دنیایی از ریسک در دادوستد وجود دارد

حضور بدون ریسک سرمایه گذاران خارجی با تقویت بازارهای مالی

هم‌اکنون در مبادلات بین‌المللی، بازارهای مالی و کالایی رسمی مهم‌ترین رکن به حساب می آیند تا جایی که این بازارها اهمیت مبادلات غیررسمی را محدود ساخته است. این ویژگی حائز اهمیت که هر چه می‌گذرد ابعاد بزرگ‌تری به خود می‌گیرد امروزه تبدیل به یکی از پارامترهای موثر برای پیشرفته بودن ارکان تجاری در کشورها شده که نیاز به بازارهای مالی و کالایی بزرگتر را در رقابت‌های بین‌المللی چند برابر می‌سازد.

به گزارش «پایگاه خبری بورس کالای» ایران به نقل از دنیای اقتصاد، این وضعیت در شرایطی نمود بیشتری پیدا می‌کند که تمامی بازارهای سهام، اوراق مشتقه یا حتی بازارهای پول و بدهی در وضعیت کلی اقتصاد جهانی و اقتصاد کلان کشورها، از بازارهای کالایی تاثیر می‌پذیرد که اهمیت بازارهای رسمی و معاملات فیزیکی فلزات، مواد معدنی، محصولات کشاورزی، نفت و محصولات پتروشیمی و سایر کالاها را تقویت خواهد کرد. با توجه به این موارد و مخصوصا رقابت‌های پیش روی اقتصاد کشورمان در بین اقتصادهای منطقه و فرامنطقه‌ای و انتظار برای اوج گرفتن مجدد بازار سرمایه بر پایه بخش واقعی اقتصاد، روزهایی روشن پیش روی بورس کالا به‌عنوان یگانه بازار رسمی کالایی ایران قرار داشته که نشان‌دهنده بخش واقعی اقتصاد با شاخص‌های بازارهای مالی و کالایی خواهد بود. با توجه به این اهمیت در نشستی با دکتر حامد سلطانی‌نژاد مدیرعامل بورس کالای ایران، به بررسی شرایط فعلی در بورس کالا و دورنمای فعالیت این نهاد مهم پرداختیم. در ابتدای این نشست وی به بررسی جایگاه بازارهای مالی در شرایط فعلی اقتصاد جهانی پرداخت و ضمن اشاره به اهمیت بازارهای کالایی اقدام به تقسیم‌بندی کشورها بر پایه بازارهای مالی و کالایی آنها کرد و گفت: اگر بخواهیم کشورها را بر پایه بازارهای مالی آنها تقسیم‌بندی کنیم به داده‌های عجیبی بر می‌خوریم زیرا بر پایه اقتصادهای بزرگ انتظار داریم تا آمریکا، چین، ژاپن، آلمان، انگلستان، فرانسه، برزیل، ایتالیا، هند و روسیه که بیشترین تولید ناخالص داخلی در جهان را دارا هستند بزرگ‌ترین بازارهای مالی و کالایی را نیز در اختیار داشته باشند، ولی باید گفت که لزوما وسعت جغرافیایی یا حتی بزرگ بودن بخش واقعی اقتصاد به معنی داشتن بازار قدرتمند نیست. به‌عنوان مثال کشورهای مهمی همچون روسیه و چین در بین این کشورها کوچک‌ترین بازارها را در اختیار داشتند که هم به آسیب‌پذیری آنها منجر شده و هم کمکی به شفافیت اقتصادی آنها نکرده است. به بیان دیگر بازارهای مالی در روسیه از بازارهای مالی در هنگ کنگ و سنگاپور هم کوچک‌تر هستند که نکته بسیار مهمی به شمار می‌رود. اگر این مولفه مهم یعنی ابعاد بازارهای مالی و کالایی کشورها و حوزه‌های مختلف اقتصادی را در تقسیم‌بندی یا توانمندی اقتصادی کشورها دخیل بدانیم باید به جرات بگوییم که وسعت جغرافیایی هر‌چند که مهم است ولی دیگر اهمیت پیشین را نخواهد داشت و به عبارت ساده‌تر همه چیز نیست. تقسیم‌بندی بر‌اساس ابعاد بازارها نشان می‌دهد که در کنار قدرت‌های اقتصادی چون آمریکا و انگلستان کشورهای کوچکی چون هنگ کنگ و سنگاپور مهم‌ترین‌ حوزه‌های اقتصادی در این تقسیم‌بندی به شمار می‌روند. وی در ادامه به آسیب شناسی برخی واقعیت‌های اقتصادی در چارچوب بازارهای مالی پرداخت و گفت: هم‌اکنون اهمیت بازارهای مالی و کالایی بر همگان مشخص است که نقاط مثبت و البته منفی خاص دنیایی از ریسک در دادوستد وجود دارد خود را نیز داراست. از سویی اگر این بازارها بر پایه بخش واقعی اقتصاد و مخصوصا تولید بنا شده باشد با در دست داشتن بیشترین ضمانت اجرایی، قوی‌ترین حمایت‌ها را نیز از صنعت در برداشته و می‌تواند جامعه را به توسعه اقتصاد همه‌جانبه رهنمون سازد.

مدیر عامل بورس کالای ایران در ادامه به بورس‌های کالایی اشاره کرد و با ذکر یک مثال ادامه داد: چین یک کشور بسیار بزرگ است که در آن بازارها با سرعت و دقت بالایی می‌تواند توسعه یافته و از صنعت حمایت کند. مثلا ایجاد بازار مشتقه PVC و البته موفقیت آن برای این کشور می‌تواند بسیار مهم ارزیابی شود. وی در ادامه به صراحت عنوان کرد: سرمایه‌گذاری خارجی چه در ایران، چه در چین یا در هر کشوری محدود است ولی تقریبا می‌توان گفت که بازارهای مالی و کالایی نامحدود خواهد بود. سلطانی‌نژاد در ادامه این گفت‌وگو مثال جالبی را بیان کرد و گفت: اگر هم‌اکنون شرکتی بخواهد در صنایع پتروشیمی ایران سرمایه‌گذاری کند قطعا با هزاران تردید به کشور ما پا خواهد گذاشت و معلوم نیست که آیا به این مهم دست خواهد زد یا خیر. حال اگر یک صندوق مالی در بازار لندن وجود داشته که مثلا در صنعت پتروشیمی ایران سرمایه‌گذاری کرده باشد قطعا با جذابیت بالایی رو به رو شده و با توجه به پتانسیل‌های رشد قدرتمند این حوزه، زمینه‌ساز حضور گسترده‌ای خواهد شد. باید بپذیریم که ساختار درست، نهادهای نظارتی معتبر، قوانین همسو با جذب سرمایه‌گذاری و بسیاری از ویژگی‌های اقتصادی دیگر توانسته این وضعیت را ایجاد کند. در نهایت باید گفت حتما دلیلی دارد که سرمایه‌گذاران به آن بازار توجه نشان می‌دهند.

در ادامه این گفت‌وگو، مدیرعامل بورس کالای ایران برای پاسخ به شائبه توجه بیش از حد به بورس‌ها و ساز و کارهای معاملات در جهان دو دلیل مشخص را بیان کرد. وی گفت: هم‌اکنون کمیته فقهی در کنار نظارت‌های قانونی خاص، اغلب ساز و کارها و شیوه‌های معاملاتی را با قوانین و چارچوب‌های فقهی مورد بررسی قرار داده و با برخی تغییرات بسیار اثرگذار، شیوه‌ها و ابزارهای نوینی به‌وجود آورده که هم نیازهای واحدهای صنعتی و بخش واقعی اقتصاد را برآورده کند و هم در چارچوب‌های شرعی، قوانین و اسناد بالادستی و امکان ضرر و زیان را تقلیل داده و در نهایت زمینه‌های حضور همه اقشار را فراهم آورد که از آن جمله می‌توان از معاملات سلف، آتی و سلف استاندارد موازی نام برد.

سلطانی‌نژاد در ادامه افزود: دلیل دیگر را باید در ماده ۴۳ قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید در راستای تسهیل اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم قانون اساسی دانست. در این قانون به صراحت یاد شده: معادل ۱۰ درصد از مالیات بردرآمد حاصل از فروش کالاهایی که در بورس‌های کالایی پذیرفته شده و به فروش می‌رسد و ۱۰ درصد از مالیات بر درآمد شرکت‌هایی که سهام آنها برای معامله در بورس‌های دنیایی از ریسک در دادوستد وجود دارد داخلی یا خارجی پذیرفته می‌شوند و ۵ درصد از مالیات بر درآمد شرکت‌هایی که سهام آنها برای معامله در بازار خارج از بورس داخلی یا خارجی پذیرفته می‌شوند، از سال پذیرش تا سالی که از فهرست شرکت‌های پذیرفته‌شده در این بورس‌ها یا بازارها حذف نشده‌اند با تایید سازمان بخشوده می‌شود. شرکت‌هایی که سهام آنها برای معامله در بورس‌های داخلی یا خارجی یا بازارهای خارج از بورس داخلی یا خارجی پذیرفته شود در صورتی که در پایان دوره مالی به تایید سازمان حداقل ۲۰ درصد سهام شناور آزاد داشته باشند معادل دو برابر معافیت‌های فوق از بخشودگی مالیاتی برخوردار خواهند شد.

مدیر‌عامل بورس کالا در ادامه گفت: روح این قانون دقیقا هم حمایت از بازارهای مالی داخلی همچون بورس کالا و بورس اوراق بهادار است و هم از عرضه سهام شرکت‌ها در بازارهای مالی خارجی حمایت جدی می‌کند. این مطلب نشان می‌دهد که قانون‌گذار هم به ضرورت حضور در بازارهای مالی بین‌المللی پی برده و هم از این رویکرد حمایت جدی به عمل می‌آورد زیرا منافع بسیاری برای کل اقتصاد کشور به همراه دارد. وی در ادامه افزود: در شرایط روز جهانی بازارهای مالی حرف اول را می‌زنند، ورود و خروج از آن آزاد و ساده است، با کمال اطمینان افراد سرمایه‌های خود را به این بازارها آورده و با کمترین ریسک سرمایه‌گذاری می‌کنند. تقاضای سفته‌بازی در آن جذب شده و به‌صورت فاکتوری برای پوشش ریسک و حتی تامین مالی عمل می‌کند نه تزریق التهاب به بازار. به جرات می‌توان گفت که تمامی معضلات فعلی در تولید به نبود بازارهای مالی قدرتمند ختم شده و باید از آن حمایت کرد تا با خدمات مالی ترکیب شود. همین ویژگی‌ها باعث شده که شرکت‌های بزرگ جهانی، به بازارهای بزرگ سهام در اقصی نقاط جهان سوق داده شوند.

نکته دیگری که مدیر عامل بورس کالای ایران به آن اشاره کرد ریسک‌های سیستماتیک موجود اقتصاد بود. وی گفت: موانع بسیاری پیش روی سرمایه‌گذاری خارجی وجود دارد که یکی از آنها نوسان نرخ ارز است ولی محل پوشش آن کجاست؟ این وضعیت بود که باعث شد از تشکیل بورس ارز بیش از پیش حمایت کنیم. نکته دیگر که در بورس اوراق بهادار خودنمایی کرد مشکلات پیش روی نرخ خوراک بود و اثر آن دقیقا زمانی معلوم شد که بودجه‌های شرکت‌ها ناقص و به عبارت بهتر مبهم بود. این وضعیت دقیقا نشان‌دهنده ریسک‌های سیستماتیک اقتصاد ایران بوده که هم‌اکنون برای تعدیل آنها در تلاش هستیم. وی در ادامه افزود: این موارد در بورس‌های کالایی حتی اثرات بیشتری دارد زیرا تغییرات نرخ ارز یا نوسان قیمت مواد اولیه دقیقا بر قیمت تمام شده موثر خواهد بود. این موارد ضرورت نیاز به بازارهای مالی موثر را بیش از پیش تقویت می‌کند زیرا از یک طرف ظهور و بروز تصمیمات کلان اقتصادی شفاف‌تر جلوه کرده و دقیقا در این بازارها منافع و مضرات حجم انبوهی از جامعه دستخوش تغییر خواهد شد، بنابراین هر تصمیمی به آسانی و البته سلیقه‌ای اتخاذ نخواهد شد. در این بین باید به بازار بدهی نیز اشاره کرد مثلا بازار بدهی یا اوراق قرضه کشوری مثل کره جنوبی به حدی پر‌اهمیت ظاهر شده که در سایر کشورها نیز معروف و ورود به آن مرسوم شده است. تمامی این موارد فقط و فقط اهمیت بازارهای مالی را یادآوری می‌کند. از طرف دیگر هم‌اکنون بازارهای مالی به‌صورت کلی به یک بلوغ نسبی دست پیدا کرده‌اند که در کنار توسعه تکنولوژی و ارتباطات به موفقیت‌های شایان توجهی دست یافته و می‌تواند باز هم تقویت شود. البته جا انداختن بازارهای مالی به‌صورت کلی و مخصوصا در ابتدای راه دشوار است. سلطانی‌نژاد در ادامه به بازار مشتقه اشاره کرد و گفت: هم‌اکنون و البته بر پایه تجربیات گذشته به کالاهایی به‌عنوان دارایی پایه نیازمندیم که هم عرضه و هم تقاضای زیادی داشته و البته بازیگران مختلف و متنوعی نیز در آن نقش آفرینی کنند. همچنین این موارد می‌تواند اوراق بهادار مبتنی بر کالا را نیز به‌صورت مضاعفی تعریف کند. از طرفی فرقی برای سرمایه‌گذار ندارد که روی چه کالایی فعالیت می‌کند چون واسطه است و البته از منابع مالی وی در کنار سودآوری آن، به‌عنوان ابزاری برای دنیایی از ریسک در دادوستد وجود دارد تامین مالی بنگاه‌ها نیز استفاده شده و البته ریسک فعالیت‌ها را نیز کاهش می‌دهد.

وی در ادامه به برنامه‌های بورس کالای ایران در جهت گسترش معاملات مشتقه اشاره کرد و گفت: هم‌اکنون به جد در حال جست‌وجو برای یافتن کالاهایی هستیم که عرضه و تقاضای جدی داشته و پرطرفدار باشند که در کنار تعقیب قیمت‌ها توسط فعالان بازار، بتوانیم در کنار بازار نقدی و فیزیکی آن، معاملات و ابزارهای مشتقه برای آنها تعریف کنیم. به‌عنوان مثال کالایی همچون سکه طلا این ویژگی‌ها را دارد که پس از آغاز معاملات آتی این کالا، معاملات آنلاین آن نیز اجرایی شده و این روند توسعه باز هم ادامه می‌یابد. مدیر عامل بورس کالای ایران، ارز را یکی از بهترین دارایی‌های پایه برشمرد که در کنار دارا بودن ویژگی‌های مورد نیاز، بر زندگی مردم نیز اثرگذار است. وی در ادامه به دیگر دارایی‌ها اشاره کرد و به‌عنوان نمونه برای آتی کنجاله سویا یا سایر کالاها در حال برگزاری جلسات، جست‌وجو و رایزنی با سایر بازیگران بین‌المللی هستیم تا مجاب شده و به این بازار مالی وارد شوند.

وی در ادامه به برخی ملزومات مورد نیاز پرداخت و نیاز به ثبت و استفاده از برخی ضمانت‌های مورد‌نیاز و همچنین موسسات رتبه‌بندی وابسته دنیایی از ریسک در دادوستد وجود دارد به بازارهای مالی را خاطرنشان کرد و گفت: درخصوص اوراق بهادار بر پایه دارایی‌های کالایی باید بازاری وجود داشته باشد تا در آن این قبیل اوراق مورد داد و ستد قرار بگیرد. انبارهای در اختیار بورس کالا موسوم به انبارهای در کلید، حفظ و نگهداری دارایی‌های پایه با‌دوام (با ماندگاری نزدیک به یکسال یا بیشتر)، آمادگی برای ایجاد فضایی برای داد‌و‌ستد اوراق مبتنی بر دارایی مواردی است که در بورس در حال پیگیری است. وی در ادامه از معضلات سیستم تولید و مخصوصا توزیع انتقاد کرد و گفت: نتوانسته‌ایم بازار منطقی و رسمی تولید و توزیع ایجاد کنیم و شرایط خاص معاملات مخصوصا واسطه‌دار بودن آنها به وخامت اوضاع دامن زده است. هم اکنون ابزاری نداریم که برای تولیدکننده مخصوصا کشاورز قدرت پیش‌بینی به همراه بیاورد؛ ولی این امکان در بورس کالا هم اکنون با معاملات سلف یا آتی فراهم است که هم امکان برنامه‌ریزی و هم توانمندی مدیریت اوضاع را به فعالان بازار و مسوولان تفویض می‌کند. در صورت استفاده از این ابزارها بازار قابل پیش‌بینی خواهد شد مثلا به دقت می‌دانیم که سال آینده تولید کدام محصول کشاورزی یا صنعتی چقدر شده و با یک ضریب انحراف واقعیت‌های بازار روشن خواهد شد. از طرف دیگر حضور بیمه‌ها مخصوصا بیمه محصولات کشاورزی هم ریسک فعالیت‌ها را به حداقل ممکن کاهش می‌دهد. مدیر‌عامل بورس کالای ایران در ادامه صحبت‌های خود به یکی دیگر از کارکردهای مهم بازارهای مالی اشاره کرد و گفت: در صورت تجمیع معاملات در بازارهای مالی پس از شفافیت معاملات و فرآیندها شاهد تمرکز اطلاع‌رسانی هم خواهیم بود؛ زیرا در بازارهای مالی به صراحت و شفافیت، اطلاعات متمرکز شده و تعقیب رخدادها ساده خواهد شد.

سلطانی‌نژاد در ادامه صحبت‌های خود باز هم به بورس ارز اشاره کرد و گفت: در هر بازاری و در مبادله هر گونه دارایی به فعالان واقعی نیاز داریم و البته همیشه افرادی حضور دارند که از مبادلات این دارایی‌ها کسب سود می‌کنند که واسطه‌ها را می‌توان در این چارچوب به شمار آورد. بازار آتی ارز می‌تواند بخش عمده‌ای از تقاضای واسطه‌گری ارز را به سمت این قبیل معاملات رسمی هدایت کند؛ زیرا هم‌اکنون این معاملات در حال انجام است ولی مشکل اصلی آن شاید ناامن بودن بستر این داد‌و‌ستدهاست. تاخیر در تحویل، تردید در تسویه وجوه یا عدم تبعیت از معامله‌ای که صورت گرفته یا حتی برخی کارشکنی‌های خواسته یا ناخواسته پس از انتقال وجه مواردی است که این بازار را با ابهام همراه ساخته است. با تشکیل و رونق بورس ارز از یکسو منویات بانک مرکزی اعمال شده و از سوی دیگر منافع واسطه‌ها نیز تامین خواهد شد.

مدیر عامل بورس کالا از وجود زیرساخت‌های بورس ارز خبر داد و گفت: به‌صورت کلی و حتی در سخت‌ترین روزهای تحریم، مازاد تجاری ایران با احتساب صادرات نفت، گاز و میعانات گازی، بین ۸ تا ۱۰ میلیارد دلار بوده است. بنابراین به‌صورت بالقوه امکان وجود بورس ارز با محوریت طرف عرضه وجود دارد. از طرف دیگر با توجه به سیاست‌ها، اسناد و قوانین بالادستی نیاز به مدیریت این نرخ همیشه وجود داشته است. همچنین فاکتورهای تاثیر گذار بر نرخ ارز در هر کشوری همچون سود بانکی نیز موثر بوده و هست. از سوی دیگر در بسیاری اوقات نیاز به مدیریت بهای ارز در رقابت با سایر ارزهای معتبر جهانی برای تعدیل حجم صادرات یا واردات و برخی سیاست‌های پولی همیشه وجود دارد که البته افزایش یا کاهش ارزش ارزها هم‌اکنون تبدیل به یک روال مرسوم بین‌المللی شده که بر‌اساس تمامی این موارد، ایجاد یک بازار رسمی ارز می‌تواند به تامین منافع نهادها و اشخاص متفاوت و متنوعی منجر شود.

بررسی بازی «بازار ۱۲۹۵» از دیدگاه سواد مالی

سال ۱۲۹۵ هجری شمسی است و با گذشت نود و پنج سال از پایتخت شدن تهران هنوز بازار رونق چندانی ندارد؛ اما حالا با افزایش مهاجران، در حال رشد است.

بزرگ‌ بازار هنوز مشخص نیست. پنج حجره‌دارِ باتجربه برای کسب این جایگاه در طول یک هفته وارد رقابت شده و کالاهای گوناگون را خرید و فروش می‌کنند. هدف کسب درآمد بیشتر است. پس از یک هفته دادوستد، بازیکنی که بیشترین پول را داشته باشد، برنده می‌شود. اگر از بازی‌هایی با موضوع مبادله و چانه‌زنی لذت می‌برید، این بازی برای شماست! بازار ۱۲۹۵ توسط فکرکده طراحی و تولید شده است.

آموزه‌های سواد مالی
۱. وجود محدودیت قیمت و تعداد مجاز مبادله برای هر محصول: همه منابع همیشه در دسترس نیستند و هرقدر از کالایی تعداد کمتری موجود باشد، گرانبهاتر خواهد بود. گرچه هر محصول هفده کارت دارد؛ اما در هر دور بازی، متناسب با تعداد بازیکنان، تعداد محدودی از هر محصول می‌تواند خرید و فروش شود. این محدودیت‌ها، فضای بازی را بیشتر شبیه زندگی واقعی کرده است و این چنین بازیکنان بهتر می‌توانند از آن لذت ببرند و درس‌های ارزشمندی یاد بگیرند.

۲. تمرین قیمت‌گذاری: یکی از چالش‌های کارآفرینان نوپا، چگونگی قیمت‌گذاری است. در دنیای واقعی روش‌های گوناگون قیمت‌گذاری وجود دارد و کارآفرینان می‌توانند برای کسب‌وکارشان آن روش‌ها را به کار گیرند. اما در بازی که شبیه‌سازی شده کوچکی از دنیای واقعی است، بازیکنان می‌توانند از روش قیمت‌گذاری ساده‌ای استفاده کنند. آنها می‌توانند با پیشنهاد قیمت پایین برای محصولاتشان، از فروش آنها اطمینان نسبی داشته باشند یا ریسک کرده و با ارائه قیمت‌های بالا، خطر فروش نرفتن آنها را قبول کنند. اما این پایان ماجرای قیمت‌گذاری نیست. بازیکنان برای قیمت‌گذاری محصولات خود باید تعداد مجاز خرید و فروش هر محصول و کارت‌های محصول بازیکنان دیگر، را در نظر بگیرند.

۳. قدرت اطلاعات در بازار: وقتی کارت‌های خبر خوب و خبر بد به دست بازیکنی می‌افتد، او این قدرت را دارد که در مرحله دادوستد خرید بیشتری از آن کالا داشته باشد (در صورت خبر خوب) یا آن کالا را معامله کند (در صورت خبر بد). در نتیجه در مرحله قیمت‌گذاری و فروش، سود بیشتری کند. این به خوبی نشان می‌دهدکه داشتن اطلاعات چه مثبت چه منفی در موفقیت اقتصادی کاملا موثر است.

مریم محمدخواه، کارشناس آکادمی هوش مالی
منبع: هفته نامه اطلاعات بورس شماره ۳۹۷

تفاوت‌ ارز دیجیتال و فارکس | کدام بهتر است؟

امروزه با توجه به ارزش بالای نرخ ارز، افراد زیادی به دنبال کسب درآمد دلاری هستند که با گسترش دنیای دیجیتالی تحقق این امر بسیار ساده شده است. بازار فارکس و بازار ارزهای دیجیتال، دو بازار مالی‌اند که ما می‌توانیم از آن‌ها درآمد دلاری داشته باشیم اما سؤال اینجاست در کدام بازار فعالیت کنیم؟ بازار فارکس بهتر است یا ارزهای دیجیتال؟ تفاوت‌ ارز دیجیتال و فارکس چیست؟ امکان کسب سود در کدام بازار بیشتر است؟ تیم تحلیلی همیار کریپتو در این مقاله با جزئیات به بررسی تفاوت‌ ارز دیجیتال و فارکس می‌پردازد.

فارکس چیست؟

فارکس (به انگلیسی FOREX: Foreign Exchange) یک بازار بین‌المللی است که در آن ارزِ رایجِ کشورهایِ مختلف در برابر هم معامله می‌شوند. کشورها برای تعامل با یکدیگر احتیاج دارند که ارزِ کشورِ مقابل را داشته باشند یا تُجار هنگام دادوستد نیاز دارند با ارز رایج کشوری که در آن حضور دارند، معاملات خود را انجام دهند. بدین ترتیب برای رفع این نیازها بازار فارکس راه‌اندازی شد.

فرض کنید کشور کانادا برای تأمین مایحتاج خود نیاز دارد یکسری محصولات از کشور آمریکا وارد کند. طبیعتاً باید آن محصولات را توسط پول رایج امریکا خریدار کند و این امر یعنی باید دلار خود را تبدیل به دلار آمریکا کند. به این اتفاق یعنی تبدیل یک ارز به ارزی دیگر را فارکس می‌گویند. در بازار فارکس بیشتر ارزهای کشورهای توسعه‌یافته در مقابل هم معامله می‌شوند. مثلاً یورو اروپا در مقابل دلار آمریکا که به‌اختصار EUR/USD نشان داده می‌شود.

با یک مثال اتفاقی که در بازار فارکس می‌افتد را برایتان بیشتر توضیح می‌دهیم؛ من در ایران زندگی می‌کنم و قصد سفر به آمریکا رادارم. طبیعتاً سفر هزینه دارد و باید برای خرید کالا یا دریافت خدمات بهایش را بپردازم بنابراین احتیاج به دلار آمریکا دارم. برای دریافت دلار آمریکا به صرافی مراجعه می‌کنم، ریال که پول رایج کشورم هست را می‌دهم و با توجه به «ارزش ریال در مقابل دلار» که به آن «نرخ برابری» می‌گویند، دلار دریافت می‌کنم.

برای مثال ۳۲۰.۰۰۰ ریال می‌دهم و ۱ دلار دریافت می‌کنم. این اتفاق دقیقاً در بازار فارکس رخ می‌دهد اما به‌صورت آنلاین و غیرحضوری است. اگر به دنبال آموزش فارکس به شکل صحیح هستید، به شما پیشنهاد می‌کنیم فرم پیش ثبت نام را پر کنید تا همکاران ما با شما تماس بگیرند. به جرأت می‌توان گفت ‌که با تلاش خودتان و کمک مجموعه همیار کریپتو می‌توانید در فارکس معامله‌گری حرفه‌ای شوید.

برای آموزش فارکس از صفر تا پیشرفته

همین الان با 199 هزار تومان پیش ثبت نام کن

ارز دیجیتال چیست؟

ارز دیجیتال (Digital currency) نوعی پول دیجیتال با ماهیت صفر و یک است که از طریق اینترنت می‌توان به آن دسترسی داشت. ارز رمزنگاری‌شده (به انگلیسی Cryptocurrency) نوعی ارز دیجیتال است که (crypto) به معنای رمزنگاری و (currency) به معنای ارز است. ارزهای دیجیتال ماهیت فیزیکی ندارند. در واقع ما در حال معامله در بازار ارز رمز نگاری شده یا رمز ارزها هستیم ولی به‌دلیل رواج بیشتر کلمیه “ارز دیجیتال” از آن استفاده می‌کنیم.

ارزهای دیجیتال از فناوری بلاک چین برای ثبت معاملات استفاده می‌کند. بلاک چین یک شبکه غیرمتمرکز برای ثبت تراکنش‌ها و اطلاعات است که بین تمامی اعضای شبکه پخش‌شده و همه اعضا به‌تمامی اطلاعات شبکه دسترسی دارند. بازار ارزهای دیجیتال یک بازار نوپا است و در زمان نگارش این مقاله کل بازار ۸۷۳ میلیارد دلار ارزش دارد. این مقدار را می‌توانید از سایت Coinmarketcap به‌صورت دقیقه‌ای بررسی کنید.

از معروف‌ترین ارزهای دیجیتال می‌توان بیت‌کوین (BTC)، اتریوم (ETH)، تتر (USDT) را نام برد. به‌طور کل در این بازار ارزش هر ارز دیجیتال در مقابل تتر سنجیده می‌شود مثلاً قیمت بیت‌کوین را به‌صورت BTC/USDT= ۱۹۷۰۷ نشان می‌دهند. با گسترش دنیای ارز دیجیتال جفت ارزهای دیگری هم معرفی شد یعنی بجای تتر در طرف دوم از رمز ارزهای دیگر استفاده می‌شود.

شباهت‌های بین بازار ارز دیجیتال و بازار فارکس

برای شروع معامله‌گری در هر دو بازار، به یک حساب برای معامله کردن و یک دستگاه الکترونیکی مدرن بااتصال به اینترنت نیاز دارید. در صورت داشتن تجربه در معامله‌گری فارکس و بالعکس، می‌توانید به‌راحتی اصول معامله‌گری در بازار دیگر را یاد بگیرید.

در هر دو بازار قیمت‌ها توسط عرضه و تقاضا، تغییر می‌کنند. زمانی که تعداد خریداران بیشتر از فروشندگان باشد، قیمت بالاتر می‌رود و زمانی که فروشندگان بر خریداران غلبه می‌کنند، قیمت کاهش می‌یابد بنابراین می‌توانید تقریبا می‌توان از یک استراتژی تکنیکالی در هر دو بازار استفاده کرد. البته مفاهیم و اصطلاحات و اصول بنیادی و مدیریت سرمایه در دو بازار متفاوت است.

بررسی تفاوت‌ ارز دیجیتال و فارکس

برای بررسی تفاوت‌ ارز دیجیتال و فارکس باید عوامل مختلف و تاثیر گذار در روند معاملاتی در هر دو بازار را بررسی کنیم.

۱- تعداد نماد در هر بازار چقدر است؟

اولین تفاوت‌ ارز دیجیتال و فارکس که بسیار مشهود است، تعداد نمادهای هر دو بازار است. بازار ارز دیجیتال یک بازار رو به رشد است که هر روزه تعداد زیادی رمز ارز به آن اضافه می‌شود اما در بازار فارکس تعداد محدودی جفت ارز وجود دارد که حتی اگر کامودیتی‌ها و شاخص‌ها را هم در نظر بگیریم تعداد نمادهای بسیار کم‌تری نسبت به بازار ارز دیجیتال دارد.

در فارکس، معامله‌گران معمولاً روی جفت ارزهای اصلی (EUR/USD، USD/JPY، GBP/USD، USD/CHF، USD/CAD، AUD/USD، NZD/USD) تمرکز می‌کنند. معامله‌گرانی هم هستند که ترجیح می‌دهند با جفت ارزهای اگزوتیک کار کنند (شامل یک ارز اصلی و یک ارز اقتصادی درحال‌توسعه). یکی از دلایل این انتخاب، نوسانِ زیاد این جفت ارزها است البته کارمزدِ معاملاتی بالایی هم دارند. قابل ذکر است که در بازار فارکس می‌توان کامودتی‌هایی مانند طلا، نقره و … یا شاخص‌های بورسی مانند نزدیک، اس اند پی 500 و … را معامله کرد.

در بازار ارز دیجیتال در حال حاضر، بیش از ۱۲۰۰۰ ارز دیجیتال وجود دارد و تعداد آن‌ها هنوز در حال افزایش است. برخی از ارزهای دیجیتال شناخته‌شده مانند بیت‌کوین و اتریوم عمق بازار زیادی دارند و به‌طور فعال معامله می‌شوند. رصد و بررسی نوسان‌های تمامی ارزهای دیجیتال غیرممکن است، بنابراین معامله‌گران باید تعداد محدودی ارز دیجیتال را برای تحلیل انتخاب کنند. پیشنهاد می‌کنیم یک لیست از ارزهای دیجیتال داشته باشید و فقط روی آن‌ها معامله کنید.

برای آموزش ارز دیجیتال در مشهد از پایه تا پیشرفته و کسب اطلاعات جامع در مورد ارزهای دیجیتال فرم پیش ثبت نام را پر کنید تا با شما تماس بگیریم.

۲- نقدینگی (حجم معاملات) هر بازار چقدر است؟

نقدینگی، مورد دیگری است باعث ایجاد تفاوت‌ ارز دیجیتال و فارکس می‌شود. بازار ارز دیجیتال، یک بازار نوپا است و نسیت به فارکس حجم معاملات بالا یا هم نقدینگی زیادی ندارد. ارزش کل بازار ارز دیجیتال کمتر از ۱ تریلیون دلار است و که تقریباً بیت‌کوین بر ۴۵ درصد ارزش کل و سایر رمز ارزها بر ۵۵ درصد دیگر آن تسلط دارند بنابراین ممکن است در زمان معامله در یک ارز دیجیتال خاص، برای ورود یا خروج از معامله باقیمت دلخواه دچار مشکل شوید.

فارکس، بزرگترین بازار مالی جهان، بازاری با نقدینگی بسیار بالاست. با توجه به حجم روزانه معاملات این بازار که بیش از ۶.۶ تریلیون دلار است، عملاً سرمایه ما در فارکس هیچ به شمار می‌رود که این موضوع یک مزیت بزرگ است زیرا همیشه می‌توانیم باقیمتی برابر یا بسیار نزدیک به قیمتی که روی صفحه‌نمایش می‌بینیم، وارد معامله‌شده یا از آن خارج شویم. البته در زمان‌های خاصی مثل نیمه‌شب به‌وقت‌ایران یا در جفت ارزهای خاصی این نقدینگی وجود ندارد بنابراین بهتر است در جفت ارزهای شناخته‌شده و در ساعت‌هایی که بازار آمریکا و لندن باز است معاملات خود را انجام دهید.

۳- کدام بازار پُر نوسان‌تر است؟

عامل دیگری که باعث تفاوت‌ ارز دیجیتال و فارکس می‌شود، میزان نوسان هر بازار هست. بازار ارزهای دیجیتال، بازاری پُر نوسان است ولی فارکس نوسان کمتری دارد این امر طبیعی است چرا که قیمت ارز رایج دو کشور تفاوت چندانی نخواهد کرد.

یک مثال برای بررسی نوسان بیتکوین؛ معاملات در بیت‌کوین، در سال ۲۰۲۱ باقیمت ۲۸۹۲۳ تتر شروع شد، در آپریل به بالاترین قیمت خود که ۶۴۸۵۴ رسید در ماه ژوئن به ۲۸۸۰۵ رسید و نهایتاً آخرین معامله سال ۲۰۲۱ در ۴۶۲۱۶ انجام شد. به بیانی دیگر در یک سال ۱۲۴ درصد تا اوج قیمتی رشد کرده و از آنجا به بعد ۳۵ درصد ریزش داشته نهایتاً مجدد قیمت کمی به سمت بالا برگشت. همان‌طور که دیدید نوسان در این بازار بسیار زیاد است. نوسان زیاد یعنی سیگنال‌های معاملات زیاد و ریسک معاملاتی بالا، بنابراین شما به‌عنوان معامله‌گر ارزهای دیجیتال، باید آمادگی پذیرش ریسک‌های بزرگ‌تری را داشته باشید.

چنین تحرکاتی در بازارهای فارکس نادر است و بیشتر در جفت‌های اگزوتیک رخ می‌دهد. در این منظر، کنترل ریسک در فارکس آسان‌تر است، اما پتانسیل سود در بازارهای ارز دیجیتال بیشتر است. بنابراین تفاوت‌ ارز دیجیتال و فارکس از نظر نوسان بازار در هر نماد، برای انتخاب جهت معامله، می‌توانند تعیین کننده باشد.

در این مقاله در حال بررسی تفاوت‌ ارز دیجیتال و فارکس و راه‌های درآمدزایی از این دو بازار را هستیم. همیار کریپتو به عنوان بهترین آموزشگاه ارز دیجیتال و فارکس در مشهد فعالیت می‌کند. برای آموزش فارکس در مشهد فرم پیش ثبت نام را پر کنید.

۴- در هر بازار چه روش‌هایی برای کسب سود وجود دارد؟

مورد دیگری که باعث تفاوت‌ ارز دیجیتال و فارکس می شود، روش‌های مختلف و زیاد کسب سود در هر بازار ارز دیجیتال است در حالیکه در بازار فارکس عملا فقط یک روش وجود دارد. در بازار فارکس فقط امکان پیش‌بینی جهت بازار و معامله کردن در آن جهت وجود دارد یعنی می‌توانیم برای کسب سود در روندهای صعودی Buy بگیریم و در روندهای نزولی Sell بگیریم تا به سود برسیم. در بازار ارز دیجیتال روش‌های کسب سود متفاوتی وجود دارد. در ادامه به توضیح چند روش می‌پردازیم.

۱- معامله‌های اسپات: این روش مانند خرید سهام است؛ یعنی شما یک ارز دیجیتال را تحلیل می‌کنید و به این نتیجه می‌رسید که امکان رشد قیمت بیشتر از ریزش قیمت است بنابراین آن ارز دیجیتال را خرید می‌کنید اگر قیمت رشد کند ارزش دارایی شما افزایش‌یافته و شما سود می‌کنید، اگر قیمت کاهش یابد شما ضرر می‌کنید چراکه ارزش دارایی شما کم شده است.

۲- معامله‌های فیوچرز (آتی): این حالت مانند بازار فارکس است. شما در این حالت دارایی ندارید و صرفاً قرارداد آتی یک ارز دیجیتال را معامله می‌کنید. در این روش می‌توانید از رشد و ریزش قیمت ارز دیجیتال در صورت پیش‌بینی صحیح روند آتی سود کسب کنید.

در بازار ارزهای دیجیتال می‌توان از روش‌های دیگری مانند ایردراپ‌ها، ماینینگ، متاورس و NFT هم درآمد دلاری داشت. برای کسب اطلاعات تخصصی و توضیحات جامع می‌توانید از بخش مقالات به مطالب بیشتر راجع به هر کدام دسترسی داشته باشید.

۶- ساعت کار ارزدیجیتال و فارکس

ساعت‌های کار یا همان ساعت‌هایی که امکان معامله کردن در آن وجود دارد یکی‌دیگر از تفاوت‌ ارز دیجیتال و فارکس است. بازار فارکس پنج روز در هفته به‌صورت بیست‌وچهارساعته باز و قابل معامله بوده که به‌وقت‌ایران ساعت ۱.۳۰ بامداد روز دوشنبه الی ۱.۳۰ روز جمعه است. این بازار روزهای شنبه و یک‌شنبه تعطیل است. البته ساعت کاری فارکس ۶ ماهه اول سال با ۶ ماهه دوم سال ۱ ساعت اختلاف دارد.

بازار ارز دیجیتال هفت روز هفته به‌صورت بیست‌وچهارساعته باز و قابل معامله است البته در روزهای شنبه و یک‌شنبه اصولا حجم معاملات بالایی ندارد.

7- پتانسیل سود بازار فارکس و ارز دیجیتال

همان‌طور که پیش‌تر بیان شد راه‌های کسب درآمد در بازار ارزهای دیجیتال زیاد است؛ بنابراین می‌توان گفت پتانسیل سوددهی ارز دیجیتال بیشتر از فارکس است. از دیدگاه معامله‌گری، به‌شرط رعایت اصول و استراتژی معاملاتی امکان کسب سود در هر دو بازار وجود دارد.

در بازار فارکس نوسان‌های جفت ارزها بسیار کم بوده و روند تغییر قیمت‌ها منطقی‌تر است. معامله‌گران همیشه می‌توانند با استفاده از اهرم حجم معامله خود را افزایش دهند. اهرم یک شمشیر دو لبه است و پتانسیل سود و زیان را باهم افزایش می‌دهد؛ بنابراین توصیه می‌شود با انتخاب مقدار مناسب اهرم برای معاملات خود، ریسک‌هایتان را مدیریت کنید.

جمع بندی

موضوع مورد بحث در این صفحه تفاوت‌ ارز دیجیتال و فارکس بود. همیار کریپتو برای آنکه مخاطبانش راحت‌تر بتوانند بین دو بازار مالی با درآمد دلاری انتخابی داشته باشند در ابتدا به معرفی بازار فارکس و بازار ارز دیجیتال پرداخت سپس تفاوت این دو بازار باهم را بررسی کرد. درواقع همین تفاوت‌ ارز دیجیتال و فارکس باعث شده است تا افراد با انتخاب‌های متفاوت بتوانند به راحتی بازار مالی که با آن ارتباط بیشتری برقرار می‌کنند را انتخاب کنند.

گل به خودی یا بازگشت به روند مرسوم در بازار پلیمرها ؟

هفته گذشته آرامش بازار پلیمرها برهم خورد و رقابت‌های قیمتی بعضا ۲۰ تا ۳۰ درصدی در برخی از محصولات اتفاق افتاد.

گل به خودی یا بازگشت به روند مرسوم در بازار پلیمرها ؟

به نقل از دنیای اقتصاد، این تغییر فاز که با اهرم تخصیص سهمیه‌های ماه جاری رخ داد، سبب دامن زدن به فرضیه ثبات ناپذیری قیمت‌ها از سوی اهالی بازار در محصولات پلیمری شد که با وجود نبود محرک خارجی قدرتمند، بازهم تحت‌تاثیر شرایط داخلی خود بازار، یعنی سهمیه‌های ماهانه، تقاضا دستخوش التهاب‌های مقطعی قرار گرفت و رقابت‌های قیمتی مجددا در دادوستد پلیمرها آشکار شد.

با وجود اینکه نرخ ارز آزاد طی یک تا دو روز روند صعودی به خود گرفت، اما به دلیل ثبات نسبی بهای نیمایی ارز، در مجموع در بازار آزاد اثر کاهشی آن بر قیمت‌ها بروز کرد.

به‌طوری که قیمت برخی کالاها نظیر پلی‌اتیلن‌ها مسیر کاهشی را پیمودند. رشد مستمر بهای نیمایی ارز در کنار نوسان محدود و به نسبت افزایشی قیمت‌های جهانی موجب شده تا نرخ‌های فعلی در بورس و بازار بعضا به قدری افزایش یابد که خرید از توجیه پیشین برخوردار نبوده یا بالعکس آن‌ ترس از رشد بیشتر قیمت‌ها به انگیزه‌های سفته‌بازی یا پوشش ریسک منتهی شود.

این موارد بازار پیچیده و چندگانه‌ای را ترسیم کرده که به احتمال قوی پتانسیل التهاب را هنوز در ذات خود نهفته دارد. از این رو «دنیای اقتصاد» در گفت‌وگو با دکتر مسعود جمالی، کارشناس بازار محصولات پلیمری به موشکافی وقایع این بازار طی هفته گذشته می‌پردازد.

در ابتدای این گفت‌وگو مسعود جمالی رخدادهای بازار محصولات پتروشیمی را طی هفته گذشته مورد بررسی قرار داد و گفت: طی روز دوشنبه هفته گذشته به‌عنوان زمانی سنتی برای داد و ستد گریدهای جذاب پلیمری در برابر مجموع ۲۶ هزار تن عرضه، شاهد شکل‌گیری تقاضای ملتهب ۵۶ هزار و ۶۳۲ تنی بودیم که سبب دادوستد ۲۴ هزار و ۶۶۶ تن در تالار معاملات فیزیکی بورس کالا شد که حدود ۶/ ۹۴ درصد از عرضه‌ها به معامله ختم شد.

همچنین ۱۰۹ تن کالای پلیمری به شکل معاملات مچینگ مورد دادوستد قرار گرفت. اما در روز سه‌شنبه به‌عنوان زمان مرسوم برای معاملات گریدهای رایج مجموع عرضه‌ها حدود ۴۷ هزار و ۲۱۱ تن و حجم تقاضای ۵۰ هزار و ۴۸ تنی در برابر آن به ثبت رسید که از این میزان عرضه، ۶۷ درصد آن یعنی ۳۱ هزار و ۶۳۲ تن آن مورد دادوستد قرار گرفتند.

طی هفته گذشته مربوط به پلی‌اتیلن‌ترفتالات گرید نساجی است که ۶۹/ ۵۶ درصد رقابت قیمتی را تجربه کرد. پس از آن کالای اکریلو‌نیتریل ‌بوتادین ‌استایرن با ۵۷ درصد بالاترین رقابت قیمتی را به خود اخبیشترین حجم رقابتتصاص داد.

در سایر محصولات نظیر پلی‌پروپیلن نساجی نیز مانند هفته ماقبل خود، تقریبا در محدوده ۲۰ تا ۳۰ درصدی رقابت قیمتی را تجربه کرد. همچنین جذاب‌ترین پلیمر این ماه‌ها در بازار؛ یعنی پلی‌وینیل‌کلراید (PVC) هفته گذشته به نسبت هفته‌های اخیر رقابت قیمتی آرام‌تری را در عموم گریدها تجربه کرد.

به‌طوری که به‌جز یک عرضه ۵۰۰ تنی گرید S۶۵ که رقابت بیش از ۲۰ درصد را در کارنامه معاملاتی هفته گذشته خود به ثبت رساند در سایر گریدها به دور از رقابت‌های بالا و با آرامش نسبی همراه شد.

همچنین این شائبه وجود دارد که برخی از محصولات پلیمری که هفته گذشته بازار نسبتا ملتهبی را تجربه کرد، به دلیل رعایت نکردن کف عرضه مصوب اعلامی دفتر توسعه صنایع پایین‌دستی پتروشیمی از سوی برخی پتروشیمی‌ها وارد رقابت قیمتی شده‌اند.

براین اساس عدم رعایت کف عرضه مواد اولیه در بورس کالا از عوامل دیگر التهاب در بازار پلیمرها بود که آرامش عمومی بازار را برهم زد و سبب بروز رقابت‌های قیمتی در برخی مواد اولیه پلیمری طی هفته گذشته شد.

وی افزود، خوشبختانه در بازار پلی‌اتیلن‌ها چه در پلی‌اتیلن سنگین بادی، تزریقی و سنگین فیلم و همی‌نطور پلی‌اتیلن سبک خطی شاهد اکثر دادوستدها با قیمت‌های پایه یا با درصد رقابت بسیار معقولی بودیم و بازار پلی‌اتیلن‌ها هفته گذاشته را با جو آرام پشت‌سر گذاشت.

همچنین دکتر مسعود جمالی معتقد است که یکی از دلایلی که عموما در هفته‌های ابتدایی هر ماه سبب افزایش میزان رقابت قیمتی در بازار محصولات پلیمری می‌شود، همان‌طور که در این هفته PVC در یکی از گریدها، پلی‌اتیلن‌ترفتالات نساجی و پلی‌پروپیلن نساجی اتفاق افتاد که اکثرا با رقابت‌های بالایی مورد دادوستد قرار گرفت‌، این است که سهمیه واحدها معمولا با شروع ماه به‌صورت کامل تخصیص داده می‌شود و بنابراین ثمره آن هجوم تقاضا به بورس کالا است که به شدت حجم تقاضا افزایش می‌یابد.

براین اساس رقابت‌های قیمتی در معاملات خودنمایی می‌کند. اگر آمار و ارقام هفته گذشته را با هفته ماقبل آن مقایسه کنیم به خاطر افزایش حجم تقاضا، سطح رقابت بیشتری تجربه شد که نتیجه آن بالا رفتن سطح قیمت‌ها بود.

اصولا این رخداد را در ابتدای هر ماه شاهد هستیم که نسبتا رقابت‌های قیمتی بیشتر روی گریدهای پرمتقاضی برجسته می‌شود. وی در پایان بیان کرد، در هفته گذشته، افزایش ۴۳۲ تومانی نرخ متوسط دلار نیمایی نقش موثری در افزایش قیمت‌های پایه پلیمرها داشت، اما طی هفته گذشته محرک خارجی دیگری که بر بازار پلیمرها موثر باشد دیده نشد.

زیرا بهای نیمایی ارز تکانه‌های چندانی را تجربه نکرد و تا حدودی ثبات لازم را داشت. البته لازم به ذکر است که بهای آزاد ارز در اواسط هفته گذشته تا حدودی روند افزایشی در پیش گرفت، اما در مقایسه با سهمیه‌های ابتدای ماه، تاثیر چندانی بر میزان عرضه و تقاضای مواد اولیه پلیمری در بورس کالا و همچنین رقابت‌های قیمتی برجای نگذاشت و تاثیرپذیری بازار از کانال نوسان ارز محدود شد.

به علاوه نرخ‌ مواد اولیه پلیمری در بازار آزاد نیز به نسبت هفته ماقبل، روند با ثباتی را تجربه کرد و حتی در بعضی از گریدها درصدهای کاهشی نیز به چشم می‌خورد، از جمله آن پلی‌اتیلن‌ها هستند که افت قیمت محسوسی را در بازار آزاد تجربه کردند.

ریسک‌ جدید در بازار لوله‌های انتقال آب کشاورزی

به گزارش اینپیا به نقل از دنیای اقتصاد، این در حالی است که عمده محصولاتی که از این ماده ساخته می‌شوند یعنی لوله‌های پلی‌اتیلنی، با مکانیزم معاملاتی مناقصه همراه است که به دلیل تاخیر در پیش‌بینی نرخ‌های مناقصه با زمان اجرای آن امکان یکسان‌سازی قیمت‌ها با نرخ روز این محصول وجود ندارد، از این‌رو بر […]

به گزارش اینپیا به نقل از دنیای اقتصاد، این در حالی است که عمده محصولاتی که از این ماده ساخته می‌شوند یعنی لوله‌های پلی‌اتیلنی، با مکانیزم معاملاتی مناقصه همراه است که به دلیل تاخیر در پیش‌بینی نرخ‌های مناقصه با زمان اجرای آن امکان یکسان‌سازی قیمت‌ها با نرخ روز این محصول وجود ندارد، از این‌رو بر روند تولیدات و صادرات این محصولات آسیب جدی وارد کرده است.

در این‌خصوص «دنیای‌اقتصاد» به گفت‌وگو با سیدسعید زمان‌زاده، کارشناس بازار و عضو هیات‌رئیسه انجمن ملی صنایع پلیمر ایران پرداخته است.

ناتوانی تولیدکننده در پوشش ریسک رشد قیمت‌ها

در ابتدای این گفت‌وگو سیدسعید زمان‌زاده در توضیح وضعیت کلی حاکم بر این بازار بیان کرد: خریدار عمده لوله‌هایی که از مواد اولیه پلی‌اتیلنی ساخته می‌شود، بخش دولتی نظیر شرکت‌های آب و فاضلاب، شرکت‌های گاز یا جهادکشاورزی است. خرید این لوله‌ها از راه مناقصاتی است که برگزارمی‌شود.

در واقع این شرکت‌ها برمبنای بودجه‌های عمرانی یا جاری که دولت به آنها اختصاص می‌دهد برآوردی از قیمت‌ها برای مناقصات انجام می‌دهند. چالش اصلی که با آن روبه‌رو هستیم این است که برآوردی که انجام شده با اینکه بر مبنای قیمت روز بازار است اما به‌دلیل فواصل زمانی که در مراحل مختلف مناقصه به‌وجود می‌آید، دیگر کارآ نخواهد بود زیرا در شرایطی هستیم که مواداولیه بورسی با اهرم ارز نیمایی هر هفته در حال گران‌شدن است. بر این اساس برآوردی که چندین هفته قبل از اجرای مناقصه صورت می‌گیرد، گرچه صحیح است اما در مقایسه با قیمت‌های زمان اجرای مناقصه قطعا کمتر خواهد بود. بدیهی است که این امر در پروژه‌های عمرانی اثر مستقیم برجای می‌گذارد و صادرات لوله‌های پلی‌اتیلن را با پیچیدگی‌ بسیاری مواجه می‌سازد که واضح‌ترین آن کاهش قدرت رقابتی تولیدات ما با سایر کشورهای تولیدکننده این لوله‌ها است.

وی بر این موضوع تاکید داشت که روند افزایش هفتگی بهای ارز نیمایی مشکل بنیادین بازارهای کالایی به‌ویژه بازار پلی‌اتیلن‌ها به‌شمار می‌رود به‌طوری که سبب بروز بی‌ثباتی‌ در دادوستدهای بازار می‌شود، به‌ویژه برای این محصول که با شرایط خاص دادوستد همراه شده است. در محصولاتی که به‌روز خرید و فروش می‌شوند به‌راحتی می‌توان تابع شرایط شد و به میزان افزایش قیمت مواد اولیه، قیمت محصول نهایی را نیز افزایش داد اما در ارتباط با پلی‌اتیلن این مکانیزم وجود ندارد و فروشنده یا تولیدکننده، محصول تولیدی خود را طی فرآیندی که مناقصه نام دارد، به‌فروش می‌رساند. از زمانی که اسناد مناقصه ارسال می‌شود و مناقصه برگزار می‌شود یک ماه زمان لازم است. یک ماه در ادبیات معاملاتی بورس کالا به معنی ۴هفته دادوستد بورسی است. زمان مورد‌نیاز برای قراردادها نیز معمولا ۳ ماه و روی هم حدود ۴ ماه است که ۱۶ هفته را پشت‌سر می‌گذارد، درحالی‌که روند صعودی قیمت‌ها در تمام این مدت حفظ شده و بهای مواداولیه افزایش محسوسی را تجربه کرده است.

وی به جلسه روز سه‌شنبه هفته‌جاری انجمن ملی پلیمر و تشکل‌های زیرمجموعه آن اشاره کرد و گفت: محور این جلسه روند افزایشی قیمت نیمایی ارز بود که پس از دو هفته در هفته جاری اعلام شد و شوکی به نرخ‌های پایه مواد اولیه وارد کرد تا جایی‌که شاهد افزایش بهای ۱۰‌درصدی و بالاتر از آن برای بسیاری از محصولات بودیم. همان‌طور که اشاره شد نمی‌توانیم فروش لحظه‌ای داشته باشیم، مخصوصا واحدهایی که طرف قرارداد آنها شرکت‌های دولتی است. عضو هیات‌رئیسه انجمن ملی صنایع‌پلیمر ایران افزود: با هرگونه شفاف‌سازی و جلوگیری از بروز رانت موافق هستیم اما این بستر باید دوطرفه باشد، نمی‌شود که در ارتباط با صنایع بالادستی و پایین‌دستی دو نگاه متفاوت وجود داشته باشد؛ در حالی‌که اشتغال قابل‌توجهی در صنایع پایین‌دستی وجود دارد و اکثر آنها در شرایط فعلی روبه تعطیلی هستند.

افزایش جذابیت خرید اعتباری

این کارشناس بازار به تقاضای پلی‌اتیلن‌ها اشاره کرد و گفت: حجم تقاضایی که در بازار وجود دارد صرفا به معنی نیاز بازار نیست. این تقاضا براساس پیش‌بینی تولیدکننده از افزایش قیمت هفته آینده است که برای پوشش ریسک خود، خرید امروز را به فردا ترجیح می‌دهد. در اینجا تنها صحبت از تولیدکننده است و کاری به واسطه‌گران و سفته‌بازان نداریم. عرضه اعتباری به معنی خرید از طریق بازکردن اعتبار اسنادی نزد بانک است. عرضه‌های اعتباری که در روز چهارشنبه هفته گذشته انجام شد، به میزان هر کیلوگرم ۳۰۰ تومان رقابت قیمتی داشت درحالی‌که عرضه نقدی وارد مچینگ شد. دلیل عمده اینکه انگیزه خرید و تقاضا برای عرضه اعتباری افزایش داشت، این است که بانک به میزان ۲ درصد کارمزد اعتبار اسنادی دریافت می‌کند که در مقابل۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش قیمتی که در آینده برای خرید مواد اولیه در بورس کالا وجود دارد، ناچیز است و تولیدکننده واقعی ترجیح می‌دهد که اعتباری خرید کند تا برای تولیدات آینده خود نگرانی از بابت افزایش بهای مواد اولیه نداشته باشد.