احتمالا شما در زمان اتصال به این سایت، به او اجازه دسترسی به کیف پول خود را دادهاید و او از این مجوز سواستفاده کرده و تمام دارایی شما را به سرقت برده است.
۱۳ نکته کاربردی برای کاهش هزینهها و پسانداز بیشتر
در بسیاری از اوقات سختترین مرحله پسانداز کردن، شرع کردن آن است. بیشتر ما فکر میکنیم برای شروع این کار شرایط مالی یا سبک زندگی خاصی نیاز است. این فکر باعث میشود که مدام این کار را عقب بیندازیم و آن را شروع نکنیم. اما حقیقت این است که آن شرایط رویایی تا زمانی که صرفهجویی و پسانداز کردن را شروع نکنیم، فراهم نمیشود.
با اینکه صرفهجویی مالی و مدیریت سرمایه بیش از هر چیز به شرایط اقتصادی جامعه ارتباط پیدا میکند اما با رعایت یکسری از نکتهها و ترفندها میتوان بخشی از هزینهها را به شکلی کاهش داد تا در پایان ماه یا سال پسانداز قابل توجهی داشته باشیم.
در این مطلب راهکارهای سادهای را معرفی کردهایم که میتوانید جهت صرفهجویی در هزینهها و پسانداز کردن، از آنها بهره ببرید.
ثبت و نظارت بر هزینهها
اولین قدم برای شروع یک پسانداز درست و اصولی این است که هزینههای خود را ثبت کنیم و هر ماه جزئیات مربوطه و بخشهای کمخرج و پرخرج را بررسی کنیم. اپلیکیشنهای مالی و بانکی امروزه این کار را به طور خودکار برای ما انجام میدهند. مثلا در اپلیکیشن بلوبانک قابلیتی به نام بلوچارت وجود دارد که گزارشهای مالی ماهانه و سالانه را ارائه میدهد. در منوی «صورتحساب» اپلیکیشن بلوبانک جزئیات هر تراکنش و دستهبندیهای مربوط به آن قابل مشاهده است. با استفاده از این قابلیت میتوانیم هزینهها و درآمدهای ماهانه خود را به راحتی مدیریت کنیم. همچنین میتوانیم تراکنشهای خود را در دستهبندیهای مختلف قرار دهیم و در صورت نیاز یادداشتی برای آنها بنویسیم. با انجام این کارها میتوانیم هزینههای ثابت و متغیر خود را شناسایی و تفکیک کنیم و با برنامهای هوشمند، هزینههای متغیر خود را کاهش دهیم.
پسانداز خودکار
اگر قصد پسانداز به شکل روزانه دارید و هر بار آن را فراموش میکنید، میتوانید از ابزارهای هوشمندی بهره ببرید که به طور خودکار و با اجازه قبلی، پولی را در یکی از حسابهای ما ذخیره میکند. برای عملی کردن این تصمیم، کافیست به سراغ بخش «بلوباکس» اپلیکیشن بلوبانک بروید و از قابلیتهای آن استفاده کنید. بلوباکس مثل یک قلک برای شما عمل میکند. به اینصورت که با ساختن باکسهای مختلف در اپلیکیشن بلوبانک میتوانید مبلغی را در زمانهای مختلف، برای پسانداز در آن ذخیره کنید. پس از ساختن باکس، قابلیتی به نام «رُند» را مشاهده خواهید کرد که به طور خودکار مبالغ خرید روزانه را به سمت بالا رند میکند تا مقدار اضافه به عنوان پسانداز ذخیره شود.
تعیین اهداف پسانداز
مشخص کردن اهداف ما از پسانداز کردن پولمان، انگیزه لازم برای ادامه دادن این کار را به ما میدهد. این اهداف میتوانند بلند مدت یا کوتاه مدت باشند. بلوباکس در این زمینه هم به کمک ما میآید. میتوانیم برای بلوباکسهای خود هدفگذاری کنیم و در صورت رسیدن به هدف هر باکس برای استفاده از آن تصمیم بگیریم.
پرداخت به موقع قبوض
دیر پرداخت کردن قبوض و فراموش کردن پیاپی آن، میتواند دردسر و هزینههایی مثل قطع موقت خدمات را در پی داشته باشد. برای جلوگیری از این اتفاق میتوان از خدمات هوشمند پرداخت خودکار اپلیکیشنهایی مثل بلوبانک استفاده کرد. کافیست اطلاعات قبوض خود را در بلوبانک ثبت کنیم و سقفی برای پرداخت قبوض تعریف کنیم. بعد از انجام این مراحل هر وقت قبضی برای ما بیاید به طور خودکار و به موقع پرداخت میشود.
انجام خریدهای آنلاین با تخفیفات شگفتانگیز
بیشتر سایتهای فروشگاهی برای افزایش فروش خود تخفیفات شگفتانگیز را به بهانههای مختلف روی اجناس خود میگذارند. اگر اهل خرید کردن آنلاین باشیم میتوانیم در این تخفیفات خریدهای خود را انجام دهیم و مبلغ اضافی آن را پسانداز کنیم.
تخفیفات لحظهای
طی سالهای اخیر پلتفرمها و وبسایتهایی راهاندازی شده که با ارائه سرویسها و راهکارهای مختلف، هزینه خریدهای روزانه کاربران خود را کاهش میدهند. باشگاه مشتریان «بامن» یکی از این پلتفرمهاست که به دو روش «تخفیف در لحظه» و «دریافت امتیاز» ضمن صرفهجویی در هزینههای روازنه افراد، قدرت خرید کاربرانش را افزایش میدهد.
برای استفاده از تخفیف لحظهای کافیست با کارت بلوبانک خود از فروشگاههای منتخب و طرف قرارداد باشگاه مشتریان «بامن» خرید کنید. فهرست فروشگاهها از طریق گزینه «پاداش» اپلیکیشن بلوبانک قابل مشاهده است و به راحتی میتوانید فروشگاه نزدیک به خود را پیدا کنید.
اجتناب از هزینههای کوچک اضافه
شاید هزینههایی مانند کارمزدهای بانکی به نظر کم باشند اما اگر سعی کنیم آنها را حذف کنیم میتوانیم پسانداز خوبی داشته باشیم. اتفاقی که برای کاربران بلوبانک رخ داده و این دسته از افراد خدماتی مثل باز کردن حساب، ارسال کارت بانکی و پیامک اطلاعرسانی را بدون پرداخت هیچ هزینه و کارمزدی دریافت میکنند. میتوانیم با این روش از هزینههای کوچک اضافه خود بکاهیم.
شناخت محرکهای خرج کردن خود
همه ما بازارها، فروشگاهها، سایتهای فروش و صفحات مجازی داریم که با دیدن آنها نمیتوانیم جلوی خود را بگیریم و حتماً باید از آنها خرید کنیم. این موارد برای هرکسی متفاوت است. خوب است این محرکها را بشناسیم و سعی کنیم کمتر در معرض آنها قرار بگیریم تا از خریدهای غیرضروری جلوگیری کنیم. برای این کار میتوانید از ویژگی تعیین «هدف» سرویس بلوباکس اپلیکیشن بلوبانک بهره بگیرید و فهرستی از اهداف کوتاهمدت و بلندمدت خود را طراحی کنید. قابلیت تعیین «هدف» به بخش بلوباکس اضافه شده تا به راحتی بتوانید برای هر باکس، هدف مشخصی را تعیین کنید و مدیریت بهتری بر روی میزان پسانداز خود داشته باشید. با داشتن یک هدف مشخص میتوانید آن را روزانه یا هفتگی و ماهانه بررسی کنید و میزان تحقق آن را به طور دائم زیرنظر داشته باشید.
شروع سرمایهگذاری
بخشی از پول خود را برای سرمایهگذاریهای بلند مدت کنار بگذاریم. این سرمایهگذاری متناسب با پول ما میتواند در زمینههای مختلفی مانند بازار سرمایه، سپردهگذاری در بانکها، املاک و … صورت گیرد.
خرید در حراجهای فصلی
بهترین زمان برای خرید، وقتی است که فروشگاهها، به دلیل نزدیک شدن به پایان فصل، اجناس خود را با تخفیفات خوب میفروشند. با برنامهریزی دقیق میتوانیم از این حراجها استفاده کنیم و تا حد زیادی در هزینههای خود صرفهجویی کنیم.
کاهش قبض تلفن
صورتحساب یا قبض تلفن همراه یکی از مواردی است که چندان به آن توجه نمیکنیم ولی بخشی از هزینههای ما را شامل میشود. برای کاهش هزینه تلفن خود میتوانیم مکالمات را کوتاهتر کنیم، در صورت امکان قرار ملاقاتی را با دوستان و نزدیکان خود هماهنگ کنیم و یا حتی از تماس با برنامههای اینترنتی به عنوان روشی جایگزین استفاده کنیم.
استفاده از وسایل نقلیه عمومی
در بسیاری از مواقع میتوانیم به راحتی از وسایل نقلیه عمومی برای رسیدن به مقصدمان استفاده کنیم. با انجام این کار استهلاک ماشین کمتر میشود و هزینههای آن پایین میآید.
ورزش کردن در خانه به جای رفتن به باشگاه
امروزه اپلیکیشنهای مخصوص ورزش کردن بسیاری وجود دارد که با نصب آنها روی گوشی خود میتوانیم بدون صرف هزینه اضافی در منزل ورزش کنیم.
راهکارهای معرفی شده به شما کمک میکند تا در پایان ماه و فصل بخشی از هزینههای خود را کاهش داده و مبلغ قابل توجهی را پسانداز کنید.
شهاب الدین حدیدی هستم، سردبیر فوت و فن. زندگی آنلاین یکی از تفریحات من در زمانیست که از ترافیک و شلوغی و هیاهو در فرار هستم.
چگونه با پول کم ثروتمند شویم؟
ثروتمندشدن وابسته به سه چیز است: تلاش، فکر و سرمایه. هریک از این ابزارها برای سرمایهدار شدن نقش اساسی دارد. طبیعی است اگر پول کافی در اختیار داشته باشیم در واقع ثروتمندیم که میخواهیم ثروت مان بیشتر شود اما اگر پول کافی دراختیار نداشته باشیم چگونه ثروتمند شویم؟
در یک اقتصاد تورمی مردم در درجه اول علاقهمند به حفظ ارزش پول خود در مقابل تورم هستند. بهعنوان مثال در شرایطی که تورم ۲۰ درصدی در یک اقتصاد حاکم باشد، به آن معناست که نگهداری پول نقد در هر سال به اندازه ۲۰ درصد ضرر به همراه دارد.
ثروتمندشدن وابسته به سه چیز است: تلاش، فکر و سرمایه. هریک از این ابزارها برای سرمایهدار شدن نقش اساسی دارد. طبیعی است اگر پول کافی در اختیار داشته باشیم در واقع ثروتمندیم که میخواهیم ثروت مان بیشتر شود اما اگر پول کافی دراختیار نداشته باشیم چگونه ثروتمند شویم؟
در یک اقتصاد تورمی مردم در درجه اول علاقهمند به حفظ ارزش پول خود در مقابل تورم هستند. بهعنوان مثال در شرایطی که تورم 20 درصدی در یک اقتصاد حاکم باشد، به آن معناست که نگهداری پول نقد در هر سال به اندازه 20 درصد ضرر به همراه دارد. در شرایطی که تورم بسیار بالاتر رفته و تبدیل به ابر تورم شود، (معمولا به نرخهای تورم 3 رقمی اطلاق میشود)، تمایل به نگه داشتن پول نقد به حداقل رسیده و در این شرایط به پول نقد اصطلاحا «پول داغ» میگویند که هیچکس تمایلی به نگهداری آن ندارد و مانند یک شیء داغ میماند که نمیتوان آن را در دست نگه داشت. شرایط اقتصاد ایران به گونهای است که هیچگاه دارای ابر تورم نبوده و بالاترین نرخ تورم در این اقتصاد به حدود 49 درصد میرسد؛ اما با این حال تورمهای 15 تا 20 رقمی در اقتصاد ایران موجب شده است تا مردم انگیزه بالایی برای تبدیل پول نقد خود به سایر ابزارهای مالی داشته باشند. بنابراین میتوان ادعا کرد که برای اکثریت مردم ایران انگیزه تبدیل پول نقد به سایر انواع سرمایه در درجه اول جلوگیری از کاهش ارزش پول به واسطه تورم و در درجه دوم کسب سود است. یک بودجه ماهانه که تمامی هزینههای اولیه شما را پوشش دهد، مقرر کرده و مقدار کمی را هم برای تفریح و سرگرمی کنار بگذارید. شکی نیست که همه میخواهند پولدار شوند؛ در این مطلب قصد داریم چند نکته را برای ثروتمند شدن به شما گوشزد کنیم.
۱- ثروتمند شدن از طریق یک حرفه
دانش آکادمیک فرا بگیرید. مهم نیست که دانش شما در رشته مورد نظر با تحصیل در مقطع دوره فوق لیسانس دانشگاه صنعتی شریف حاصل شده باشد یا اینکه از طریق ثبتنام در یک دوره آموزشی به آن دست یافته باشید، بلکه باید دانش فیلد مطلوب کاری خود را در حد قابل قبولی داشته باشید. حتی مواردی که رویکرد کاملا تئوریک دارند، در بعضی مواقع در پروژههای واقعی به کمک شما آمده چگونه از آب شدن پولمان جلوگیری کنیم؟ و باعث تمایز شما از سایر همکارانتان میشود. در ضمن هنگام استخدام نیز رزومه علمی شما تاثیر بهتری از سوابق نامعلوم و حتی غیرمعتبر کاری در نزد کار فرما خواهد داشت.حرفه آیندهتان را درست انتخاب کنید. اگر اولویت اول شما کسب ثروت و زندگی راحت در آینده است، خیلی دنبالهرو علاقه خود به رشته خاصی نباشید. به نتایج تحقیقاتی که در مورد متوسط درآمد مشاغل مختلف انجام شده، نگاه کنید تا ببینید در کدام رشتهها که به علایق شما نزدیکترند، احتمال ثروتمند شدن بیشتر است. بهطور مثال احتمال ثروتمند شدن شما در نقش یک مهندس مالی بیشتر از یک استاد دانشگاه خواهد بود.مکان درستی را برای فعالیت شغلی انتخاب کنید. به جایی بروید که شغلهای بهتر و بیشتری وجود دارد. مثلا بهعنوان کارشناس مسائل مالی و بورس، زمینه کاری بهتر و امکان رشد بیشتری در تهران برای شما وجود خواهد داشت تا در یک شهرستان کوچک.ابتدا شغلی برای کسب تجربه پیدا کنید. تا میتوانید برای جاهای مختلف درخواست کار بفرستید و مصاحبه بروید. هنگامی که کار مورد نظر را یافتید آن را نگه دارید و سعی کنید تجارب لازم برای موفقیتهای آینده را کسب کنید. تا پیدا شدن یک کار مناسب نیز میتوانید در یک شرکت معتبر کارآموزی کنید و تجربه کسب کنید.شغل و کارفرمایتان را تغییر دهید. با این کار میتوانید دستمزد خود را افزایش داده، تجارب کاری و غیرکاری مختلف به دست آورده و ریسک بیکاری آینده بهدلیل تک بعدی بودن را کاهش دهید. از اینکه این کار را بارها انجام دهید واهمه نداشته باشید. اگر شما کارمند با ارزشی باشید، حتی ممکن است کارفرمای فعلیتان برای نگه داشتن شما، افزایش حقوق و سایر مزایا را در نظر بگیرد. ممکن است وابستگی به شرایط فعلی، ترس از محیط و کار جدید یا وفاداری شغلی، شما را چگونه از آب شدن پولمان جلوگیری کنیم؟ در این اقدام سست کند، اما به یاد داشته باشید برای پیشرفت باید مدام در حرکت باشید، بنابراین برای یافتن موقعیتهای تازه گوش به زنگ باشید.تجارت شخصی راهاندازی کنید. بیشتر افراد موفق یک درآمد جانبی به جز حقوق ثابت ماهانه دارند که گاهی از این کارهای جانبی درآمد بیشتری عایدشان میشود. این کار تمرکز و وقت زیادی میطلبد و استرس زیادی به شما وارد میکند، اما بعد از چند وقت که به سوددهی رسید، شما میتوانید نتیجه آن را ببینید. علاوهبر درآمد بیشتر، شما این مزیت را خواهید داشت که رئیس خود باشید و زمانهای کاری خودتان را تنظیم کنید. پیشنهاد میکنیم پس از کسب تجربه در یک زمینه خاص و به دست آوردن دانش جنبههای مختلف آن، تجارت خود را شروع کنید.
2- ثروتمند شدن از طریق سرمایهگذاری
سرمایهگذاری کردن در تحصیل. حتی اگر موفق نشدید از طریق کنکور وارد دانشگاه شوید، با هزینه شخصی به دانشگاه بروید. مطمئن باشید با انتخاب رشته صحیح بعدها چند برابر هزینه سرمایهگذاری شده برای تحصیل خود را به دست خواهید آورد. برای مثال اگر شخصی که به تجارت علاقهمند است، مدرک MBA بگیرد، هزینه تحصیل خود را بعدها در کمتر از یکسال به دست خواهد آورد.
در بازارهای مالی سرمایهگذاری کنید. بازارهای مالی محل مناسبی برای چند برابر کردن پول شما هستند. اگر خود را به دانش لازم مجهز کنید و فرد فرصتشناسی باشید، قادر خواهید بود چند برابر درآمد سالانه خود را از این طریق به دست آورید. خرید سهام شرکتهای معتبر و اوراق قرضه راهی مطمئن برای ایجاد درآمد فرعی است. برای افراد ریسک پذیرتر، سرمایهگذاری در بازار بورس، سود بیشتری به دنبال خواهد داشت. در کنار اینها نباید از سرمایهگذاری روی طلا و ارز غافل شد. این بازارها در شرایط بحرانهای اقتصادی داخلی یا جهانی، به طرز شگفت آوری سودآوری دارند.ارز خارجی و بهطور معمول دلار، یکی از راههای سرمایهگذاری در ایران (بهخصوص در سالهای دهه 70) بهشمار میرود. سود حاصل از این سرمایهگذاری در افزایش قیمت ارز است و از این رو در صورتی که قیمت ارز ثابت بماند، عملا مانند نگهداری پول به صورت ریال است.
سرمایهگذاری بر روی ارز در شرایط فعلی، یک سرمایهگذاری دارای ریسک و البته با سودآوری پایین است؛ زیرا در شرایط فعلی و از سال (1381) نرخ ارز افزایش اندکی داشته است. همچنین خرید سکه و طلا نیز یک نوع سرمایهگذاری امن و البته پر سود به شمار میآید. رشد قیمت سکه بهار آزادی در ایران تقریبا هیچگاه از تورم عقب نمانده و در بیشتر مواقع از آن پیشی گرفته است. علاوهبر آن خرید سکه در حقیقت یک نوع سرمایهگذاری در ارز نیز هست؛ زیرا قیمت طلا در ایران نیز تحتتاثیر قیمت جهانی طلا است که با استفاده از نرخ ارز به ریال تبدیل میشود. از این رو افزایش نرخ ارز، در افزایش قیمت سکه نیز تاثیرگذار خواهد بود. بنابراین برای افرادی که احتمال افزایش نرخ ارز را میدهند و بر سرمایهگذاری با استفاده از خرید ارز تاکید دارند، خرید سکه گزینه بهتری خواهد بود. این نوع سرمایهگذاری برای افرادی که دارای سرمایههای خرد هستند توصیه میشود. در صورتی که تنها قصد سرمایهگذاری دارید، سکه بسیار پرسودتر از طلا خواهد بود، زیرا اولا مزد ساخت کمتری دارد. ثانیا در شرایطی که در بازار حباب ایجاد میشود، این حباب بهطور معمول روی سکه ایجاد میشود و نه طلا.
در مستغـــلات سرمایهگذاری کنید. خرید املاک استیجاری یا زمین در مکانهای رو به رشد، سرمایهگذاری است که شما همواره برنده آن خواهید بود. با توجه به افزایش جمعیت و در نتیجه بالا رفتن تقاضا برای مسکن و همچنین املاک تجاری، میتوانید انتظار یک سود تضمین شده را داشته باشید. اگر فرد ریسکپذیری نیستید میتوانید با خرید یک واحد استیجاری، نه تنها از افزایش سرمایه خود مطمئن شوید، بلکه از اجاره ماهانه آن استفاده کنید. اگر هم وقت و انرژی کافی دارید و به دنبال سود بالا هستید، پیشنهاد میشود به صورت فردی یا مشارکتی اقدام به ساختوساز کنید. بسیاری از کارشناسان اقتصادی درخصوص مزایای سرمایهگذاری در بازار مسکن میگویند مسکن همیشه یک راه امن برای سرمایهگذاری در ایران است. شرایط اقتصاد ایران بهگونهای است که ثابت کرده قیمت مسکن میتواند در کمتر از یکسال بیش از سه برابر شود. سرمایهگذاری در بخش مسکن برای افرادی توصیه میشود که مبلغ سرمایه آنها به حد اولیه خرید خانه برسد. این نوع سرمایهگذاری دو نوع مزیت دارد. اول آنکه قیمت مسکن در ایران به جز موارد اندکی، همیشه رو به رشد بوده و دوم آنکه سود این سرمایهگذاری علاوهبر افزایش قیمت مسکن، دریافت اجاره بها نیز هست. یعنی بابت اجارهی خانه مسکونی اجاره بها دریافت میکنید که خود میتواند منجر به افزایش سرمایه و تبدیل به نحو احسن باشد. بنابراین از دیدگاه نویسنده، هرگونه پول نقد (حتی اندک) را که میتواند منجر به خرید ارزانترین نوع مسکن نیز بشود تبدیل به مسکن کنید. اجاره کسب شده از این راه در آینده امکان خرید خانههای بهتر را برای شما فراهم میکند.وقت خود را سرمایه بدانید. به جای اینکه چند ساعت در روز را به بطالت صرف کنید، سعی کنید برای کل روزتان برنامهریزی داشته باشید. از هر زمانی برای یادگیری مطالبی مانند سازوکارهای اقتصادی، عملکرد شرکتهای بورس، مدلهای ریاضی ساده و پیشرفته تحلیل مالی و. استفاده کنید.از خریدهایی که ارزش آنها در آینده پایین خواهد آمد، اجتناب کنید. بهطور مثال خرید یک ماشین گرانقیمت، اقدام جالبی از لحاظ اقتصادی به شمار نمیآید؛ زیرا صرفنظر از میزان کاری که از آن میکشید، بعد از ۵ سال، ارزش آن به میزان زیادی افول خواهد کرد.
ثروتمند بمانید. ثروتمند شدن سخت است، اما ثروتمند ماندن حتی از آن هم سختتر است. دارایی شما همواره از بازار تاثیر میپذیرد و بازار هم که پستی و بلندیهای خود را دارد. اگر شما در زمانی که بازار در شرایط خوبی بهسر میبرد، بیخیال باشید و استفاده حداکثر را نبرید، در زمان رکود محکوم به شکست و بازگشت به پله نخست خواهید بود. اگر ارتقایی در حقوق خود داشتید یا سهامتان سوددهی خوبی داشت، این مبلغ اضافه را پسانداز یا سرمایهگذاری کنید؛ زیرا قریب به یقین با روزهای سخت مواجه خواهید شد.
3- ثروتمند شدن از طریق پسانداز روزانه
چند حساب پسانداز باز کنید. بهتر است هر فردی بیش از یک حساب پسانداز داشته باشد تا با ریختن مقداری از درآمد ماهانه در حسابهای دیگر از خرجهای اضافی جلوگیری کند. بهطور مثال، بهتر است هر زمان که حقوق خود را دریافت کردید و همان ابتدا درصدی از پولتان را در حساب مخصوصی بریزید و کارت آن را همیشه در منزل نگه دارید. یک حساب مخصوص خرج منزل و یک حساب هم برای تفریحات ماهانه داشته باشید.به یاد داشته باشید سپردهگذاری در بانک نیز مانند خرید اوراق مشارکت یک سرمایهگذاری بدون ریسک است. با این حال نرخ سود بانکی در شرایط فعلی بهگونهای است که سپردهگذاری کوتاهمدت حتی نمیتواند ارزش پول را در مقابل تورم محفوظ دارد. بنابراین سپردهگذاری در حسابهای بلندمدت نسبت به حسابهای کوتاهمدت از سودآوری بیشتری برخوردار است. این نوع از سرمایهگذاری برای افرادی که در کوتاهمدت نیاز به سرمایه خود نداشته و علاقه به پذیرش ریسک سرمایهگذاری در طلا و مسکن را نیز ندارند توصیه میشود. بهخصوص آنکه سرمایهگذاران میتوانند از بازگشت اصل پول خود اطمینان حاصل کند و علاوهبر آن نیازی به کسب اطلاع مداوم از وضعیت بازار نخواهند داشت.بودجهبندی کنید. یک بودجه ماهانه که تمامی هزینههای اولیه شما را پوشش دهد، مقرر کرده و مقدار کمی را هم برای تفریح و سرگرمی کنار بگذارید. هیچگاه از این مقدار در خرجکردن فراتر نروید.به ماشین و منزل سطح پایین رضایت دهید اما قانع نباشید. معمولا انتظاری را که از یک منزل ویلایی دارید، یک آپارتمان هم برآورده میسازد. آپارتمان مسکونی را میتوان با یک نفر دیگر شریک شد و به یک ماشین دست دوم رضایت داد. در یک کلام تجملگرا نباشید. با این کار ماهانه مقدار زیادی پول پسانداز خواهید کرد تا اینکه روزی برسد که بتوانید بهترین منزل و ماشین را بخرید بدون اینکه چیزی از درآمدزایی شما کم شود.
لیکویید شدن چیست و چگونه از لیکویید شدن جلوگیری کنیم؟
نوسان شدید در بازار های ارز دیجیتال باعث شده تا لیکویید شدن به یک اتفاق رایج بدل شود. در این مقاله اختصاصی از دنیای ترید با مفهوم لیکویید شدن آشنا خواهید شد و تدابیری برای جلوگیری از آن به شما پیشنهاد خواهیم داد. پس تا پایان این یادداشت با ما همراه باشید.
بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال به دلیل نوسانات شدید قیمتی به عنوان سرمایه گذاری های با ریسک بالا شناخته می شوند. در همین حال که نواسانات شدید، این بازار را به یکی از نگرانی های قانون گذاران تبدیل کرده است، این فرصت را نیز برای معامله گران ایجاد کرده تا سود ها قابل توجهی به دست آورند؛ به ویژه در مقایسه با دارایی های سنتی مانند سهام و کالا ها.
در سال 2020، در بحبوحه شیوع ویروس کرونا، بیت کوین سال را با 160 درصد افزایش به پایان رساند، در طرف مقابل S&P 500 و طلا با به ترتیب 14 و 22 درصد سال را به انتها رساندند.
چیزی که به این نوسانات شدید دامن می زند و به دنبال آن اقبال بیشتری هم به دست آورده، امکان افزایش حجم معاملات ارز دیجیتال از طریق سرویس های معاملاتی مشتقه، مانند معاملات مارجین، معاملات همیشگی (Perpetual) و قراردادهای آتی (Futures) است.
معاملات مشتقه قرارداد هایی هستند که بر اساس قیمت یک دارایی زیربنایی تنظیم می شوند و به افراد اجازه می دهند تا روی قیمت آینده آن دارایی شرط بندی کنند.
امکان معامله مشتقات ارز های دیجیتال برای اولین بار در سال 2011 به وجود آمد و در سال های اخیر شتاب عظیمی گرفت، به ویژه در میان سرمایه گذاران کوچک و هیجان زده ای که به دنبال کسب درآمد بیشتر از استراتژی های معاملاتی خود هستند.
در معاملات مارجین، معامله گران می توانند با استفاده از وجوه قرض گرفته شده از صرافی های ارزهای دیجیتال، درآمد خود را از معامله ای مشخص افزایش دهند. Binance ،Huobi و Bitmex برخی از نمونه های برجسته صرافی های متمرکز هستند که به مشتریان خود امکان انجام معاملات مارجین را ارائه می دهدند.
اما نکته مهمی وجود دارد که باید در اینجا به آن توجه کنید. در حالی که استقراض وام از صرافی برای افزایش حجم معامله شما می تواند هرگونه سود بالقوه را افزایش دهد، در عین حال می تواند سرمایه اصلی شما را نیز به سادگی از بین ببرد. همین مسئله این نوع از معامله گری را به شمشیری دو لبه تبدیل کرده است.
معامله مارجین و لیکوئید شدن
معامله به صورت مارجین یا حاشیه ای، به معنی افزایش مقدار پولی که با آن وارد معامله می شوید است، آن هم با استقراض از صرافی مورد استفاده شما. این نوع معامله را مثل وام گرفتن از یک غریبه برای خرید بیت کوین یا ارز دیجیتالی دیگر در نظر بگیرید.
اما در این مورد، شما از یک چگونه از آب شدن پولمان جلوگیری کنیم؟ صرافی ارز دیجیتال قرض می گیرید. این کار به سرمایه گذاران اجازه می دهد تا حجم موقعیت های معاملاتی خود را افزایش دهند، فرایند افزایشی ای که با عنوان "اهرم" نیز شناخته می شود.
طبیعتا، یک فرد غریبه به شما قرض نمی دهد تا به صورت رایگان معامله کنید. به همین دلیل، در معاملات حاشیه ای یا مارجین نیز، صرافی از شما می خواهد که مقداری ارز دیجیتال یا پول فیات را به عنوان وثیقه (که به عنوان "حاشیه یا مارجین اولیه" شناخته می شود) برای باز کردن یک موقعیت معاملاتی قرار دهید.
این حاشیه اولیه، در صورتی که معامله بر خلاف میل معامله گر پیش برود، دارایی های صرافی را بیمه می کتد.
همچنین لازم به ذکر است که میزان پولی که از یک صرافی نسبت به مارجین اولیه خود وام می گیرید با استفاده از اهرم تعیین می شود. به عنوان مثال، اگر از یک اهرم 5 برابری، با مارجین اولیه ای 100 دلاری استفاده کنید، 400 دلار وام می گیرید تا حجم موقعیت معاملاتی خود را از 100 دلار به 500 دلار افزایش دهید.
هر معامله بسته به اندازه اهرم، می تواند پول بیشتری را یا سود بدهد یا از دست بدهید. به عنوان مثال، با استفاده از اهرم 5 برابری که در بالا مثال زدیم، اگر قیمت یک دارایی 10 درصد افزایش یابد، به اندازه 50 دلار از موقعیت معاملاتی 500 دلاری خود سود خواهید برد، که نشان دهنده سود 50 درصد نسبت به مارجین اولیه 100 دلاری شما است.
هنگام خروج از معامله نیز می توانید وام 400 دلاری که گرفته اید را بازپرداخت کنید و 150 دلار را برای خود نگه دارید (50 دلار سود + 100 دلار مارجین یا حاشیه اولیه).
در همین حال، اگر ارزش ارز دیجیتال مورد معامله شما 10 درصد کاهش یابد، چگونه از آب شدن پولمان جلوگیری کنیم؟ 50 دلار از مارجین اولیه خود (50 درصد ضرر) را از دست میدهید.
از کجا چه زمانی و در چه شرایطی لیکویید خواهم شد؟
یک فرمول ساده برای محاسبه سود و زیان احتمالی شما هنگام استفاده از اهرم وجود دارد.
سود یا ضرر = (مارجین اولیه) x (درصد حرکت قیمت) x (اهرم)
طبیعتا باید از عملگر مثبت برای حرکتهای مثبت قیمت و منفی برای حرکتهای منفی قیمت استفاده کنید. به طور کلی، به یاد داشته باشید که اهرم، میزان سود شما نسبت به مارجین اولیه را مشخص می کند. اطمینان حاصل کنید که ضررهای احتمالی خود را در چگونه از آب شدن پولمان جلوگیری کنیم؟ حدی قابل کنترل نگه می دارید.
چه زمانی لیکویید می شویم؟
در بازار ارز های دیجیتال، لیکویید شدن هنگامی رخ می دهد که یک صرافی، به دلیل از دست رفتن تمام یا جزئی از مارجین اولیه معامله گر، "پوزیشن اهرمی" تریدر را می بندد. این اتفاق زمانی میافتد که یک معامله گر نتوانسته باشد مقدار ضروری ای از حاشیه (مارجین) را برای پوزیشن اهرمی خود تأمین کند (از بودجه کافی برای باز نگه داشتن معامله خود برخوردار نبوده باشد).
لیکویید شدن در هر دو نوع از معاملات حاشیه ای (مارجین) و آتی (فیوچرز) رخ می دهد.
معامله با اهرم یک استراتژی پر خطر به شمار می رود و این به این معنی است که اگر بازار به اندازه ای خاص بر خلاف جهت پوزیشن شما حرکت کند، ممکن است تمام وثیقه یا مارجین اولیه خود را از دست بدهید.
جهت آشنایی با صرافی مناسب ایرانیان مقاله بهترین صرافی خارجی برای ایرانیان را مطالعه کنید.
در واقع این نوع از معامله آن قدر پر ریسک به شمار می رود، که برخی از کشورها مانند انگلستان، صرافی های ارز دیجیتال را از ارائه خدمات مربوط به معاملات اهرمی به مشتریان با سرمایه های محدود، منع کرده اند. آن ها این ممنوعیت را در راستای جلوگیری از بین رفتن سرمایه معامله گران تازه کار اتخاذ کرده اند.
فرمول زیر درصدی به شما می دهد، که اگر بازار به آن اندازه بر خلاف جهت پیش بینی شما حرکت کند موجب لیکویید شدن شما و دارایی تان خواهد شد:
درصدی که در آن لیکویید می شوید = اهرم انتخابی شما / 100
به عنوان مثال، هنگامی که از اهرم 5 برابری استفاده می کنید، اگر قیمت دارایی مورد معامله 20 درصد در خلاف جهت پوزیشن شما حرکت کند، پوزیشن شما لیکویید می شود (5/100 = 20).
چگونه از لیکویید شدن جلوگیری کنیم؟
هنگام استفاده از اهرم، تدابیری وجود دارند که با استفاده از آن ها می توانید احتمال لیکویید شدن خود را کاهش دهید یا به صفر برسانید. یکی از این راه ها به عنوان "حد ضرر" شناخته می شود.
حد ضرر، که به نام های سفارش توقف (stop order) یا توقف با قیمت بازار (stop-market order) نیز شناخته می شود، یک نوع سفارش (Order) معاملاتی پیشرفته است که یک معامله گر در صرافی ارز دیجیتال قرار می دهد (Set) و به صرافی دستور می دهد که دارایی (Asset) را پس از رسیدن به نقطه چگونه از آب شدن پولمان جلوگیری کنیم؟ قیمتی ای خاص بفروشد.
حد ضرر چیست؟ چگونه می توانم از حد ضرر استفاده کنم؟
هنگامی که قصد دارید یک سفارش حد ضرر ثبت کنید، باید موارد زیر را به پنل صرافی خود ارائه دهید:
قیمت توقف (Stop Price): قیمتی است که در آن دستور توقف ضرر بیشتر اجرا می شود و صرافی شما را از پوزیشن معاملاتی خارج می کند.
قیمت فروش (Sell Price): قیمتی است که در آن قصد فروش یک دارایی دیجیتال خاص را دارید.
اندازه (Size): مقداری از دارایی را که قصد دارید در مورد آن حد ضرر رعایت شود را وارد کنید.
اگر قیمت بازار به قیمت توقف (Stop Price) شما برسد، سفارش توقف ضرر (Stop Order) به طور خودکار اجرایی می شود و دارایی را به هر قیمت و مبلغی که ذکر شده (Sell Price) به فروش می رساند. اگر معامله گر احساس کند که بازار با سرعت بالایی در حال حرکت بر خلاف پیش بینی اش است، ممکن است قیمت فروش (Sell Price) را پایین تر از قیمت سفارش توقف (Stop Price) تعیین کند تا احتمال پر شدن آن (توسط معامله گران دیگر) بیشتر شود.
هدف اصلی حد ضرر (Stop Loss) کاهش دادن ضررهای احتمالی شما است. برای این که تعاریف بالا بهتر برای شما تداعی شود بیایید تا دو سناریو را با هم بررسی کنیم:
سناریو اول: یک معامله گر 5000 دلار در حساب صرافی خود دارد اما تصمیم می گیرد از یک مارجین اولیه به مقدار 100 دلار و اهرمی 10 برابری برای ایجاد پوزیشنی 1000 دلاری استفاده کند. او حد ضرر را در فاصله 2.5 درصدی از نقطه ورودی (Entry Price) خود قرار می دهد. در این سناریو، معامله گر ممکن است به طور بالقوه 25 دلار در این معامله از دست بدهد، که تنها 0.5 درصد از کل دارایی او به حساب می رود.
حالا اگر این معامله گر از حد ضرر (Stop Loss) استفاده نکند، با حرکت 10 درصدی قیمت آن دارایی بر خلاف جهت پیش بینی اش، پوزیشن او (100$) لیکویید می شود. فرمول درصد لیکویید شدن را که بالا تر توضیح دادیم به خاطر بیاورید.
سناریو دوم: یک معامله گر دیگر 5000 دلار در حساب تجاری خود دارد اما از مارجین یا حاشیه اولیه 2500 دلاری و یک اهرم سه برابری، برای ایجاد پوزیشنی 7500 دلاری استفاده می کند. با قرار دادن حد ضرر در فاصله 2.5 درصدی از نقطه ورود (Entry Price) خود، معامله گر ممکن است 187.5 دلار در این معامله از دست بدهد، که 3.75 درصد ضرر روی کل دارایی او به حساب می آید.
نکته مهم در دو سناریویی که مرور کردیم این است که معمولا فقط استفاده از اهرم بالا بسیار خطرناک تلقی می شود، در صورتی که همانطور که در سناریوی دوم مشاهده شد، حجم موقعیت (Position) شما نیز اهمیت دارد و نباید نسبت به کل دارایی شما بسیار زیاد باشد. به عنوان یک قاعده کلی، سعی کنید حد ضرر خود را در هر معامله کمتر از 1.5 درصد کل دارایی تان در نظر بگیرید.
چطور حد ضرر (Stop Loss) رو مشخص کنیم؟
وقتی صحبت از معاملات مارجین (حاشیه ای) می شود، مدیریت ریسک مسلماً مهمترین درسی است که باید فرا گرفته شود. هدف اصلی شما باید این باشد که ضررها را در حداقلی ترین سطح نگه دارید حتی قبل از اینکه به کسب سود فکر کنید.
هیچ مدل معاملاتی شکست ناپذیری در جهان وجود ندارد. بنابراین، شما باید مکانیزم هایی به کار ببندید، تا زمانی که بازار بر خلاف پیش بینی شما حرکت می کند به داد شما برسند.
تنظیم کردن صحیح یک سفارش (Order) چگونه از آب شدن پولمان جلوگیری کنیم؟ حد ضرر (Stop Loss) از اهمیتی حیاتی برخوردار است. در حالی که هیچ قانون طلایی برای تعیین دقیق نقطه حد ضرر یا خروج وجود ندارد، اما مقداری 2 تا 5 درصدی از کل حجم موقعیت (Position) شما می تواند توصیه مناسبی باشد.
روش دیگر که برخی معامله گران ترجیح می دهند این است که، حد ضرر را دقیقاً در پایین ترین میزان نوسان اخیر قرار دهند (البته به شرطی که آنقدر پایین نباشد که قبل از لمس آن سطح لیکویید شوید).
در مرحله بعدی، شما باید اندازه و حجم معامله خود و ریسک مربوطه را مدیریت کنید. هرچه اهرم شما بیشتر باشد، احتمال لیکویید شدن شما نیز بیشتر است. استفاده از اهرم بیش از حد، در اصل به معنی قرار دادن کل سرمایه تان در خطر می باشد.
علاوه بر این، برخی از صرافی ها فرایند لیکویید کردن را به شکلی بسیار تهاجمی انجام می دهند. برای مثال، بیتمکس (BitMEX) برای مارجین اولیه فقط بیت کوین را به رسمیت می شناسد. این بدان معناست که در صورت کاهش قیمت بیت کوین، ممکن است لیکویید شدن شما سریع تر اتفاق بیافتد.
با توجه به ریسک مربوط به معامله با اهرم، برخی از صرافی ها سطح دسترسی به اهرم را محدود کرده اند. هر دو صرافی Binance و FTX به تازگی سقف اهرم را برای کاربران تازه کار، از 100 به 20 کاهش داده اند.
چگونه از آب شدن پولمان جلوگیری کنیم؟
یک خبر خوب: آمار نیمه ماه ژوئن سال 2015 کاهش درصد سرقت خانگی را نشان میدهد. و خبر بد اینکه هنوز هم تعداد زیادی مجرم علاقمند به سرقت از خانه شما وجود دارند. اما این بدان معنا نیست که نمیتوانید پشیمانشان کنید! اولین گام در جلوگیری از سرقت خانگی این است که فرصت دزدی را از بین ببرید، چگونگی انجام این کار چگونه از آب شدن پولمان جلوگیری کنیم؟ به خودتان بستگی دارد.
شاید بسیاری از مردم فقط نگران امنیت شبانه خانه باشند، اما بد نیست بدانید اغلب سرقتها در طول روز و وقتی سر کار یا مدرسه هستید رخ میدهند. پس رعایت جوانب احتیاط در طول روز، در شب و هر زمان که خانه را ترک میکنید واجب است.
وقتی صحبت از حفاظت از خانواده و داراییها به میان میآید، باید حداکثر احتیاط لازم را بکار برد و از روشهای مختلف برای جلوگیری از حمله یا سرقت استفاده کرد. این مقاله به اقدامات پیشگیرانه برای داخل و خارج از منزل و روشهای محافظت از منزل در نبودتان میپردازد. اجازه ندهید خانه براحتی بدست دزدها بیافتد!
محفاظت از خانه از بیرون
نگاهی از بیرون به اطراف خانه بیاندازید و نقاط ضعف آن را بیابید
بهترین روش برای محافظت از خانه از بیرون، آنست که از چشم یک سارق آن را بررسی کنید. اگر میبینید یک پنجره براحتی باز میشود، پس مطمئنا دزد هم قادر به کشفی مشابه شما خواهد بود. حتی میتوانید با اداره پلیس محلی تماس بگیرید و از آنها برای ارزیابی خانه و یافتن نقاط ضعف منزلتان کمک بگیرید.
هنگام بررسی نقاط آسیبپذیر خانه، حواستان به تمام لوازم الکترونیکی، هنری یا مبلمان گرانقیمتی که کاملا از پنجره دیده میشوند باشد. لازم نیست کل دکوراسیون خانه خود را بهم بریزید تا اقلام گرانقیمت را پنهان کنید، درواقع چند جابجایی جزئی کافیست و وقت چندانی نمیگیرد ولی نتیجه اینست که ترغیب دزدها در نگاه اول کمتر خواهد شد!
درختان و بوتههای اطراف ورودیها را کوتاه نگه دارید
دزدها براحتی هنگام برنامهریزی برای ورود میتوانند پشت بوتهها پنهان شوند، پس بهتر است گزینههای موجود برای مخفی شدنشان را از بین ببرید. همین چند دقیقه پنهان شدن شاید تمام فرصتی باشد که برای باز کردن در یا پنجرهای نیاز داشته باشد، پس با این کار شاید حتی از نزدیک شدن به خانه هم پشیمان شود. بعلاوه با داشتن بوتههای شکسته نزدیک پنجره، راه ورودشان نه تنها دشوار بلکه دردناک خواهد شد!
یک حصار بسازید
اگر در حال حاضر حصار ندارید، بهتر است بدانید داشتن حصار میتواند یک راه عالی برای دور نگه داشتن این مهمانان ناخواسته باشد. نردههای زنجیری یا حصارهای تزئینی انتخاب خوبی برای جلوگیری هستند چون حصار ثابت امکان صعود را آسانتر کرده و به دزدها مکانی برای پنهان شدن هم میدهد، اما با اینحال بعضیها بدلیل حفظ حریم خصوصی و کم شدن سرو صدا آنها را بیشتر ترجیح میدهند. اگر شما هم جزو آن دسته هستید حداقل روی لبهها را با اجسامی تیز بپوشانید و یا اگر ظاهرش چندان برایتان مهم نیست از سیم خاردار استفاده کنید.
اقلام گرانقیمت مثل باربکیو، ماشین و دوچرخه را در گاراژ نگهدارید
شاید به نظر برسد بیرون آوردن دستگاه گریل برای هر مهمانی باربکیو کار سختی است، اما درواقع بیرون ماندنش آنرا تبدیل به هدف آسانی برای دزدی خواهد کرد. دزد خوش شانس حتی لازم نیست وارد خانه شما شود، همان را دزدکی از حیاط بر میدارد و میرود. اگر در منطقهای زندگی میکنید که دم منزل جای پارک دارید، همیشه مطمئن شوید ماشین را قفل کرده و در نقطهای با نور کافی پارک کردهاید.
روی پنجرههای گاراژ و زیرزمین پرده بزنید
این قسمتهای خانه چندان نیازی به نور خورشید ندارند، پس برای حفظ حریم خصوصی و حفاظت خانه از پرده یا شبشه مات کن استفاده کنید. لوازم باارزش را در فضای باز رها نکنید و از نمایش دادن آنها خودداری کنید! بهتر است پس از استفاده آنها را در پارکینگ یا انباری بگذارید.
اطراف خانه به ویژه جلوی در ورودی چراغهای دارای حسگر حرکتی نصب کنید
با نصب چراغهای دارای حسگر حرکتی در ورودی خانه و گوشه و کنار تاریک حیاط، نقاط بالقوهای که امکان ورود سارقین را راحتتر میکنند از بین میروند. اگر در آپارتمان زندگی میکنید، از صاحبخانهتان بخواهید برای ورودی و راهروهای خانه نور کافی نصب کند.
همسایگان خود را بشناسید
احتمال وقوع جرایم در محلههایی که اهالی آن ارتباط صمیمانهای دارند کمتر است، چون همسایگان هوای یکدیگر را دارند و یک غریبه به راحتی در میان آنها شناسایی میشود. همسایه شما میتواند بهترین کمک در پیشگیری از جرم و سرقت خانگی باشد، چون وجود آنها مثل داشتن یک جفت چشم محافظ خارج از منزل است. به علاوه اگر برنامه کاری یا تحصیلی متفاوتی از شما داشته باشند، این شانس وجود دارد که در طول روز و در نبود شما حواسشان به هر فعالیت مشکوکی در اطراف خانه باشد و به شما هشدار دهند.
اسباب بازی، ابزار و نردبان را از حیاط بردارید
داشتن یک حیاط پر از اسباببازی مثل فرستادن سیگنال به دزد است که ممکن است داخل خانه هم پر از سرگرمیهای جالبی چون کنسول بازی، تبلت یا لپ تاپ باشد. وجود نردبان یا حتی جعبه ابزار هم میتواند فرصت مناسبی برای دسترسی به خانه شما برای دزدان فراهم کند.
با انجمن محله در رابطه با افزایش روشنایی خیابان صحبت کنید
دزدها اغلب کل یک خیابان یا محله را برای بررسی اینکه هدف خوبی میتواند باشد یا نه در نظر میگیرند، و معمولا این کار را در تاریکی شب انجام میدهند. داشتن نور کافی در محله احتمالا آنها را از منطقه دور میکند، یا حداقل بررسی دزدکی آنها را بسیار دشوار میکند.
درختان اطراف خانههای دو طبقه را هرس کنید
باید بدانید اگر شاخههای بلند نزدیک پنجره را نزنید همان میتواند فرصت مناسبی برای دزدان باشد چون از آن برای بالا رفتن و دسترسی به پنجره طبقات بالا استفاده خواهند کرد. پس اگر خانه شما دو طبقه است، با زدن شاخههای بلند و قوی دم پنجره از ورود دزدان جلوگیری کنید.
برنامه کشیک محله طراحی کنید
این کار علاوه بر اشتراک اطلاعات و خلق یک اجتماع متمرکز محلی، میتواند مراتب آشنایی بیشتر با همسایگانتان را هم فراهم کند. بعلاوه میتوانید از پلیس محلی بخواهید به شما اطلاعاتی درمورد شناسایی افراد مشکوک و اقدامات لازم درصورت مشاهده فرد مشکوک ارائه دهد، اینکه چطور متوجه شوید سرقتی درحال وقوع است، چطور دزدان خودرو را شناسایی کنید، و در شرایط اضطراری چه باید بکنید. بعلاوه میتوانند شما را در مورد حفظ ایمنی خانه راهنمایی کنند.
از همسایگان بخواهید در صورت نیاز اطراف خانه را تمیز نگهدارند
مشاهده یک حیاط پر از خاك و شلخته به سارقان نشان میدهد اهالی منطقه حواسشان به محله نیست و به یکدیگر اهمیت نمیدهند. همین برای خوشحال کردن سارقان کافیست. پس تمیز نگهداشتن محله هم به زیبایی فضا کمک میکند و هم ارتباط همسایگان را بیشتر و صمیمیتر میکند.
در حیاط، ورودی و گاراژ را همیشه قفل کنید
خرید قفلهای با کیفیت برای درهای ورودی ارزشش را دارد. دوستان و خانواده حتما برای دیدنتان از قبل اطلاع میدهند، پس بهتر است همیشه درها را قفل نگه دارید تا از ورود غیرمنتظره افراد ناشناس جلوگیری کنید. هرگز زمان خروج یا وقتی حواستان به در نیست در گاراژ را باز نگذارید.
شماره پلاک خانه را بزرگ روی در و صندوق پستی نصب کنید
این کار باعث میشود امکان شناسایی خانه شما در مواقع اضطراری برای پلیس آسانتر شود. سارقان خانههای تاریکی که امکان شناساییشان سختتر است را ترجیح میدهند چون احتمال گیر افتادنشان کمتر خواهد بود.
حواستان به ایمنی ماشینتان باشد
اگر باید در خیابان پارک کنید، آنرا در یک نقطه روشن و در دیدرس بگذارید و وسایل با ارزش مانند تلفن همراه، کیف پول، دستگاه GPS و رادیوی ماهوارهای را از ماشین بردارید. هرگز لوازم باارزش را در ماشین نگذارید و همیشه درها را قفل کرده و پنجرهها را بالا بکشید. دزدی ماشین حتی در امنترین محلهها هم اتفاق میافتد و قفل نکردن خودرو هدف دزدان را سادهتر خواهد کرد. هرگز کلید یدکی را در محافظ یا هر جایی داخل ماشین نگذارید، حتی اگر ماشین قفل شده باشد.
حفاظت از داخل خانه
همیشه تمام درها و پنجرهها را بسته و قفل نگه دارید
وجود پنجره یا در باز مثل یک دعوتنامه برای سارقان است تا به آسانی وارد خانه شوند، پس حتی وقتی خانه هستید هم آنها را ببندید و قفل کنید. قفل پنجرهها را چک کنید و در صورت نیاز آنها را تعویض کنید. دزدها میدانند چطور از قفلهای ضعیف برای براحتی وارد شدن به خانه استفاده کنند. مطمئن شوید قفل درهای بیرونی خانه را انداختهاید. درهای کشویی باید قفل عمودی و میلههای فلزی یا چوبی داشته باشند تا مانع باز شدن آنها شود. هرگز خانه را بدون قفل کردن در ترک نکنید، حتی اگر تا سر کوچه میروید، حتی اگر مجبورید برای قفل کردن زیر باران بمانید، فراموش نکنید در را قفل کنید. دزدها بخاطر آب و هوا کارشان را تعطیل نمیکندد!
بعلاوه حواستان به قفل کردن در داخلی گاراژ باشد چون معمولا یکی از سادهترین اهداف و مسیر احتمالی ورود دزدان به داخل است. خیلی روی امنیت کامل در اتوماتیک گاراژ حساب نکنید.
پس از اسباب کشی به خانه جدید قفلها را عوض کنید
اگر مستاجر هستید، از صاحبخانه بخواهید این کار را انجام دهد. حتی اگر مستاجر قبلی تمام کلیدها را بازگرداند، بازهم نمیتوان مطمئن بود از روی آنها کپی نکرده باشد. امن بودن بهتر از متاسف بودن است، بخصوص اگر بدانید غریبهای براحتی در خانهتان را باز کرده و داخل خانه آمده است.
اشیای ارزشمند را در نقطهای امن یا گاوصندوق نگهدارید
اگر گاو صندوق کوچک و غیرقابل نصبی دارید، آنرا هرطور هست به زمین متصل کنید، چون بسیاری از سارقان وقت صرف باز کردن آن نمیکنند و صندوق را با خودشان میبرند. رمز عبور را فقط به عزیزان قابل اعتماد بدهید. رمز عبور را هیچ کجای خانه و در دسترس مهمانان ناشناس قرار ندهید.
کلید شخصیتان را برچسب نزنید و یا کلید یدک را خارج خانه مخفی نکنید
اگر کلیدتان برچسب داشته باشد و گم شود یا دزدیده شود، با دردسر بزرگی مواجه خواهید شد، خصوصا اگر کیف پولتان با کارت و آدرس داخل آن باشد. بعلاوه حتما دزدها میدانند برای پیدا کردن کلید یدک باید زیر پادری یا سنگهای تزئینی دم در را نگاه کنند، پس بهتر است کلید یدک را پیش یک همسایه مورداعتماد بگذارید. اگر در یک منطقه روستایی زندگی میکنید و نزدیکترین همسایه شما مایلها از شما دور است، از یک قفسه ترکیبی در نقطهای محرمانه داخل ملک خودتان برای اینکار استفاده کنید.
روی شیشههای داخل و نزدیک در ورودی دوربین امنیتی نصب کنید
شیشههای مات و تزئینی هم ورودی خانه را زیبا میکنند و هم میتوانند در مسئله امنیتی دخیل باشند. دوربین امنیتی را طوری روی آنها نصب کنید که از بیرون دید به داخل نداشته باشد و احتمال نزدیک شدن افراد ناشناس به پنجره یا شیشه کمتر شود. این کار به خصوص برای کسی که تنها زندگی میکند یا بچههایش را در خانه تنها میگذارد بسیار مفید خواهد بود.
یک سیستم امنیتی برای خانه بخرید
نصب هر سیستم امنیتی ویژگیهای بسیار مفیدی بهمراه دارد، برخی از ازین ویژگیهای ارزشمند عبارتند از نشان دادن حرکت در فضای باز مثل حیاط، سنسور درهای بیرونی، پنجرهها و درهای متصل به گاراژ، زنگ خطر بیرونی برای هشدار دادن به همسایگان درصورت ورود ناشناس و دوربینهای امنیتی. مواردی را انتخاب کنید که با نیازهای شما بیشترین هماهنگی را داشته باشند و مطمئن شوید از یک شرکت شناخته شده و قابل اعتماد خرید میکنید. پس از نصب، سعی کنید بطور منظم از آن استفاده کنید. شاید روشن کردن آن هر بار که خانه را ترک می کنید کار چندان آسانی نباشد، اما بهتر است بدانید بسیاری از سارقان ازین احتمال آگاهند و غفلت شما فرصتی برای آنان خواهد بود.
به خانوادهتان کار کردن با سیستم امنیتی خانه را آموزش بدهید تا امکان وقوع هشدارهای نابجا کمتر شود. با این کار بدون ایجاد مزاحمت برای همسایهها میتوانید از وجود سیستم امنیتی حداکثر استفاده را بکنید. بعلاوه حواستان باشد هشدارهای نابجا شما را تبدیل به چوپان دروغگو میکند و در زمان رخ دادن حادثه واقعی کسی به دادتان نمیرسد!
پنجرهها را با شیشههای نشکن یا میلههای فلزی تقویت کنید
شاید چنین کاری کمی افراط به نظر برسد اما اغلب سارقان از یک پنجره کوچک برای ورود به خانه استفاده میکنند. پس با نصب شیشه نشکن و یا میله فلزی امکان ورود آنها را غیر ممکن کنید. همچنین میتوانید از قابهای مشبک فلزی استفاده کنید که علاوه بر امنیت ظاهر زیبایی هم دارند.
چطور در تعطیلات و در نبودتان از خانه حفاظت کنید
قبل از ترک خانه حتما دو سه بار تمام در و پنجرهها را چک کنید و مطمئن شوید تمام ورودیهای خانه شما قفل شده و امن است. (در منتهی به گاراژ را فراموش نکنید!) لای چند پرده را باز بگذارید تا این تصور پیش آید که کسی در خانه هست. دزدان بدنبال خانهای هستند که کاملا خالی بنظر بیاید.
از همسایههای معتمد کمک بگیرید
از آنها بخواهید سطل زباله شما را جابجا کنند و نامه، روزنامه ها و هر بسته تحویل داده شده دم خانهتان را جمع آوری کنند. جمع شدن نامه و روزنامه و تکان نخوردن سطل خالی زباله نشانه آنست که کسی در خانه نیست. اگر به تعطیلات زمستانی میروید، از همسایهتان بخواهید روی برفها رد تایر ایجاد کند و رد پاهایی به سمت در ورودی بجا بگذارد تا مشخص نباشد کسی در خانه نیست. اگر به تعطیلات تابستانی طولانی میروید، با شخصی هماهنگ کنید تا چمن را بزند و حیاط را تمیز نگه دارد.
یادتان باشد کلید یدکی را مستقیما به همسایهتان بدهید و زیر پادری یا مجسمه سنگی قرار ندهید. گذاشتن کلید یدک درصورت وقوع شرایط اضطراری مهم است، بعلاوه میتوانید به کسی بسپرید که در زمان نبودن شما سری به خانه بزند و همه چیز را چک کند. حتما چگونه از آب شدن پولمان جلوگیری کنیم؟ در نبودتان یک شماره تماس بگذارید تا در مواقع ضروری با شما تماس بگیرند. و همیشه لطف همسایه را جبران کنید!
روی چراغها تایمر نصب کنید
چراغ چند اتاق در خانه را روشن بگذارید یا روی آنها تایمر نصب کنید تا با خاموش و روشن شدنشان این تصور پیش بیاید که کسی در خانه هست. چراغهای بیرونی، مخصوصا اطراف ورودیها را طوری تنظیم کنید که هر شب روشن شوند. خانه روشن پذیرای دوستان است و خانه تاریک هدف غریبههای ناخواسته خواهد بود.
قبل از ترک خانه در گاراژ را قفل کنید و در بازکن اتوماتیک را قطع کنید. این یک روش آسان برای امن نگه داشتن خانه است که اغلب فراموش میشود. درست است در گاراژ در برابر ضربه به نظر غیرقابل نفوذ میرسد اما اگر مثلا قرار است به مدت یک هفته بروید و نیازی به استفاده از در اتوماتیک ندارید، چرا آنرا قفل نکنید؟ مطمئمنا با این کار خیال خودتان هم راحتتر خواهد بود
یک رادیو را روشن بگذارید و صدای زنگ در را کم کنید
روشن گذاشتن یک رادیوی باتریخور یک روش عملی و ارزان برای ایجاد صدا در خانه است تا غریبهها فکر کنند کسی در خانه هست. از آنجایی که بسیاری از سارقین ابتدا زنگ در را میزنند تا چک کنند کسی هست یا نه، بهتر است صدای زنگ را کم کنید و صدای رادیو را بلند کنید، آنوقت دزدان احتمال میدهند یا خانه خالی است یا ساکنان صدای در را نمیشنود.
خبر سفرتان را پخش نکنید
امروزه شایع شده که مردم برنامه سفر آیندهشان را هم در شبکههای اجتماعی پست میکنند. اصلا این کار را نکنید، هرچه افراد بیشتری از نبودتان مطلع شوند، خودتان احتمال سرقت از خانه را بیشتر کردهاید. بعلاوه روی پیامگیر تلفن خانه هم لازم نیست اعلام کنید که خارج از شهر هستید.
همیشه احتمال سرقت در هر جامعه و هر شرایطی وجود دارد، اما چنین تهدیدی نباید باعث شود شما با ترس زندگی کنید. با اجرای همین اقدامات ساده برای ایمنسازی خانهتان تلاش کنید و شانس اقدام به دزدی را تا جای ممکن کم کنید!
🔴 خطر در کمین کاربران متامسک؛ هشدار به کاربران دیفای این کیف پول
افراد زیادی که از کیف پول متامسک استفاده کرده و آن را به پروتکلهای مختلف در حوزه دیفای متصل کردهاند، به یکباره تمام دارایی موجود در کیف پول آنها تخلیه شده و به کلی رمز ارزهای خود را از دست دادهاند. احتمالا وجود یک نقص امنیتی در این کیف پول برای کاربران فعال در حوزه دیفای، دردسرساز شده که منجر به از دست رفتن دارایی دیجیتال این افراد شده است.
این مقاله مخصوص افرادی است که فعالیت بسیار زیادی در حوزه دیفای داشته و Defi را به صورت حرفهای دنبال میکنند؛ لذا اگر از کیف پول Metamask برای اتصال به پروژههای دیفای استفاده نمیکنید و یا با پروژههای مشهور حوزه امور مالی غیرمتمرکز مانند آوه، یونی سواپ، وان اینچ، کامپوند، میکر و غیره کار میکنید، خطری شما را تهدید نمیکند و نگرانی به دل خود راه ندهید.
اما اگر کاربر فعال حوزه دیفای هستید و مدام از صرافیهای غیرمتمرکز، پلتفرمهای لندینگ و به طور کلی از پروتکلهایی که به تازگی اپلیکیشن خود را لانچ کرده و یا پروژه مشهوری نیستند استفاده میکنید، حتما این مقاله رو مطالعه کنید.
همچنین تاکید داریم که تا این لحظه هیچ خبر رسمی مبنی بر هک گسترده در کیف پول متامسک منتشر نشده و این مطلب صرفا تجربه ما در استفاده از کیف پول متامسک در پروژههای دیفای بوده و هشداری برای کاربران حرفهای بازار ارزهای دیجیتال است.
آیا کیف پول متامسک هک شده است؟
کیف پول متامسک یکی از کیف پولهای مطرح در شبکه اتریوم و به طور کلی در حوزه ارزهای دیجیتال است. Metamask یک کیف پول مبتنی بر مرورگر در شبکه اتریوم بوده که پل ارتباطی میان مرورگرهای اینترنت و اپلیکیشنهای غیرمتمرکزی است که بر روی شبکه اتریوم راهاندازی شدهاند. این کیف پول بستری را ایجاد کرده که از طریق آن میتوان بدون راهاندازی یک نود کامل (Full Node) در شبکه بلاکچین اتریوم، با این شبکه در تعامل بود.
افراد با دانلود Extension متامسک بر روی مرورگر اینترنت خود (مانند گوگل کروم، فایرفاکس، بریو) میتوانند از این کیف پول برای اتصال به پروتکلهای دیفای و انجام تراکنش در آنها استفاده کنند. همانند سایر کیف پولهای نرمافزاری، شما میتوانید در متامسک، کیف پول اتریوم خود را بسازید. در زمان ساخت کیف پول، عبارت بازیابی یا Seed کیف پول شما در اختیار شما قرار میگیرد. این کلمات بازیابی به صورت آفلاین ایجاد میشود و به صورت رمزنگاری شده در سیستم شما (لپ تاپ یا گوشی موبایل) ذخیره میشود. Metamask ادعا میکند که فایل رمزنگاری شده Seed کاربران خود را در سرورهای خود ذخیره نمیکند و این فایل تنها در سیستم کاربر ذخیره میشود.
در زمان ساخت این کیف پول، باید رمز عبوری برای آن انتخاب کنید. این رمز عبور چگونه از آب شدن پولمان جلوگیری کنیم؟ به علاوه فایل رمزنگاری شده Seed دو ورودی تابع رمزگشایی (Decryptor) کیف پول متامسک است؛ یعنی اگر کسی به این دو اطلاعات شما دسترسی داشته باشد، به راحتی میتواند عبارت بازیابی کیف پول شما را به دست آورده و تمام دارایی شما را خارج کند.
فایل رمزنگاری شده Seed کجا ذخیره میشود؟
اگر بر روی لپ تاپ یا کامپیوتر خود کیف پول متامسک را دانلود کردهاید، Seed یا عبارت بازیابی والت شما در همان سیستم ذخیره میشود. این فایل مطابق آدرس زیر در دسترس شما خواهد بود. پیش از این کار باید تیک نمایش فایلهای Hide شده در سیستمتان را فعال کنید.
C:\Users\USER_NAME\AppData\Local\Google\Chrome\UserData\Default\Local Extension Settings\nkbihfbeogaeaoehlefnkodbefgpgknn
در بخشی که ما Username نوشتهایم، پوشه نام کامپیوتر شما خواهد بود. در انتها، فایل Text که فرمت اسم آن به صورت 002 ( این عدد ۲ بستگی دارد که در کیف پول متامسک خود، چند اکانت یا کیف پول ساختهاید؛ چون ما دو اکانت در این متامسک داریم، این عدد برای ما ۲ است. ممکن است این عدد برای شما ۱ یا ۳ یا هر عدد دیگری باشد) را باز کنید. این فایل text در نگاه اول بسیار گیج کننده و پر از اعداد و حروف بی معنی است؛ تصویر زیر را ببینید:
عبارت رمزنگاری شده Seed کیف پول شما در این فایل ذخیره شده است. اگر فردی بخواهد عبارت Seed شما را رمزگشایی کند، تنها به دو چیز احتیاج دارد:
۱. همین فایل تکستی که Seed شما به صورت رمزنگاری شده در آن ذخیره شده است.
۲. رمز عبوری که برای کیف پول متامسک خود انتخاب کردهاید.
برای یافتن متن رمزنگاری شده Seed کیف پول متامسک، این کیف پول را باز کنید و با راست کلیک کردن روی صفحه، گزینه Inspect را انتخاب کنید؛ مانند تصویر زیر:
پس از انجام این کار تصویری مشابه عکس زیر را مشاهده میکنید. مطابق تصویر بر روی Console کلیک کنید و عبارت زیر را از اینجا کپی کنید:
chrome.storage.local.get(‘data’, result => <
var vault = result.data.KeyringController.vault
console.log(vault)
>)
عبارت بالا را مطابق تصویر زیر در بخش کنسول پیست کنید:
پس از پیست کردن این عبارت، Enter را بزنید. در گام بعد عبارت رمزنگاری شده Seed خود را مشاهده خواهید کرد. این عبارت رمزنگاری شده با به پایان میرسد. این عبارت همان Seed کیف پول شماست که بر روی سیستم شما به صورت رمزنگاری شده ذخیره شده است.
عبارت ۱۲ کلمهای که کیف پول متامسک در زمان ایجاد یک کیف پول به شما میدهد، همین متنی است که مشاهده میکنید. ولی Metamask آن ۱۲ کلمه را با استفاده از رمز عبور کیف پول شما رمزنگاری کرده که حاصل آن این عبارت پیش روی شماست. اکنون این عبارت را کپی کنید و وارد سایت https://metamask.github.io/vault-decryptor/ شوید. با چنین صفحهای مواجه خواهید شد:
از آنجا که متامسک یک پروژه Open Source است، تمام کدهای آن به صورت شفاف در گیت هاب آن قرار دارد. الگوریتم رمزنگاری آن نیز مشخص است. در مقابل، الگوریتم رمزگشایی آن نیز شفاف و مشخص در دسترس همه است. سایتی که در بالا اشاره شد، ابزاری است که خروجی الگوریتم رمزنگاری در متامسک را رمزگشایی خواهد کرد. برای رمزگشایی دو فاکتور نیاز است:
- ۱: فایل متنی رمزنگاری شده Seed که در سیستم کاربر ذخیره است. این مورد را با هم در سیستم خود یافتیم
- ۲: رمز عبور کیف پول متامسک
همانطور که در سایت بالا مشاهده میکنید، Metamask Vault Decryptor از شما همین دو مورد را میخواهد. شما میتوانید برای کیف پول خود امتحان کنید. اگر عبارت رمزنگاری شده Seed را در باکس Paste Your Vault Data Here پیست کنید و در چگونه از آب شدن پولمان جلوگیری کنیم؟ باکس Password رمز عبور کیف پول خود را وارد کنید، ۱۲ کلمه Seed خود را مشاهده خواهید کرد.
اکنون اگر فردی به این دو اطلاعات شما دسترسی داشته باشد، به راحتی میتواند Seed شما را استخراج کرده و تمام دارایی شما را از کیف پولتان خارج کند. البته این اتفاق در مورد همه کیف پولهای نرمافزاری مشابه است. به همین دلیل این کیف پولها در مقایسه با کیف پولهای سخت افزاری امنیت پایینتری دارند.
خب تا اینجا متوجه شدیم که کلید خصوصی ما به صورت رمزنگاری شده در سیستم ما ذخیره میشود که اگر کسی به رمز عبور کیف و این دیتا دسترسی پیدا کند، کلید خصوصی ما را متوجه شده و میتواند دارایی ما را از کیف پول خارج کند. در بخش بعدی، تجربه افرادی که همین اتفاق برایشان افتاده را مرور میکنیم.
قربانیان هک در کیف پول Metamask
تقریبا پنج ماه پیش یکی از کاربران کیف پول متامسک در فروم این کیف پول از هک شدن والت خود خبر داد. او در پیام خود نوشت که به هیچ عنوان کلید خصوصی خود را در اختیار کسی قرار نداده، اما تمام دارایی دیجیتالی که در کیف پول متامسک ذخیره کرده را از دست داده است. واکنش اولیه سایر کاربران متامسک این بود که احتمالا کیف پول را از منبع جعلی دانلود کردهاید و یا از Seed خود به دقت مراقبت نکرده و در اختیار فرد دیگری قرار دادهاید.
به تدریج به تعداد افرادی که تمام دارایی آنها در کیف پول Metamask به سرقت رفته بود، افزوده شد. برخی آدرس کیف پول هکر را نیز ارائه دادهاند که با بررسی تراکنشها متوجه میشویم که هکر بلافاصله پس از خارج کردن دارایی این کیف پول، آن را بین چندین کیف پول چرخانده و در نهایت در یونی سواپ آن را مبادله کرده است.
پس از گذشت یک ماه، سرانجام ادمین فروم متامسک پاسخ کاربران را این چنین داد:
ما از شنیدن این اتفاق بسیار متاسفیم. لطفا با استفاده از آدرس اتریوم خود به پشتیبانی متامسک تیکت بزنید تا موضوع را بررسی کنیم.
پس از این واکنش متامسک، کاربران بیشتری به بحث اضافه شدند و تمام آنها از هک شدن کیف پول خود خبر دادند. برخی از کاربران گفتند که پس از اتصال کیف پول متامسک خود به سایت Daopoker کیف پول آنها هک شده و دارایی آنها به سرقت رفته است. ادمین Metamask در پاسخ به این کاربران نوشت:
احتمالا شما در زمان اتصال به این سایت، به او اجازه دسترسی به کیف پول خود را دادهاید و او از این مجوز سواستفاده کرده و تمام دارایی شما را به سرقت برده است.
در نهایت این ادمین با نوشتن پیام زیر تلویحا وجود مشکل امنیتی در کیف پول متامسک را تایید کرد. این پیام ۲۰ روز پیش توسط ادمین متامسک منتشر شده است:
سلام به همه
از شنیدن مشکل پیش آمده برای تعداد زیادی از کاربرانمان مجددا ابراز تاسف میکنم. ما به صورت جدی در حال تلاش برای جلوگیری از وقوع چنین اتفاقاتی هستیم تا با شناسایی آن مشکل را برطرف کنیم.
تمام این مکالمات را از اینجا مشاهده کنید.
تقریبا یک ماه پیش یکی از کاربرانی که مشخصا یک کاربر حرفهای در حوزه دیفای است، از هک شدن کیف پولش خبر داد. او خطاب به متامسک نوشت:
در زمان اتصال API متامسک به پروتکلهای دیفای آسیبپذیری وجود دارد. لطفا این مشکل را برطرف کنید. هیچ هکی اتفاق نیافتاده است. من و کاربران من تنها با استفاده از متامسک به یونی سواپ و دیگر پروتکلهای دیفای متصل شدهایم. نه هکی اتفاق افتاده و نه حمله فیشینگ بوده. این مشکل در API متامسک است.
این مکالمه را از اینجا مشاهده کنید.
پشنهاداتی به کاربران میهن بلاکچین
از آنجایی که هنوز هیچ خبری مبنی بر وجود مشکل امنیتی در کیف پول متامسک منتشر نشده، برای ما نیز وجود چنین مشکلی قطعی نیست؛ اما تعداد افرادی که به همین طریق دارایی خود را از دست دادهاند کم نیست. لذا در استفاده از کیف پول Metamask برای تراکنشها با سرمایه بالا، بسیار محتاطانه عمل کنید. ظاهرا در این کیف پول باگی وجود دارد که افرادی از این باگ مطلع شده و به دنبال سوءاستفاده از آن هستند.
هر چند برخی از قربانیان مدعی شدهاند که آنها تنها از متامسک برای اتصال به Uniswap و دیگر پروتکلهای معروف دیفای استفاده کردهاند، اما به نظر میرسد پروتکلهای مشهور این حوزه کاملا امن بوده و از این باگ (در صورت وجود باگ) استفادهای نکردهاند.
از آنجاکه برای رمزگشایی کردن Seed کاربر به رمز عبور کیف پول نیاز است، حتما در انتخاب رمز عبور دقت کنید. حتما این پسورد را ترکیبی از اعداد، حروف بزرگ و کوچک انگلیسی و علائم خاص مثل @،$ و غیره انتخاب کنید.
تا زمان مشخص شدن موضوع، دارایی زیادی در متامسک نگهداری نکنید. به طور کلی، استفاده از کیف پولهای نرمافزاری ریسک بالاتری در مقایسه با کیف پولهای سخت افزاری دارند. اگر دارایی دیجیتال شما زیاد است، حتما از کیف پولهای سخت افزاری برای نگهداری دارایی خود استفاده کنید.
اگر پروژه دیفای را نمیشناسید، والت خود را به آن متصل نکنید. بسیاری از کاربران زمانی که کیف پول خود را به یک پروتکل شناخته نشده وصل کردهاند، دچار مشکل شدهاند. مطمئنا پروژههای مشهور Defi چنین مشکلی ندارند؛ زیرا در صورتی که آنها هم آسیب پذیر بودند، تاکنون خبر هک شدن کیف پول متامسک تمام سایتهای خبری را پر کرده بود. از این رو به نظر میرسد که پروتکلهای معروف دیفای امن هستند.
دیدگاه شما