چگونه EPS سهام را پیدا کنید؟

مفهوم کلی نسبت p/e

نسبت P/E چیست و چه کاربردی در بورس دارد؟

آشنایی با اصطلاحات بازار بورس و نحوه محاسبه آنها در تصمیم‌گیری برای خرید هر سهم و چگونگی سرمایه گذاری کمک زیادی به ما خواهد کرد و به هر حال شناخت این اصطلاحات به ما کمک می‌کند نسبت به بازاری که در آن سرمایه گذاری می‌کنیم شناخت بهتری داشته باشیم.

نسبت P/E چیست؟

علاقه‌مندان بازار بورس به احتمال قوی بارها نام نسبت p/e را شنیده‌اند. p حرف اول کلمه price به معنی «قیمت» و e حرف اول کلمه earning per share به معنی «سود» است. نسبت p/e سهم خلاصه شده عبارت تقسیم قیمت بر سود است، که در اصطلاح به آن نسبت قیمت به درآمد هم می‌گویند. برای محاسبه p/e سهم، قیمت فعلی سهم را بر درآمد هر سهم تقسیم می‌کنیم.

به عنوان مثال فرض کنید؛ شرکتی در حال حاضر 1000 تومان قیمت دارد و سودی که برای سال جاری پیش‌بینی کرده است برابر با 100 تومان است. برای محاسبه p/e این شرکت، قیمت روز آن را بر سودی که دارد تقسیم می‌کنیم:

حال این سؤال مطرح می‌شود که چرا محاسبه نسبت p/e سهام تا این اندازه مهم است؟ تا جایی‌که یکی از فاکتورهای اساسی انتخاب یک سهم محسوب می‌شود و همواره در بین سرمایه‌گذاران کاربرد دارد. شاید به عقیده عده‌ای از سرمایه‌گذاران که از این نسبت به درستی استفاده نمی‌کنند، نسبت p/e چندان مفید نباشد، اما در جایی که بحث ارزشگذاری سهام مطرح می‌شود، بالا یا پایین بودن p/e سهام می‌تواند یکی از معیارهای مهم باشد.

محاسبه p/e ساده است، اما تفسیر آن به سادگی محاسبه‌اش نیست. به همین منظور در ابتدا مفهوم این نسبت را شرح می‌دهیم و با کاربرد آن بیشتر آشنا می‌شویم.

نسبت P/E چه کاربردی دارد؟

محاسبه عدد p/e غالباً به دو منظور صورت می‌گیرد. در یک نگاه ساده، با محاسبه عدد p/e سهم، در اصل می‌خواهیم به این مطلب دست پیدا کنیم، که چند سال طول می‌کشد تا سرمایه ما برگردد. به عنوان مثال؛ اگر عدد p/e سود بانکی برابر با 10 باشد، به این معنی است که ده سال زمان می‌برد که به همان میزان پولی که برای خرید سهم گذاشته‌ایم، سود کنیم.

در تعبیر دوم و مهم‌تر، این نسبت به ما می‌گوید قیمت یک سهام چند برابر بیشتر از سود سالیانه آن است. هر سرمایه‌گذاری به امید بازدهی سرمایه خود معامله می‌کند و قبل از سرمایه‌گذاری حساب و کتاب میزان سود سرمایه خود را به دست می‌آورد. در واقع با محاسبه این نسبت سرمایه‌گذار انتظارات خود از بازدهی سهام را برای خود مشخص می‌کند اینکه برای یک ریال سهامی که خریداری کرده است قرار است در آینده چند درصد بازدهی دریافت کند.

به تعبیر ساده‌تر نسبت p/e به سرمایه‌گذار می‌گوید که، یک سهام چند درصد سوددهی دارد. نسبت p/e سهام تنها ابزار برای ارزش‌گذاری سهم نیست بلکه یکی از ابزارهایی است که برای ارزش مورد استفاده قرار می‌گیرد. روش‌های دیگری برای ارزش‌گذاری سهام وجود دارد.

برای فهم بهتر، در مثالی که در بالا ذکر شد فرض بر این گرفتیم که اگر p/e سود بانکی برابر با 10 باشد. به این معنی است که شما حاضرشده‌اید به ازای هر ۱ ریال سودی که از بانک دریافت می‌کنید 10 ریال پرداخت بکنید و یا در تفسیر دیگر، همان‌طور که گفته شد، اگر p/e برابر 10 است به این معنی است که 10 سال زمان می‌برد تا سرمایه شما از طریق سود‌ی که دریافت می‌کنید، برگردد.

انواع P/E

p/e دنباله‌دار: این نوع p/e همان است که در مثال ابتدای مطلب برای شما توضیح دادیم و نحوه محاسبه آن از تقسیم قیمت روز سهم بر سود (eps) به دست می‌آید. گفتیم که این نسبت نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران حاضر هستند بایت هر ۱ ریال سود شرکت، چند ریال پرداخت کنند. پس هر چقدر قیمت سهام تغییر کند این نسبت به همان میزان تغییر خواهد کرد.

p/e برآوردی، تحلیلی یا پیشتاز: این نسبت با در نظر گرفتن عواملی مانند نرخ رشد سود شرکت، نرخ بهره بانکی، تورم و …. و با استفاده از روش‌های خاص محاسبه می‌شود وهمانی است که برای ارزش‌گذاری مورد استفاده قرارمی گیرد. برای محاسبه ارزش شرکت نیز از این روش استفاده می‌شود به این صورت که بعد از محاسبه آن، نسبت را در سود (eps) برآوردی سال آینده شرکت ضرب می‌کنیم و ارزش شرکت را نیز به دست می‌آوریم. محاسبه سود شرکت توسط تحلیلی که خود انجام می‌دهیم به نوعی، کامل‌ترین نوع ارزش‌گذاری بر مبنای p/e خواهد بود.

می‌توان گفت تفاوت بین p/e دنباله‌دار و p/e تحلیلی این است که p/e دنباله‌دار آن چیزی است که در حال حاضر برای یک سهم وجود دارد. درحالی‌که p/e تحلیلی یا پیشتاز آن p/e است که انتظار می‌رود در آینده سهم به آن برسد. به عنوان مثال p/e سهمی در بازار 4 باشد و ما با محاسبه p/e تحلیلی عدد 5 را به دست بیاوریم، در واقع انتظار داریم در آینده p/e سهم به عدد 5 برسد.

حال سؤال اینجاست که بالا و یا پایین بودن p/e یک سهام نشان دهنده چیست؟ آیا سهمی که p/e آن بالاست، ارزنده است و یا عکس این مطلب صادق است.

P/E بالا و P/E پایین نشان دهنده چه چیزی هستند؟

اگر مفهوم دو نوع p/e که در بالا به آن اشاره شد را درک کرده باشید، متوجه می‌شوید که برای چه p/e برای بعضی از سهم‌های بازار بالا و برای برخی دیگر پایین است. زمانی که p/e شرکتی بالا باشد، یعنی بازار توقع دارد که سود آن شرکت در آینده رشد پیدا بکند و هرگاه p/e سهم شرکتی پایین باشد، نشان‌دهنده این است که بازار انتظار دارد در آینده سود آن شرکت کاهش پیدا کند.

نکته دیگر این که هر چه قیمت سهم بالاتر برود p/e نیز افزایش پیدا می‌کند و هر چه سهم قیمت آن نزولی شود p/e نیز کاهش می‌یابد.

در محاسبه ارزش سهم با روش محاسبه p/e، باید بدانید که هرگاه قیمت آن سهم در بازار بیشتر از قیمت محاسباتی شما باشد، یعنی آن سهم ارزنده نیست و هرگاه قیمت سهم در بازار چگونه EPS سهام را پیدا کنید؟ کمتر از آن عدد باشد، به این معنی است که آن سهم ارزنده است و رشد خواهد کرد. البته این به شرطی است که شما نسبت p/e را به درستی محاسبه کرده باشید.

بالا یا پایین بودن نسبت p/e با در نظر گرفتن دو فاکتور زیر تشخیص داده می‌شود.

زمانی که یک شرکت نرخ رشد پایین داشته باشد، در حالی که هنوز یک p/e بسیار بالا دارد مشخص می‌شود که مشکل و اشتباهی وجود دارد. در واقع این احتمال وجود دارد که سهام بیش از ارزش خود قیمت‌گذاری شده باشد. در این شرایط لازم است نسبت p/e را بر اساس سود پیش بینی شده محاسبه کرد.

مقایسه p/e شرکت‌ها زمانی مفید است که هر دو شرکت در یک صنعت فعال باشند. برای مقایسه p/e شرکتی که در صنعت سیمان فعال است با شرکتی که در گروه پتروشیمی قرار دارد اشتباه است. چون چشم‌انداز، سود و رشد در صنعت‌های مختلف متفاوت است. حال اگر یکی از شرکت‌های صنعت سیمان p/e حدود 20 داشته باشد و شرکتی دیگر خیلی بیشتر از 20 باشد یعنی یا حباب قیمتی وجود دارد و یا به دلیلی انتظارات بازار از این شرکت بالا رفته و به زودی قیمت آن کاهش پیدا می‌کند و یا اینکه سهام شرکت سودآوری خواهد داشت.

نکاتی درباره P/E در بورس

• در بالا اشاره کردیم که، بالا یا پایین بودن p/e یعنی بازار چه توقعی از سودآوری سهم دارد. اما توجه داشته باشید که در بسیاری از موارد بازار اشتباه می‌کند، شما نباید به انتظار بازار کفایت کنید. سعی کنید نحوه صحیح محاسبه p/e را یاد بگیرید وخودتان از آن استفاده کنید.
• همان‌طور که اشاره شد، محاسبه p/e سهام تنها یک ابزار برای ارزش‌گذاری شرکت است، بهتر چگونه EPS سهام را پیدا کنید؟ است برای خرید سهام علاوه بر استفاده از این ابزار، از ابزارهای با نسبت کاربردی بیشتر نیز استفاد ه شود.
• برای شرکت‌های زیان ده، محاسبه p/e کاربردی ندارد. زیرا وقتی سود یک شرکت منفی است در واقع، درآمدی ندارد و عملا تقسیم قیمت به درآمد منتفی است.
• نکته قابل ذکر دیگر این است که متوسط نسبت p/e کل بازار بورس نیز قابل محاسبه است. این نسبت در کشورهایی چون آمریکا که تورم پایینی دارند، بین ۱۵-۲۵ در نوسان است ولی در ایران به علت تورم بالا و وضعیت اقتصادی بی‌ثبات، این نوسان بسیار پایین است و معمولاً بین ۱۰-۴ است. همچنین ممکن است نوسانات موجود p/e بین صنایع و حتی شرکت‌ها نیز اختلاف زیادی داشته باشد.
• از آنجا که قیمت سهام منعکس‌کننده طرز فکر سرمایه‌گذاران نسبت به ارزش آن سهم است و به تعبیری رشد آینده سهام به رشد قیمت آن بستگی دارد. شرکتی که نسبت به آینده سهام خود خوش‌بین است سعی در آن دارد که سودآوری چشم‌گیری داشته باشد.
• اگر یک شرکت نسبت p/e بالاتر از بازار یا متوسط صنعت داشته باشد، به این معنی است که بازار انتظار بزرگی از این شرکت در طی ماه‌ها و سال‌های آینده دارد و برای سرمایه‌گذاری مناسب است.
• اگر یک شرکت p/e پایینی داشته باشد ممکن است به آن معنا باشد که بازار آینده شرکت را در حال رفتن به سمت مشکلات می‌بیند. به تعبیر دیگر دلیل افت p/e می‌تواند نشان دهنده این موضوع باشد که سود مورد انتظار به دست نیامده است و خرید سهم این شرکت مناسب نیست.

سخن آخر

یکی از اشتباهات متداول که سرمایه‌گذاران غیرحرفه‌ای مرتکب آن می‌شوند این است که تنها به اتکای p/e سهم می‌خرند. هیچ تضمینی وجود ندارد که سهمی که هم اکنون p/e آن بالاست در آینده به سرعت پایین نیاید و از سوی دیگر، توجه داشته باشید که حتی اگر قیمت یک سهم زیر ارزش واقعی خود باشد، ممکن است ماه‌ها و حتی سال‌ها طول بکشد تا بازار بتواند ارزش آن را اصلاح کند. پس خرید سهام تنها با توجه به ابزار ساده p/e بسیار ساده‌انگارانه است.

سوالات رایج نسبت p به e

نسبت p به e یا (price to earning) به معنای نسبت قیمت بر درآمد است که در آن، قیمت هر سهم بر درآمد حاصل از آن تقسیم می‌شود. مثلا اگر قیمتی سهمی 200 تومان و eps اعلام شده توسط شرکت 20 درصد باشد. نسبت p به e برابر با 5 است (5=40/200)، که یعنی برای کسب هر 1 تومان سود، باید 5 تومان پرداخت شود. حال اگر در همین مثال eps اعلام شده 25 درصد باشد، نسبت نسبت p به e برابر با 4 می‌شود (4=50/200)، یعنی برای کسب هر 1 تومان سود، باید 4 تومان پرداخت شود. پس در هر دو حالت شما 1 تومان سود کسب کرده‌اید، اما در نسبت p به e پایین، مبلغ پرداختی شما کمتر بوده است. در نهایت می‌توان گفت که نسبت p به e پایین، وعده سود بالاتری را می‌دهد.

صندوق سرمایه گذاری چیست و انواع آن کدامند؟

آزادی مالی، یکی از اهدافی است که سرمایه گذاران به دنبال آن هستند. رسیدن به این آزادی، نیازمند آشنایی با انواع روش‌های سرمایه گذاری است تا بتوانیم از این راه، هم ارزش دارایی‌های خود را حفظ کنیم و هم قدمی برای رشد آنها برداریم. به قول «رابرت کیوساکی» پس انداز کردن پولی که هر روز در حال از دست دادن ارزش خود است به تنهایی کافی نیست، بلکه این سرمایه گذاری است که شما ثروتمند می‌کند. بورس، یکی از روش‌های سرمایه گذاری به شمار می‌رود. اگر این روش به درستی و با مهارت انجام شود می‌تواند بازدهی مناسبی را برای سرمایه گذار به ارمغان بیاورد. اما شاید همه مردم از مهارت، اطلاعات یا زمان کافی برای این سرمایه گذاری برخوردار نباشند. به همین دلیل آنها باید با استفاده از روش‌های غیرمستقیم چگونه EPS سهام را پیدا کنید؟ سرمایه گذاری از ارزش پول خود محافظت کنند. در این قسمت از خانه سرمایه به موضوع «صندوق سرمایه گذاری» می‌پردازیم.

نسبت p/e به چه معناست؟

یکی از فاکتورهایی که همیشه در بین سرمایه گذاران بورس کاربرد زیادی دارد نسبت p/e است. هر کدام از سرمایه گذاران به نوعی از این نسبت استفاده می کنند. برخی آن را درست و بسیاری نیز به شکل اشتباه مورد استفاده قرار می دهند. برای اینکه بتوانید از این نسبت به درستی استفاده کنید باید با مفهوم و کارکرد آن آشنایی پیدا کنید. به طور خلاصه نسبت p/e خلاصه شده عبارت price تقسیم بر eps است: price / earning per share = P/E

در فارسی اصطلاحا به نسبت p/e نسبت قیمت به درآمد نیز گفته می شود (کلمه price به معنی قیمت و کلمه eps به معنی سود هر سهم است). اگر با مفهوم eps آشنایی ندارید می توانید مقاله تفاوت eps و dps چیست را مطالعه کنید. حال سوال اینجاست که این نسبت چه چیزی به ما می گوید.

مفهوم نسبت p/e

نسبت p/e در واقع انتظارات سرمایه گذاران از بازدهی آینده یک دارایی را به ما نشان می دهد.به این معنی که یک سرمایه گذار حاضر است به ازای هر ۱ ریال بازدهی (در این مقاله بازدهی از سهام) که بدست می آورد، چند ریال پرداخت کند. برای درک بهتر این مفهوم به مثال زیر توجه کنید. فرض کنید شما ۱ میلیون تومان در بانک سپرده گذاری می کنید. بانک به شما می گوید که به ازای این پولی که شما سپرده گذاری کرده اید سالیانه ۲۰% سود به شما پرداخت می کند.

یعنی در ازای ۱ میلیون تومان سپرده گذاری شما، سالیانه ۲۰۰ هزار تومان سود به شما پرداخت می کند. برای اینکه در این مثال p/e را محاسبه کنید باید قیمتی که یرداخت می کنید (یعنی ۱ میلیون تومان) را به سودی که بدست می آورید (یعنی ۲۰۰ هزار تومان) تقسیم کنید: ۵ = ۲۰۰,۰۰۰ / ۱۰۰۰,۰۰۰

پس در این مثال p/e سود بانکی برابر با ۵ شده است. اینجا p/e برابر ۵ به این معنی است که شما حاضر شده اید به ازای هر ۱ ریال سودی که از بانک دریافت می کنید ۵ ریال پرداخت بکنید. برخی نیز اینگونه تفسیر می کنند که اگر p/e برابر ۵ است به این معنی است که ۵ سال زمان می برد تا سرمایه شما از طریق بازدهی های بدست آمده برگردد.

نسبت p/e در بورس

در بورس نیز مفهوم کلی p/e شبیه به همین مثالی است که گفته شد. مثلا فرض کنید شرکتی در حال حاضر ۲۰۰ تومان قیمت دارد و eps (سودی) که برای سال جاری پیش بینی کرده است برابر با ۵۰ تومان است. برای محاسبه p/e این شرکت قیمت روز آن را بر سودی که دارد تقسیم می کنیم: ۴ = ۵۰ / ۲۰۰

اینجا نیز p/e برابر ۴ به این معنی است که سرمایه گذاران بورس حاضر هستند به ازای هر ۱ ریال سودی که این شرکت دارد ۴ ریال پرداخت کنند. در شکل زیر آخرین p/e شرکت فولاد مبارکه اصفهان با توجه به سودی که پیش بینی کرده برابر با ۸٫۸۴ است. این عدد از تقسیم قیمت فولاد به eps آن بدست آمده است.

مفهوم کلی نسبت p/e

این مفهوم کلی نسبت p/e است. اما این عدد فقط انتظارات سرمایه گذاران از آینده سهم را به ما نشان می دهد. ولی نمی گوید که چرا سرمایه گذاران حاضر هستند برای هر ۱ ریال سود این شرکت ۸٫۸۴ ریال پرداخت کنند. همچنین به ما نمی گوید که این انتظارات سرمایه گذاران درست است یا نه. در اینجا هرچه قیمت سهم بالاتر برود p/e نیز افزایش پیدا می کند و برعکس. حال باید ابتدا ببینیم که اصلا p/e باعث بالا و پایین شدن قیمت می شود و یا اینکه تغییر قیمت باعث بالا و پایین شدن p/e می شود. به همین دلیل لازم است ابتدا یک آشنایی با کاربرد این نسبت و همچنین انواع آن داشته باشیم.

نسبت p/e چه کاربردی دارد؟

اگر بخواهیم در یک جمله و خیلی ساده بگوییم که p/e چه کاربردی دارد، می توان گفت این نسبت یکی از ابزارهایی است که برای ارزش گذاری سهام مورد استفاده قرار می گیرد. تاکید می کنیم این نسبت فقط یکی از ابزارهای ارزش گذاری سهام است، نه تنها ابزار ارزش گذاری. اما چگونه از این نسبت برای ارزش گذاری استفاده می شود؟ یکی دیگر از نام های این نسبت، ضریب سهام است. برای ارزش گذاری با استفاده از p/e باید عکس رابطه ای که توضیح دادیم مورد استفاده قرار بگیرد. به این شکل که یک p/e برای سهم محاسبه می شود، سپس در سود آن ضرب می شود و ارزش آن سهم بدست می آید: P/E * eps = price

وقتی شما ارزش سهم را با این روش محاسبه می کنید، باید ببینید که قیمت آن سهم در بازار بیشتر از قیمت محاسباتی شماست یا کمتر. اگر قیمت سهم در بازار بیشتر از این عدد باشد، یعنی آن سهم ارزنده نیست. ولی اگر قیمت سهم در بازار کمتر از این عدد باشد، به این معنی است که آن سهم ارزنده است و قابلیت رشد دارد. نکته ای که اینجا وجود دارد این است که تمام این موارد به این بستگی دارد که شما نسبت p/e را به درستی محاسبه کنید. در غیر این صورت ارزشی که برای سهام بدست می آورید اشتباه خواهد بود. نحوه محاسبه نسبت p/e یک بحث مفصل و تخصصی است که از حوصله این مقاله خارج است.
مثال برای ارزش گذاری سهم با استفاده از نسبت p/e

فرض کنید که شما با استفاده از روش های محاسبه p/e، این نسبت را برای شرکتی ۶ محاسبه کرده اید. سود (eps) این شرکت نیز برابر با ۱۰۰ تومان است. با استفاده از روشی که توضیح دادیم. ارزش این شرکت برابر است با: تومان ۶۰۰ = ۱۰۰ * ۶

حال اگر قیمت روز این سهم در بازار ۵۰۰ تومان باشد،یعنی این سهم ارزنده است و جا دارد که تا قیمت ۶۰۰ تومان رشد بکند. پس می توان اقدام به خرید آن کرد. ولی اگر قیمت آن در بازار مثلا ۷۰۰ تومان باشد به این معنی است که این سهم گران است و جا دارد که تا ۶۰۰ تومان افت بکند. پس نباید این سهم را خرید. همانطور که گفته شد تمام این موارد و استراتژی ها مستلزم این است که شما p/e سهم را به درستی محاسبه کرده باشید.
انواع p/e

p/e دنباله دار: این نوع از p/e ساده ترین شکل و همان است که در مثال ابتدای مقاله برای شما توضیح دادیم. نحوه محاسبه آن به این شکل است که قیمت روز سهم بر سود (eps) آن تقسیم می شود و p/e سهم بدست می آید. این نسبت نشان می دهد که سرمایه گذاران حاضر هستند به ازای هر ۱ ریال سود شرکت، چند ریال پرداخت کنند. پس هر چقدر قیمت سهام تغییر بکند این نسبت نیز به دنبال آن تغییر خواهد کرد.

p/e برآوردی: به این نوع از p/e، تحلیلی یا پیشتاز هم گفته می شود. این نسبت با استفاده از روش های خاص و با در نظر گرفتن عواملی از قبیل نرخ رشد سود شرکت، نرخ بهره بانکی، تورم و …. محاسبه می شود. این نسبت همانی است که در ارزش گذاری مورد استفاده قرار می گیرد. بعد از محاسبه آن، نسبت را در سود (eps) برآوردی سال آینده شرکت ضرب می کنیم و ارزش شرکت بدست می آید. اگر سود شرکت نیز توسط ما تحلیل شود و خود سود اعلامی شرکت مورد استفاده قرار نگیرد، این کامل ترین نوع ارزش گذاری بر مبنای p/e خواهد بود.

تحلیل اطلاعات سهام در بورس تهران

یک‌بار برای همیشه تحلیل اطلاعات سهام شرکت‌ها را بفهمید یا به ضرر کردن در بورس ادامه دهید!

اگر تابه‌حال به وب‌سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران مراجعه و روی یکی از نمادها کلیک کرده باشید با انبوهی از داده‌ها و جداول مالی روبرو می‌شوید که احتمالاً در نگاه اول برایتان ترسناک بوده است، تحلیل اطلاعات سهام برای موفقیت شما بسیار ضروری است. اگر نمی‌دانید در مورد چه چیزی صحبت می‌کنیم، لطفاً همین حالا سری به وب‌سایت زیر بزنید و دوباره برگردید:

این داده‌ها و جداول به شما کمک می‌کنند تا تبدیل به یک سرمایه‌گذار زیرک شوید، به شرطی که بدانید تحلیل اطلاعات سهام چگونه است (اگر چیزی درباره سرمایه گذاری در بورس نمی دانید ابتدا سری به آموزش بورس بزنید). برخی افراد گمان می‌کنند جداول اطلاعاتی شرکت‌ها فقط پیش از سرمایه‌گذاری اهمیت دارند و پس از انتخاب سهام و خرید آن دیگر نیازی به مراجعه به آن‌ها نیست. درصورتی‌که برعکس، شما همواره باید این جداول اطلاعاتی رو رصد کنید و از اوضاع سرمایه‌گذاری خود باخبر بمانید. تحلیل اطلاعات سهام کاری نیست که یک بار انجام دهید و از دست آن راحت شوید، شما باید مراقب سرمایه خود باشید.

نگاه کردن به جداول اطلاعاتی شرکت‌ها بدون اینکه بدانید از این جداول چه چیزی می‌خواهید با ورق زدن مجلات تاریخ گذشته روی میز در مطب دندان‌پزشک یا آرایشگاه هیچ فرقی ندارد. هیچ‌کدام از آن‌ها احساسی را در شما ایجاد نمی‌کند! اما ما به شما کمک می‌کنیم تا نسبت به همه اعداد و ارقامی که در جداول اطلاعاتی شرکت‌ها می‌بینید، آگاهی پیدا کنید (تحلیل اطلاعات سهام را با ما یادبگیرید). جدول فرضی زیر را در نظر بگیرید. در این جدول سرنخ‌های اصلی که برای سنجش عملکرد یک شرکت نیاز دارید، مشخص‌شده است. در ادامه هر یک از این سرنخ‌ها را برای شما شرح می‌دهیم:

نماد	بازه سالانه قیمت		EPS	DPS	بازده	حجم معاملات	P/E	قیمت پایانی	درصد تغییرات قیمت
	بیشترین	کمترین
خبالا	۲۱۵۰۰	۸۰۰۰	۲۷۹	۵۰	۰٫۲%	۳٫۱۴۳M	۷۶	۲۱۲۵۰	۴%
وخوب	۴۷۰۰	۳۱۷۵	۵۹۰	۲۳۰	۵٫۶%	۲٫۷۳۵M	۱۸	۴۱۰۰	-۲%
بارزش	۲۵۰۰۰	۲۱۰۰۰	۴۵۰۰	۱۰۰۰	۴٫۶%	۱٫۸۹۴M	۱۲	۲۲۰۰۰	۱%
چپایین	۸۳۰۰	۳۳۰۰	۴۱۸	۶۷	۲%	۷٫۶۰۱M	۸	۳۳۵۰	-۱٫۵%

وب سایت‌های بورسی، سایت های خبری، روزنامه‌ها اطلاعات موجود در این جدول را به شکل‌های مختلفی ارائه می‌کنند که مدام به‌روزرسانی می‌شود. توجه کنید که این جدول نقطه شروع شما برای سرمایه‌گذاری نیست، بلکه نقطه پایان است و معمولاً وقتی تمام تحقیقات خود را انجام دادید و سهم خود را انتخاب کردید به آن مراجعه می‌کنیم تا از قیمت‌های روزانه مطلع شوید و در جریان روند اخیر آن قرار بگیرید و تحلیل اطلاعات سهام را انجام دهیم.

نماد، خلاصه صنعت و نام شرکت است. حرف اول نماد، نشان‌دهنده صنعتی است که شرکت در آن صنعت قرار دارد؛ و ادامه نماد، خلاصه اسم شرکت را نشان می‌دهد. در جدول بالا از نمادهای فرضی استفاده‌شده است. مثلاً در نماد فرضی خبالا، حرف خ نشان‌دهنده صنعت خیلی خوب است و حرف بالا، خلاصه نام شرکت بالابلندآسمان است. شما با مراجعه به وب‌سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران با نمادها بیشتر آشنا خواهید شد.

بازه سالانه قیمت

بازه سالانه قیمت، محدوده تغییرات قیمت سهام طی یک سال گذشته را نشان می‌دهد و شما در این بخش از بیشترین و کمترین قیمت سهم در یک سال گذشته مطلع می‌شوید. دانستن بیشترین و کمترین قیمت سهام در ۱۲ ماه گذشته به شما کمک می‌کند تا ببینید سهام در حال حاضر در چه وضعیتی به سر می‌برد. سهم خبالا را در نظر بگیرید. بیشترین قیمت آن در یک سال گذشته ۲۱۵۰۰ ریال و قیمت پایانی آن در روز گذشته ۲۱۲۵۰ بوده است. سهم خبالا در قیمت بالایی معامله می‌شود چراکه در محدوده بیشترین قیمت آن در یک سال گذشته نوسان می‌کند. حالا سهام چپایین را نگاه کنید. پایین‌ترین قیمت سهم در یک سال گذشته ۳۳۰۰ ریال و قیمت پایانی آن در روز گذشته ۳۳۵۰ ریال است. در شرکت چپایین اتفاقی افتاده است که قیمت آن به کمترین مقدارش در ۱۲ ماه گذشته نزدیک می‌شود. اگر به سرمایه‌گذاری در شرکت چپایین فکر می‌کنیم، حتماً به دنبال علت این افت شدید قیمت باشید. اگر عوامل مقطعی موجب این کاهش قیمت شده باشد، احتمالاً شانس بزرگی برای خرید این سهم در قیمت پایین وجود دارد؛ اما اگر شرکت چپایین روزهای سختی را پشت سر می‌گذارد، از خرید سهم آن خودداری کنید.

سود هر سهم یا EPS

سود هر سهم یا به‌اختصار EPS سود خالص سالانه شرکت است که به هر سهم تعلق می‌گیرد و نشان می‌دهد که شرکت در یک سال به ازای هر سهم چه مقدار سود به دست آورده است؟ سود هر سهم معمولاً در ابتدای سال مالی برای سال جدید پیش‌بینی می‌شود و در پایان سال سود هر سهم تحقق‌یافته و پیش‌بینی‌شده باهم مقایسه می‌شوند. شرکتی که عملکرد خوبی داشته باشد، معمولاً سود هر سهم آن نسبت به سال قبل رشد خواهد داشت.

سود تقسیمی هر سهم DPS

سود تقسیمی هر سهم یا به‌اختصار DPS آن بخش از سود سهام یا EPS است که به‌صورت نقدی بین سهامداران تقسیم می‌شود. در ایران شرکت‌ها موظف هستند بخشی از سود هر سهم را به‌صورت نقدی بین سهامداران خود تقسیم کنند. شرکت وخوب به هر سهامدار مبلغ ۲۳۰ ریال سود نقدی پرداخت می‌کند و درصورتی‌که شما ۱۰۰۰ سهم از این شرکت را داشته باشید، ۲۳۰۰۰۰ ریال عایدتان می‌شود. برخی سرمایه‌گذاران علاقه‌مند به دریافت سود نقدی بیشتر هستند. آن‌ها در سهامی سرمایه می‌کنند که درصد سود تقسیمی بالایی داشته باشند.

بازده

به‌طورکلی بازده، سودی است که شما از سرمایه‌گذاری در سهام به دست می‌آورید و برای محاسبه آن باید سود تقسیمی هر سهم را بر قیمت آن تقسیم کنید. توجه کنید که قیمت هر سهم به‌صورت روزانه تغییر می‌کند، بنابراین بازده نیز همراه با نوسان قیمت سهام، کم‌وزیاد می‌شود.

حجم معاملات

حجم معاملات به شما می‌گوید که یک سهم در روز چه تعداد خریدوفروش شده است. هرچقدر که حجم معاملات بیشتر باشد، فعالیت آن سهم بیشتر است و درصورتی‌که سهامداری بخواهد سهم خود را بفروشد، سریع‌تر می‌تواند به پول خود برسد. حجم معاملات برخی سهام پایین و حجم معاملات برخی دیگر بالاست. حجم معاملات به‌خودی‌خود نمی‌تواند پیغام‌رسان اطلاعات خاصی باشد، مگر اینکه تعداد آن به شکل غیرعادی زیاد یا کم باشد. در این صورت شما باید علت آن را شناسایی کند. توجه داشته باشید که افزایش حجم معاملات یک سهم ممکن است موجب کاهش حجم معاملات سهم دیگری شود و شما نمی‌توانید حجم معاملات یک سهم را با هر سهم دیگری مقایسه کنید. سهام شرکت‌های بزرگ هرروز در حجم زیادی خریدوفروش می‌شوند، درصورتی‌که سهام برخی دیگر، به تعداد بسیار کمتری معامله می‌شوند. این نکته را هم به خاطر داشته باشید که افزایش حجم معاملات می‌تواند نشانه اخبار و اتفاقات مثبتی از شرکت باشد.

نسبت P/E

P/E‌ نسبت قیمت پایانی به سود هر سهم را نشان می‌دهد. این نسبت، همواره موردتوجه سرمایه‌گذاران است و از آن برای شناسایی سهام ارزشمند استفاده می‌شود. برخی از P/E برای تشخیص گران یا ارزان بودن سهم استفاده می‌کنند. به‌طور معمولاً P/E باید در حدود ۱۵ باشد. P/E بالا یعنی سهامی که قیمت آن زیاد است و سود هر سهم آن پایین. سهم خبالا را در جدول نگاه کنید.

قیمت پایانی

قیمت پایانی نشان می‌دهد که نماد سهم در آخرین روز معاملاتی با چه قیمتی بسته‌شده است.

درصد تغییرات قیمت

درصد تغییرات قیمت مشخص می‌کند که قیمت سهم در پایان روز نسبت به‌روز قبل چه مقدار افزایش یا کاهش‌یافته است. برای مثال قیمت سهم وخوب نسب به‌روز قبل ۲% کاهش و قیمت چگونه EPS سهام را پیدا کنید؟ سهم بارزش ۱% افزایش داشته است.

تا اینجا شما یاد گرفتید که هر یک از داده‌های بورسی به چه معنی هستند و واکنش ما نسبت به هریک از این ارقام چه باشد. البته داستان در همین‌جا به پایان نمی‌رسد و شما به آموزش‌های بیشتری احتیاج دارید؛ اما قبل از آن لازم است به نکات زیر توجه کنید.

هیچ‌وقت به حرف متخصصان، تحلیلگران، دوستان و آشنایان خود اعتماد نکنید. حتماً قبل از سرمایه‌گذاری به چندین منبع اطلاعاتی مراجعه کنید و سپس تصمیم به خرید یا فروش بگیرید. اولین منبعی که همیشه باید به آن مراجعه کنید وب‌سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران و شبکه کدال است و مطمئن باشید هیچ راه میانبری برای موفقیت در بورس وجود ندارد.

اگر سؤال یا نظری دارید لطفاً در بخش نظرات مطرح کنید. همین‌طور با اشتراک‌گذاری این مقاله در شبکه‌های اجتماعی شما هم در توسعه دانش مالی و سرمایه گذاری شریک شوید.

مفهوم EPS و DPS چیست؟

مفهوم EPS و DPS شرکت

شرکت‌ها به منظور جذب سرمایه‌گذار نیاز دارند که سوددهی مشخص و قابل قبولی از خود نشان دهند. این سوددهی به صورت سالانه و به ازای هر واحد سهم نماد آن شرکت محاسبه و بررسی می‌شود. در گزارش نهایی شرکت‌ها در ارتباط با سوددهی، دو پارامتر بیشترین اهمیت را برای سرمایه‌گذاران، مخصوصاً تحلیل‌گران چگونه EPS سهام را پیدا کنید؟ بنیادی، دارد که این دو پارامتر EPS و DPS می‌باشند.

کلمات کلیدی:

سود، سود سهم، سودنقدی، سود نقدی سهم، بازدهی، سرمایه‌گذاری، بورس اوراق بهادار تهران Earnings, EPS, Dividends, DPS, Yield, Investment, TSE.

EPS چیست؟

EPS مخفف عبارت Earnings Per Share به معنی سوددهی به ازای هر واحد سهم است. که این مقدار از درآمد کل سهام شرکت (سود و زیان خالص شرکت) تقسیم بر تعداد سهام کل شرکت بدست می‌آید.

شرکتهای بورسی موظف هستند بعد از گذشت هر فصل از سال مالی پیش رو ،گزارشی از عملکرد صورت‌های مالی خود (تغییرات EPS) را در سامانه کدال اعلام کنند. این گزارش می تواند نسبت به EPS قبلی تفاوتی نداشته یا تفاوت پیدا کرده باشد. هر تغییری که در EPS شکل بگیرد “تعدیل سود” گفته می شود که این اتفاق به عملکرد شرکت در ۳ ماه گذشته بستگی دارد.

در سال‌های گذشته، شرکت‌ها قبل از شروع سال مالی جدید پیش بینی سود خود را از سال آینده بر اساس عملکرد سال گذشته و برنامه‌های پیش رو اعلام می‌کردند. سپس در گزارشات فصلی نتایج این پیش بینی اعم از محقق شدن یا نشدن آن تا پایان سال مالی اعلام می‌شد.

سازمان بورس و اوراق بهادار با انتشار دستورالعملی جدید، حذف پیش­بینی سود (زیان) هر سهم برای EPS را اعلام و از نهم چگونه EPS سهام را پیدا کنید؟ دی­ماه 1396 اجرایی نمود.

حذف پیش‌بینی EPS باعث می‌شود سرمایه‌گذارانی که با تحلیل بنیادی(فاندامنتال) کار می‌کنند، با دقت و بررسی بیشتری خرید و فروش خود را انجام دهند. در حال حاضر بعد از اتمام سال مالی شرکت و مشخص شدن عملکرد واقعیِ آن سال، درآمد هر سهم (EPS) بصورت واقعی اعلام می‌شود.

در وب‌سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (tsetmc.com )، در صفحه نماد هر شرکت، اطلاعات مربوط به EPS را می توان مشاهده نمود که در کادر قرمز رنگ در تصویر بالا مشخص شده است.

DPS چیست؟

کلمه DPS مخفف عبارت Dividend per share به معنی سوددهی نقدی به ازای هر واحد سهم است. DPS بخشی از EPS است که بین سهامداران بصورت نقدی تقسیم می شود.

طبق قانون، شرکت های پذیرفته شده در بورس حداقل ۱۰ % از EPS سالیانه شرکت را باید بصورت سود نقدی بین سهام‌داران تقسیم کنند و می‌توانند مابقی سود را نزد شرکت اندوخته کنند.

میزان درصد سود تقسیمی یا DPS در بین شرکت‌ها متفاوت است و سیاست‌های متفاوتی درخصوص تقسیم سود وجود دارند. بعضی از شرکت‌ها بیشتر سود سهام را بین سهامداران تقسیم کنند. اما بعضی دیگر درصد کمی از سود را تقسیم کرده و بخش عمده آن را به تأمین نقدینگی مورد نیاز برای انجام طرح‌های توسعه‌ای، چگونه EPS سهام را پیدا کنید؟ اختصاص می‌دهند.

اینکه چه مقدار از EPS به عنوان DPS بین سهامداران تقسیم شود، در مجمع عمومی عادی سالیانه شرکت تصمیم‌گیری می‌شود. برای اطلاع از آن باید به گزارش تصمیمات بعد از مجمع عمومی عادی که در سامانه کدال منتشر می‌شود مراجعه کرد.

شرکت‌ها حداکثر تا 8 ماه از زمان مجمع عمومی عادی سالیانه فرصت دارند که سود نقدی تصویب شده در مجمع را بین سهامداران توزیع کنند.

DPS به چه کسانی تعلق میگیرد؟

DPS به کسانی تعلق می گیرد که در زمان تشکیل مجمع عمومی، سهامدار شرکت باشند. یعنی اگر شما 1 روز قبل از مجمع (طبق قانون بورس، 1 روز قبل از مجمع، نماد متوقف می شود) سهام شرکتی را خرید کنید و حتی بعد از مجمع سهام خود را بفروشید، در صورتی که در مجمع سودی تقسیم شود این سود به شما تعلق خواهد گرفت.

سود چگونه EPS سهام را پیدا کنید؟ تقسیمی به 2 صورت به سهامداران پرداخت می شود. در حالت اول، به شماره حسابی که سهامدار از طریق سامانه سجام به شرکت اعلام کرده واریز می‌شود. و در حالت دوم، شرکت یک بانک عامل را معرفی می‌کند و طبق جدول زمان‌بندی پرداخت سود در بازه زمانی اعلام شده با مراجعه به بانک عامل، بصورت نقدی این سود قابل دریافت خواهد بود.

مثال: تصویر زیر اگهی پرداخت سود شرکت پتروشیمی غدیر می باشد. که بانک صادارت را به عنوان بانک عامل معرفی و از کلیه سهامداران خود خواسته که طبق این جدول به این بانک برای دریافت سود خود مراجعه کنند.

نسبت P/E چیست؟ (راهنمای کامل)

اگر با ادبیات بازار بورس آشنا باشید، به احتمال قوی نام نسبت P/E را شنیده‌اید. زمانی که بحث ارزش‌گذاری سهام پیش می‌آید، نسبت قیمت به درآمد (پی بر ای) از قدیمی‌ترین و پراستفاده‌ترین معیارها است. با وجودی که این نسبت به سادگی محاسبه می‌شود، تفسیر آن مشکل است و در حالی که می‌تواند در شرایطی خاص اطلاعاتی مفید به ما برساند، در زمانی دیگر ممکن است کاربرد مفیدی نداشته باشد. در نتیجه، بسیاری از سرمایه‌گذاران از این نسبت به درستی استفاده نمی‌کنند و بیشتر از حد لازم به این نسبت ارزش می‌دهند. در این مطلب قصد داریم بیشتر با این نسبت آشنا شویم و درباره چگونگی استفاده یا عدم استفاده از آن در تحلیل و بررسی سهام، صحبت کنیم.

بحث P/E و این که سهم با پی ‌‌به ای (P/E) بالا خوب است یا پایین، همیشه جزو مواردی بوده است که نظرات زیادی درباره آن داده می‌شود. در ویدئوی زیر بررسی می‌کنیم که منظور از نسبت p/e و eps چیست و پس از آن، به بیان نکات پرکاربرد این نسبت مهم در بازار بورس اوراق بهادار خواهیم پرداخت.

منظور از نسبت p/e چیست؟

P/E خلاصه‌شده نسبت قیمت سهم (P مخفف Price) به درآمد هر سهم (EPS مخفف Earning Per Share) است. همان طور که از نام آن مشخص است، برای محاسبه P/E ، قیمت فعلی سهم را بر درآمد هر سهم (EPS) تقسیم می‌کنید:

درآمد هر سهم (EPS)/قیمت سهم در بازار= P/ E

اغلب محاسبه نسبت P/E بر اساس سود محقق‌شده‌ای است که در آخرین گزارش سالیانه ذکر می‌شود. گاهی مقدار EPS موجود در فرمول P/E را EPS تقریبی و پیش‌بینی شده سال آینده در نظر گرفته می‌شود که به «پیش‌بینی درآمد هرسهم سال مالی» آینده نیز مشهور است. همچنین ممکن است برخی بر اساس EPS دو فصل گذشته (۶ ماه گذشته)، EPS آینده را تخمین بزنند و P/E را با این مقدار محاسبه کنند.
اختلاف چندانی بین این متغیرها وجود ندارد. با این حال، مهم است بدانید که در محاسبه با روش اول از اطلاعات تاریخی واقعی سهم استفاده می‌کنید؛ در صورتی ‌که در پیش‌بینی EPS ماه‌های آینده، بر اساس EPS ماه‌های قبل، الزاما تخمین‌ها دقیق و کامل نیست.

در شرکت‌هایی که سودده نیستند و EPS منفی دارند، وضعیتی چالش‌برانگیز برای محاسبه P/E به وجود می‌آید و نظرات مختلفی در این موارد وجود دارد. برخی بر این باورند که باید P/E را منفی حساب کرد، برخی دیگر معتقدند باید P/E صفر به سهم داده شود و بسیاری از افراد دیگر این طور محاسبه می‌کنند که P/E اصلا برای این سهم وجود ندارد.

متوسط P/E کل بازار بورس را نیز می‌توان محاسبه کرد. این رقم در کشورهایی مانند آمریکا بین ۱۵-۲۵ در نوسان است ولی در بورس ایران بسیار کمتر و معمولا بین ۱۰-۴ محاسبه می‌شود. نوسانات موجود در P/ E به طور قابل ملاحظه‌ای به وضعیت اقتصادی و عواملی مانند تورم بستگی دارد. از طرفی نسبت P/E بین صنایع و حتی شرکت‌ها می‌تواند اختلاف زیادی داشته باشد. برای مشاهده P/E و EPS هر سهم می‌توانید به وب سایت tsetmc مراجعه کنید.

بیشتر بخوانید: آموزش سایت tsetmc

نسبت P/E چه اطلاعاتی به سرمایه‌گذاران می‌دهد؟

برخی از سرمایه‌گذاران اعتقاد دارند عدد P/E سهم به ما می‌گوید که با خرید سهم، چندسال طول می‌کشد تا سرمایه ما به اصطلاح برگردد؛ در حالی که این محاسبه، نوعی نگاه خیلی ساده و ابتدایی به نسبت P/E است. سودآوری شرکت‌ها و تغییرات آن همواره مورد توجه سهامدارن قرار می‌گیرد. علاوه بر این، اخبار و اتفاقاتی که ممکن است سودآوری شرکت‌ها را تحت تاثیر قرار دهد، زیر ذره‌بین سهامداران قرار دارد. در ویدئو بالا، سودآوری شرکت‌ها و دو معیار eps و p/e را بررسی کرده‌ایم.

رشد سود سهام

با وجودی که EPS موجود در نسبت P/E بر اساس درآمد ناشی از ۴ فصل گذشته سهم محاسبه می‌شود، نسبت P/E چیزی بیشتر از یک معیار برای عملکرد گذشته شرکت است و به نوعی انتظارات سرمایه‌گذاران برای رشد یک شرکت را نیز نشان می‌دهد. به یاد داشته باشید که قیمت هر سهم منعکس‌کننده طرز فکر سرمایه‌گذاران نسبت به ارزش آن سهم است و رشد آینده نیز در قیمت سهام لحاظ شده است. در نتیجه، یک راه بهتر برای تفسیر نسبت P/E این است که این نسبت را یک بازتاب از خوش‌بینی نسبت به آینده و سودآوری شرکت بدانیم.

اگر یک شرکت نسبت P/E بالاتر از بازار یا متوسط صنعت داشته باشد، به این معنی است که بازار انتظار بزرگی از این شرکت در طی ماه‌ها و سال‌های آینده دارد. یک شرکت با P/E بالا در نهایت مجبور خواهد شد تا سودآوری خود را به ‌طرز چشم‌گیری افزایش دهد و در غیر این صورت، لازم است قیمت سهام شرکت کاهش یابد.

ارزش سهام

استناد به نسبت P/E در مقایسه با در نظر گرفتن ارزش بازاری سهام به تنهایی، معیار اندازه‌گیری بهتری برای ارزش سهام محسوب می‌شود (در نظر گرفتن قیمت و EPS با هم، بهتر می‌تواند ارزش سهام را نشان دهند تا توجه صرف به قیمت سهم). برای مثال اگر همه متغیرها را ثابت در نظر بگیریم، یک سهم ۱۰۰۰ تومانی با P/E برابر با ۲۵، گران‌تر از سهمی با قیمت ۴۰۰ تومان و P/E برابر ۸ است. البته توجه داشته باشید که محدودیت‌هایی در این نوع از تحلیل وجود دارد و شما نمی‌توانید نسبت P/E دو شرکت مختلف را با هم مقایسه کنید تا بدانید کدامیک ارزش بیشتری دارد.

تشخیص بالا یا پایین بودن نسبت P/E بدون در نظر گرفتن دو فاکتور زیر، مشکل است:

۱ – نرخ رشد سود شرکت

سرعت رشد شرکت در گذشته چقدر بوده است و آیا انتظار می‌رود در آینده این سرعت رشد افزایش یابد یا حداقل ادامه پیدا کند؟ وقتی یک شرکت در گذشته نرخ رشد ۵ درصدی داشته و هنوز یک P/E بسیار بالا دارد، مشخص می‌شود که چیزی در این میان درست نیست. اگر نرخ رشد پیش‌بینی شده، نسبت P/E را توجیه نکند، بنابراین ممکن است سهام بیش از ارزش خود قیمت‌گذاری شده باشد. در این شرایط، تمام کاری که می‌توانید انجام دهید این است که نسبت P/E را بر اساس EPS برنامه‌ریزی شده (پیش‌بینی شده) محاسبه کنید.

۲ – صنعت

مقایسه شرکت‌ها تنها در صورتی مفید است که هر دو شرکت در یک صنعت باشند. برای مثال، مقایسه P/E شرکتی که در صنعت پتروشیمی ایران فعال است با شرکتی که در گروه خودروسازان قرار دارد اشتباه است. چون چشم‌انداز، پایداری رشد و سود در صنعت، سریع یا کند بودن تغییرات و سایر موارد در صنایع مختلف با هم متفاوت است. بنابراین لازم است شرکت‌هایی را که رشد زیاد دارند با سایر شرکت‌ها در همان صنعت یا با متوسط صنعت مقایسه کنیم.

مشکلات و دام‌های P/E

تا این جا یاد گرفتیم که در شرایط درست، نسبت P/E می‌تواند به ما کمک کند تا تشخیص دهیم قیمت سهام بیش از ارزش واقعی آن است یا کمتر. اما نسبت P/E دام‌ها و مشکلات خود را دارد و بررسی آن، تنها در شرایط خاصی معتبر است. بعضی فاکتورهایی که می‌تواند باعث شود نسبت P/E، سودمندی خود را از دست بدهد شامل این موارد است:

حسابداری

محاسبه درآمد یک بخش از حسابداری است که شامل موارد غیر نقدی نیز می‌شود. علاوه بر این، مشخص کردن درآمد بر اساس قوانین حسابداری انجام می‌شود و در طول زمان ممکن است این قوانین تغییر یابد یا در هر کشور متفاوت باشد. به این ترتیب، سود (EPS) بسته به چگونگی دفترداری و حسابداری می‌تواند به صورت‌های متفاوت محاسبه شود. در نتیجه، مقایسه‌ سودها (EPS ها) با یکدیگر گاهی به مقایسه سیب و پرتقال شبیه است!

در شرایطی که اقتصاد کشور تورم بالایی را تجربه می‌کند، طبعا هزینه‌های استهلاک به دلیل بالا رفتن هزینه‌های جایگزینی کالاها و تجهیزات، در مقایسه با سطح عمومی قیمت‌ها کم‌ در نظر گرفته می‌شود. بنابراین در زمان‌های تورمی P/E ها عموما پایین‌تر می‌آیند؛ چرا که بازار سودها را که به صورت ساختگی به بالا گرایش دارد تخریب‌شده می‌بیند. مانند تمامی نسبت‌ها، بررسی P/E در گذر زمان برای پی بردن به روند آن ارزشمند است. البته تورم این بررسی را دشوار می‌کند زیرا اطلاعات گذشته در زمان حال سودمندی کمتری دارد.

تفسیرهای مختلف

نسبت P/E پایین در یک شرکت، الزاما به این معنی نیست که قیمت سهام آن کمتر از ارزش واقعی قرار دارد. بلکه ممکن است این معنی را داشته باشد که بازار، شرکت را در حال رفتن به سمت مشکلاتی در آینده می‌بیند. قیمت سهام شرکت‌ها به دلیل خاصی پایین می‌آید. دلیل افت P/E می‌تواند اعلام شرکت مبنی بر برآورده نشدن سود مورد انتظار باشد.

تنها به اتکای P/E سهام نخرید!

یکی از اشتباهات رایجی که سرمایه‌گذاران غیر حرفه‌ای مرتکب می‌شوند، خرید سهام صرفا به دلیل P/E بالا یا پایین آن است. توجه کنید که ارزش‌یابی سهام تنها با تکیه بر شاخص‌های ساده‌ای مانند P/E، ساده‌انگارانه و نادرست است. با وجودی‌ که P/E بالا ممکن است به معنی این باشد که قیمت سهام بیشتر از ارزش آن است، هیچ تضمینی وجود ندارد که بعدا به سرعت پایین بیاید. از سمت دیگر، توجه کنید که حتی اگر قیمت یک سهم زیر ارزش خود باشد ممکن است ماه‌ها یا حتی سال‌ها طول بکشد تا بازار ارزش آن را اصلاح کند.

تجزیه و تحلیل سهام، امری بسیار پیچیده‌تر از دانستن چند نسبت ساده است. به‌ خاطر داشته باشید که نسبت P/E قطعه‌ای از پازل ارزش‌گذاری سهام است اما تمام آن نیست.

برای ثبت نام در دوره تحلیل بنیادی کاربردی کلیک کنید:

سخن آخر

در نهایت چه چیزی درباره نسبت P/E یاد گرفتیم؟ با وجودی که P/E معمولا حرف آخر را درباره ارزش سهام نمی‌زند، می‌توان با مقایسه P/E دو شرکت در یک صنعت، P/E شرکت با P/E صنعت مورد نظر و مقایسه P/E فعلی با P/E تاریخی خود سهم، دید دقیق‌تری به دست آورد. به عنوان جمع‌بندی، نکات زیر را در نظر داشته باشید:

پی بر ای نسبتی است که از تقسیم ارزش بازاری سهم یا همان قیمت روز سهم (Price) به سود هر سهم ( EPS ) به دست می‌آید.

با توجه به این که EPS مقدار درآمد هر سهم را مشخص می‌کند، معیاری برای سودآوری شرکت به حساب می‌آید.

نسبت P/E از نظر تئوریک بیان‌کننده این موضوع است که سرمایه‌گذار تمایل دارد در ازای یک واحد سود، چند واحد پول بپردازد و از منظر دیگر، این نسبت بیانگر دید سرمایه‌گذاران (خوش‌بینی یا بدبینی) نسبت به رشد شرکت در آینده است.

در میان دو عدد ارزش بازاری سهم و P/E، نسبت P/E گزینه مناسب‌تر و شاخص بهتری برای ارزش‌گذاری سهام به شمار می‌آید.

زمانی که شرایط اقتصادی کشور با تورم شدید همراه است، P/E شرکت‌ها و صنایع دستخوش تغییرات کاهشی خواهد شد.

تغییرات موجود در اصول حسابداری و متعاقب آن روش‌های متفاوت در محاسبه سود EPS، موجب می‌شود تحلیل نسبت P/E با دشواری‌هایی همراه باشد.

استناد به نسبت P/E به تنهایی معیار مناسبی برای انجام معاملات نیست و لازم است این معیار با مواردی همچون نرخ رشد صنعت در نظرگرفته شود.

نسبت P/E می‌تواند از EPS سال مالی قبل یا EPS پیش‌بینی شده سال مالی آینده یا میانگین این دو محاسبه شود.