. ریسک مربوط به وقایع غیر منتظره
رویدادهای غیرمنتظره همچون سیل، جنگ، زلزله و… میتوانند ارزش اوراق با درآمد ثابت را تحت تاثیر قرار دهند. البته این امکان وجود دارد که رویداد مربوطه تنها در یک بخش خاص اتفاق بیافتد و ارزش اوراق آن بخش را تحت تاثیر قرار دهد.
انواع اوراق بهادار با درآمد ثابت
به طور کلی، اوراق بهادار با درآمد ثابت به دو دسته اوراق بدهی و گواهی سپرده قابل تقسیم میباشند. البته در این بین، اوراق بدهی رایجتر از دسته دیگر بوده و از محبوبیت بیشتری نیز برخوردار هستند. به طوری که در بسیاری کشورهای دنیا، اکثر سرمایهگذاران پول خود را به طور معمول به خرید اوراق بورسی با ریسک کم و همینطور اوراق بدهی اختصاص میدهند. در ادامه با هر دو نوع اوراق با درآمد ثابت به طور کامل آشنا خواهیم شد.
1. اوراق بدهی
اوراق بدهی را میتوان یکی از رایجترین انواع اوراق با درآمد ثابت دانست. به طور معمول این اوراق با هدف تامین مالی بنگاههای اقتصادی انتشار مییابند. به عبارتی، شرکتها و دولتها با فروش این اوراق به عموم مردم، به نوعی از آنها وام گرفته و از این طریق منابع مالی مورد نیاز خود جهت اجرای پروژهها را تامین مینمایند.
لازم است به این نکته اشاره کرد که سرمایهگذاران اوراق بدهی، سهمی در مالکیت شرکتها ندارند. از این رو، حق رای در تصمیم گیریهای شرکت را نیز نخواهند داشت. این احتمال وجود دارد که اوراق بدهی کوپن پرداخت سود داشته باشند. در این صورت، میبایست در بازههای زمانی مشخصی به دارندگان این اوراق، مقادیر از پیش تعیین شدهای پرداخت گردد.
اوراق بدهی به دو دسته اوراق قرضه با نرخ بهره ثابت و اوراق قرضه با نرخ بهره شناور تقسیم میگردد. از جمله مشخصههای مشترک تمامی انواع اوراق بدهی میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- تاریخ سررسید
- ارزش اسمی
- قیمت فروش
- بازده تا تاریخ سررسید (YTM)
- ارزش اسمی
- نرخ سود اسمی
در ادامه، به منظور آشنایی با انواع اوراق بدهی، ابتدا شما را با تعریف اوراق قرضه آشنا ساخته و سپس به تشریح هر یک از انواع اوراق بدهی خواهیم پرداخت.
اوراق قرضه چیست؟
طبق ماده 52 اصلاحیه قانون تجارت، تعریف اوراق قرضه به شرح زیر میباشد:
“ورقه قرضه، ورقه قابل معاملهای است که معرف مبلغی وام است با بهره معین که تمام یا اجزای آن در موعد معین باید مسترد گردد.”
به عبارتی، شرکتها با انتشار این اوراق به نوعی از عموم مردم وام گرفته و منابع مورد نیاز خود را تامین مینمایند. در واقع، با این روش، شرکتها مبالغ بالایی را از تعداد زیادی سرمایهگذار قرض نموده که هر کدام از آنها تنها بخش کوچکی از اوراق را خریداری نمودهاند.
سرمایهگذاری در اوراق قرضه در مقایسه با سهام از ریسک کمتری برخوردار میباشد و این یک مزیت بزرگ برای این اوراق به حساب میآید. البته باید اشاره کرد که این اوراق برخلاف دیگر اوراق، معافیت مالی نداشته و شاید بتوان این را نیز یکی از اصلیترین معایب آن به شمار آورد.
اوراق قرضه با نرخ بهره ثابت
از انواع اوراق قرضه با نرخ بهره ثابت میتوان به اوراق قرضه قابل تبدیل، اوراق قرضه رهنی، اوراق قرضه درآمدی، اوراق قرضه تضمین شده و… اشاره نمود.
اوراق قرضه با نرخ بهره شناور
منظور از شناور بودن نرخ بهره در این اوراق آن است که در بازههای زمانی مختلفی (به طور معمول هر سه ماه یکبار) نرخ بهره این اوراق مجددا مورد ارزیابی قرار میگیرد. بانکها اینگونه اوراق را منتشر کرده و تحت عنوان گواهی سپرده با نرخ شناور از آنها یاد میشود.
اوراق مشارکت
اوراق مشارکت را میتوان نوعی اوراق قرضه دانست که جهت اجرای طرحی معین از طریق عرضه عمومی واگذار میگردد. دارندگان این اوراق به نسبت مبلغ اسمی سود حاصل از اجرای طرح ها در آن سهیم میشوند.
این اوراق میتوانند به هر دو صورت بی نام و یا با نام باشند. به طور کلی، اوراق مشارکت بورسی با نام بوده و اوراق غیر بورسی از جمله اوراق بی نام به حساب میآیند. قیمت، طول دوره سرمایهگذاری و همینطور هدف از انتشار این اوراق معین میباشد.
اوراق مشارکت خود به دو دسته زیر قابل تقسیم میباشند:
1. اوراق مشارکت ساده
به طور کلی، اکثر اوراق منتشر شده در ایران جز دسته اوراق مشارکت ساده به حساب میآیند. این اوراق میتوانند بی نام و یا با نام باشند. معاملات این اوراق طبق مکانیزمهای حقوقی مشخصی که تضمین بازپرداخت اصل و سود ورقه را پیش بینی نمودهاند، انجام میگردد.
این اوراق پس از انتشار، غیر قابل تغییر میباشند. دارندگان این اوراق در یک طرح اجرایی مشخص سهیم بوده و در زمان سررسید، دارندگان و منتشر کنندگان آن، ضمن دریافت سودهای حاصل از اجرای طرحهای مربوطه، اصل سرمایه خود را نیز دریافت مینمایند. به این ترتیب، ارتباط آنها با شرکت ناشر از آن پس پایان مییابد.
2. اوراق مشارکت مرکب
انتشار اوراق مشارکت مرکب، به وسیله شرکتهای سهامی عام صورت میگیرد. این اوراق، به دو نوع اوراق مشارکت قابل تعویض با سهام یا اوراق مشارکت قابل تبدیل با سهام تقسیم بندی میگردند. در نوع اول، اوراق در تاریخ سررسید نهایی خود با سهام سایر شرکتهای پذیرش شده در بورس تعویض میشوند. در نوع دوم نیز، با فرا رسیدن زمان سررسید و یا افزایش سرمایه، اوراق به سهام شرکتهای منتشر کننده اوراق تبدیل میگردند. (همانطور که ذکر شد، این نوع از اوراق مشارکت مرکب، در صورت افزایش سرمایه شرکت قابل انتشار میباشند.)
لازم سرمایهگذاری کم ریسک چیست؟ است توجه داشته باشید که به طور معمول این نوع اوراق در ایران منتشر نمیگردند.
2. گواهی سپرده
علاوه بر اوراق بدهی، گواهی سپرده نیز یکی از انواع اوراق بهادار با درآمد ثابت به حساب میآید. گواهی سپرده، توسط بانکها منتشر و عرضه میشود و تضمین اصل سپرده و سودهای پرداختی نیز به عهده خود بانک میباشد.
سرمایهگذاران سودهای خود را از طریق کوپنهای گواهی سپرده و به صورت دورهای دریافت مینمایند. این گواهیها دارای تاریخ سررسید و نرخی ثابت برای سود هستند و به شخص دارنده یا حامل، این اجازه را میدهند که سود سپرده را مسترد نماید.
دو نوع گواهی سپرده عبارتند از:
- گواهی سپرده مدتدار ویژه سرمایهگذاری عام
این نوع گواهی به سپردههایی گفته میشود که با سررسید مشخص نزد بانکها افتتاح میشوند. بانکها نیز در قبال دریافت این سپردهها، گواهی تحت عنوان گواهی سپرده مدت دار ویژه سرمایهگذار عام صادر مینماید. این نوع گواهی دربردارنده شرایط قرارداد سپرده گذاری بود و میتواند به صورت با سرمایهگذاری کم ریسک چیست؟ نام و یا بی نام باشد.
- گواهی سپرده مدتدار ویژه سرمایهگذاری خاص
این نوع گواهی به سپردههایی اطلاق میگردد که بانک به منظور تامین منابع مالی اجرای پروژههای ساختمانی، خدماتی، تولیدی و… افتتاح مینمایند. این نوع گواهیها نیز دارای سررسیدی مشخص میباشند.
جمع بندی
در این مقاله سعی شد تا شما را با اوراق بهادار با درآمد ثابت آشنا سازیم. دریافتیم که این اوراق از ریسک بسیار پایینی برخوردار بوده و ضمن حفاظت از سرمایه اصلی سرمایهگذاران، سودهایی را نیز به صورت دورهای برای آنها به ارمغان میآورد. از این رو چنانچه به دنبال تجربه ریسکهای بالا نیستید، خرید این اوراق میتواند گزینهای مناسب برای شما باشد.
امیدواریم این مقاله برای شما خوانندگان گرامی مفید واقع شده باشد. پیشنهاد میکنیم چنانچه سوالی در خصوص این اوراق و یا تجربهای از استفاده از آن را دارید، در قسمت دیدگاه با ما در میان بگذارید.
در پایان لازم دیدیم تا با توجه به استقبال روز افرون افراد جامعه از بورس و اهمیت مبحث انتخاب کارگزار، شما را با یکی از شناخته شده ترین کارگزاران بازار سرمایه آشنا سازیم. پیشنهاد ما به شما کارگزاری مدبر آسیا است. این کارگزاری با دارا بودن تیمی فعال و با تجربه، آماده است تا شما را در مسیر پر نشیب و فزار سرمایهگذاری در بورس همراهی کند. میتوان گفت کارگزاری مدبر آسیا، سقف خواستههای شما از یک کارگزار را برآورده ساخته و بدون شک بالاترین کیفیت خدمت رسانی را در این کارگزاری تجربه خواهید نمود.
دیدگاه شما