چگونگی قیمت گذاری در بازار ثانویه

سایت علیرضا محرابی با آموزش‌های رایگان و کمپین رایگان بورس علاقمندان را نسبت به این موضوع که از کجا می‌توانند بورس را شروع کنند راهنمایی کرده است. مشتریان عزیز سایت علیرضا محرابی می‌توانند با مطالعه و تماشای آموزش‌ کامل تحلیل بنیادی بورس اطلاعات بیشتری در این حوزه به دست آورده و به معامله‌گر حرفه‌ای تبدیل شوند.

بازار ثانویه چیست؟

منظور از بازار اولیه و بازار ثانویه چیست؟

بازار اولیه:

بازار اولیه زمانی شکل می‌گیرد که دارایی برای بار اول مورد معامله قرار می‌گیرد؛ به‌عبارت‌دیگر بازاری که در آن اوراق بهادار شرکت‌ها برای اولین بار عرضه و فروخته می‌شود، بازار اولیه نام دارد. در این بازار شرکت‌ها به‌طور مستقیم سرمایه مورد نیاز خود را از طریق فروش سهام به مردم تأمین می‌کنند که این کار در قالب پذیره‌نویسی صورت می‌گیرد. پذیره‌نویسی از طریق بانکی که نماینده شرکت است یا سایر مؤسسات مجاز صورت می‌پذیرد. در این بازار فروشنده اوراق همیشه خود شرکتی است که سهامش در حال عرضه است.

بازار ثانویه:

دارایی‌هایی که ابتدا در بازار اولیه مورد معامله قرارگرفته است(مرحله پذیره‌نویسی)، برای معامله‌های بعدی و مجدد، نیاز به بازار ثانویه دارد؛ مثلاً اگر فردی که سهام شرکتی را در مرحله پذیره‌نویسی خریداری کرده و حال قصد فروش این سهم به سایر سرمایه‌گذاران بازار را دارد، باید به بازار ثانویه مراجعه کرده و اقدام به فروش سهم خود کند. پس می‌توان گفت که تمام معاملات سهام در بازار بورس، جزء معاملات بازار ثانویه هستند و در این بازار، اوراق بهادار میان سرمایه‌گذاران معامله می‌شود و شرکت در آن نقشی ندارد. وجود بازار ثانویه بسیار ضروری است، زیرا که قابلیت نقد شوندگی و معامله مستمر اوراق را پدید می‌آورد و شرکت‌های بورسی ترسی از سررسید قرارداد ندارند که فرضا سرمایه‌گذار در سرسید کل پولش را تقاضا کرده و به شرکت فشار وارد کند و به موهبت وجود بازار ثانویه، می‌تواند به‌طور نامحدود با پول سرمایه‌گذاران فعالیت کند و حتی افزایش سرمایه و جذب سرمایه جدید انجام دهد. به‌عبارت‌دیگر، در بازار سرمایه اگر سهامداری بخواهد از بازار خارج شود و اصل سرمایه‌اش را بگیرد، باید سهامش را به سرمایه‌گذاران دیگر بازار بفروشد و نمی‌تواند مستقیماً به شرکت مراجعه کرده و آن‌ها را تحت‌ فشار قرار دهد.

ویژگی بازار ثانویه:چگونگی قیمت گذاری در بازار ثانویه

1. هزینه معامله کمتر به دلیل حجم بالای معامله‌ها
2. برای سرمایه گذاران نقدینگی به همراه می‌آورد. هر فروشنده‌ای که نیاز به پول نقد داشته باشد، می‌تواند به دلیل حضور تعداد زیادی از خریداران در این بازار، اوراق بهادار خود را به راحتی به فروش برساند.
3. در بازار ثانویه، هرگونه اخبار یا اطلاعات جدید در رابطه با شرکت به سرعت در قیمت سهام آن منعکس می‌شود.
4. عرضه و تقاضای موجود در اقتصاد به کشف قیمت در این بازار کمک می‌کند.
5. جایگزینی برای پس انداز است.
6. بازارهای ثانویه با مقررات سنگینی از جانب دولت روبرو هستند. چون منبع اصلی شکل گیری سرمایه و نقدینگی برای شرکت‌ها و سرمایه گذاران به حساب می‌آیند و این مقررات در سطح بالا، ایمنی پول سرمایه گذاران را تضمین می‌کند.

قیمت گذاری در بازار ثانویه چگونه صورت می‌گیرد؟

در بازار اولیه، قیمت اوراق بهادار از قبل و براساس قیمت اسمی تعیین می‌شود. اما در بازار ثانویه قیمت اوراق براساس میزان عرضه و تقاضای آن مشخص می‌شود. به عنوان مثال، اگر بیشتر سرمایه گذاران معتقد باشند که سهامی در آینده روند خوبی دارد، تقاضا برای آن افزایش می‌یابد و به همین ترتیب، قیمت آن بالا می‌رود. به دنبال آن اگر سرمایه گذاران احساس کنند که سهامی ارزش خود را از دست خواهد داد، برای فروش آن اقدام می‌کنند و در نتیجه قیمت سهام افت پیدا خواهد کرد.

بازار ثانویه در بورس چیست؟

در بازار بورس و سرمایه اصطلاحات زیادی وجود دارد. یکی از واژه های پر کاربرد در بورس، بازار ثانویه می باشد. در مقاله بازار اولیه در بورس، گفته شد که در یک تقسیم بندی ساده می توان انواع بازار در بورس را به دو دسته ی اولیه و ثانویه تقسیم کرد. بازار اولیه محلی برای ارائه و عرضه سهام شرکت ها برای اولین بار می باشد. در بازار اولیه می توان اوراق بهادار را مستقیما از عرضه کننده آن خریداری کرد. اما بازار ثانویه در بورس چیست؟ اگر برای شما نیز سوال است که بازار ثانویه در بورس چیست؟ در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.

بازار ثانویه در بورس چیست؟

بازار ثانویه یا secondary market محلی برای معامله اوراق بهادار و سهام توسط سرمایه گذاران می باشد. در واقع دارایی هایی که در بازار اولیه توسط سهام داران از عرضه کننده آن خریداری شده است، در بازار ثانویه مورد معامله مجدد قرار می گیرد. به عبارت دیگر می توان گفت در بازار ثانویه سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس توسط سرمایه گذاران مورد معامله قرار می گیرد. بازار ثانویه در بورس مکانیزمی به وجود می ‌آورد تا بعد از اینکه در مرحله پذیره نویسی، اوراق بهادار در بازار اولیه به فروش رسیدند، سرمایه گذاران بتوانند آنها را دوباره خرید و فروش کنند. بازار ثانویه در واقع تکمیل کننده بازار های اولیه می باشد.

به عبارت دیگر بازار های اولیه بدون وجود بازار های ثانویه نمی‌ توانند به خوبی فعالیت کنند. این بازار این امکان را برای سرمایه گذاران فراهم می کند تا بتوانند سهام مورد نظر را فروخته و یا سهام دیگری خریداری کنند. در واقع اگر یک سرمایه گذار تمایل نداشته باشد سهامی که در بازار اولیه خریداری کرده، تا موعد سر رسید نگهداری کند. می تواند به راحتی و با کمترین هزینه اوراق خود را در بازار ثانویه، مورد معامله قرار دهد. می توان گفت عملکرد اصلی بورس در واقع بر محور فعالیت در بازار ثانویه می باشد.

اگر چه معاملات در بازار ثانویه با سود و زیان هایی به همراه است. اما به هر حال سرمایه گذار می تواند در بازار ثانویه نیز با هدف کسب انتفاع بیشتر، به معامله بپردازد. همانطور که گفته شد بازار ثانویه در واقع محلی برای خرید، فروش و معامله کلیه سهام و اوراق بهادار توسط سرمایه گذاران می باشد. در این بازار اوراق بهادار و دارایی هایی که قبلا منتشر شده اند، می تواند بار ها و بار ها مورد معامله قرار بگیرد.

عملکرد بازار ثانویه در بورس

در یک توضیح ساده تر در خصوص عملکرد بازار ثانویه در بورس باید بگوییم که شما به عنوان یک سرمایه گذار در بازار اولیه، سهام مورد نظر را مستقیما از عرضه کننده آن یعنی یک شرکت فعال در بورس خریداری می کنید. اما در بازار ثانویه معامله مابین سرمایه گذاران با یک دیگر می باشد.

در واقع این بازار، محلی است که سرمایه گذاران، اوراق بهادار را به جای شرکت صادر کننده از دیگر سرمایه گذاران خریداری کرده و می توانند به دیگر سرمایه گذاران بفروشند. برای مثال اگر فردی سهام یک شرکت را در مرحله پذیره ‌نویسی خریداری کرده است و اکنون قصد فروش آن سهم به سایر سرمایه‌ گذاران را دارد باید برای فروش سهم خود به بازار ثانویه مراجعه کند. حجم معاملات در بازار ثانویه، نسبت به بازار های اولیه بسیار بیشتر است. این بازار با هدف افزایش قابلیت نقد شوندگی سهام و اوراق بهادار ایجاد شده است.

در ابتدا، اوراق بهادار و سهام شرکت های تازه وارد به بورس در بازار و عرضه اولیه منتشر می شود. عرضه اولیه یا IPO (عرضه عمومی اولیه) فرصت مناسبی برای انتشار اوراق بهادار با قیمت های چگونگی قیمت گذاری در بازار ثانویه کارشناسی شده و به طور مساوی می باشد. به عبارت دیگر در عرضه اولیه نمی توان بیشتر از مقدار مشخص شده، سهامی خریداری کرد. پس از ورود شرکت‌ ها در لیست بورس اوراق بهادار یعنی پس از پذیرش در بورس، سرمایه گذاران می توانند در بازار ثانویه سهام خود را به سرمایه گذاران دیگر بفروشند. به عبارت دیگر از مهم ترین مواردی که در بازار ثانویه امکان پذیر است می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• خرید سهام از دیگر سهام داران
• فروش سهام در زمان مناسب
• خرید سهام بیشتر از صنایع دیگر
• ایجاد سبد سرمایه با هدف کسب سود
• و غیره.

قیمت گذاری در بازار ثانویه به چه صورت است؟

در خصوص بازار های اولیه گفته شد که کارشناسان و تحلیل گران بورس با بررسی صورت مالی شرکت، قیمت مناسبی برای هر سهم مشخص می کنند. اما قیمت گذاری در بازار ثانویه کمی متفاوت است. در بازار ثانویه قیمت اوراق بر اساس میزان عرضه و تقاضای آن سهم مشخص می ‌شود. به عنوان مثال اگر تقاضای خرید یک سهم در بازار افزایش پیدا کند، در نتیجه قیمت آن نیز رشد می کند.

به دنبال آن اگر سرمایه گذاران احساس کنند که سهامی ارزش خود را در آینده از دست خواهد داد، برای فروش آن اقدام می ‌کنند و در نتیجه قیمت سهام افت پیدا خواهد کرد. در واقع تعیین قیمت سهام و اوراق بهادار در بازار ثانویه کاملا وابسته به عملکرد سهام داران و البته عملکرد مالی نماد های بورس می باشد. سرمایه گذاران در بورس می توانند با استفاده از ابزار های تحلیلی و آنالیز روند عملکرد هر شرکت و نماد، همچنین پیش بینی روند شرکت در آینده، نسبت به خرید و فروش سهام آن شرکت اقدام کنند. اگرچه این اقدامات با ریسک هایی همراه است. اما به هر ترتیب، میزان عرضه و تقاضای سهام در بازار، بر قیمت سهام شرکت ها تاثیر مستقیم دارد. اگرچه موارد دیگری نظیر تحولات اقتصادی و سیاسی نیز می تواند بر قیمت سهام در بازار بورس تاثیر گذار باشد.

مزایای بازار ثانویه در بورس چیست؟

در تعریف بازار ثانویه در بورس چیست؟ اشاره کردیم که حجم بسیار بالایی از معاملات مالی در بازار ثانویه اتفاق می افتد. این موضوع می تواند بستر مناسبی برای سود سرمایه گذاران و شرکت ها را ایجاد کند. اما از دیگر مزیت های بازار ثانویه در بورس چیست؟ از مهم ترین مزایای این بازار عبارتند از:

• امکان خرید آزادانه سهام شرکت ها
• امکان فروش آزادانه سهام شرکت ها
• کسب سود و بازدهی با معامله در زمان مناسب
• حجم بسیار بالای معاملاتی
• کاهش هزینه های معاملاتی در نتیجه حجم بالای معاملات
• امکان نقد شوندگی بالا برای سرمایه گذاران
• امنیت بالا به دلیل مقررات وضع شده و حمایت دولت
• کمک به رشد چرخه اقتصادی در کشور
• افزایش تولید و صادرات شرکت ها
• رونق تولید کالای ایرانی
• تنظیم و یا تعیین قیمت کالا ها
• جایگزینی بسیار مناسب برای پس انداز
• شرکت در مدیریت امور شرکت ها
• نوسان قیمتی و امکانی برای کسب سود
• حفظ ارزش پول و سرمایه ی سهام دار
• نرخ سود دهی معاملات بیشتر از نرخ تورم
• ایجاد سبد سرمایه یا پرتفوی مناسب
• معافیت مالیاتی
• و غیره.

نکته دیگر این است که در بازار اولیه، درآمد حاصل از فروش سهام و اوراق بهادار متعلق به شرکت منتشر کننده اوراق می باشد. این در حالی است که در بازار ثانویه، این درآمد ها به سرمایه گذار و شخصی که اوراق را می ‌فروشد، تعلق دارد. همچنین مهم ترین تفاوت بازار اولیه و ثانویه در این است که در بازار اولیه فروش اوراق از طریق بانک سرمایه گذاری انجام می شود. اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران از طریق شرکت ها کارگزاری، معاملات خود را انجام می دهند.

سخن آخر

در ادامه مبحث بازار ثانویه در بورس چیست؟ می توان اذعان داشت که این بازار همچنین مکانیزم مناسبی برای کنترل و نظارت بر شرکت ها می باشد. به عبارت دیگر شرکت ‌هایی که در بورس اوراق بهادار پذیرفته نشده‌ اند اجازه معامله و ورود به بازار ثانویه ( secondary market ) را ندارند. همچنین این بازار برای شرکت های پذیرفته شده، فرصت مناسبی برای کسب سود و بازدهی فراهم می ‌کند. این بازار به عنوان یک واسطه اطلاعات مفیدی در خصوص عملکرد سهام شرکت ها ( صعود و یا نزول ) در اختیار شرکت ها قرار می دهد. در نتیجه، این امکان را به شرکت های پذیرفته شده در بورس می ‌دهد تا در زمان مناسب برای بهبود وضعیت سهام در بورس اقدام کنند. از این که تا انتهای مقاله بازار ثانویه در بورس چیست؟ همراه ما بودید، از شما سپاس گزاریم.

بازار اولیه و بازار ثانویه در بورس چیست؟

یکی از موارد مهم و پرکاربرد در آموزش بورس بازار اولیه و بازار ثانویه و تفاوت این دو بازار باهم می‌باشد. در این مقاله از سری مقالات دلفین وست قصد داریم تا به طور کامل به معرفی این دو بازار و تفاوت‌‌‌‌‌های آن‌‌‌‌‌ها با هم بپردازیم. پس شما نیز اگر علاقه‌‌‌‌‌مند به مطالعه در حوزه بورس و بازارهای مالی هستید تا انتهای این مقاله ما را همراهی کنید.

بازار اولیه چیست؟

بازار اولیه اوراق بهادار جدید را در بورس شرکت‌‌‌‌‌ها، دولت‌‌‌‌‌ها و سایر گروه‌‌‌‌‌ها برای به دست آوردن تأمین مالی از طریق اوراق بهادار مبتنی بر بدهی یا سهام پایه منتشر می‌‌‌‌‌کند. بازارهای اولیه توسط گروه‌‌‌‌‌های پذیره نویسی متشکل از بانک‌‌‌‌‌های ‌‌‌‌‌سرمایه‌گذاری تسهیل می‌‌‌‌‌شود که محدوده قیمت اولیه را برای یک اوراق بهادار مشخص تعیین می‌‌‌‌‌کنند و بر فروش آن به سرمایه گذاران نظارت می‌‌‌‌‌کنند.
پس از فروش اولیه، معاملات بیشتر در بازار ثانویه انجام می‌‌‌‌‌شود، جایی که عمده معاملات ارز هر روز انجام می-شود.

درک بازارهای اولیه

بازار اصلی جایی است که اوراق بهادار ایجاد می‌‌‌‌‌شود. در این بازار است که شرکت های فروش ( شناور ) سهام و اوراق قرضه جدید به مردم برای اولین بار عرضه می‌‌‌‌‌کنند. عرضه اولیه یا IPO نمونه ای از بازار اولیه است. این معاملات فرصتی را برای سرمایه گذاران فراهم می‌‌‌‌‌کند تا اوراق بهادار را از بانکی خریداری کنند که پذیره نویسی اولیه را برای یک سهام خاص انجام داده است. IPO زمانی اتفاق می‌‌‌‌‌افتد که یک شرکت خصوصی برای اولین بار سهام عمومی را منتشر کند. نکته مهمی که باید در مورد بازار اصلی بدانید این است که اوراق بهادار مستقیماً از یک ناشر خریداری می‌‌‌‌‌شود.

شرکت‌‌‌‌‌ها و نهادهای دولتی برای تأمین بودجه بهبود مشاغل یا گسترش عملیات، سهام جدید و سهام عادی، ترجیحی، اوراق مشارکت و اوراق قرضه دولتی و اسکناس را در بازار اصلی می‌‌‌‌‌فروشند. اگرچه یک بانک ‌‌‌‌‌سرمایه‌گذاری ممکن است قیمت اولیه اوراق بهادار را تعیین کند و برای تسهیل فروش کارمزد دریافت کند، اما بیش‌‌‌‌‌تر بودجه به ناشر اختصاص می‌‌‌‌‌یابد. سرمایه گذاران معمولاً نسبت به بازار ثانویه برای خرید اوراق بهادار در بازار اولیه هزینه کمتری پرداخت می‌‌‌‌‌کنند.

مثال برای بازار اولیه

به عنوان مثال، شرکت ABCWXYZ Inc پنج شرکت پذیره نویسی را استخدام می‌‌‌‌‌کند تا جزئیات مالی IPO (عرضه اولیه) خود را تعیین کند. پذیره نویسان جزئیات می‌‌‌‌‌دهند که قیمت انتشار سهام ۱۵ دلار خواهد بود. سپس سرمایه گذاران می‌‌‌‌‌توانند مستقیماً از شرکت صادر کننده ،IPO را با این قیمت خریداری کنند. این اولین فرصتی است که سرمایه گذاران از طریق خرید سهام آن به سرمایه شرکت کمک می‌‌‌‌‌کنند. سرمایه سهام یک شرکت از وجوه حاصل از فروش سهام در بازار اولیه تشکیل شده است. کلیه موضوعات موجود در بازار اولیه تحت مقررات دقیق قرار دارند. شرکت‌‌‌‌‌ها باید اظهارات خود را به کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) و سایر آژانس‌‌‌‌‌های اوراق بهادار ارائه دهند و قبل از انتشار عمومی، باید صبر کنند تا پرونده آن‌‌‌‌‌ها تأیید شود.

ارائه حقوق (موضوع) شرکت اجازه می‌‌‌‌‌دهد تا افزایش حقوق صاحبان سهام اضافی را از طریق بازار اولیه بعد از حال حاضر با داشتن اوراق بهادار وارد بازار ثانویه کنند. سرمایه گذاران فعلی براساس سهام‌‌‌‌‌هایی که در حال حاضر صاحب آن‌‌‌‌‌ها هستند، حقوقی نسخ شده به آن‌‌‌‌‌ها ارائه می‌‌‌‌‌شود و دیگران می‌‌‌‌‌توانند ‌‌‌‌‌سرمایه‌گذاری جدیدی را در سهام تازه ضرب شده انجام دهند.

انواع دیگر عرضه‌‌‌‌‌های اولیه بازار برای سهام شامل قرارگیری خصوصی و تقسیم ترجیحی است. استقرار خصوصی این امکان را به شرکت‌‌‌‌‌ها می‌‌‌‌‌دهد تا مستقیماً به سرمایه گذاران مهم‌‌‌‌‌تر مانند صندوق‌‌‌‌‌های حامی و بانک‌‌‌‌‌ها بدون در دسترس قرار دادن سهام در معرض فروش عمومی بفروشند. در حالی که تخصیص ترجیحی سهام را برای انتخاب سرمایه گذاران (معمولاً صندوق‌‌‌‌‌های حامی، بانک‌‌‌‌‌ها و صندوق‌‌‌‌‌های ‌‌‌‌‌سرمایه‌گذاری مشترک) با قیمت ویژه که در دسترس عموم نیست ارائه می‌‌‌‌‌دهد.
به همین ترتیب، مشاغل و دولت‌‌‌‌‌هایی که می‌‌‌‌‌خواهند سرمایه بدهی تولید کنند می‌‌‌‌‌توانند انتشار اوراق قرضه کوتاه مدت و بلند مدت در بازار اولیه را انتخاب کنند. اوراق قرضه جدید با نرخ کوپن که با نرخ بهره فعلی در زمان انتشار مطابقت دارد، منتشر می‌‌‌‌‌شود که ممکن است از اوراق قبلی بیشتر یا کمتر باشد.

نکات کلیدی بازار اولیه

• بازارهای اولیه هنگامی است که سرمایه گذاران قادر به خرید مستقیم اوراق بهادار از ناشر سهام هستند، در بازار اولیه، شرکت‌‌‌‌‌ها سهام و اوراق قرضه جدیدی را برای اولین بار به مردم می‌‌‌‌‌فروشند، مثلاً با عرضه اولیه (IPO) اغلب با قیمت از قبل تعیین شده یا با توافق.
• بورس، سهام بازارهای ثانویه را نشان می ‌‌‌‌‌هد، جایی که سرمایه گذاران از یکدیگر خرید و فروش می‌‌‌‌‌کنند. فیسبوک نمونه‌‌‌‌‌ای از فروش اولیه بازار می‌باشد.

پیشنهادات اولیه فیسبوک

عرضه اولیه Facebook Inc در سال ۲۰۱۲ بزرگترین IPO یک شرکت آنلاین و یکی از بزرگترین IPO در بخش فناوری بود. بسیاری از سرمایه گذاران معتقد بودند که ارزش سهام به دلیل محبوبیت شرکت خیلی سریع در بازار ثانویه افزایش می‌‌‌‌‌یابد. به دلیل تقاضای زیاد در بازار اولیه، پذیره نویسان، سهام را ۳۸ دلار در هر سهم در بالای محدوده هدف قرار دادند و سطح عرضه سهام را با ۲۵٪ افزایش به ۴۲۱ میلیون سهم رساندند. ارزش سهام ۱۰۴ میلیارد دلار شد که بزرگترین شرکت بین المللی است. اگرچه فیسبوک ۱۶ میلیارد دلار از طریق بازار اولیه جمع آوری کرد، ارزش سهام IPO در روز افزایش زیادی پیدا نکرد. پس از فروش ۴۶۰ میلیون سهم و فراتر رفتن از گردش مالی ۱۰۰٪، سهام با ۳۸.۲۳ دلار بسته شد. با این حال، فیسبوک هنوز بودجه خود را جمع آوری کرد و سرمایه گذاران سهام را با تخفیف از طریق بازار اصلی خریداری کردند.

بازار ثانویه چیست؟

بازار ثانویه جایی است که سرمایه گذاران اوراق بهادار خود را خرید و فروش می‌‌‌‌‌کنند. این همان چیزی است که اکثر مردم به عنوان “بورس سهام” تصور می‌‌‌‌‌کنند، اگرچه سهام هنگام انتشار برای اولین بار نیز در بازار اصلی فروخته می‌‌‌‌‌شود. صرافی‌‌‌‌‌های ملی، مانند بورس اوراق بهادار نیویورک NYSE و NASDAQ، کارگزاری‌‌‌‌‌های مختلف بازارهای ثانویه هستند.

درک بازار ثانویه

اگرچه سهام یکی از اوراق بهادار است که بیشتر مورد معامله قرار می‌‌‌‌‌گیرد، اما انواع دیگری از بازارهای ثانویه نیز وجود دارد. به عنوان مثال، بانک‌‌‌‌‌های ‌‌‌‌‌سرمایه‌گذاری و سرمایه گذاران شرکتی و فردی صندوق‌‌‌‌‌های ‌‌‌‌‌سرمایه‌گذاری و اوراق قرضه را در بازارهای ثانویه خریداری کرده و می‌‌‌‌‌فروشند. معاملاتی که در بازار ثانویه اتفاق می‌‌‌‌‌افتد، به این دلیل ثانویه خوانده می‌‌‌‌‌شود که یک قدم از معامله ای که در اصل اوراق بهادار مورد نظر را ایجاد کرده، برداشته شده است. به عنوان مثال ، یک موسسه مالی برای مشتری یک رهن می‌‌‌‌‌نویسد، وثیقه رهن را ایجاد می‌‌‌‌‌کند. سپس بانک می‌‌‌‌‌تواند در معاملات ثانویه آن را در بازار ثانویه بفروشد.

نکات کلیدی بازار ثانویه

• در بازارهای ثانویه، سرمایه گذاران با یکدیگر مبادله می‌‌‌‌‌کنند تا با نهاد صادر کننده.
• از طریق یکسری معاملات مستقل و در عین حال بهم پیوسته، بازار ثانویه قیمت اوراق بهادار را به سمت ارزش واقعی آن‌‌‌‌‌ها سوق می‌‌‌‌‌دهد.

بازارهای اصلی در مقابل بازارهای ثانویه

درک تمایز بین بازار ثانویه و بازار اصلی مهم است. وقتی شرکتی برای اولین بار سهام یا اوراق قرضه منتشر می‌کند و آن را مستقیماً به سرمایه گذاران می‌‌‌‌‌فروشد، این معامله در بازار اصلی اتفاق می‌‌‌‌‌افتد. برخی از رایج‌‌‌‌‌ترین و مشهورترین معاملات بازار اولیه، عرضه اولیه است. در حین IPO، یک معامله در بازار اولیه بین سرمایه گذار خریدار و بانک ‌‌‌‌‌سرمایه‌گذاری تعهد کننده IPO اتفاق می‌‌‌‌‌افتد. هرگونه درآمد حاصل از فروش سهام سهام در بازار اولیه پس از محاسبه هزینه‌‌‌‌‌های اداری بانک، به شرکت صادر کننده سهام می‌‌‌‌‌رسد.
اگر بعداً این سرمایه گذاران اولیه تصمیم به فروش سهام خود در شرکت بگیرند، می‌‌‌‌‌توانند این کار را در بازار ثانویه انجام دهند. هرگونه معامله در بازار ثانویه بین سرمایه گذاران اتفاق می‌‌‌‌‌افتد و فواید حاصل از هر فروش به سرمایه گذار فروش می‌‌‌‌‌رود نه به شرکتی که سهام را صادر کرده است یا به بانک پذیره نویسی.

قیمت گذاری بازار ثانویه

قیمت‌‌‌‌‌های بازار اولیه اغلب از قبل تعیین می‌‌‌‌‌شوند، در حالی که قیمت‌‌‌‌‌ها در بازار ثانویه توسط نیروهای اساسی عرضه و تقاضا تعیین می‌‌‌‌‌شود. اگر اکثریت سرمایه گذاران معتقد باشند که سهمی از نظر ارزش افزایش می‌‌‌‌‌یابد و برای خرید آن هجوم می‌‌‌‌‌آورند، قیمت سهام به طور معمول افزایش می‌‌‌‌‌یابد. اگر شرکتی سرمایه خود را از دست بدهد یا نتواند درآمد کافی را به دست آورد، با کاهش تقاضا برای آن امنیت، قیمت سهام آن کاهش می ‌‌‌‌‌یابد.

بازارهای چندگانه

تعداد بازارهای ثانویه‌‌‌‌‌ای که وجود دارند با در دسترس قرار گرفتن محصولات مالی جدید، همیشه در حال افزایش است. در مورد دارایی‌‌‌‌‌هایی مانند رهن، چندین بازار ثانویه ممکن است وجود داشته باشد. بسته‌‌‌‌‌های وام‌‌‌‌‌های مسکن اغلب در اوراق بهادار مانند استخرهای GNMA بسته‌بندی می‌‌‌‌‌شوند و به سرمایه‌گذاران فروخته می شوند.

کلام آخر

در این مقاله به طور کامل به معرفی بازار اولیه و بازار ثانویه پرداختیم و تفاوت این دو بازار با یکدیگر را بیان کردیم. حال که با بازارهای اولیه و ثانویه آشنا شدید یک گام مهم دیگر در آموزش بورس برداشته‌‌‌‌‌اید و بسیاری از تحلیل‌‌‌‌‌های بورسی را می‌‌‌‌‌توانید راحت‌‌‌‌‌تر از قبل انجام دهید. نظر شما چیسست؟ نظرات، پیشنهادات و انتقادات خود را در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید.

برای یادگیری “مقدمات بورس” مسیر زیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم:

بازار ثانویه چیست؟

بازار ثانویه (secondary markets) مکانیزمی کاربردی را به وجود می‌آورد تا بعد از اینکه در مرحله پذیره نویسی، اوراق بهادار در بازار اولیه به فروش رسیدند، سرمایه گذاران بتوانند آنها را دوباره خرید و فروش کنند. بازارهای اولیه بدون وجود بازارهای ثانویه نمی‌توانند به خوبی فعالیت کنند. اگر یک سرمایه گذار پس از آنکه اوراق بهاداری را خریداری کرد، تمایل نداشته باشد آن را تا موعد سررسید نگهداری کند باید بتواند به راحتی و با کمترین هزینه اوراق خود را بفروشد. وجود بازارهای ثانویه فعال این اطمینان را برای خریداران اوراق بهادار فراهم می‌سازند تا آنها بتوانند در هر زمانی که بخواهند اوراق بهادار خود را در این بازارها بفروشند. البته چنین فروشی می‌تواند با زیان نیز همراه باشد. اما گاهی زیان بهتر از آن است که سرمایه گذار اصلا نتواند اوراق بهادار خود را بفروشد.

ساختار بازار ثانویه به چه شکلی است؟

ﺑﻮﺭﺱ ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﻣﻬﻢ‌ﺗﺮﻳﻦ ﻧﻬﺎﺩ ﺑﺎﺯﺍﺭ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﺑﺮﺍی ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ سهام و ﺍﻭﺭﺍﻕ ﺑﻬﺎﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ. بازار ثانویه مکانی است که در آن ابزارهای مالی که قبلا منتشر شده‌اند، مانند اوراق قرضه و سهام، مورد خرید و فروش قرار می‌گیرند. مثلا اگر فردی سهام یک شرکت را در مرحله پذیره ‌نویسی خریداری کرده است و اکنون قصد فروش آن سهم به سایر سرمایه‌ گذاران بازار را دارد باید برای فروش سهم خود به بازار ثانویه مراجعه کند. در واقع این بازار، محلی است که سرمایه گذاران، اوراق بهادار را به جای شرکت صادر کننده از دیگر سرمایه گذاران خریداری می‌کنند. حجم معاملات در چگونگی قیمت گذاری در بازار ثانویه بازار ثانویه، نسبت به بازارهای اولیه بسیار بیشتر است. این بازار با هدف امکان سازی معامله اوراق منتشر شده در بازار اولیه و افزایش قابلیت نقد شوندگی آنها ایجاد شده است. بازار ثانویه برای شرکت‌ها نقطه‌ای استراتژیک به شمار می‌رود که از مسیر آن می‌توانند روی معامله‌ها نظارت و کنترل داشته باشند و به تصمیم‌های مدیریتی خود جهت دهند.

برای درک بهتر ساختار بازار اولیه و ثانویه تصویر بالا را ملاحظه کنید. در ابتدا، شرکت‌ها سهام و اوراق بهادار خود را اولین بار برای سرمایه گذاران منتشر می‌کنند که در اصطلاح مالی، آن را IPO (عرضه عمومی اولیه) می‌نامند. پس از ورود این شرکت‌ها در لیست بورس اوراق بهادار یعنی پس از پذیرش در بورس، سرمایه گذاران به بازار ثانویه می‌روند و سهام خود را به سرمایه گذاران دیگر می‌فروشند. سرمایه گذاران در بازار ثانویه می‌توانند سهام خود را بخرند یا بفروشند، سود کسب کنند یا از ضرر بیشتر در آینده جلوگیری نمایند. بازارهای چگونگی قیمت گذاری در بازار ثانویه جهانی مانند بورس اوراق بهادار نیویورک NYSE و نزدک (NASDAQ) نمونه‌هایی از بازارهای ثانویه هستند.

بازار ثانویه چه ویژگی‌هایی دارد؟

هزینه معامله کمتر به دلیل حجم بالای معامله‌ها

برای سرمایه گذاران نقدینگی به همراه می‌آورد. هر فروشنده‌ای که نیاز به پول نقد داشته باشد، می‌تواند به دلیل حضور تعداد زیادی از خریداران در این بازار، اوراق بهادار خود را به راحتی به فروش برساند.

در بازار ثانویه، هرگونه اخبار یا اطلاعات جدید در رابطه با شرکت به سرعت در قیمت سهام آن منعکس می‌شود.

عرضه و تقاضای موجود در اقتصاد به کشف قیمت در این بازار کمک می‌کند.

جایگزینی برای پس انداز است.

بازارهای ثانویه با مقررات سنگینی از جانب دولت روبرو هستند. چون منبع اصلی شکل گیری سرمایه و نقدینگی برای شرکت‌ها و سرمایه گذاران به حساب می‌آیند و این مقررات در سطح بالا، ایمنی پول سرمایه گذاران را تضمین می‌کند.

قیمت گذاری در بازار ثانویه چگونه صورت می‌گیرد؟

در بازار اولیه، قیمت اوراق بهادار از قبل و براساس قیمت اسمی تعیین می‌شود. اما در بازار ثانویه قیمت اوراق براساس میزان عرضه و تقاضای آن مشخص می‌شود. به عنوان مثال، اگر بیشتر سرمایه گذاران معتقد باشند که سهامی در آینده روند خوبی دارد، تقاضا برای آن افزایش می‌یابد و به همین ترتیب، قیمت آن بالا می‌رود. به دنبال آن اگر سرمایه گذاران احساس کنند که سهامی ارزش خود را از دست خواهد داد، برای فروش آن اقدام می‌کنند و در نتیجه قیمت سهام افت پیدا خواهد کرد.

اهمیت بازار ثانویه در چیست؟

این بازار، شاخصی خوب برای تعیین وضعیت اقتصادی یک کشور است که افزایش یا افت بازار سهام نشانگر رونق یا رکود در اقتصاد است.

نقدینگی را برای سرمایه گذاران تضمین می‌کند چون آنها می‌توانند در این بازار به راحتی اوراق بهادار خود را خرید و فروش کنند.

این بازار به سرمایه گذاران فرصتی را ارائه می‌دهد تا از پول ساکن خود برای کسب بازده و سرمایه گذاری استفاده کنند.

کمک می‌کند تا شرکت بر ادراک عمومی، کنترل و نظارت داشته باشد.

بازار اولیه و بازار ثانویه چه تفاوتی با هم دارند؟

شرکت‌ها پس از پذیره نویسی در بازار اولیه می‌توانند سهام خود را به فروش بگذارند اما پس از آن دیگر سهامشان در بازار ثانویه (بورس اوراق بهادار) مورد معامله قرار خواهد گرفت.

در بازار اولیه، درآمد حاصل از فروش سهام به شرکت منتشر کننده اوراق تعلق می‌گیرد. اما در بازار ثانویه، این درآمدها متعلق به سرمایه گذاری است که اوراق را می‌فروشد.

معمولا سرمایه گذاران خرد در بازار اولیه اوراق بهادار را خریداری نمی‌کنند. چون شرکت صادرکننده، اوراق خود را به صورت عمده به فروش می‌گذارد و خرید آن نیازمند سرمایه بزرگی است. اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران می‌توانند هر تعداد سهام مورد نظر خود را خریداری کنند.

در بازار اولیه فروش اوراق از طریق بانک سرمایه گذاری انجام می شود اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران از طریق کارگزار، معاملات خود را انجام می دهند.

در بازار اولیه، سرمایه گذاران سهام را به طور مستقیم از خود شرکت خریداری می‌کنند. اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران، سهام و سایر اوراق بهادار را از سایر سرمایه گذاران خریداری می‌کنند.

در بازار اولیه، شرکت‌ها برای اولین بار سهام خود را از طریق عرضه عمومی می‌فروشند. اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران سهامی که قبلا معامله شده است را از طریق بورس اوراق بهادار خریداری می‌کنند.

در بازار اولیه، سهام به قیمت اسمی به فروش می‌رسد و معمولا دچار نوسان نمی‌شود. اما در بازار ثانویه قیمت سهام به طور روزانه در نوسان است.

چرا بازار ثانویه مهم است؟

مسیر خروج عالی برای سرمایه گذاران IPO

به دلیل بالا بودن نقدینگی در بازار ثانویه، صرف ریسک آن به مراتب کمتر است. شما به عنوان یک سرمایه گذار می‌توانید سهام خود را با بیشترین سرعت ممکن در بازار بورس اوراق بهادار بفروشید و چون این کار را به قیمت فعلی بازار انجام می‌دهید، ریسک درک شده‌تان بسیار کمتر خواهد بود. چنین بازاری صرف ریسک را از طریق نقدینگی‌اش کاهش می‌دهد؛ یعنی ارزش دارایی‌های مالی معامله شده افزایش می‌یابند. در نتیجه، بازار چگونگی قیمت گذاری در بازار ثانویه چگونگی قیمت گذاری در بازار ثانویه ثانویه برای سرمایه گذاران IPO بهترین استراتژی خروج است.

آزادی جهت خرید و فروش

بازار ثانویه مکانی سازمان ‌یافته است که در آن خریداران و فروشندگان می‌توانند در کنار هم به خرید و فروش سهام بپردازند و دیگر نیازی به نگرانی در خصوص هرگونه کلاه برداری وجود ندارد.

امکان خرید و فروش بیشتر

اگر چنین بازاری وجود نداشته باشد چه اتفاقی خواهد افتاد؟ مثلا تصور کنید افرادی که می‌خواهند از بازار اولیه خانه بخرند، این کار را از ترس اینکه فرصتی برای فروش خانه‌های جدید شان در بازار پیدا نکنند، انجام ندهند. این استدلال در مورد سهام نیز صادق است. از آنجایی که در خصوص سهام و اوراق قراضه، بازاری به نام بازار ثانویه وجود دارد (بورس اوراق بهادار)، مردم دیگر نگران فروش سهامشان در آینده و نگهداری دائم آن نیستند. بنابراین سهام خود را بدون هیچ گونه نگرانی از بازار اولیه خریداری می‌کنند. در واقع بدون وجود این بازار، فرصت خرید یا فروش بیشتر نیز وجود ندارد.

بازارهای خصوصی

برای شرکت‌های نوپا و کوچک، همیشه عرضه عمومی جهت تامین منابع مالی امکان پذیر نیست و وجود چنین بازاری شرایط را برای آنها آسان‌تر کرده است. علاوه بر این، در حال حاضر شرایط بسیاری برای کسب مجوز IPO وجود دارد. این‌گونه شرکت‌ها دیگر نگران تامین منابع مالی‌شان نیستند، زیرا با وجود بازار ثانویه می‌توانند سهام خود را در فرابورس و از طریق شبکه معامله گران بفروشند. این در حالی است که همه چیز کاملا خصوصی باقی می‌ماند. بدون وجود بازار ثانویه، بازار خصوصی نیز وجود نخواهد داشت.

کمک به رشد اقتصادی

در بازار اولیه، آزادی محدود است. اما در بازار ثانویه این‌گونه نیست و می‌توانید انتخاب کنید که در کدام سهام سرمایه گذاری و کدام سهام را رها کنید. چون در چنین وضعیتی، رشد اقتصادی بیشتری برای سرمایه گذار ایجاد می‌شود که در نهایت به رشد کلی اقتصاد نیز کمک خواهد شد. بنابراین بازار ثانویه به عنوان یک کل، به ایجاد پیشنهادهای سرمایه ‌گذاری هرچه پربازده‌تر و رونق و رشد اقتصادی کمک می‌کند.

مکانی عالی برای نظارت و کنترل شرکت‌ها

بازار ثانویه، به شرکت‌هایی که در بورس اوراق بهادار پذیرفته نشده‌اند اجازه معامله نمی‌دهد و برای شرکت‌هایی که پذیرفته شده‌اند نیز فرصتی را فراهم می‌کند تا از این بازار سود کسب کنند. این بازار به عنوان واسطه‌ای عمل می‌کند که به شرکت‌ها در رابطه با تقاضای سهامشان در بازار و همچنین هر حرکت نزولی یا صعودی، اطلاعات ارائه می‌دهد. در نتیجه، وجود بازار ثانویه به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد تا به سرعت اقدام کنند و اگر مشکلی پیش بیاید می‌توانند بدون تأخیر در جمع آوری اطلاعات، کارهای لازم را برای بهبود وضعیتشان انجام دهند.

تعریف بازارهای ثانویه به همراه جزئیات آن ها

بازارهای ثانویه بازارهایی هستند که در آن‌ها سهام‌هایی که در گذشته منتشر و معامله شده‌اند، با تحلیل بنیادی سهام توسط سرمایه‌گذاران خرید و فروش می‌شوند. بورس‌های سهام از جمله بورس نیویورک، بورس لندن، بورس استكهلم، بورس مونترال، بورس توكيو و البته بازار بورس اوراق بهادار تهران از نمونه‌های این بازارها هستند. وقتی معامله‌ای در بازار ثانویه سهام رخ می‌دهد، وجوه مالی اغلب، از طریق شرکت کارگزاری که نقش واسطه بین خریدار و فروشنده را ایفا می‌کند، مبادله می‌شود.

روش معامله در بازار ثانویه

ناشر اولیه سهام (شرکت‌ها) در انتقال سهام یا وجوه مالی نقشی ندارند. زمانی که فرد تصمیم به انجام معامله‌ای در بورس می‌گیرند یا با کارگزارش تماس می‌گیرد و یا از طریق سیستم معاملاتی که در اختیار وی قرار گرفته است، سفارش خود را ثبت می‌کند، مبادله به صورت لحظه‌ای صورت می‌گیرد. پس از آن که مبادله تکمیل شد، انجام معامله به وسیله کارگزار تایید خواهد شد. و طی مدت زمان 2 روز کاری عملیات تسویه و پایاپای توسط کارگزار و سازمان‌های مربوط انجام می‌پذیرد.

در شکل زیر فرآیند انتقال وجوه مالی در بازار ثانویه نشان داده شده است.

سایت علیرضا محرابی با آموزش‌های رایگان و کمپین رایگان بورس علاقمندان را نسبت به این موضوع که از کجا می‌توانند بورس را شروع کنند راهنمایی کرده است. مشتریان عزیز سایت علیرضا محرابی می‌توانند با مطالعه و تماشای آموزش‌ کامل تحلیل بنیادی بورس اطلاعات بیشتری در این حوزه به دست آورده و به معامله‌گر حرفه‌ای تبدیل شوند.