تحلیل کمّی شامل چه مواردی است

بحران مسکن آمریکا با دادن وام به افرادی که شرایط لازم برای دریافت وام را ندارند شروع شد. که به آن‌ها وام‌گیرندگان فرعی گفته می‌شود.

تحلیل ریسک (Risk Analysis)

تجزیه و تحلیل ریسک (به انگلیسی Risk Analysis)، به فرایند شناسایی و ارزیابی احتمال وقوع اتفاقی نا‌مساعد در درون شرکت، دولت یا بخش محیطی، گفته می‌شود.

تحلیل ریسک، مطالعه‌ی تردیدی اساسی در دوره‌ای معین از اقدامات محسوب می‌شود.

تحلیل ریسک به عدم قطعیت جریان‌ نقدینگی پیش‌بینی‌شده، واریانس سبد سهام یا بازده آن، احتمال شکست یا موفقیت پروژه و موقعیت‌های اقتصادی احتمالی، اشاره دارد.

تحلیلگران ریسک، اغلب برای به حداقل رساندن اثرات منفی پیش‌بینی نشده در آینده، با متخصصین آینده‌نگر همکاری می‌کنند.

نکات کلیدی

• تحلیل ریسک، فرایند ارزیابی احتمال رخدادی نا‌گوار در داخل شرکت‌ها، دولت‌ها یا بخش‌های محیطی است.
• این ریسک می‌تواند با رویکرد‌های متنوعی از جمله تمام مواردی که در دسته‌بندی کمی و کیفی قرار می‌گیرند، تحلیل شود.
• تحلیل ریسک، بیشتر از علم، یک هنر است.

درک تحلیل ریسک

تحلیل ریسک با مشخص کردن آنچه که ممکن است غلط از آب در بیاید، شروع می‌شود. سپس رویداد‌های منفی که ممکن است رخ دهند، در مقابل یک معیار احتمالی ارزیابی شده تا احتمال وقوع این اتفاق اندازه‌گیری شود. در نهایت، تجزیه و تحلیل ریسک تلاش می‌کند تا میزان تأثیر‌گذاری رویداد در صورت وقوع را تخمین بزند.

تحلیل کمی ریسک

تحلیل ریسک می‌تواند به صورت کمی یا کیفی صورت پذیرد. در تحلیل کمی، یک مدل ریسک با شبیه‌سازی یا آمار قطعی، برای اختصاص مقادیر عددی به ریسک استفاده می‌شود. ورودی‌هایی که اکثراً متغیر‌های فرضی و تصادفی هستند، به مدل ریسک وارد می‌شوند.

برای هر دامنه‌ای از ورودی‌ها، مدل، طیفی از خروجی یا نتیجه را ایجاد می‌کند. این مدل با استفاده از نمودار‌ها، تحلیل سناریو‌ها و/یا بررسی حساسیت به دست مدیران ریسک، به منظور کاهش و مقابله با خطرات تصمیم می‌گیرد.

الگوریتم شبیه سازی مونت کارلو (Monte Carlo) را می‌توان برای ایجاد دامنه‌ای از نتایج احتمالی یک تصمیم اتخاذ شده یا یک اقدام انجام شده، استفاده کرد.

مونت کارلو، الگوریتمی محاسباتی است که برای محاسبه نتایج از نمونه‌گیری تصادفی استفاده می‌کند.

شبیه سازی، روشی کمی است که مکرراً نتایج را برای متغیر‌های ورودی تصادفی و هر‌بار با مجموعه‌ای متفاوت از مقادیر ورودی، محاسبه می‌کند.

نتیجه‌ای که از هر ورودی ثبت می‌شود. نتیجه نهایی مدل، توزیع احتمال همه نتایج ممکن است. نتایج را می‌توان در نمودار توزیع خلاصه کرد که برخی از معیار‌های گرایش مرکزی مانند مانگین و میانه را نشان می‌دهد. با این نمودار، می‌توان متغیر‌پذیری داده‌ها را از طریق انحراف استاندارد و واریانس، ارزیابی کرد.

نتایج همچنین می‌توانند با استفاده از ابزار‌های مدیریت ریسک مثل تحلیل سناریو و جداول حساسیت، ارزیابی شوند. با به کار گیری تجزیه و تحلیل سناریو می‌توان بهترین، متوسط و بد‌ترین نتیجه‌ی هر رویداد را نشان داد. جدا کردن نتایج متفاوت از بهترین به بد‌ترین حالت، بینشی منطقی برای مدیر ریسک به ارمغان می‌آورد.

برای مثال، یک شرکت آمریکایی که در مقیاس جهانی فعالیت می‌کند، ممکن است بخواهد بداند که اگر نرخ مبادلات کشور‌های منتخب تقویت شود، سود خالصش چطور خواهد بود.

یک جدول حساسیت نشان می‌دهد که وقتی یک یا چند متغیر تصادفی یا فرضیات تغییر می‌کنند، نتایج چگونه دکرگون می‌شوند. یک مدیر سبد سهام ممکن است برای ارزیابی نحوه تأثیر‌گذاری تغییرات هر سهم بر واریانس سبد، از جدول حساسیت استفاده کند. درخت تصمیم‌گیری و تحلیل نقطه سر‌به‌سر از انواع دیگر ابزار‌های مدیریت ریسک هستند.

تحلیل کیفی ریسک

تحلیل ریسک به صورت کیفی، روشی تحلیلی است که مخاطرات را با رتبه‌های عددی و کمی شناسایی و ارزیابی نمی‌کند. تحلیل کیفی شامل تعریف کتبی از عدم قطعیت‌ها، ارزیابی میزان تأثیر (در صورت بروز خطر) و برنامه‌های متقابل در صورت وقوع اتفاق نا‌گوار است.

به تحلیل اس‌دبلیو‌او‌تی (SWOT)، نمودار علت و‌ معلول، ماتریس تصمیم، نظریه‌ی بازی و… می‌توان به عنوان نمونه‌هایی از ابزار‌های ریسک کیفی اشاره کرد.

تحلیل SWOT روشی است برای دسته‌بندی عوامل مهم درونی و بیرونی که بر سازمان، راهبردها، آینده‌های ممکن و شناسایی توانایی‌ها، کاستی‌ها، فرصت‌ها و تهدیدها مؤثر هستند. نمودار ایشیکاوا یا علت و معلول، نشان دهنده علت‌های مختلف به وجود آمدن یک رویداد است. نظریه‌ی بازی به وسیله ریاضیات، رفتار را در شرایط راهبردی یا در یک بازی که موفقیت فرد در گرو انتخابی وابسته به انتخاب دیگران باشد، برآورد می‌کند.

شرکتی که قصد دارد تأثیر یک شکاف امنیتی بر روی سرور‌های خود را اندازه‌گیری کند، ممکن است با استفاده از تحلیل ریسک کمی، به آماده‌سازی هر‌گونه درآمدی که به خاطر نقض داده‌ها از دست رفته‌اند، کمک کند. در حالی که اکثر سرمایه‌گذاران نگران ریسک نزولی هستند، به لحاظ ریاضی، ریسک هر دو جنبه‌ی واریانس (صعودی و نزولی) است.

تقریباً همه‌ی انواع کسب‌و‌کار‌های بزرگ به حداقل تحلیل ریسک نیاز دارند.

برای مثال، بانک‌های تجاری باید به درستی مانع از قرار گرفتن مبادلات خارجی در معرض وام‌های برون‌مرزی شوند.

در حالی که فروشگاه‌های بزرگ باید احتمال کاهش درآمد ناشی از رکود جهانی را به عنوان عامل مهمی در نظر بگیرند. مهم است بدانید که تحلیل ریسک این امکان را برای متخصصین فراهم می‌کند که خطرات را شناسایی کرده و آن‌ها را کاهش دهند؛ اما به طور کامل آن‌ها را دفع نمی‌کند.

محدودیت‌های تحلیل ریسک

ریسک، معیاری احتمالی است. بنابراین، هرگز نمی‌تواند به شما بگوید که خطر دقیقاً در چه زمانی رخ خواهد داد.

تحلیل ریسک به شما می‌گوید که توزیع ضرر‌های احتمالی در صورت وقوع اتفاق، چگونه است. همچنین هیچ استانداردی برای محاسبه و تحلیل ریسک وجود ندارد. اغلب، فرض بر این است که خطر با استفاده از احتمالات توزیع عادی رخ می‌دهد که در عالم واقعیت به ندرت اتفاقا می‌افتد و نمی‌توان از آن به عنوان یک رویداد افراطی یا «قوی سیاه» یاد کرد.

نظریه قوی سیاه، استعاره‌ای است که به اثرات شدید ناشی از برخی رویدادهای غیرقابل‌پیش‎بینی و نادر می‌پردازد. همچنین به تمایل انسان برای یافتن توضیحاتی ساده و دم دستی برای این رویدادها اشاره دارد.

بحران مالی ۲۰۰۸ پتانسیل وقوع خطرات احتمالی ناشی از سرمایه‌گذاری‌ها در بحران مسکن آمریکا را دست کم گرفت. بزرگی ریسک نیز، کم‌تر تخمین زده شد و همین امر منجر به ضرایب اهرم شدیدی در سرمایه‌گذاری‌های فرعی شد.

بحران مسکن آمریکا با دادن وام به افرادی که شرایط لازم برای دریافت وام را ندارند شروع شد. که به آن‌ها وام‌گیرندگان فرعی گفته می‌شود.

در نتیجه، با نا‌دیده گرفتن احتمال وقوع خطر و دست کم گرفتن بزرگی ریسک، مؤسسات نتوانستند میلیارد‌ها دلار ضرر خود را پوشش دهند؛ زیرا ارزش وام‌های فرعی فرو‌ریخته بود.

این اصطلاح در واژه‌نامه جامع بورسینس منتشر شده است.سایر اصطلاحات و واژه‌های اقتصادی و مالی را ببینید .

قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:

روش های تجزیه و تحلیل داده های پایان نامه

فصل 4 پایان نامه شامل نتایج و یافته های پژوهش می باشد که مهم ترین بخش از یک پایان نامه محسوب می شود و لازم است تا داده های آماری به درستی تجزیه و تحلیل شوند.

نگارش پایان نامه کارشناسی ارشد و دکتری یک پروسه نسبتا طولانی می باشد که در چندین مرحله انجام میگیرد. یعنی ابتدا یک موضوع مشخصی برای آن تعیین می شود. موضوع در جلسه پژوهشی دانشگاه بررسی و تائید می شود. بعد از تائید یک طرح اولیه از پژوهش تحت عنوان پروپوزال به دانشگاه داده می شود که آن نیز در جلسه پژوهشی دانشگاه بررسی شده و بعد از تائید، دانشجو اجازه آغاز انجام پایان نامه خود را پیدا می کند.
یک پایان نامه بطور کلی از 5 فصل تشکیل شده است که شامل :

• فصل اول : مقدمه و کلیات تحقیق
• فصل دوم : ادبیات پژوهشی و بیشینه تحقیق
• فصل سوم : روش کار
• فصل چهارم : نتایج
• فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری

فصول 1و 2 پایان نامه بیشتر در خصوص موضوع تحقیق صحبت می کند، یک پیشینه ای از موضوع شما ارائه داده و فرضیات و مساله اصلی تحقیق را مطرح می کند. و بطور کلی هدف از نوشتن این دو فصل، آشنایی خواننده با موضوع تحقیق است. بنابراین این دو فصل هیچ ارتباطی به کار عملی پایان نامه نداشته و دانشجو قبل از آغاز کار عملی می تواند بر اساس مطالعات و جمع آوری اطلاعات از مقالات و کتب مرتبط با موضوع، این فصول را بنویسد.
فصل سوم پایان نامه که تحت عنوان روش کار نامیده می شود، تمامی مراحل کار عملی را ارئه می دهد. اینکه چه مسیری طی شده است تا نتایج این پژوهش حاصل شود. از چه مواد و لوازم و ابزاری برای رسیدن به اهداف استفاده شده است. تمامی این موارد بایستی بطور کامل و جامع در پایان نامه ذکر شود.

فصل چهارم پایان نامه

اما مهم ترین بخش از پایان نامه، مربوط به فصول 4 و 5 پایان نامه می باشد. این دو فصل در واقع ارائه دهنده نتایج کار شما می باشد. شما در این فصول به ذکر مواردی چون تجزیه و تحلیل اطلاعات، تفسیر اطلاعات بدست آمده، پاسخ به سوالات پژوهش، رد یا اثبات فرضیه مطرح شده، و در آخر نتیجه‌گیری و پیشنهادهای برای پژوهش‌های آتی می پردازید. در این بین، فصل 4 از اهمیت بالایی برخوردار است و بیشترین توجه داوران جلسه دفاع نیز بر روی این بخش معطوف می شود. فصل چهارم پایان نامه به عنوان «یافته های پژوهش» شامل بخش های زیر می باشد:

• مقدمه: یک توضیح خیلی کوتاه و جانع از مقدمه پایان نامه خود در حد یک پاراگراف.
• توصیف داده‌ها: ارائه نتایج کا در قالب جداول و نمودارهای توصیفی.
• آزمون فرضیه ها یا طرح سؤالات: آزمون های بکار رفته در تجزیه و تحلیل آماری داده ها برای یافتن نتایج نهایی و پاسخ فرضیات و سوال اصلی پژوهش را مطرح می کنید.

شما در فصل 4 کلیه نتایج کارتان را بصورت دقیق در قالب جمله و یا جداول و نمودارها ذکر می کنید. با توجه به اینکه در فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده ها صورت می گیرد، نیاز به برخی نرم افزارهای تجزیه و تحلیل آماری مثل SPSS،minitab، amos و …می باشد. اگر آشنایی کامل با همچین نرم افزارهایی را دارید به راحتی خواهید توانست تحلیل آماری داده ها خام خود را انجام دهید. اما اگر مبتدی هستید، بهتر است از یک فرد آشنا به این نرم افزار کمک بگیرید. با توجه به اینکه امروزه بیشتر تحقیقات و پژوهش های انجام شده در دانشگاه ها بیشتر جنبه کمی دارند بنابراین یادگیری روش های آماری بویژه آمار استنباطی به تمامی دانشجویان توصیه می شود. برای این کار لازم است تا با نحوه استفاده از نرم افزارهای آماری و بویژه انجام تحلیل آماری Spss آشنا شوند.
در برخی از تحقیقات که بصورت طرح پرسشنامه یا مصاحبه می باشد نیاز است تا اطلاعات خام آنها استخراج و توسط نرم افزارهای آماری تحلیل شود. برای این منظور بایستی مراحل زیر را به ترتیب انجام دهید تا به نتایج مطلوب دست یابید:

ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩﻥ ﺩﺍﺩﻩ ﻫﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺁﻣﺎﺭﻱ

تجزیه‌ و ‌تحلیل ‌اطلاعات ‌یکی ‌از ‌پایه های ‌اصلی ‌هر پژوهش می باشد که‌ با کمک آن تمامی ‌فعالیتهای ‌پژوهشی ‌تا ‌رسیدن ‌به ‌یک ‌نتیجه مطلوب،‌ کنترل‌ و‌ هدایت‌‌ می شوند‌‌. اولین داده هایی که شما از مطالعه بدست می آورید، بصورت داده های خام هستند که هیچ معنی و مفهومی ندارند. برای آنکه بتوانیم این اعداد و ارقام نامفهوم را معنی دار نماییم، بایستی از روش های آماری استفاده کنیم. اولین قدم بعد از جمع اوری اطلاعات، پردازش آنها می باشد تا بتوانید در نهایت آنها را تحلیل نمایید. از جمله مهم ترین کارهایی که در این مرحله باید انجام داد، ﻣﺮﺗﺐ ﮐﺮدن و ﺗﻨﻈﯿﻢ داده ﻫﺎ، ﮐﺪﮔﺬاری داده ﻫا و ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ داده ﻫﺎ می باشد.

ﻣﺮﺗﺐ ﮐﺮدن و ﺗﻨﻈﯿﻢ داده ﻫﺎ

در این مرحله داده های جمع آوری شده مجددا بازبینی و مرتب می شوند. منظور از بازبینی اطمینان از وجود اشتباهات و خطاها در داده های اولیه می باشد تا قبل از تحلیل آماری آنها، بتوانیم این خطاها را رفع نماییم. تمامی داده ﻫﺎ بایستی در ﻗﺎﻟﺐ و ﻓﺮﻣﺖ ﯾﮑﺴﺎن در ﺑﯿﺎیند. اگر تعدادی از پرسش ها بدون پاسخ مانده است باید تکمیل شود. اگر پاسخ سئوالات با یکدیگر همخوانی ندارند میبایست علت روشن شده و پرسشنامه اصلاح گردد. در نهایت داده های صحیح با استفاده از روش های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرند.

ﮐﺪﮔﺬاری داده ها

قبل از ﺗﺤﻠﯿﻞ داده ﻫﺎ لازم است تا ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﻧﺮم اﻓﺰار آﻣﺎری، داده های خام را ﮐﺪﮔﺬاری کرده و ﺑﻪ ﺻﻮرت داده ﻫﺎی ﻋﺪدی در ﺑﯿﺎورﯾﺪ. زمانی کدگذاری داده ها را انجام دهید که از صحت آنها اطمینان حاصل کرده اید.

ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ داده ها

بعد از کدگذاری، داده های آماری بایستی وارد سیستم کامیوتر شوند تا بتوانید با استفاده از نرم افزارهای آماری آنها را تحلیل نمایید. داده های جمع آوری شده می تواند به صورت دستی یا رایانه ای تجزیه و تحلیل شوند. امروزه تقربیا در همه موارد این امر با استفاده از رایانه و نرم افزارهای مختلف تجزیه و تحلیل آماری انجام می شود.

تجزیه و تحلیل داده ها

در نهایت بر اساس نوع مطالعه خود، روش تحلیلی مناسب را انتخاب کرده و اطلاعات خود را تجزیه و تحلیل نمایید. دو دسته پردازش اصلی به طور عمده در تحقیقات مختلف بر روی داده ها انجام می شود. برای اینکار از روش آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده می گردد.( برای اطلاعات بیشتر در خصوص این دو روش آماری مطلب " روش های آماری در پایان نامه" را مطالعه نمایید)

بعد از آنکه نتایج داده ها توسط نرم افزارهای آماری بررسی شد، نوبت به تجزیه و تحلیل آنها می رسد. در این مرحله شما بایستی بدون نیاز به نرم افزار خاصی و با کمک روش های ذهنی و قدرت تجزیه و تحلیل خود، به آنالیز نتایج خود بپردازید. تجزیه و تحلیل آماری داده به دو صورت کمی و کیفی انجام میگیرد. مهم ترین عاملی که در انتخاب روش تحلیل تاثیر می گذارد، نوع داده های جمع آوری شده توسط محقق است. از این رو پژوهش ها یا بصورت کیفی تحلیل کی شوند و با بصورت کمی. از مهم ترین تفاوت های تجزیه و تحلیل کیفی و کمی این است که در پژوهش های کیفی به ساخت فرضیه و در پژوهش کمی به آزمون فرضیه پرداخته می شود.

تجزیه و تحلیل کیفی:

پژوهش هایی که از نوع کتابخانه‌ای و نظری هستند و اطلاعات با استفاده از ابزارهای سنجش مانند فیش، جدول، کارت و امثال آن جمع آوری می‌شود، از نوع پژوهش های کیفی محسوب می شوند. این نوع تجزیه و تحلیل اصول خاص خود را دارد. طبق نظریه شاتون، رهیافت‌های موجود در زمینه‌ تحلیل محتوا به سه بخش تقسیم می شوند:

• تحلیل محتوای عرفی و قراردادی.
• تحلیل محتوای جهت‌دار
• تحلیل محتوای تلخیصی یا تجمعی.

به کارگیری هر یک از این روش‌ها بر اساس موضوع و ساختار پایان‌نامه متفاوت است. بنابراین بهتر است در انتخاب هر کدام از این روش ها با استاد راهنمای خود مشورت نمایید تا بهترین گزینه را برای تحلیل آماری نتایج خود انتخاب نمایید.

تجزیه و تحلیل کمی:

در این روش داده‌های خام جمع آوری شده به داده‌های معنی دار و کمی تبدیل می‌شوند. این داده‌ها که در قالب شمارش و عدد هستند، با آزمون‌های مناسب مورد اندازه گیری واقع می‌شوند. سپس پژوهشگر داده های عددی را با کمک روش های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهد.

فصل پنجم پایان نامه

فصل آخر پایان‌نامه که تحت عنوان بحث نامیده می شود، در واقع تمامی نتایج شما و نتایج مطالعات قبلی را به چالش می کشد. در فصل پنجم نیازی نیست نتایج مجددا تکرار شود، در واقع پژوهشگر بایستی بدن هیچ سوء گیری، بصورت کاملا دقیق تحلیل کمّی شامل چه مواردی است و منطقی یافته های خود را بررسی نموده و آنها را با یافته های مطالعات قبلی مقایسه نماید. نوشتن بخش بحث پایان نامه نیاز به مهارت تحلیلی بالایی دارد. اینکه فرد بتواند نتایج کار خود را به دیگر نتایج تعمیمداده و نقاط مشترک و تفاوت های موجود را پیدا کند، بسیار مهم می باشد.
بعد از اتمام این بخش، تیتری تحت عنوان نتیجه گیری نهایی در انتهای بحث نوشته می شود و دانشجو یا محقق پیشنهادهای خود را برای پژوهش‌های بعدی مرتبط با موضوع خود مطرح می کند. این پیشنهادها نشان‌دهنده این نکته است که پژوهشگران از چه جنبه‌های پژوهش خود را وسیع می‌بیند.

به طور کلی فصل پنجم به عنوان «یافته های پژوهش» موارد زیر را پوشش می‌دهد:

• مقدمه: یک پاراگراف کوتاه از کلیات ادبیات تحقیق نوشته شود.
• تحلیل یافته های پژوهش: فرضیات خود را به ترتیب مطرح و با توجه به یافته های خود در ارتباط با اهداف، فرضیه ها و سوالات پژوهش، مورد تحلیل قرار دهید.
• بحث: مقایسه نتایج حاصل از یافته های خود با یافته های سایر پژوهشگران و اعلام اینکه تا چه میزان همخوانی و یا اختلاف وجود داردهمه این موارد باید توام با استناد باشد.
• نتیجه‌گیری: ارایه پیام حاصل از پژوهش جملات مربوط به این قسمت باید با دقت و در پیوند با سایر مطالب ذکر شود.
• پیشنهادها: در این بخش می‌توان پیشنهادها را به چند بخش تقسیم نمود: «پیشنهادها برای پژوهشگران» و «پیشنهادی برای پژوهش‌های آتی» یا «پیشنهاد برای سرمایه‌گذاران و سازمان‌ها» و …

پایان‌نامه نویسی فرآیندی چند فصلی است. از آن‌جا که فصل چهارم و پنجم آن از حیث تجریه و تحلیل و جمع‌بندی دارای اهمیت بسیاری است. پژوهشگر همواره به روش‌های به‌کارگیری تحلیل داده‌ها می‌پردازد. در حین نگارش فصل چهارم و بویژه فصل پنجم، پژوهشگران با دقت نظر و سوءگیری مطالب خود را جمع‌بندی می‌کنند. مطالب ذکر شده در این دو فصل همواره مورد نظر خوانندگان و داوران پایان‌نامه خواهد بود. به این منظور به‌کارگیری نکات و اصول اساسی در این دو فصل پژوهشگر را در ارائه یک پایان‌نامه مناسب یاری خواهد داد.

نحوه نگارش فصل چهارم پایان نامه از صفر تا 100

[block >نحوه نگارش فصل چهارم پایان نامه کارشناسی ارشد یکی از بخش هایی است که بیشتر اوقات افرادی که در رشته های دیگر تحصیل می کنند با گردآوری آن مشکل دارند. علاوه بر اینکه می توان نگارش این بخش را به شرکت های خدمات آماری سپرد اما بهتر است افراد نحوه نگارش فصل چهارم پایان نامه را بدانند تا بتوانند نسبت به کیفیت محصولی که دریافت کرده اند مطمئن شوند. این مطلب آگاهی های لازم را درباره نحوه نگارش در اختیار شما قرار خواهد داد.

اهمیت نحوه نگارش فصل چهارم پایان نامه

فصل چهار پایان‌نامه را می‌توان به منزله‌ی یک ماشین تحلیل و تفسیر داده‌ها در نظر گرفت که کار اصلی آن تبدیل داده‌های خام به داده‌های معنی‌دار در جهت قبول یا رد فرضیه‌های پژوهش است. یک ماشین حیاتی که حکم قلب پایان‌نامه شما را دارد زیرا در روز دفاع این بخش توسط داوران مورد بررسی و نقد قرار می‌گیرد. در حقیقت اطلاعات و داده‌هایی که در فصول پیشین گردآوری شده‌اند بدون وجود فصل چهار ارزش و اعتباری ندارند.

عملکرد محقق در فصل چهار پایان‌ نامه است که تعیین کننده موفقیت یا عدم موفقیت او در انجام یک کار تحقیقاتی است زیرا در این فصل ما می‌توانیم ادعاهای اصلی خود را در رابطه با موضوع پایان‌نامه مان اثبات کنیم. اما باید دانست که کار با این ماشین تحلیل داده آنقدرها هم ساده نیست و نیاز به دانش، مهارت، خلاقیت و قدرت استنباط بالای محقق دارد تا بتواند داده‌ها را از دیدگاهی صحیح و علمی برای ما تحلیل کند.

تلاش ما در این کار تحقیقاتی اینست که شما را برای آشنایی و بهره‌جویی بهتر از این ماشین پیچیده آماده کنیم. با ما همراه باشید تا مرحله به مرحله دستورالعمل‌های لازم برای انجام موفقیت‌ آمیز فصل چهار را به شما نشان دهیم.

نحوه نوشتن سه بخش اصلی فصل چهارم پایان نامه کارشناسی ارشد

بخش اول: مقدمه فصل چهارم پایان نامه

در این بخش که به منزله‌ی هدف از انجام کار تحقیقاتی شما هم قلمداد می‌شود شما باید برای مخاطب خود راهی را که تا الان آمده‌اید یادآوری کنید (مرور اجمالی اهداف پژوهش در فصول قبلی) و همچنین شرح دهید که این مسیر در نهایت به کدام مقصد خواهد رسید.به عنوانی دیگر تا فصل چهارم چه کرده اید و از این فصل به بعد چه خواهید کرد. توجه داشته باشید که توضیحات این بخش از یک پاراگراف فراتر نرود.

بخش دوم؛ توصیف و تجزیه و تحلیل داده‌ها در فصل چهارم پایان نامه

همانطور که پیش‌تر گفته شد، داده‌های اولیه در پژوهش به تنهایی خام و بی معنی هستند و برای اینکه قابل تفسیر بشوند باید تغییراتی در آن‌ها اعمال شود. برای اینکه شما به درک بهتری از فرآیند انجام این کار برسید ما کلیه مطالب مربوطه را تحت دو مرحله کلی شرح خواهیم داد.

الف) مرتب کردن و تنظیم داده‌ها:

قبل از انجام هرکاری ما باید از صحت داده‌هایمان اطمینان حاصل کنیم. اینکار امکان انواع تحلیل‌ها و برقراری ارتباط بین داده‌ها برای آزمون فرضیات را فراهم می‌آورد. در این فرآیند داده‌ها هم از لحاظ نظری و هم از جنبه تجربی پالایش می‌شوند و با تکنیک‌های گوناگون آماری از آنها اطلاعات استنتاج و تعمیم داده می‌شود.

1. خلاصه سازی داده‌ها (data reduction):

منظور از خلاصه کردن داده‌ها، انتخاب، تمرکز، حذف مشابه‌ها و در نهایت تنظیم و تبدیل داده‌ها به صورتی فشرده‌تر است. در این مرحله به پالودن و زدودن اضافات موجود در داده‌ها پرداخته می‌شود تا بتوان آنها را به نظم در آورده و سازماندهی کرد و نتیجه گیری نهایی را به عمل آورد. باید توجه داشت که منظور از خلاصه سازی، فقط تبدیل آن‌ها تحلیل کمّی شامل چه مواردی است به داده های کمّی نیست. همچنین اگر پرسشی بدون پاسخ مانده باید تکمیل شود و یا اگر سوالات باهم همخوانی ندارند باید علت را پیدا کرد و پرسشنامه را اصلاح نمود.

۲. کدگذاری داده‌ها:

داده‌هایی که با ابزارهای گوناگون جمع آوری می‌شوند، پراکنده و نامنسجم هستند، لذا باید آنها را برای عملیات بعدی طبقه بندی کرد. کدبندی، تعیین یک نمره (حرف) به هر طبقه است. کدبندی برای متغیرهای غیرعددی بسیار مهم است. متغیرهای عددی هم ممکن است کدگذاری شوند. برای مثال در پرسشنامه‌هایی که پاسخ آنها بصورت طیف لیکرت طراحی شده است نسبت دادن صحیح یک عدد به یک پاسخ از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

۳. نمایش داده‌ها (data display)

منظور از عرضه داده‌ها ظاهر ساختن مجموعه‌ای سازمان یافته از داده‌ها است، به گونه‌ای که به کمک آنها بتوان نتیجه گیری به عمل آورد. برای عرضه داده‌های کیفی می‌توان از انواع ماتریس‌ها و نمودارها، شبکه‌ها و مانند آن نام برد. با استفاده از این شیوه‌ها، داده‌ها، بصورت اطلاعات سازمان یافته تنظیم می‌شوند تا پژوهشگر با دستیابی به آن‌ها بتواند به آسانی به واقعیت‌های حاصل از داده‌ها پی برد و از آنها نتیجه گیری به عمل آورد، یا اینکه به عرضه داده‌های بیشتری پرداخته و نتیجه گیری نهایی را به دست آورد.

این بخش مرتب کردن و تنظیم کردن داده ها در نحوه نگارش فصل چهارم پایان نامه اهمیت بسزایی دارد زیرا کار جمع اوری داده ها توسط پژوهشگر به واسطه همین نمایش داده ها است که مشخص خواهد شد.

ب) تجزیه و تحلیل داده‌ها

روش‌های تحلیل داده‌ها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:

• تجزیه و تحلیل کمی:

تحلیل کمی در شرایطی کاربرد دارد که مفاهیم از طریق معرف‌های تجربی کمی اندازه گیری شده باشند. ابزار تحلیل کمی، تکنیک‌های آماری است. در تحلیل کمی واقعه را از بیرون می‌کاویم. تحلیل کمی بی نیاز از تحلیل کیفی نیست. محقق به منظور تکمیل تحلیل نیازمند آن است که تحلیل کمی را با تحلیل کیفی همراه سازد. تحلیل کیفی بار معنایی یافته‌های کمی را روشن‌تر می‌نماید. در سطح تحلیل توصیفی، آماره‌های توصیفی مانند میانگین، واریانس، انحراف استاندارد، میانه و مد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• تجزیه و تحلیل کیفی:

به طور کلی در مواردی که توجه بیشتر به صفت‌های فردی معطوف است از روش‌های تحلیل کیفی استفاده می‌شود. در تحلیل کیفی، داده‌های گردآوری شده از نوع داده‌های کیفی هستند. اما امکان به کار بردن داده‌های کمّی نیز وجود دارد. در اینصورت باید از این داده‌ها طبق منطق تحلیل کیفی استفاده کرد. پیش نیاز مهم هر تحلیل کیفی عدم پیش داوری محقق یا دخالت دادن دیدگاه‌ها یا مفروضاتی است که ممکن است در تجزیه و تحلیل داده‌ها تداخل ایجاد نماید.

این ویژگی باعث می‌شود که پژوهشگر دیدگاه‌های شخصی خود را کمتر دخالت داده و یک پدیده را همانگونه که هست مورد بررسی قرار دهد. حوزه‌های تحلیل کیفی در علوم انسانی به طور کلی به علوم سیاسی و روابط بین‌الملل به طور خاص گستره وسیعی دارد.

بخش عمده‌ای از مطالعات مربوط به تاثیر ایدئولوژی، دین، فرهنگ، سیاست، اخلاق و مانند آن را که بر رفتار انسان تمرکز دارند می‌توان با استفاده از روش تجزیه و تحلیل کیفی و عقلی، تجزیه و تحلیل نمود. به طور کلی تحقیقاتی که نوعا کتابخانه‌ای و نظری هستند و اطلاعات به وسیله ابزارهای سنجش کتابخانه‌ای و اسنادی گردآوری می‌شود، از نوع تحقیقات کیفی هستند.

در نحوه نگارش فصل چهارم پایان نامه این بخش از جهتی مهم است که باید داده هایی که به زحمت جمع آوری شده است نمایش داده شود.

بخش سوم؛ آزمون فرضیات یا طرح سوالات در فصل چهارم پایان نامه:

بسیاری از افراد، این بخش را مهم‌ترین بخش فصل چهارم می‌دانند چرا که حالا محقق باید با بهره گیری از آزمون‌ های مناسب، اقدام به تحلیل داده‌های بدست آمده کرده و نتیجه را توضیح دهد. برای تحلیل داده‌ها به ابزارهای آماری و نرم افزارهایی نظیر SPSS نیاز است.

در ابتدا بهتر است با مفهوم فرضیات در پایان نامه بیشتر آشنا شویم.

فرضیه عبارت است از حدس، ظن، گمان یا توضیح آزمایش نشده پژوهشگر درباره رابطه بین دو یا چند متغیر، رفتار، پدیده یا واقعه معینی که به وقوع پیوسته یا هنوز اتفاق نیفتاده‌ است. می‌توان نتیجه گرفت که فرضیه در حقیقت پیش‌بینی یا انتظار پژوهشگر درباره چگونگی رابطه بین متغیرها، رفتارها و یا حادثه‌های مورد مطالعه است.

فرضیه بر اساس ملاک‌های مختلفی طبقه‌بندی شده است. اما در یک طبقه‌بندی کلی، فرضیه به دو دسته تقسیم می‌شود:

الف) فرضیه تحقیقی:

فرضیه تحقیقی بیانی است که به توصیف رابطه بین متغیرها می‌پردازد. به عبارت دیگر، این فرضیه انتظارات پژوهشگر را درباره رابطه بین متغیرها نشان می‌دهد و به همین دلیل یک راه‌حل پیشنهادی است. فرضیه‌های تحقیقی به دوگونه تقسیم می‌شوند:

فرضیه جهت‌دار به فرضیه‌ای گفته می‌شود که در آن جهت ارتباط یا جهت تاثیر متغیر مستقل بر متغیر وابسته مشخص و معین است. از این فرضیه هنگامی استفاده می‌شود که پژوهشگر دلایل مشخصی برای پیش‌بینی رابطه معینی داشته باشد.

فرضیه بدون جهت به فرضیه‌ای که در آن جهت اختلاف یا روابط مشخص نیست، گفته می‌شود.

برای آزمون فرضیه‌های جهت‌دار از آزمون‌های آماری یک‌دامنه استفاده می‌شود، در صورتیکه با فرضیه‌های بدون جهت آزمون آماری دو دامنه بکار برده می‌شود.

جهت فرضیه‌های تحقیقی، به کمک ادبیات تحقیق و با استفاده از تجارب علمی و عملی پژوهشگر تعیین می‌شود. در پژوهش‌هایی که هدف آنها کشف روابط بین متغیرها یا ارجاع حس کنجکاوی علمی پژوهشگر باشد، غالبا از فرضیه‌های بدون جهت استفاده می‌شود. باتوجه به اینکه پژوهشگر اصل را بر درستی فرض صفر قرار می‌دهد معمولا در علوم رفتاری از فرضیه‌های بدون جهت بیشتر استفاده می‌شود.

ب) فرضیه‌های آماری:

فرضیه‌های آماری، جمله‌ها یا عبارت‌هایی هستند که با استفاده از نمادهای آماری و به صورت پارامتر نوشته می‌شوند و نقش آنها هدایت پژوهشگر در انتخاب آزمون آماری است. به عبارت دیگر، پژوهشگر روش‌های آماری لازم را با استفاده از فرضیه‌های آماری انتخاب می‌کند. فرضیه آماری یک بیان مقداری درباره پارامترهای جامعه است. فرضیه آماری به دو قسم تقسیم می‌شود:

فرض صفر یک بیان مقداری است که به صورت پارامتر صورت‌بندی می‌شود و مبنای ریاضی آن، برهان خلف است. این فرض معمولا به این منظور بیان می‌شود که پژوهشگر را به ارزشیابی فرضیه تحقیقی قادر سازد. چنین فرضیه‌ای مبین عدم تفاوت است. فرض صفر را با (H₀) نشان می‌دهند.

فرض خلاف با (H_A) نمایش داده می‌شود و همانند فرض صفر به صورت پارامتر صورت‌بندی می‌شود. فرضیه‌های تحقیقی غالبا راهنمای محقق در تدوین فرض خلاف هستند. به عبارت دیگر فرض خلاف غالبا منطبق بر فرضیه‌های تحقیقی است، به این معنی که فرض خلاف بیان‌کننده انتظار پژوهشگر درباره نتایج تحقیق است و معمولا این انتظار بر اساس مدارک آزمایشی و یا تجربه کاری پژوهشگر کسب شده است.

فرض خلاف، بیانی است که پژوهشگر آرزو می‌کند درباره آن پژوهش کند. فرض صفر و خلاف باید ناسازگار باشند، به این معنی که نباید به هیچ شکل یا طریقی با هم تداخل داشته باشند.

در خصوص آزمون فرضیات، معمولا محقق دو فرضیه صفر و یک را در نظر می‌گیرد. بدین شکل که بعد از تحلیل داده‌ها فرضا با نرم افزار SPSS و با کمک آزمون ضریب همبستگی پیرسون، باید به خروجی نرم افزار و میزان .Sig آن نگاه کند. اگر این میزان کمتر از 5 درصد بود بدین معنا است که فرض صفر رد شده و فرض یک تایید می‌شود یعنی اگر یک را جواب مثبت و صفر را جواب منفی در نظر بگیریم در این صورت نتیجه این آزمون مثبت خواهد بود. اگر این عدد از 05/0 بزرگتر بود یعنی فرضیه یک رد می‌شود یا نتیجه آزمون منفی است.

توجه داشته باشید که در علوم انسانی، محقق هیچ وقت فرضیه‌ای را اثبات نمی‌کند بلکه فرضیات تایید یا رد می‌شوند چرا که فرضیه که ممکن است در یک جامعه تایید شود ممکن است در جامعه دیگر رد شود. بنابراین استفاده از واژه‌ی «اثبات» در اینجا صحیح نیست و فقط به رد یا تایید پرداخته می‌شود. بحث تحلیل داده‌ها بسیار طولانی و مفصل است و تحلیل نتایج با توجه به نوع آزمون‌های مورد استفاده و نوع فرضیات با هم متفاوت خواهند بود.

و در ادامه برای روشن تر شدن مطلب بهتر است با مفاهیم سطح اطمینان و سطح معناداری آشنایی مختصری داشته باشیم.

سطح معناداری

سطح معناداری که به آن ارزش p یا p-value گفته می‌شود که در گزارش‌های آماری در SPSS به صورت Sig.value نمایش داده می‌شود، میزان یا معیاری است که به عنوان پایه معناداری شناخته می‌شود و همچنین به عنوان خطای نوع اول هم معروف است. این میزان در تحقیقات علوم انسانی 5% در نظر گرفته می‌شود و در علوم پزشکی 1% تعیین می‌گردد.

اگر نتایج بررسی تفاوت یا رابطه متغیرها کمتر از 5% باشد، می‌گوییم احتمال شانسی بودن این تفاوت یا رابطه خیلی کم است و می‌توان نتیجه گرفت که تفاوت یا رابطه مورد نظر معنادار است و اگر بیشتر از 5% باشد، پس احتمال شانسی بودن نتیجه بسیار است و رابطه یا تفاوت متغیرها معنادار نیست.

سطح اطمینان

در زمان تخمین اطلاعات آماری دو روش وجود دارد: روش اول استفاده از تخمین نقطه‌ای است. مثلا وقتی می‌گوییم که میانگین قد ایرانی‌ها 1/70 سانتیمتر است، کاملا معلوم است که احتمال واقعی بودن این مقدار خیلی کم است. اما تخمین نقطه ای بهترین حدسی است که در چنین وضعیتی می‌توان زد هرچند معلوم نیست که این برآورد تا چه حد صحیح است.

استفاده از سطح اطمینان به ما کمک می‌کند که حدسی در مورد جامعه بزنیم و میزانی از خطا را برای حدسمان در نظر بگیریم. علاوه بر این، سطح اطمینان اجازه می‌دهد که ما برای حدسمان یک دامنه ای از مقادیر احتمالی را در نظر بگیریم، نه اینکه مثل برآورد نقطه ای فقط یک اندازه مشخص مثل میانگین قد را ملاک تصمیم گیری قرار دهیم.

نحوه نگارش فصل 4 پایان نامه شامل موارد بسیاری است که در مرحله پشتیبانی است به عنوانی این فصل ویترین کاری است که شما می خواهید نشان دهید. هر چه بهتر نوشته شود زحمات شما بیشتر به چشم می آید. در این مطلب سعی کردیم تمام مطالب را برای شما شرح دهیم تا نگارش بهتری را داشته باشید اما اگر چنانچه نیاز به مشورت گرفتن از افراد متخصص را دارید می توانید از طریق ارتباطی که در سایت آمار پیشرو در قسمت مشاوره آماری رایگان است استفاده کنید و شوالات خود را از متخصصین مجرب بپرسید.

همانطور که بیان شد اهمیت نحوه نوشتن فصل 4 پایان نامه این است که اگر مناسب نباشد ممکن است کل پروژه را زیر سوال ببرد.اما بخشی از این نگارش خوب به کیفیت استفاده از ابزار های آماری و روش های آماری بر می گردد. برای آشنایی بیشتر می توانید به بلاگ آمار پیشرو مراجعه کرده و هنمچنین برای با خبر شدن از مطالبی که در آینده منتشر خواهد شد می توانید صفحه اینستاگرامی آمار پیشرو را در اینستاگرام دنبال کنید.

یکی از خدماتی که شرکت های آماری ارائه می دهند نگارش فصل چهارم پایان نامه است. یکی از خدمات شرکت های آماری تجزیه و تحلیل پایان نامه است. علاوه بر این امر برخی شرکت ها به نگارش فصل چهارم نیز می پردازند. شما می توانید با خدمات شرکت آمار پیشرو در قسمت تحلیل آماری پایان نامه با spss و تحلیل آماری پایان نامه با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری استفاده کنید. همچنین جهت ثبت سفارش برای تدوین پایان نامه می توانید با تکمیل فرم در این صفحه سفارش خود را ثبت نمایید.

نحوه نوشتن فصل چهارم پایان نامه چگونه است؟

فصل چهارم شامل موارد بسیاری است که در مرحله پشتیبانی است به عنوانی این فصل ویترین کاری است که شما می خواهید نشان دهید. فصل چهارم براساس بخش‌های زیر نوشته می‌شود:
1- مقدمه
2- توصیف و تجزیه و تحلیل داده‌ها
3- آزمون فرضیات یا طرح سوالات و پاسخگویی به آنها

نحوه نوشتن فصل چهارم پایان نامه – روش­ های تحلیل داده ­ها

فصل چهار پایان نامه که معمولا «تحلیل داده ها» نامیده می­ شود در اغلب پایان نامه ­ها همان فصل تحلیلی آماری است که در آن دانشجو باید به بیان نتایج آماری و آزمون فرضیات تحقیق بپردازد بخصوص اگر در پایان نامه خود از پرسشنامه برای اندازه گیری متغیرها استفاده نموده است و تحقیق پیمایشی دارد.

این فصل، یکی از قسمت ­هایی است که توسط داوران در روز دفاع مورد بررسی و نقد قرار می­ گیرد. هدف اصلی فصل چهارم پایان نامه یا هر پژوهش علمی دیگری، پاسخ به پرسش ­ها و فرضیات ذکر شده در فصل اول است بنابراین تمامی یافته­ ها باید در این فصل طوری باشند که کاملا مرتبط با فرضیات ارائه شده در پژوهش باشد.

باید دقت داشته باشید که در این فصل تحلیل کمّی شامل چه مواردی است فقط بررسی و تحلیل نتایج مورد نظر کافی است بنابراین لازم نیست به تفسیر و تبیین آن­ ها بپردازید چرا که باید این تفسیرها را برای فصل پنجم پایان نامه بگذارید. همچنین در این فصل نباید داده­ ها به صورت خام و جزیی ارائه شوند بلکه نتایج باید از نظر کیفی و کمی تحلیل شده و ارائه گردند.

برای نگارش فصل چهارم پایان نامه یا هر پژوهش علمی دیگری باید با روش ­های آمارای و کار با نرم افزارهای آماری مختلف از جمله spss ،amos یا minitab آشنا باشید و این کار به تخصص نیاز دارد بنابراین بد نیست در این زمینه از متخصصین مشاوره بگیرید و بخواهید شما را در نوشتن فصل چهارم پایان نامه کمک کنند تا مطمئن شوید این کار را به بهترین شکل انجام داده اید.

فصل چهار پایان نامه چگونه نوشته می شود؟

مقدمه

این فصل نیز همانند سایر فصول پایان نامه با مقدمه آغاز می ­شود که به طور خلاصه مطلب ارائه شده در این فصل را تشریح می­ کند.

توصیف تحلیل کمّی شامل چه مواردی است داده ها

در این بخش از فصل چهارم پایان نامه، محقق باید با کمک جداول و نمودارهای مناسب، به معرفی ویژگی ­های نمونه مورد بررسی بپردازد و توضیح مختصری درباره هر جدول و نمودار ارائه کند. پیش تر در فصل سوم پایان نامه، محقق به تهیه پرسشنامه یا روش ­های دیگری برای گردآوری داده ­ها پرداخته است که حالا باید با توجه به ویژگی­ های فردی افراد پاسخ دهنده به پرسشنامه یا مصاحبه شوندگان، این بخش از فصل چهارم را تکمیل کند.

این ویژگی ­ها می­ تواند مرتبط با سن، جنسیت، میزان تحصیلات، سابق کار، تجرد یا تاهل و موارد اینچنینی باشد که بتوان از جمع آوری این اطلاعات، جدول یا آماری استخراج کرد و در این بخش به نمایش گذاشت.

آزمون فرضیات یا پاسخگویی به سوالات تحقیق

بسیاری از افراد، این بخش را مهم ­ترین بخش فصل چهارم می­ دانند چرا که حالا محقق باید با بهره گیری از آزمون­ های مناسب، اقدام به تحلیل داده ­های بدست آمده کرده و نتیجه را توضیح دهد. برای تحلیل داده ­ها به ابزارهای آماری و نرم افزارهایی نظیر spss نیاز است.

معمولا سطح اطمینان استاندارد برای تحلیل داده ها 95 درصد است، بنابراین اگر محقق سطح اطمینان تحلیل داده ­ها را اعلام نکند، این سطح اطمینان 95 درصد در نظر گرفته می­ شود و 5 درصد خطا در آن پذیرفته می­ شود. هر عدد دیگری به غیر از 95 درصد باید اعلام شود تا سایرین نیز در جریان قرار بگیرند.

در خصوص آزمون فرضیات، معمولا محقق دو فرضیه صفر و یک را در نظر می ­گیرد. بدین شکل که بعد از تحلیل داده ­ها فرضا با نرم افزار spss و با کمک آزمون ضریب همبستگی پیرسون، باید به خروجی نرم افزار و میزان .sig آن نگاه کند. اگر این میزان کمتر از 0.05 درصد بود بدین معنا است که فرض صفر رد شده و فرض یک تایید می ­شود یعنی اگر یک را جواب مثبت و صفر را جواب منفی در نظر بگیریم در این صورت نتیجه این آزمون مثبت خواهد بود.

اگر این عدد از 0.05 بزرگتر بود یعنی فرضیه رد می ­شود یا نتیجه آزمون منفی است. توجه داشته باشید که در علوم انسانی، محقق هیچ وقت فرضیه­ ای را اثبات نمی­ کند بلکه فرضیات تایید یا رد می­ شوند چرا که فرضیه که ممکن است در یک جامعه تایید شود ممکن است در جامعه دیگر رد شود بنابراین استفاده از واژه­ ی «اثبات» در اینجا صحیح نیست و فقط به رد یا تایید پرداخته می­ شود. بحث تحلیل داده ­ها بسیار طولانی و مفصل است و تحلیل نتایج با توجه به نوع آزمون­ های مورد استفاده و نوع فرضیات با هم متفاوت خواهند بود.

بنابراین این بخش از فصل چهار پایان نامه پرچالش ­تر از سایر بخش­ ها خواهد بود، بنابراین کمک گرفتن از افراد متخصص در این زمینه بخصوص در تحلیل داده ­های آماری می­ تواند تا حد زیادی به شما کمک کرده و استرس این کار را کاهش دهد.

بررسی اختلاف نظرها

این بخش از جمله بخش ­هاییست که شاید همیشه و برای تمامی تحقیقات لازم نباشد اما گاهی محقق می ­تواند در این فصل به آن بپردازد. در اصل در این بخش محقق به سئوالاتی جواب می­ دهد که اختلاف نظرهای احتمالی بین نمونه مورد بررسی را از نظر ویژگی­ هایشان نشان می­ دهد.

مثلا آیا نظر خانم ­ها و آقایان، یا افراد دارای مدرک تحصیلی مختلف، افراد مجرد یا متاهل، افرادی با سنین خاص (مثلا بالای 50 سال و زیر 50 سال)، در خصوص یک مفهوم یا متغییر مورد بررسی با یکدیگر متفاوت است یا خیر؟

محقق برای پاسخ دادن تحلیل کمّی شامل چه مواردی است به این سوال دو فرضیه که به شکل صفر و یک مشخص می ­شود مطرح می ­کند. مثلا فرضیه صفر مشخص می­ کند اختلاف نظر وجود ندارد و فرضیه یک نشان می­دهد اختلاف نظر وجود دارد.

بررسی وضعیت متغیرهای مورد بررسی

این مورد نیز یکی دیگر از تحلیل ­هایی است که می ­توان در فصل 4 انجام داد. مثلا تصور کنید محقق درباره «تعهد سازمانی» به جمع آوری اطلاعات می ­پردازد، می ­تواند به بررسی وجود رابطه احتمالی بین رضایت شغلی و تعهد سازمانی نیز بپردازد بنابراین اقدام به تهیه پرسشنامه­ ای می ­کند که نتایج آن علاوه بر اینکه به هدف اصلی که تعهد سازمانی افراد است مرتبط می­ شود بلکه رضایت شغلی آن ­ها را نیز نشان دهد.

با تحلیل و بررسی نتایج این پرسشنامه و با در نظر گرفتن فرضیات صفر و یک، فرض صفر ناراضی بودن پرسنل از شغل و فرض یک راضی بودن پرسنل از شغلشان را نشان خواهد داد. حالا با نتایجی که جلوتر درباره تعهد سازمانی افراد گرفته شده بود می ­توان دریافت که آیا تعهد سازمانی افراد با رضایت شغلی آنها مرتبط است یا خیر.

همانطور که دیدید، فصل چهارم پایان نامه به روی تجزیه وتحلیل داده­ ها تمرکز دارد. بنابراین شما باید بتوانید با روش­ های مختلف تحلیل داده ­ها، نرم افزارهای مرتبط با آن و تحلیل نتایج به دست آمده آشنا باشید تا بتوانید این فصل را به بهترین شکل تکمیل کنید.

تجزیه و تحلیل ریسک پروژه چیست و چگونه انجام می‌شود؟

اگر احتمال می‌دهید پروژه‌‌ای که برای کسب و کارتان تعریف کرده‌اید، حتما با خطر روبرو می‌شود، باید با یک برنامه مدیریت و تحلیل ریسک پروژه، برای این موضوع کاملا آماده باشید.

تجزیه و تحلیل ریسک پروژه، زمینه لازم را برای اجرای برنامه‌های مدیریت ریسک در کسب و کار شما فراهم می‌کند، بنابراین، مدیران برای نظارت بر فرآیند مدیریت ریسک پروژه، از آن استفاده می‌کنند. روش‌ها و ابزارهای تحلیل ریسک، بسیار متنوع‌اند. اما پیش از پرداختن به آنها، بهتر است مطلب را با تعریف و بررسی مدیریت و شناسایی ریسک شروع کنیم.

مدیریت ریسک چیست؟

مدیریت ریسک (Risk Management)، یک فرآیند کلی است که مدیران پروژه برای کنترل و به حداقل رساندن خطرات، از آن استفاده می‌کنند. مراحل مدیریت ریسک عبارت است از: شناسایی ریسک، ارزیابی ریسک، پاسخ ریسک و کنترل پاسخ ریسک.

کلیک کنید تا با مدیریت ریسک و مراحل انجام آن آشنا شوید.

شناسایی ریسک پروژه چیست؟

شناسایی ریسک پروژه، یکی از فرآیندهای مدیریت ریسک است که تمامی ریسک‌های بالقوه پروژه و ویژگی‌های آنها را شناسایی و فهرست می‌کند. سپس این اطلاعات برای تجزیه و تحلیل ریسک پروژه مورد استفاده شما قرار می‌گیرند.

هر چند این فرآیند از ابتدای مرحله برنامه ریزی پروژه، آغاز می‌شود، اما یک فرآیند تکراری به شمار می‌رود و در طول چرخه عمر پروژه ادامه پیدا می‌کند.

انواع ریسک پروژه

برخی از ریسک‌های معمول پروژه عبارتند از:

ریسک فناوری

خطرات مرتبط با فناوری، اغلب بسیار چالش ‌برانگیز هستند، چرا که اجرای برنامه‌های جدید فناوری اطلاعات، معمولا به آموزش پرسنل جدید و همچنین استفاده از نرم افزارهای جدید نیاز دارد.

ریسک ارتباط

برقراری ارتباط مفید و موثر، یک اخلاق کاری مهم است که هنگام مدیریت پروژه باید به خوبی رعایت شود. به عنوان مثال، تشکیل جلسه با ذینفعان پروژه به شما کمک می‌کند تا ضمن پیگیری هر گونه تغییر، وظایف اعضا را مجددا تعریف کرده و یک تیم منسجم و هماهنگ ایجاد کنید.

ریسک هزینه

ضعف در مدیریت بودجه پروژه، تهدیدی برای تکمیل پروژه به شمار می‌رود. به خاطر داشته باشید، در صورتی که هزینه پروژه بیشتر از بودجه تعیین شده باشد، ممکن است خطر، به سایر عملیات و بخش‌های نیروی کار منتقل شود.

ریسک عملیاتی

اجرای ضعیف عملیات و فرآیندهای اصلی مانند تولید، تدارکات و…، ممکن است پروژه شما را متوقف کند. همچنین این خطرات، می‌تواند منجر به ضررهای مستقیم یا غیرمستقیم ناشی از نارسایی یا شکست کمی و کیفی استراتژی‌ها شود.

ریسک ایمنی

سازمان شما باید استانداردهای بهداشتی و ایمنی را به طور منظم مورد نظارت و ارزیابی قرار دهد، تا خطرات احتمالی که می‌تواند منجر به ضرر و جریمه شود را به موقع شناسایی کند.

تحلیل ریسک چیست؟

تجزیه و تحلیل ریسک (Risk Analysis)، شاخه‌ای از مدیریت ریسک و فرآیندی است که مشخص می‌کند احتمال وقوع ریسک در یک پروژه چقدر است. در واقع، آنالیز ریسک، به شناسایی و تحلیل خطرات احتمالی می‌پردازد. همچنین، قطعیت یا عدم قطعیت خطرات و چگونگی تاثیر آنها بر پروژه از نظر زمان‌بندی، کیفیت، هزینه را نیز مطالعه می‌کند.

تحلیل ریسک، به این منظور انجام می‌شود که کسب و کار بتواند از هر نوع اتفاق پیش بینی نشده‌ای که به عنوان ریسک نامیده می‌شود، جلوگیری کند.

از آنجا که تجزیه و تحلیل ریسک پروژه، کاملا دقیق نیست، بهتر است ریسک‌ها را در طول چرخه عمر پروژه ردیابی و پیگیری کنید. برای این منظور، لازم است نوعی ابزار نرم افزاری ردیابی ریسک، جهت شناسایی و فهرست کردن خطرات در اختیار داشته باشید. به عنوان مثال، Project Manager به شما امکان می‌دهد برنامه‌های پروژه را بر روی نمودار گانت، لیست وظایف، تابلوی کانبان و… بسازید. سپس با استفاده از ابزارهای ردیابی، خطرات کوچک را کنترل کنید تا به مشکلات بزرگ و غیر قابل حل تبدیل نشوند.

تجزیه و تحلیل ریسک پروژه چیست؟

همان طور که گفتیم، افراد معمولا تجزیه و تحلیل ریسک را با شناسایی ریسک یا مدیریت ریسک اشتباه می‌گیرند. تجزیه و تحلیل ریسک پروژه (Project Risk Analysis)، فرآیندی است که مشخص می‌کند احتمال ایجاد خطر در پروژه تا چه اندازه است. این بررسی، عدم قطعیت خطرات احتمالی و چگونگی تاثیر آنها بر پروژه را از نظر نوع، کیفیت و هزینه نشان می‌دهد. در صورت وجود خطر، برای تجزیه و تحلیل ریسک، دو روش کمی و کیفی وجود دارد. اما خوب است بدانید از آنجا که تجزیه و تحلیل ریسک، روش چندان دقیقی نیست، پیگیری مداوم خطرات احتمالی در طول چرخه عمر پروژه، بسیار مهم و ضروری است.

انواع تجزیه و تحلیل ریسک پروژه چیست؟

به طور کلی، 2 نوع تحلیل ریسک پروژه وجود دارد: تحلیل کمی و تحلیل کیفی. در این بخش با این دو نوع رویکرد آشنا می‌شویم.

تحلیل کیفی ریسک

تجزیه و تحلیل کیفی، همان بررسی و ارزیابی انجام شده توسط کارشناسان تیم‌های پروژه است که از داده‌ها و اطلاعات پروژه‌های سابق و تخصص آنها برای اندازه گیری تاثیر و ارزش احتمالی هر ریسک در یک مقیاس یا ماتریس ریسک استفاده می‌کنند.

مقیاس در نظر گرفته شده، معمولا از صفر تا یک رتبه بندی می‌شود. یعنی اگر احتمال وقوع ریسک در پروژه شما 0.5 باشد، احتمال وقوع آن 50 درصد است.

تجزیه و تحلیل کیفی، پایه‌ای برای تجزیه و تحلیل کمی ریسک است. با این روش، علاوه بر اینکه عدم اطمینان را در پروژه کاهش می‌دهید، بیشتر بر روی ریسک‌های با تاثیر بالا تمرکز می‌کنید. به این ترتیب، می‌توانید با تعیین صاحب ریسک، ریسک مناسب را برنامه ریزی کنید.

در واقع، زمانی که ریسک‌ها شناسایی و تحلیل شدند، یک عضو تیم پروژه به عنوان مالک ریسک برای هر ریسک تعیین می‌شود، که مسئول برنامه ریزی، پاسخ ریسک و اجرای آن است.

تحلیل کمی ریسک

تجزیه و تحلیل کمی ریسک، نوعی تحلیل آماری از تاثیر ریسک‌های شناسایی شده بر کل پروژه است که از روند کنترل ریسک‌ها پشتیبانی می‌کند. این روش به مدیران پروژه کمک می‌کند وقتی مطمئن نیستند، تصمیمی نگیرند.

در واقع، این نوع تحلیل، با شمارش کردن نتایج احتمالی پروژه و مشخص کردن احتمال تحقق اهداف پروژه، به تصمیم گیری درست کمک می‌کند. به خصوص زمانی که عدم اطمینان در مرحله برنامه ریزی پروژه وجود دارد. این به مدیران امکان می‌دهد تا اهداف هزینه، زمان بندی و محدوده واقعی پروژه را مشخص کنند.

انواع روش‌های تحلیل ریسک پروژه چیست؟

روش‌های تحلیل ریسک، به منظور کمک به مدیران در فرآیند تحلیل و تصمیم‌گیری به کار می‌روند و بسیار متنوع‌اند. در این بخش به روش‌های تجزیه و تحلیل ریسک و نحوه کمک آنها به شما می‌پردازیم.

روش تجزیه و تحلیل پایتون

این روش، برای شناسایی علل و پیامد تمام ریسک‌های بالقوه پروژه، مورد استفاده قرار می‌گیرد. ابتدا تیم مدیریت پروژه باید خطرات موثر بر پروژه را شناسایی کرده و سپس در مورد علل، پیامدها و چگونگی کاهش این خطرات، فکری کند. این روش متنوع، می‌تواند در هر کسب و کاری مورد استفاده قرار گیرد.

ماتریس تحلیل ریسک

ماتریس تحلیل ریسک، احتمال و شدت ریسک‌ها را ارزیابی کرده و آنها را بر اساس میزان اهمیت، طبقه بندی می‌کند. هدف اصلی این روش، کمک به مدیران در اولویت بندی ریسک‌ها و همچنین ایجاد یک برنامه مدیریت ریسک است، به شکلی که برای کاهش ریسک‌ها، منابع و استراتژی‌های مناسب و کارآمدی ارائه دهد. این روش، احتمال ریسک را در یک مقیاس نسبی اندازه گیری کرده و آن را به یک ابزار تحلیل کیفی ریسک تبدیل می‌کند.

ثبت ریسک

ثبت ریسک، یکی از ابزارهای مهم و حیاتی برای مستند سازی ریسک‌های پروژه است. این سند، تمام خطرات احتمالی که ممکن است در مراحل اجرای پروژه اتفاق بیفتد را به همراه اطلاعات مهم در مورد آنها، فهرست می‌کند. ثبت ریسک اجرای پروژه، معمولا شامل چندین منبع اطلاعاتی قابل اعتماد مانند تیم پروژه، کارشناسان موضوع و داده‌های تاریخی است.

روش ثبت ریسک، به عنوان ورودی برای برنامه‌های مدیریت ریسک مورد استفاده قرار می‌گیرد و به شما توضیح می‌دهد چه کسی مسئول ریسک‌ها، استراتژی‌های کاهش ریسک و منابع مورد نیاز است.

تجزیه و تحلیل SWIFT

SWIFT، فرم کوتاه عبارت Structured What If Technique و نوعی روش تجزیه و تحلیل ریسک است که بر شناسایی ریسک‌های بالقوه مرتبط با تغییرات ایجاد شده در یک پروژه تمرکز می‌کند. در این روش، اعضای تیم باید هر سوالی که به ذهنشان می‌رسد بر مبنای «چه می‌شد اگر»، مطرح کنند تا بتوانند تمام خطرات احتمالی را پیش بینی کنند.

الگوهای تحلیل ریسک پروژه چیست؟

روش‌های تحلیل کمی و کیفی ریسک، ممکن است کمی گیج کننده باشند. به همین دلیل، در این بخش، چند الگوی تجزیه و تحلیل ریسک را مشخص کرده و به معرفی آنها پرداخته‌ایم.

الگوی ثبت ریسک

الگوی ثبت ریسک، تمام چیزهایی که برای پیگیری خطرات احتمالی تحلیل کمّی شامل چه مواردی است موثر بر پروژه، نیاز دارید، در اختیارتان قرار می‌دهد. همچنین، احتمال، میزان اثرگذاری، وضعیت و موارد دیگر را نیز بررسی می‌کند.

الگوی ماتریس تحلیل ریسک

این الگو به شما امکان می‌دهد تا بتوانید تمامی ریسک‌های پروژه را در یک نمودار رنگی تجسم کرده و خطرات را نیز بر اساس احتمال و میزان شدت آنها طبقه بندی کنید. به این ترتیب، بهتر می‌توانید درک کنید که مهم‌ترین خطرات برای پروژه شما چه چیزهایی هستند.

تجزیه و تحلیل ریسک‌ پروژه چگونه انجام می‌شود؟

قبل از تجزیه و تحلیل ریسک پروژه، لازم است مطمئن شوید که ریسک یا خطری پروژه شما را تهدید می‌کند و شما به یک برنامه مدیریت ریسک نیاز دارید. با انجام برنامه ریزی درست و اصولی برای خطرات، فرآیند شناسایی، پایش و از بین بردن ریسک‌های پروژه آغاز می‌شود. بخشی از فرآیند مدیریت ریسک، تجزیه و تحلیل ریسک است، این روش به شما کمک می‌کند تا میزان خطرات را کاهش دهید. برای تجزیه و تحلیل صحیح و دقیق ریسک‌های هر پروژه باید از یک نرم افزار ردیابی ریسک استفاده کنید. به این ترتیب می‌توانید ریسک‌ها را شناسایی کرده و لیست خطرات را نیز در اختیار داشته باشید.

به خاطر داشته باشید که ریسک‌های پروژه، خطراتی هستند که می‌توانند هر یک از اجزای برنامه پروژه مانند هزینه‌های پروژه را به صورت بالقوه کاهش دهند یا از بین ببرند. از آنجا که هر پروژه منحصر به فرد است، احتمالا هیچ کدام از دو پروژه، ریسک‌ها و خطرات یکسان ندارند.

یکی از وظایف مدیران پروژه و تیم‌های آنها، شناسایی خطرات احتمالی پروژه است. علاوه بر این، آنها باید تاثیر خطرات را اولویت بندی کنند و در صورتی که این خطرات جدی هستند، برنامه مدیریت ریسک را به اجرا درآورند.

نمونه‌های تحلیل ریسک پروژه

حالا باید ببینیم تحلیل ریسک پروژه، در کجا و چه زمانی انجام می‌شود. اگر نگاهی به گروه‌های فرآیند مدیریت پروژه بیندازید، متوجه می‌شوید فرآیند برنامه ریزی، از جایی که شروع به بررسی ریسک می‌کنید آغاز شده و در کل پروژه انجام می‌شود. بنابراین، وقتی برنامه مدیریت ریسک خود را توسعه می‌دهید و ریسک‌ها را شناسایی می‌کنید، آنها در فرم ثبت ریسک شما ثبت می‌شوند.

به طور کلی، ثبت ریسک، تمام خطرات، اثرات، پاسخ به ریسک و سطوح مختلف ریسک را شناسایی می‌کند. شما تنها کافی است به بررسی تاثیرات بالقوه بر منابع فعالیت، تخمین مدت فعالیت، برنامه زمان بندی، برآورد هزینه، میزان بودجه، کیفیت و عملیات تدارکات بپردازید.

بنابراین، وقتی تجزیه و تحلیل ریسک انجام می‌دهید، کار شما در 2 قسمت انجام می‌شود.

• در بخش اول، نوعی تحلیل کیفی ریسک انجام می‌دهید. در واقع، فرآیند اولویت بندی ریسک برای تجزیه و تحلیل، به احتمال و تاثیر آن خطرات بستگی دارد. مزیت این روش، این است که به کاهش سطح عدم قطعیت آن خطرات در پروژه کمک کرده و به شما امکان می‌دهد تا بر روی ریسک‌های با اولویت بالا تمرکز کنید.

• در بخش دوم، تجزیه و تحلیل ریسک را به صورت کمی انجام می‌دهید و می‌توانید تاثیر تحلیل عددی آن خطرات را بر پروژه مشاهده کنید. این روش، به حمایت از تصمیم گیری جهت کاهش عدم قطعیت پروژه و همچنین، در برنامه ریزی واکنش‌های ریسک و کنترل خطرات آن، به شما کمک می‌کند.

و در انتها…

همان طور که ملاحظه کردید، تجزیه و تحلیل ریسک پروژه، یکی از روش‌های کلیدی مدیریت پروژه است که با اجرای آن می‌توانید مطمئن باشید پروژه شما در حین انجام، با کمترین میزان ریسک روبرو می‌شود.

بنابراین، اگر یک فرآیند مدیریت ریسک ساده، کارآمد و موثر برای پیش بینی عدم قطعیت‌ها و به حداقل رساندن احتمال وقوع یا تاثیر آنها اعمال کنید، می‌توانید به کاهش خطرات پروژه و تکمیل موفقیت آمیز آن امیدوار باشید.